Why humans run the world | Yuval Noah Harari | TED

Vertaald door: Els De Keyser Nagekeken door: Rik Delaet

Seventy-thousand years ago, our ancestors were insignificant animals.

70.000 jaar geleden waren onze voorouders onbeduidende dieren.

The most important thing to know about prehistoric humans

Het belangrijkste dat je moet weten over prehistorische mensen

is that they were unimportant.

is dat ze onbelangrijk waren.

Their impact on the world was not much greater than that of jellyfish

Ze hadden niet veel meer impact op de wereld dan de kwal,

or fireflies or woodpeckers.

het vuurvliegje of de specht.

Today, in contrast, we control this planet.

In schril contrast daarmee: vandaag zijn we heerser over deze planeet.

And the question is:

En de vraag is:

How did we come from there to here?

hoe zijn we zover geraakt?

How did we turn ourselves from insignificant apes,

Hoe veranderden we onszelf van onbeduidende apen

minding their own business in a corner of Africa,

die zich met hun eigen zaken bemoeiden in een hoekje in Afrika,

into the rulers of planet Earth?

in de meesters van de planeet Aarde?

Usually, we look for the difference between us and all the other animals

Meestal zoeken we naar het verschil tussen onszelf en alle andere dieren

on the individual level.

op individueel niveau.

We want to believe -- I want to believe --

We willen geloven -- ik wil geloven

that there is something special about me,

dat ik iets speciaals heb,

about my body, about my brain,

mijn lichaam, mijn brein,

that makes me so superior to a dog or a pig, or a chimpanzee.

dat me zo superieur maakt aan een hond, een varken of een chimpansee.

But the truth is that, on the individual level,

Maar de waarheid is dat ik, op individueel niveau,

I'm embarrassingly similar to a chimpanzee.

beschamend veel van een chimpansee weg heb.

And if you take me and a chimpanzee and put us together on some lonely island,

Als je mij en een chimpansee samen op een afgelegen eiland zet,

and we had to struggle for survival to see who survives better,

en we moesten vechten om te overleven, om te zien wie daar het best in was,

I would definitely place my bet on the chimpanzee, not on myself.

dan zou ik mijn geld beslist inzetten op de chimpansee, niet op mijzelf.

And this is not something wrong with me personally.

Niet dat er iets mis is met mij persoonlijk.

I guess if they took almost any one of you, and placed you alone

Als je om het even wie hier zou nemen en je zou die alleen

with a chimpanzee on some island,

op een eiland zetten met een chimpansee,

the chimpanzee would do much better.

zou de chimpansee het allicht veel beter doen.

The real difference between humans and all other animals

Het grote verschil tussen mensen en alle andere dieren

is not on the individual level;

zit niet op het niveau van het individu,

it's on the collective level.

maar op het collectieve niveau.

Humans control the planet because they are the only animals

Mensen controleren de planeet omdat het de enige zoogdieren zijn

that can cooperate both flexibly and in very large numbers.

die flexibel samenwerken, en in zeer grote groepen.

Now, there are other animals --

Er zijn andere dieren --

like the social insects, the bees, the ants --

de sociale insecten, de bijen, de mieren --

that can cooperate in large numbers, but they don't do so flexibly.

die in grote groepen kunnen samenwerken, maar ze zijn daar niet flexibel in.

Their cooperation is very rigid.

Hun samenwerking is heel rigide.

There is basically just one way in which a beehive can function.

Er is eigenlijk maar één manier waarop een bijenkorf kan werken.

And if there's a new opportunity or a new danger,

En als er een nieuwe kans opduikt, of een nieuw gevaar,

the bees cannot reinvent the social system overnight.

kunnen de bijen niet zomaar hun sociale systeem heruitvinden.

They cannot, for example, execute the queen

Ze kunnen bijvoorbeeld de koningin niet executeren

and establish a republic of bees,

en een bijenrepubliek uitroepen,

or a communist dictatorship of worker bees.

of een communistische dictatuur van de werkbijen.

Other animals, like the social mammals --

Andere dieren, zoals de sociale zoogdieren --

the wolves, the elephants, the dolphins, the chimpanzees --

de wolf, de olifant, de dolfijn, de chimpansee --

they can cooperate much more flexibly,

kunnen veel flexibeler samenwerken,

but they do so only in small numbers,

maar dat doen ze alleen in kleine groepen,

because cooperation among chimpanzees

want samenwerking tussen chimpansees

is based on intimate knowledge, one of the other.

is gebaseerd op intieme kennis van elkaar.

