Marco Tempest: A magical tale (with augmented reality)

Translator: Aries Eroles Reviewer: Schubert Malbas

Marco Tempest: What I'd like to show you today

Marco Tempest: Ang gusto nakong ipakita ninyo karon

is something in the way of an experiment.

mahisama sa usa ka eksperimento.

Today's its debut.

Karon ang iyang unang pagpaila.

It's a demonstration of augmented reality.

Kini usa nga pagpakita kung unsa ang augmented reality.

And the visuals you're about to see are not prerecorded.

Ug ang mga makit-an ninyo dili gi-record daan.

They are live

Live kini

and reacting to me in real time.

ug sabay pod siyang mobalos.

I like to think of it as a kind of technological magic.

Giisip nako nga usa kini nga salamangka sa teknolohiya.

So fingers crossed.

Good luck nalang sa ako.

And keep your eyes on the big screen.

Ug lantaw lang sa dako nga screen.

Augmented reality

Ang augmented reality

is the melding of the real world

maoy pagatipok sa tinuod nga kalibutan

with computer-generated imagery.

ug sa imaheng gihimo sa computer.

It seems the perfect medium

Para nako, usa ka maayong paagi

to investigate magic

para susihon ang salamangka

and ask, why, in a technological age,

ug mangutana nganong sa pagka-high tech nato karon,

we continue to have

nagpadayon pa man gihapon

this magical sense of wonder.

kining pagkatingala og pagpakuyaw.

Magic is deception,

Ang salamangka usa ka pagpangilad,

but it is a deception we enjoy.

pero kini ang pagpangilad nga makalingaw.

To enjoy being deceived,

Aron malingaw sa maong pagpangilad,

an audience must first

himuon una sa mga nanan-aw

suspend its disbelief.

nga ipadaplin ang ilang pagkatingala.

It was the poet Samuel Taylor Coleridge

Ang poet nga si Samuel Taylor Coleridge

who first suggested this receptive state of mind.

maoy unang mituki bahin sa pagkaandam sa hunahuna.

Samuel Taylor Coleridge: I try to convey a semblance of truth in my writing

Samuel Taylor Coleridge: Sulayan nakog mosuwat nga hisama sa tinuod,

to produce for these shadows of the imagination

aron buhaton kining imahenasyon

a willing suspension of disbelief

nga katuuhan,

that, for a moment,

bisag kadyot ra,

constitutes poetic faith.

kay mao kini ang tumong sa magasuwat.

MT: This faith in the fictional is essential

MT: Importante kining pagtuo sa mga gibuhat

for any kind of theatrical experience.

sa bisag asang malateatro nga kasinatian.

Without it,

Kung wala kini,

a script is just words.

ang sulat mga pulong lamang.

Augmented reality

Ang augmented reality

is just the latest technology.

usa ra ka bag-ong teknolohiya.

And sleight of hand

Ug ang kapaspas sa kamot

is just an artful demonstration

usa ra ka maarte nga pagpa-ila

of dexterity.

sa kahanas.

We are all very good at suspending our disbelief.

Kitang tanan hawod og dali ra mutuo.

We do it every day,

Ginabuhat na nato kada adlaw,

while reading novels,

sa pagbasa og nobela,

watching television

sa paglantaw og TV

or going to the movies.

ug sa pag-adto og sinehan.

We willingly enter fictional worlds

Ganahan ta nga musulod sa laing kalibutan nga gibuhat-buhat ra

where we cheer our heroes

kung diin gikalipay nato ang atong mga bayani

and cry for friends we never had.

ug hilakan ang mga amigo nga hinimo-himo lang.

Without this ability

Kon wala kining pagtuo

there is no magic.

wala sad tay salamangka.

It was Jean Robert-Houdin,

Maong si Jean Robert-Houdin,

France's greatest illusionist,

ang kinahawrang ilusyonista nga taga-Pransiya,

who first recognized the role of the magician

gi-ila ang papel sa mga salamangkero

as a storyteller.

isip mangingistorya.

He said something that I've posted on the wall of my studio.

Naa siyay giingon nga akong gidikit sa bungbong nako sa studio.

Jean Robert-Houdin: A conjurer is not a juggler.

Jean Robert-Houdin: Ang ilusyonista dili malabarista

He is an actor playing the part of a magician.

Usa siya ka aktor nga nagdala sa parte sa usa ka salamangkero.

MT: Which means magic is theater

MT: Buot ipasabot nga ang salamangka usa ka teatro

and every trick

ug ang kada lansis

is a story.

usa ka estorya.

The tricks of magic

Karon, ang mga lansis sa salamangka

follow the archetypes of narrative fiction.

magasubay sa ehemplo sa panulatong himu-himo ra.

There are tales of creation and loss,

Naay sugilanon sa pagkabuhat og pagkawagtang,

death and resurrection,

pagkamatay ug pagkabanhaw,

and obstacles that must be overcome.

ug daghang magababag nga angayang supilon.

Now many of them are intensely dramatic.

Karon, kadaghanan ani grabe ka-drama.

Magicians play with fire and steel,

Makigdula ning salamangkero sa kalayo og asiro,

defy the fury of the buzzsaw,

musukol sa chainsaw,

dare to catch a bullet

saluon ang bala

or attempt a deadly escape.

o likayan ang kamatayon.

But audiences don't come to see the magician die,

Apan wala magbayad ang mutan-aw aron makit-an nga mamatay ang salamangkero,

they come to see him live.

kon dili, aron makit-an sila nga buhi gihapon.

Because the best stories

Kay ang mga maanindot nga estorya

always have a happy ending.

malipayon ang kahumanan.

