Marco Tempest: A magical tale (with augmented reality)

Translator: Liridon Shala Reviewer: Robert Lokaj

Marco Tempest: What I'd like to show you today

Marco Tempest: Atë që unë dua t'ju tregoj sotë

is something in the way of an experiment.

është diqka në menyren e një eksperimenti.

Today's its debut.

Sotë është debutimi.

It's a demonstration of augmented reality.

Është një demostrim i realitetit të shtuarë.

And the visuals you're about to see are not prerecorded.

Dhe pamjet që do të shihni nuk janë të pararegjistruarë.

They are live

Ato janë direktë

and reacting to me in real time.

dhe regojnë ndaj meje në kohë reale.

I like to think of it as a kind of technological magic.

Dëshiroj të mendoj pëtë këtë si një lloje magjie teknologjike.

So fingers crossed.

Pra le ti bashkojmë gishtratë.

And keep your eyes on the big screen.

Dhe mbani sytë në ekranin e madhë.

Augmented reality

Realiteti i shtuarë

is the melding of the real world

është bashkimi i botës reale

with computer-generated imagery.

me atë imagjinative të gjeneruar nga kompjuteri.

It seems the perfect medium

Duket një imazhë përfektë

to investigate magic

për të investiguarë magjinë

and ask, why, in a technological age,

dhe pyes, përse, në kohen e teknologjisë,

we continue to have

ne vazhdojmë të kemi

this magical sense of wonder.

këtë sensin e hutisë magjike.

Magic is deception,

Magjia është mashtrim,

but it is a deception we enjoy.

mirpo është një magjstrim që në argëton.

To enjoy being deceived,

Të knaqurit e mashtruarë,

an audience must first

një audiencë së pari duhet

suspend its disbelief.

të përjashtoj mosbesiminë.

It was the poet Samuel Taylor Coleridge

Ishte poeti Samuel Taylor Coleridge

who first suggested this receptive state of mind.

i pari i cili sygjeroj pranimin e shtetit të truritë.

Samuel Taylor Coleridge: I try to convey a semblance of truth in my writing

Samuel Taylor Coleridge: Provova ta bindi një shembull të vërtet në shkrimet e mija

to produce for these shadows of the imagination

për të prodhuar për këto hijet e imagjinates

a willing suspension of disbelief

një dëshir e suspenduar e mosëbesimit

that, for a moment,

e cila, për një moment,

constitutes poetic faith.

konstiton besimin poetikë.

MT: This faith in the fictional is essential

MT: Ky besim është i pa vërtet në esencë

for any kind of theatrical experience.

për gjdo lloje eksperience teorike.

Without it,

Pa të,

a script is just words.

një skriptë është vete fjalë.

Augmented reality

Reliteti i shtuarë

is just the latest technology.

është vetem teknologjia e fundit.

And sleight of hand

Dhe kombinim i duarve

is just an artful demonstration

vetem në demostrimin plotë artë

of dexterity.

të shkathëtsisë

We are all very good at suspending our disbelief.

Ne jemi shumë të mirë në ndalimin e mosëbesimit tonë.

We do it every day,

Ne e bejmë këtë gjdo ditë,

while reading novels,

gjersa lexojmë novela,

watching television

shiqojmë televizjonë

or going to the movies.

apo kur shkojmë në kinema.

We willingly enter fictional worlds

Ne me dëshir kemi hyrë në botën e mashtrimit

where we cheer our heroes

ku ne i nderojmë herojë tanë

and cry for friends we never had.

dhe qajmë për shokët që kurr nuk i kemi pasur.

Without this ability

Pa këtë mundësi

there is no magic.

nuk ka magji.

It was Jean Robert-Houdin,

Ishte Jean Robert-Houdin,

France's greatest illusionist,

Iluzjonisti më i mirë Francezë,

who first recognized the role of the magician

i pari i cili e njohu rolin e magjistarit

as a storyteller.

si një rrëfimtregues.

He said something that I've posted on the wall of my studio.

Ai tha diqka që unë e kam postuar në murin e studjos sime.

Jean Robert-Houdin: A conjurer is not a juggler.

Jean Robert-Houdin: Një magjistar i frikëshem nuk është një quajtës topash.

He is an actor playing the part of a magician.

Ai është një aktor i cili luanë pjesen e një magjistari.

MT: Which means magic is theater

MT:E cila do të thot se magjia është teatër

and every trick

dhe secili truk

is a story.

është një tregim.

The tricks of magic

Triket e magjisë

follow the archetypes of narrative fiction.

ndjekin tipi e tregimeve të frikëshme.

There are tales of creation and loss,

Ka tregime të krijimit dhe humbjes,

death and resurrection,

vdekjes dhe rikorrektimit,

and obstacles that must be overcome.

dhe pengesat që duhet kaluarë.

Now many of them are intensely dramatic.

Tani shumica prej tyre janë instiktivisht dramatike.

Magicians play with fire and steel,

Magjistaret luajnë me zjarrë dhe qelik,

defy the fury of the buzzsaw,

Sfid dhe furi,

dare to catch a bullet

guximi për ta kapur fishekun

or attempt a deadly escape.

apo përpjekje për zhdukje.

But audiences don't come to see the magician die,

Mirpo audienca nuk vjen për ta parë magjin duke vdekur,

they come to see him live.

ata vin ta shofin atë të gjallë.