I'm a chimpanzee and you're a chimpanzee,

Ik ben een chimpansee en jij bent een chimpansee,

and I want to cooperate with you.

en wil ik met je samenwerken,

I need to know you personally.

dan moet ik je persoonlijk kennen.

What kind of chimpanzee are you?

Wat voor chimpansee ben jij?

Are you a nice chimpanzee?

Ben je een leuke chimpansee?

Are you an evil chimpanzee?

Ben je een slechte chimpansee?

Are you trustworthy?

Ben je betrouwbaar?

If I don't know you, how can I cooperate with you?

Als ik je niet ken, hoe kan ik dan met jou samenwerken?

The only animal that can combine the two abilities together

Het enige dier dat de twee vaardigheden kan combineren

and cooperate both flexibly and still do so in very large numbers

en flexibel kan samenwerken in grote groepen,

is us, Homo sapiens.

zijn wij, Homo sapiens.

One versus one, or even 10 versus 10,

Eén tegen tegen één, of zelfs 10 tegen 10

chimpanzees might be better than us.

zijn chimpansees wellicht sterker dan wij.

But, if you pit 1,000 humans against 1,000 chimpanzees,

Maar stel 1.000 mensen op tegen 1.000 chimpansees

the humans will win easily, for the simple reason

en de mensen winnen met gemak, om de eenvoudige reden

that a thousand chimpanzees cannot cooperate at all.

dat 1.000 chimpansees helemaal niet kunnen samenwerken.

And if you now try to cram 100,000 chimpanzees

Als je 100.000 chimpansees

into Oxford Street, or into Wembley Stadium,

in Oxford Street wil proppen, of in Wembley Stadium,

or Tienanmen Square or the Vatican,

of het Tienanmenplein of het Vaticaan,

you will get chaos, complete chaos.

dan krijg je chaos, complete chaos.

Just imagine Wembley Stadium with 100,000 chimpanzees.

Stel je Wembley Stadium voor met 100.000 chimpansees.

Complete madness.

Je reinste waanzin.

In contrast, humans normally gather there in tens of thousands,

Mensen daarentegen komen er vaak met tienduizenden samen,

and what we get is not chaos, usually.

en dat geeft meestal geen chaos.

What we get is extremely sophisticated and effective networks of cooperation.

Het geeft extreem gesofisticeerde en effectieve samenwerkingsnetwerken.

All the huge achievements of humankind throughout history,

Alle enorme verwezenlijkingen van de mensheid in de geschiedenis,

whether it's building the pyramids or flying to the moon,

of het nu het bouwen van de piramides is of naar de maan vliegen,

have been based not on individual abilities,

zijn niet gebaseerd op individuele vermogens,

but on this ability to cooperate flexibly in large numbers.

maar op het vermogen om flexibel samen te werken in grote groepen.

Think even about this very talk that I'm giving now:

Denk even na over de talk die ik nu ga geven:

I'm standing here in front of an audience of about 300 or 400 people,

ik sta hier voor een publiek van 300 of 400 mensen,

most of you are complete strangers to me.

en de meesten van jullie zijn volstrekte vreemden voor mij.

Similarly, I don't really know all the people who have organized

Ik ken ook niet echt iedereen die dit evenement organiseert

and worked on this event.

of die er werkt.

I don't know the pilot and the crew members of the plane

Ik ken de piloot niet, of de bemanning van het vliegtuig

that brought me over here, yesterday, to London.

dat me gisteren naar Londen heeft gebracht.

I don't know the people who invented and manufactured

Ik ken de uitvinders en de fabrikanten niet

this microphone and these cameras, which are recording what I'm saying.

van deze microfoon en deze camera's die mijn woorden opnemen.

I don't know the people who wrote all the books and articles

Ik ken de mensen niet die de boeken en artikels schreven

that I read in preparation for this talk.

die ik las ter voorbereiding van deze talk.

And I certainly don't know all the people

Ik ken zeker niet alle mensen

who might be watching this talk over the Internet,

die deze talk bekijken op het internet,

somewhere in Buenos Aires or in New Delhi.

ergens in Buenos Aires of in New Delhi.

Nevertheless, even though we don't know each other,

Maar hoewel we elkaar niet kennen,

we can work together to create this global exchange of ideas.

kunnen we samen werken aan die wereldwijde uitwisseling van ideeën.

This is something chimpanzees cannot do.

Dat kunnen chimpansees niet.

They communicate, of course,

Ze communiceren uiteraard,

but you will never catch a chimpanzee traveling to some distant chimpanzee band

maar je zult een chimpansee nooit naar zijn verre neven zien reizen

to give them a talk about bananas or about elephants,

om een toespraak te houden over bananen of olifanten

or anything else that might interest chimpanzees.

of iets anders dat chimpansees zou kunnen interesseren.

