Lakshmi Pratury: The lost art of letter-writing

Tłumaczenie: Alicja Szatkowska Korekta: Józef Piecyk

So I thought, "I will talk about death."

Pomyślałam więc: "Będę mówić o śmierci."

Seemed to be the passion today.

To chyba dość popularny dziś temat.

Actually, it's not about death.

Właściwie to nie chcę mówić o śmierci.

It's inevitable, terrible, but really what I want to talk about is,

Śmierć jest nieunikniona i straszna, ale tak naprawdę chciałabym mówić

I'm just fascinated by the legacy people leave when they die.

o niesamowitym spadku, jaki pozostawiają nam ludzie, kiedy umierają.

That's what I want to talk about.

Oto o czym chcę mówić.

So Art Buchwald left his legacy of humor with a video

Tak więc Art Buchwald pozostawił po sobie spadek w postaci zabawnego filmu,

that appeared soon after he died, saying,

opublikowanego krótko po jego śmierci, w którym mówi:

"Hi! I'm Art Buchwald, and I just died."

"Witam! Nazywam się Art Buchwald i właśnie umarłem."

And Mike, who I met at Galapagos, a trip which I won at TED,

Mike, którego poznałam na Galapagos, wycieczce wygranej podczas konferencji TED,

is leaving notes on cyberspace where he is chronicling

prowadzi internetowy pamiętnik, w którym opisuje

his journey through cancer.

swoje zmagania z rakiem.

And my father left me a legacy of his handwriting

Mój ojciec pozostawił mi w spadku swoje zapiski

through letters and a notebook.

w postaci listów i notatnika.

In the last two years of his life, when he was sick,

Podczas ostatnich dwóch lat swojego życia, kiedy chorował,

he filled a notebook with his thoughts about me.

wypełnił swój notatnik myślami o mnie.

He wrote about my strengths, weaknesses,

Pisał o moich wadach i zaletach,

and gentle suggestions for improvement,

delikatnie sugerował, co mogłabym zmienić,

quoting specific incidents, and held a mirror to my life.

jak w lustrzanym odbiciu, pokazując konkretne sceny z mojego życia.

After he died, I realized that no one writes to me anymore.

Kiedy umarł, zorientowałam się, że nikt już do mnie nie pisze.

Handwriting is a disappearing art.

Pisanie listów jest zanikającą sztuką.

I'm all for email and thinking while typing,

Popieram pisanie przemyślanych emaili,

but why give up old habits for new?

ale czy musimy porzucać stare nawyki na rzecz nowych?

Why can't we have letter writing and email exchange in our lives?

Dlaczego nie możemy pisać zarówno listów, jak i emaili?

There are times when I want to trade all those years

Są chwile, kiedy chciałabym zamienić te wszystkie lata,

that I was too busy to sit with my dad and chat with him,

kiedy byłam zbyt zajęta, aby usiąść i porozmawiać z nim,

and trade all those years for one hug.

zamienić te wszystkie lata na jeden uścisk.

But too late.

Za późno.

But that's when I take out his letters and I read them,

W takich chwilach wyjmuję jego listy i czytam je,

and the paper that touched his hand is in mine,

i kiedy papier, który dotykał jego dłoni, jest w moich dłoniach

and I feel connected to him.

czuję z nim więź.

So maybe we all need to leave our children

Więc może wszyscy powinniśmy zostawić naszym dzieciom w spadku

with a value legacy, and not a financial one.

pewne wartości, a nie tylko pieniądze.

A value for things with a personal touch --

Wartość rzeczy z osobistym akcentem --

an autographed book, a soul-searching letter.

książka z autografami czy list zawierający głębokie przemyślenia.

If a fraction of this powerful TED audience

Gdyby niewielka część zgromadzonej tutaj publiczności

could be inspired to buy a beautiful paper --

kupiła piękną papeterię --

John, it'll be a recycled one -- and write a beautiful letter

tak, Johnie, przyjazną środowisku -- i napisała piękny list

to someone they love, we actually may start a revolution

do kogoś, kogo kocha, moglibyśmy zacząć rewolucję,

where our children may go to penmanship classes.

dzięki której nasze dzieci zaczęłyby się może uczyć kaligrafii.

So what do I plan to leave for my son?

Co więc pozostawię swojemu synowi?

I collect autographed books, and those of you authors

Zbieram autografy i ci z autorów,

in the audience know I hound you for them --

którzy znajdują się na sali, wiedzą, że będę ich o nie męczyć --

and CDs too, Tracy.

i o płyty również, Tracy.

I plan to publish my own notebook.

Planuję opublikować mój notatnik.

As I witnessed my father's body being swallowed by fire,

Kiedy przyglądałam się, jak ciało mojego ojca pochłania ogień,

I sat by his funeral pyre and wrote.

siedziałam przy stosie pogrzebowym i pisałam.

I have no idea how I'm going to do it,

Nie wiem, jak to zrobię,

but I am committed to compiling his thoughts and mine

ale zbiorę jego i moje myśli,

into a book, and leave that published book for my son.

zamieszczę je w książce, opublikuję i pozostawię mojemu synowi.

I'd like to end with a few verses of what I wrote

Na koniec chciałabym przeczytać kilka wersów, które napisałam

at my father's cremation.

podczas kremacji mojego ojca.

And those linguists, please pardon the grammar,

Proszę wszystkich językoznawców, żeby wybaczyli mi błędy gramatyczne,

because I've not looked at it in the last 10 years.

ponieważ nie powracałam do tego tekstu od 10 lat.

I took it out for the first time to come here.

Przyniosłam go specjalnie na tę okazję.

"Picture in a frame, ashes in a bottle,

"Obraz w ramie, prochy w butelce,

boundless energy confined in the bottle,

bezgraniczna energia zamknięta w tej butelce,

forcing me to deal with reality,

zmuszająca mnie do stawienia czoła rzeczywistości,

forcing me to deal with being grown up.

zmuszająca mnie do stawienia czoła dorosłości.

I hear you and I know that you would want me to be strong,

Słyszę twój głos i wiem, że chcesz, abym była silna,

but right now, I am being sucked down, surrounded

ale teraz czuję, że burzliwe wody emocji

and suffocated by these raging emotional waters,

wciagają mnie, otaczają i odbierają powietrze.

craving to cleanse my soul, trying to emerge

Pragnę oczyścić moją duszę, chcę poczuć

on a firm footing one more time, to keep on fighting and flourishing

mocny grunt pod nogami, aby móc dalej walczyć i odnosić sukcesy,

just as you taught me.

tak, jak Ty mnie tego nauczyłeś.

Your encouraging whispers in my whirlpool of despair,

Twój szept, który dodaje mi sił w wirze rozpaczy,

holding me and heaving me to shores of sanity,

który podtrzymuje mnie i wyciąga na brzeg jasności umysłu,

to live again and to love again."

abym mogła znów żyć i znów kochać."

Thank you.

Dziękuję.