How to control someone else's arm with your brain | Greg Gage

Translator: Erblina Vrbovci Reviewer: Erona Mjekiqi

The brain is an amazing and complex organ.

Truri është një organ i mahnitshëm dhe kompleks.

And while many people are fascinated by the brain,

Dhe ndërsa shumë njerëz janë të magjepsur nga truri,

they can't really tell you that much

ata me të vërtetë nuk mund t'ju tregojnë kaq shumë

about the properties about how the brain works

në lidhje me vetitë rreth funksionimit të trurit

because we don't teach neuroscience in schools.

sepse ne nuk mësojmë neuroshkencë në shkollë.

And one of the reasons why is that the equipment

Dhe një nga arsyet për këtë është se teknika

is so complex and so expensive

është kaq komplekse dhe kaq e kushtueshme

that it's really only done at major universities and large institutions.

se vërtet bëhet vetëm në universitete të mëdha dhe institucione të mëdha.

And so in order to be able to access the brain,

Dhe kështu që të jemi në gjendje të qasemi në tru,

you really need to dedicate your life

vërtet duhet të kushtosh jetën tënde

and spend six and a half years as a graduate student

dhe të kaloni gjashtë vite e gjysmë si student ne master

just to become a neuroscientist to get access to these tools.

thjesht për tu bërë neuroshkencëtar për të pasur qasje në këto mjete.

And that's a shame because one out of five of us,

that's 20 percent of the entire world, will have a neurological disorder.

Dhe është një turp sepse një në pesë prej nesh,

kjo është 20 % e të gjithë botës, do të ketë një çrregullim neurologjik.

And there are zero cures for these diseases.

Dhe ka zero shërime për këto sëmundje.

And so it seems that what we should be doing

Dhe kështu duket se ajo që duhet të bëjmë

is reaching back earlier in the eduction process

është të kthehemi më herët në procesin arsimor

and teaching students about neuroscience so that in the future,

dhe duke i mësuar studentët në lidhje me neuroshkencën në mënyrë

they may be thinking about possibly becoming a brain scientist.

që në të ardhmen, ata mund të mendojnë rreth t'u bërit një shkencëtar i trurit.

When I was a graduate student, my lab mate Tim Marzullo and myself,

Kur isha student i master, shoku im i laboratorit Tim Marzullo dhe unë

decided that what if we took this complex equipment that we have

vendosëm që po sikur të merrnim këtë pajisje komplekse që kemi

for studying the brain and made it simple enough and affordable enough

për studimin e trurit dhe ta bëjmë të thjeshtë dhe të përballueshme

se kushdo që ju e njihni, një amator ose një gjimnazist,

that anyone that you know, an amateur or a high school student,

could learn and actually participate in the discovery of neuroscience.

mund të mësojnë e në të vërtetë të marrin pjesë

And so we did just that.

në zbulimin e neuroshkencës. Dhe kështu bëmë.

A few years ago, we started a company called Backyard Brains

Disa vite më parë, kemi filluar një kompani të quajtur Backyard Brains

and we make DIY neuroscience equipment and I brought some here tonight,

dhe bëjmë pajisje të neuroshkencës DIY dhe solla disa sonte këtu,

and I want to do some demonstrations.

dhe unë dua të bëj disa demonstrime,

You guys want to see some?

Ju doni të shihni disa?

So I need a volunteer.

Kam nevojë për një vullnetar

So right before -- what is your name? (Applause)

Para se - cili është emri juaj? (Duartrokitje)

Sam Kelly: Sam.

Greg Gage: All right, Sam, I'm going to record from your brain.

Sam Kelly: Sam.

Greg Gage: Në rregull, Sam, do të regjistroj nga truri juaj.

Have you had this before?

SK: No.

A e keni provuar këtë më parë?

GG: I need you to stick out your arm for science,

SK: Jo.

GG: Unë kam nevojë që ju të shtrini krahun tuaj për shkencën,

roll up your sleeve a bit,

So what I'm going to do, I'm putting electrodes on your arm,

rrokullisni mëngën pak,

Pra, çfarë do të bëj, unë po vë elektroda në krahun tuaj,

and you're probably wondering,

I just said I'm going to record from your brain, what am I doing with your arm?

dhe me siguri po pyesni, thashë vetëm se do të regjistroj nga

Well, you have about 80 billion neurons inside your brain right now.

truri juaj, çfarë po bëj me krahun tënd?