Now cooperation is, of course, not always nice;

Samenwerking is uiteraard niet altijd positief.

all the horrible things humans have been doing throughout history --

Alle vreselijke dingen die mensen sinds mensenheugenis doen --

and we have been doing some very horrible things --

en we hebben echt vreselijke dingen gedaan --

all those things are also based on large-scale cooperation.

die zijn ook gebaseerd op samenwerking op grote schaal.

Prisons are a system of cooperation;

Gevangenissen zijn een systeem van samenwerking.

slaughterhouses are a system of cooperation;

Slachthuizen zijn een systeem van samenwerking.

concentration camps are a system of cooperation.

Concentratiekampen zijn een systeem van samenwerking.

Chimpanzees don't have slaughterhouses and prisons and concentration camps.

Chimpansees hebben geen slachthuizen of gevangenissen of concentratiekampen.

Now suppose I've managed to convince you perhaps that yes,

Stel dat ik je ervan heb weten te overtuigen dat wij

we control the world because we can cooperate flexibly in large numbers.

de wereld controleren omdat we flexibel samenwerken in grote groepen.

The next question that immediately arises

Dan rijst meteen de volgende vraag

in the mind of an inquisitive listener is:

bij de nieuwsgierige luisteraar:

How, exactly, do we do it?

hoe doen we dat dan precies?

What enables us alone, of all the animals, to cooperate in such a way?

Hoe komt het dat wij alleen, van alle dieren, zo samenwerken?

The answer is our imagination.

Het antwoord ligt in onze verbeelding.

We can cooperate flexibly with countless numbers of strangers,

Wij kunnen flexibel samenwerken met een oneindig aantal vreemdelingen

because we alone, of all the animals on the planet,

omdat wij als enigen van alle dieren op de planeet

can create and believe fictions, fictional stories.

fictie kunnen creëren en erin geloven --

fictieve verhalen.

And as long as everybody believes in the same fiction,

Zolang iedereen gelooft in dezelfde fictie,

everybody obeys and follows the same rules,

gehoorzaamt iedereen aan dezelfde regels en volgen ze

the same norms, the same values.

dezelfde regels, dezelfde waarden.

All other animals use their communication system

Alle andere dieren gebruiken hun communicatiesysteem

only to describe reality.

alleen om de realiteit te beschrijven.

A chimpanzee may say, "Look! There's a lion, let's run away!"

Een chimpansee kan zeggen: "Kijk, daar is een leeuw, laten we wegrennen!"

Or, "Look! There's a banana tree over there! Let's go and get bananas!"

Of "Kijk! Daar is een bananenboom! Laten we bananen gaan eten!"

Humans, in contrast, use their language not merely to describe reality,

Mensen daarentegen gebruiken hun taal niet alleen om de realiteit te beschrijven

but also to create new realities, fictional realities.

maar ook om nieuwe realiteiten te maken, fictieve realiteiten.

A human can say, "Look, there is a god above the clouds!

Een mens kan zeggen: "Kijk, er is een god boven de wolken!

And if you don't do what I tell you to do,

Als jij niet doet wat ik je zeg,

when you die, God will punish you and send you to hell."

zal God je straffen na je dood en stuurt hij je naar de hel."

And if you all believe this story that I've invented,

Als iedereen dit verhaal dat ik heb verzonnen, gelooft,

then you will follow the same norms and laws and values,

dan volgen jullie dezelfde normen en wetten en waarden,

and you can cooperate.

en kunnen jullie samenwerken.

This is something only humans can do.

Alleen mensen kunnen dat.

You can never convince a chimpanzee to give you a banana

Je kan een chimpansee er nooit van overtuigen om je een banaan te geven

by promising him, "... after you die, you'll go to chimpanzee heaven ..."

met de belofte "Na je dood ga je naar de chimpanseehemel..."

(Laughter)

(Gelach)

"... and you'll receive lots and lots of bananas for your good deeds.

"... en krijg je hopen bananen voor je goede daden.

So now give me this banana."

Geef die banaan maar hier."

No chimpanzee will ever believe such a story.

Geen enkele chimpansee trapt in zo'n verhaal.

Only humans believe such stories,

Alleen mensen geloven dat soort verhalen,

which is why we control the world,

en daarom hebben wij de wereld in onze macht

whereas the chimpanzees are locked up in zoos and research laboratories.

terwijl de chimpansees opgesloten zitten in zoos en onderzoekslaboratoria.