Because the best stories

Sepse tregimet me të mira

always have a happy ending.

gjithmonë kanë një përfundit të gëzuar.

The tricks of magic have one special element.

Triku i magjisë ka gjithmonë një element të veqant.

They are stories with a twist.

Ato janë tregime me një përdredhje.

Now Edward de Bono argued

Now Edward de Bono argumentoj

that our brains are pattern matching machines.

që truri jonë është një makiner e bashkimit të mundësive.

He said that magicians deliberately exploit

Ai tha që magjistaret shpalosin eksplodimin

the way their audiences think.

ne mënyren që audienca mendonë.

Edward de Bono: Stage magic relies almost wholly

Edward de Bono: Skena magjike mbahet gjithmonë

on the momentum error.

në momentin e gabimit.

The audience is led to make assumptions or elaborations

Audienca i lejohet të bejë marr me mend apo elaborojë

that are perfectly reasonable,

që është e arësyshme,

but do not, in fact, match

mirpo nuk bashkohet, në fakt

what is being done in front of them.

ajo që është berë para tyre.

MT: In that respect,

MT: Në atë rrespekt,

magic tricks are like jokes.

triket magjike janë sikurse shakatë.

Jokes lead us down a path

Shakat na lejnë posht rrugës

to an expected destination.

për një demostrim të pritëshem.

But when the scenario we have imagined suddenly flips

Mirpo kur skenarin qv kemi imagjinuar rrëzohet papritmasë

into something entirely unexpected,

në një diqka krejtësisht të papritëshme,

we laugh.

ne qeshim.

The same thing happens

E njejta gjë ndodhë

when people watch magic tricks.

kur njerëzit shiqojnë trike magjie.

The finale

Përfundimtarja

defies logic,

logjika përballet,

gives new insight into the problem,

të jep të reja brenda problemit,

and audiences express their amazement

dhe audienca paraqet mahnitëshmerin e tyre

with laughter.

me të qeshura.

It's fun to be fooled.

Është argëtues të ta fusin.

One of the key qualities of all stories

Një element kyqë i të gjitha tregimeve më kualtative

is that they're made to be shared.

është që të gjitha janë berë për të ndarë me te tjerët.

We feel compelled to tell them.

Ne ndihemi detyruar ndaj atyre.

When I do a trick at a party --

Kur une e bejnë një trik në një party --

(Laughter)

(Qeshen)

that person will immediately pull their friend over

ai përsoni menjëher do t'ja bëjë shokut të tij

and ask me to do it again.

dhe do më kërkon mua ta bejë prapë.

They want to share the experience.

Ata dëshirojnë të ndajnë eksperiencat.

That makes my job more difficult,

Ajo ma benë punen time më të vështirë,

because, if I want to surprise them,

sepse, nese unë dëshiroj ti besoj ata,

I need to tell a story that starts the same,

Më duhet ta tregoj një tregim që fillon njësoi,

but ends differently --

mirpo përfundon ndryshe --

a trick with a twist

një trik i përdredhur

on a twist.

në një përdredhje.

It keeps me busy.

Më mban të nxën.

Now experts believe

Tani ekspertet besojnë

that stories go beyond our capacity for keeping us entertained.

që tregimet shkojnë përtej kapaciteti tonë për të na argëtuar.

We think in narrative structures.

Ne mendojmë në struktura rrëfimtreguese.

We connect events and emotions

Ne lidhim ngjarjet dhe emocjonet

and instinctively transform them

dhe instiktivisht i tranformojm ato

into a sequence that can be easily understood.

në një sekuencë e cila mund të kuptohet lehët.

It's a uniquely human achievement.

Është një arritje unike e njërzimit.

We all want to share our stories,

Ne të gjithë dëshirojmë ti ndajm tregimet tona,

whether it is the trick we saw at the party,

në qoft se është një trik që ne e pam në party,

the bad day at the office

dita e keqe në zyre

or the beautiful sunset we saw on vacation.

apo një përendim djelli i bukur qe e pam në pushime.

Today, thanks to technology,

Sotë, faliminderit teknologjisë,

we can share those stories as never before,

ne mund ti ndajmë këto tregime si kurrë më parë,

by email, Facebook,

me imell, Fejsbuk,

blogs, tweets,

blogje,cicirima,

on TED.com.

në Ted.com.

The tools of social networking,

Veglat e rrjetit socjalë,

these are the digital campfires

këto janë përmbajtjet digjitale

around which the audience gathers

rreth së ciles audienca grumbullohet

to hear our story.

për të degjuar tregimet tona.

We turn facts into similes and metaphors,

Ne i kthejm faktet ne të ngjashme dhe metafora,

and even fantasies.

dhe madje fantazira.

We polish the rough edges of our lives

We i pastrojmë anen e cekët të jetës sonë

so that they feel whole.

që ata të ndihen të plotësuar.

Our stories make us the people we are

Tregimet tona na bejnë ata që jemi

and, sometimes, the people we want to be.

dhe, nganjëher, njerëzit që dëshirojmë të jemi.

They give us our identity

Ata na japin identitetin tonë

and a sense of community.

dhe në një sensë të komunitetit.

And if the story is a good one,

Dhe nese tregimi është i mirë,

it might even make us smile.

madje ajo mund të na bejë të qeshemi.

Thank you.

Faliminderit.

(Applause)

(Duartrokitje)

Thank you.

Faliminderit.

(Applause)

(Duartrokitje)