The tricks of magic have one special element.

Ang mga lansis sa salamangka naay usa ka importanting elemento.

They are stories with a twist.

Mga sugilanon kini nga may kahingangha.

Now Edward de Bono argued

Ingon pa ni Edward de Bono

that our brains are pattern matching machines.

ang utok magasubay sa usa ka modelo para sa lain-laing butang.

He said that magicians deliberately exploit

Ingon niya, ginapahimuslan sa salamangkero

the way their audiences think.

ang ginahuna-huna sa magalantaw.

Edward de Bono: Stage magic relies almost wholly

Edward de Bono: Ang salamangka sa entablado magasalig

on the momentum error.

sa momentum error.

The audience is led to make assumptions or elaborations

Ang magalantaw gigiya aron makahimo og paghukom

that are perfectly reasonable,

nga resonable,

but do not, in fact, match

apan sa tinuod lahi ni

what is being done in front of them.

sa maoy nag-atubang sa ila.

MT: In that respect,

MT: Nianang butanga,

magic tricks are like jokes.

ang mga lansis sa salamangka murag komedya.

Jokes lead us down a path

Ang komedya magasubay kanato

to an expected destination.

padulong sa tumong nga atong gidaman.

But when the scenario we have imagined suddenly flips

Apan kung kalit nga mabag-o ang senaryo nga atong gihuna-huna

into something entirely unexpected,

nga wala nato gidamha,

we laugh.

mukatawa kita.

The same thing happens

Mao pod ang mahitabo

when people watch magic tricks.

sa tawo nga molantaw og salamangka.

The finale

Ang kinatapusan

defies logic,

magasupak sa lohika,

gives new insight into the problem,

magahatag og bag-ong panglantaw sa problema,

and audiences express their amazement

ug ang mga motan-aw ani matingala

with laughter.

o magkatawa na lang.

It's fun to be fooled.

Lingaw man pod ang binuangan.

One of the key qualities of all stories

Pinaka-importanti sa usa ka sugilanon

is that they're made to be shared.

kay kanang ganahan ka nga ibahen pod sa uban.

We feel compelled to tell them.

Kanang ganahan tang ipakita sa uban.

When I do a trick at a party --

Kon magahimo ko og lansis sa usa ka panagtapok --

(Laughter)

(Naay mikatawa)

that person will immediately pull their friend over

labnotun dayon niya ang iyang amigo

and ask me to do it again.

ug pa-usbon na pod niya ang akong gihimo.

They want to share the experience.

Ganahan sila nga masinati pod sa uban ang ilang pagkakuyaw.

That makes my job more difficult,

Nuon, mas komplikado na akong trabaho tungod ana,

because, if I want to surprise them,

kay ganahan ko nga pakuratan sila,

I need to tell a story that starts the same,

maghimo na pod ko og estorya nga pareho ra ang sinugdanan,

but ends differently --

apan lahi ang kahumanan --

a trick with a twist

madyik nga magdala og kakurat

on a twist.

sa naunang pagkakurat.

It keeps me busy.

Maong aktibo ko pirminti.

Now experts believe

Karon magatuo ang mga eksperto

that stories go beyond our capacity for keeping us entertained.

nga ang estorya dili lang alang sa atong kalingawan.

We think in narrative structures.

Atong huna-huna mora pod nga gihan-ay nga sugilanon.

We connect events and emotions

Atong ginakabit ang panghitabo sa mga emosyon

and instinctively transform them

og ginahimo nato sila

into a sequence that can be easily understood.

nga han-ay nga dali ra masabtan.

It's a uniquely human achievement.

Kini usa ka butang nga tawo lang ang makakab-ot.

We all want to share our stories,

Tanan ta ganahan ibahen atong mga estorya,

whether it is the trick we saw at the party,

salamangka man na nga nakit-an nato sa usa ka panagtapok,

the bad day at the office

o ang makalagot nga adlaw sa opisina

or the beautiful sunset we saw on vacation.

o ang maanindot nga pagsalop sa adlaw sa atong pagbakasyon.

Today, thanks to technology,

Karon, salamat sa teknolohiya,

we can share those stories as never before,

makabahin ta sa atong mga sugilanon dili sama atong kaniadto,

by email, Facebook,

pina-agi sa email, Facebook,

blogs, tweets,

blogs, tweets,

on TED.com.

sa TED.com.

The tools of social networking,

Kaning mga gamit sa social networking,

these are the digital campfires

usama sa kalayo sa panag-camping

around which the audience gathers

kon asa magatapok ang mga magalantaw

to hear our story.

aron paminawon ang atong sugilanon.

We turn facts into similes and metaphors,

Magabutang ta og simile ug metaphor sa atong kamatuoran,

and even fantasies.

og usahay dugangan og pantasya.

We polish the rough edges of our lives

Ginapahamis nato ang garas nga bahin sa atong kinabuhi

so that they feel whole.

aron mahimo tang bug-os.

Our stories make us the people we are

Ang atong estorya maoy maga-ingon kon kinsa dyud ta,

and, sometimes, the people we want to be.

ug usahay, kon kinsay gusto nato mahimong kita.

They give us our identity

Mao na ang atong timailhan

and a sense of community.

og apil na pod ang atong pagka-kumunidad.

And if the story is a good one,

Ug kon maayo pod ang pag-estorya,

it might even make us smile.

pwede pa kitang pahiyumon niini.

Thank you.

Salamat.

(Applause)

(Gipakpakan)

Thank you.

Salamat.

(Applause)

(Gipakpakan)