Now you may find it acceptable that yes,

Je vindt het misschien aanvaardbaar dat mensen

in the religious field, humans cooperate by believing in the same fictions.

op het religieuze domein samenwerken door in dezelfde fictie te geloven.

Millions of people come together to build a cathedral or a mosque

Miljoenen mensen komen samen om een kathedraal of een moskee te bouwen,

or fight in a crusade or a jihad, because they all believe in the same stories

of te vechten als kruisvaarder of jihadi, omdat ze in dezelfde verhalen geloven

about God and heaven and hell.

over God en de hemel en de hel.

But what I want to emphasize is that exactly the same mechanism

Maar ik wil benadrukken dat precies hetzelfde mechanisme

underlies all other forms of mass-scale human cooperation,

ten grondslag ligt aan alle andere vormen van grootschalige menselijke samenwerking,

not only in the religious field.

niet alleen op religieus vlak.

Take, for example, the legal field.

Neem bijvoorbeeld het juridische vlak.

Most legal systems today in the world are based on a belief in human rights.

De meeste rechtssystemen op de wereld steunen op een geloof in mensenrechten.

But what are human rights?

Maar wat zijn mensenrechten?

Human rights, just like God and heaven, are just a story that we've invented.

Mensenrechten zijn, net als God en de hemel,

gewoon een verhaal dat we uitgevonden hebben.

They are not an objective reality;

Het zijn geen objectieve realiteiten,

they are not some biological effect about homo sapiens.

niet één of ander biologisch effect in verband met homo sapiens.

Take a human being, cut him open, look inside,

Neem een mens, snij hem open, kijk vanbinnen,

you will find the heart, the kidneys, neurons, hormones, DNA,

en je zult het hart, de nieren, neuronen, hormonen, DNA aantreffen,

but you won't find any rights.

maar geen rechten.

The only place you find rights are in the stories

Rechten vind je alleen in de verhalen

that we have invented and spread around over the last few centuries.

die we hebben uitgevonden en verspreid gedurende de jongste eeuwen.

They may be very positive stories, very good stories,

Het kunnen heel positieve verhalen zijn, hele goede verhalen,

but they're still just fictional stories that we've invented.

maar het is nog steeds fictie die we uitgevonden hebben.

The same is true of the political field.

Hetzelfde geldt voor het domein van de politiek.

The most important factors in modern politics are states and nations.

De belangrijkste factoren in de moderne politiek zijn staten en naties.

But what are states and nations?

Maar wat zijn staten en naties?

They are not an objective reality.

Het gaat niet om een objectieve realiteit.

A mountain is an objective reality.

Een berg is een objectieve realiteit.

You can see it, you can touch it, you can even smell it.

Je kan hem zien, je kan hem aanraken, je kan hem zelfs ruiken.

But a nation or a state,

Maar een natie of een staat,

like Israel or Iran or France or Germany,

zeg maar Israël of Iran of Frankrijk of Duitsland,

this is just a story that we've invented

dat is gewoon een verhaal dat we verzonnen hebben

and became extremely attached to.

en waar we ons erg aan hebben gehecht.

The same is true of the economic field.

Hetzelfde geldt in het domein van de economie.

The most important actors today in the global economy

Vandaag de dag zijn de belangrijkste actoren in de wereldeconomie

are companies and corporations.

vennootschappen en bedrijven.

Many of you today, perhaps, work for a corporation,

Velen van jullie werken wellicht voor een bedrijf,

like Google or Toyota or McDonald's.

zoals Google of Toyota of McDonald's.

What exactly are these things?

Wat zijn dat voor dingen?

They are what lawyers call legal fictions.

Het zijn wat juristen 'juridische ficties' noemen.

They are stories invented and maintained

Het zijn verhalen die zijn verzonnen en die in stand worden gehouden

by the powerful wizards we call lawyers.

door de machtige tovenaars die we juristen noemen.

(Laughter)

(Gelach)

And what do corporations do all day?

En wat doen bedrijven de hele dag?

Mostly, they try to make money.

Ze proberen vooral geld te verdienen.

Yet, what is money?

Maar wat is geld?

Again, money is not an objective reality; it has no objective value.

Geld is alweer geen objectieve realiteit, het heeft geen objectieve waarde.

Take this green piece of paper, the dollar bill.

Neem dit groene briefje, het dollarbiljet.

Look at it -- it has no value.

Kijk eens -- het heeft geen waarde.

You cannot eat it, you cannot drink it,

Je kan het niet opeten, niet opdrinken,

you cannot wear it.

niet dragen.