Epo, ju keni rreth 80 miliardë neurone brenda trurit tuaj tani.

They're sending electrical messages back and forth, and chemical messages.

Ata po dërgojnë mesazhe elektrike lart e poshtë, dhe mesazhe kimike.

But some of your neurons right here in your motor cortex

Por disa prej neuroneve tuaja janë pikërisht këtu në korteksin tuaj motorik

are going to send messages down when you move your arm like this.

do të dërgojnë mesazhe poshtë kur lëviz krahun kështu.

They're going to go down across your corpus callosum,

down onto your spinal cord to your lower motor neuron

Ata do të zbresin nëpër korpus kallosum,

poshtë mbi palcën kurrizore në neuronin tuaj të poshtëm motorik

out to your muscles here,

and that electrical discharge is going to be picked up

deri tek muskujt tuaj këtu,

by these electrodes right here

dhe se shkarkimi elektrik do të merret

and we're going to be able to listen

nga këto elektroda pikërisht këtu

to exactly what your brain is going to be doing.

dhe ne do të jemi në gjendje të dëgjojmë

So I'm going to turn this on for a second.

saktësisht se çfarë do të bëjë truri juaj.

Have you ever heard what your brain sounds like?

Kështu që do ta kthej këtë për një sekondë

SK: No.

A keni dëgjuar ndonjëherë si tingëllon truri juaj?

GG: Let's try it out. So go ahead and squeeze your hand.

(Rumbling)

SK: Jo.

GG: Le ta provojmë. Prandaj shkoni përpara dhe ndrydhni dorën.

So what you're listening to,

so this is your motor units happening right here.

(Duke gjëmuar)

Pra, çfarë po dëgjon,

janë njësitë tuaja motorike që ndodhen këtu.

Let's take a look at it as well.

Le ta hedhim një vështrim gjithashtu.

So I'm going to stand over here,

Kështu që unë do të qëndroj këtu,

and I'm going to open up our app here.

dhe unë do të hap aplikacionin tonë këtu.

Prandaj tani dua që ju të ndrydhni.

So now I want you to squeeze.

(Rumbling)

(Duke gjëmuar)

So right here, these are the motor units that are happening

Pra, pikërisht këtu, këto janë njësitë motorike që po ndodhin

from her spinal cord out to her muscle right here,

nga palca kurrizore e deri tek muskujt e saj pikërisht këtu,

and as she's doing it,

you're seeing the electrical activity that's happening here.

dhe ndërsa ajo po e bën atë,

ju jeni duke parë aktivitetin elektrik që po ndodh këtu.

You can even click here and try to see one of them.

Ju madje mund të klikoni këtu dhe të përpiqeni të shihni një prej tyre.

So keep doing it really hard.

So now we've paused

Prandaj vazhdoni ta bëni vërtet shumë.

on one motor action potential that's happening right now inside of your brain.

Tani kemi ndalur në një potencial veprimi motorik që po ndodh tani

Do you guys want to see some more?

brenda trurit tuaj. A doni të shihni disa më shumë?

(Applause)

That's interesting, but let's get it better.

(Duartrokitje)

Kjo është interesante, por le ta përmirësojmë.

I need one more volunteer.

Kam nevojë edhe për një vullnetar.

What is your name, sir?

Si e ke emrin, zotëri?

Miguel Goncalves: Miguel.

Miguel Goncalves: Miguel.

GG: Miguel, all right.

GG: Miguel, mirë.

You're going to stand right here.

Ju do të qëndroni këtu.

So when you're moving your arm like this,

Kështu që kur lëvizni krahun kështu

your brain is sending a signal down to your muscles right here.

truri juaj po dërgon një sinjal poshtë në muskujt tuaj këtu.

I want you to move your arm as well.

Unë dua që ju të lëvizni krahun gjithashtu

So your brain is going to send a signal down to your muscles.

Kështu që truri juaj do të dërgojë një sinjal në muskujt tuaj.

And so it turns out that there is a nerve that's right here

Rezulton se ka një nerv që është këtu

that runs up here that innervates these three fingers,

që vjen deri këtu dhe i zgjon këta tre gishta,

dhe është mjaft afër lëkurës që të jemi në gjendje

and it's close enough to the skin that we might be able

ta stimulojmë atë në mënyrë që ato që mund të bëjnë

to stimulate that so that what we can do

is copy your brain signals going out to your hand

është kopjimi i sinjaleve tuaja të trurit duke dalë në dorën tënde

and inject it into your hand,

dhe të injektohet në dorën tuaj,

so that your hand will move when your brain tells your hand to move.

në mënyrë që dora juaj të lëvizë kur truri juaj i thotë dorës tuaj të lëvizë.

So in a sense, she will take away your free will

Pra, në një farë kuptimi, ajo do të heq vullnetin tuaj të lirë

and you will no longer have any control over this hand.

dhe nuk do të keni më çdo kontroll mbi këtë dorë.

You with me?

Jeni me mua?

So I just need to hook you up.

Tani do t'ju lidh.

(Të qeshura)

(Laughter)

So I'm going to find your ulnar nerve,

Unë do të gjej nervin tënd ulnar

which is probably right around here.

që me siguri është këtu përreth.

Ju nuk e dinit se për çfarë po merrnit persiper

You don't know what you're signing up for

kur erdhët.

when you come up.

Tani une do të largohem dhe ne do ta bashkojmë

So now I'm going to move away and we're going to plug it in

në ndërfaqen tonë njeri-njeri-këtu.

to our human-to-human interface over here.

Në rregull, kështu Sam, unë dua të ndrydhni përsëri dorën.

Okay, so Sam, I want you to squeeze your hand again.

Bëjë atë përsëri. Perfekt.

Do it again. Perfect.

Tani do t'ju lidh këtu, në mënyrë që të merrni -

So now I'm going to hook you up over here so that you get the --

Do të ndihet pak e çuditshme në fillim,

It's going to feel a little bit weird at first,

kjo do të ndjehet si një .... (Të qeshura)

this is going to feel like a -- (Laughter)

You know, when you lose your free will, and someone else becomes your agent,

E dini, kur e humb vullnetin tënd të lirë dhe dikush tjetër bëhet agjenti

it does feel a bit strange.

juaj ndihemi pak çuditshem.

Now I want you to relax your hand.

Tani dua që ju të relaksoni dorën tuaj.

Sam, you're with me?

Sam, a je me mua?

So you're going to squeeze.

I'm not going to turn it on yet, so go ahead and give it a squeeze.

Ju duhet të ndrydhni doren.

Nuk do ta ndez akoma, prandaj vazhdoni dhe jepini një ndrydhje.

So now, are you ready, Miguel?

Dhe tani, a jeni gati, Miguel?

MG: Ready as I'll ever be.

MG: I gatshëm si do jem gjithmonë.

GG: I've turned it on, so go ahead and turn your hand.

GG: Unë e kam ndezur atë, kështu që vazhdoni dhe ktheje dorën.

Do you feel that a little bit? MG: Nope.

E ndjeni pak? MG: Jo.

GG: Okay, do it again? MG: A little bit.

GG: Mirë, bëje përsëri? MG: Pak.

GG: Pak? (Të qeshura)

GG: A little bit? (Laughter)

So relax.

Pushoni.

So hit it again.

Goditni përsëri.

(Laughter)

(Të qeshura)

Oh, perfect, perfect.

Oh, perfekt, perfekt.

So relax, do it again.

Pushoni, bëjeni përsëri.

All right, so right now,

Në rregull, tani,

your brain is controlling your arm and it's also controlling his arm,

truri juaj po kontrollon krahun tuaj dhe po kontrollon gjithashtu krahun e tij

kështu që vazhdoni dhe thjesht bëjeni edhe një herë.

so go ahead and just do it one more time.

All right, so it's perfect. (Laughter)

Në rregull, kështu është perfekt. (Të qeshura)

So now, what would happen if I took over my control of your hand?

Tani, çfarë do të ndodhte nëse do merrja përsipër kontrollin tim

And so, just relax your hand.

mbi dorën tuaj? Thjesht pushoni dorën

What happens?

Çfarë ndodh?

Ah, nothing.

Why not?

Ah, asgjë.

Pse jo?

Because the brain has to do it.

Sepse truri duhet ta bëjë atë.

So you do it again.

Kështu që ju e bëni atë përsëri.

All right, that's perfect.

Në rregull, është perfekt.

Thank you guys for being such a good sport.

Falemnderit që na ndihmuat.

This is what's happening all across the world --

Kjo është ajo që po ndodh në të gjithë botën -

electrophysiology!

Elektrofiziologjia!

We're going to bring on the neuro-revolution.

Ne do të sjellim neuro-revolucionin.

Thank you.

Falemnderit.

(Applause)

(Duartrokitje)