But then came along these master storytellers --

Maar toen kwamen die meestervertellers op de proppen,

the big bankers,

de grote bankiers,

the finance ministers,

de ministers van financiën,

the prime ministers --

de eerste ministers --

and they tell us a very convincing story:

en ze vertelden een overtuigend verhaal:

"Look, you see this green piece of paper?

"Zie je dat groene stuk papier?

It is actually worth 10 bananas."

Dat is 10 bananen waard."

And if I believe it, and you believe it,

En als ik het geloof, en jij gelooft het,

and everybody believes it,

en iedereen gelooft het,

it actually works.

dan werkt het echt.

I can take this worthless piece of paper,

Ik kan met dit waardeloze stuk papier

go to the supermarket,

naar de supermarkt gaan

give it to a complete stranger whom I've never met before,

het aan een volstrekt vreemde mens geven, die ik nog nooit heb gezien,

and get, in exchange, real bananas which I can actually eat.

en ik krijg in ruil echte bananen die ik zelfs kan opeten.

This is something amazing.

Dat is verbluffend.

You could never do it with chimpanzees.

Dat lukt met chimpansees nooit.

Chimpanzees trade, of course:

Chimpansees ruilen wel:

"Yes, you give me a coconut, I'll give you a banana."

"Geef mij een kokosnoot, dan krijg je een banaan van mij."

That can work.

Dat kan lukken.

But, you give me a worthless piece of paper

Maar "Jij geeft mij een waardeloos stuk papier

and you except me to give you a banana?

en je verwacht dat ik je een banaan geef?

No way!

Geen denken aan!

What do you think I am, a human?

Voor wie hou je mij? Voor een mens?"

(Laughter)

(Gelach)

Money, in fact, is the most successful story

Geld is het meest succesvolle verhaal

ever invented and told by humans,

dat ooit is verzonnen en verteld door mensen,

because it is the only story everybody believes.

omdat het het enige verhaal is dat iedereen gelooft.

Not everybody believes in God,

Niet iedereen gelooft in God,

not everybody believes in human rights,

niet iedereen gelooft in mensenrechten,

not everybody believes in nationalism,

niet iedereen gelooft in nationalisme,

but everybody believes in money, and in the dollar bill.

maar iedereen gelooft in geld en in het dollarbiljet.

Take, even, Osama Bin Laden.

Neem zelfs Osama bin Laden.

He hated American politics and American religion

Hij haatte de Amerikaanse politiek en de Amerikaanse godsdienst

and American culture,

en de Amerikaanse cultuur,

but he had no objection to American dollars.

maar hij had geen bezwaar tegen Amerikaanse dollars.

He was quite fond of them, actually.

Hij was er best wel dol op.

(Laughter)

(Gelach)

To conclude, then:

Samenvattend, dus:

We humans control the world because we live in a dual reality.

wij mensen controleren de wereld omdat we in een duale realiteit leven.

All other animals live in an objective reality.

Alle andere dieren leven in een objectieve realiteit.

Their reality consists of objective entities,

Hun realiteit bestaat uit objectieve entiteiten,

like rivers and trees and lions and elephants.

zoals rivieren, bomen, leeuwen en olifanten.

We humans, we also live in an objective reality.

Wij mensen leven ook in een objectieve realiteit.

In our world, too, there are rivers and trees and lions and elephants.

Ook in onze wereld zijn er rivieren en bomen en leeuwen en olifanten.

But over the centuries,

Maar door de eeuwen heen

we have constructed on top of this objective reality

hebben we bovenop deze objectieve realiteit

a second layer of fictional reality,

een tweede laag van fictie geconstrueerd,

a reality made of fictional entities,

een realiteit die uit fictieve entiteiten bestaat:

like nations, like gods, like money, like corporations.

naties, goden, geld, bedrijven.

And what is amazing is that as history unfolded,

Het verbluffende is dat in de loop van de geschiedenis

this fictional reality became more and more powerful

deze fictieve realiteit alsmaar machtiger werd

so that today, the most powerful forces in the world

zodat heden ten dage de grootmachten van de wereld

are these fictional entities.

deze fictieve entiteiten zijn.

Today, the very survival of rivers and trees and lions and elephants

Vandaag hangt het overleven van rivieren en bomen en leeuwen en olifanten

depends on the decisions and wishes of fictional entities,

af van de beslissingen en wensen van fictieve entiteiten --

like the United States, like Google, like the World Bank --

de Verenigde Staten, Google, de Wereldbank... --

entities that exist only in our own imagination.

die slechts in onze eigen verbeelding bestaan.

Thank you.

Dankuwel.

(Applause)

(Applaus)

Bruno Giussani: Yuval, you have a new book out.

Bruno Giussani: Yuval, je nieuwe boek is er.

After Sapiens, you wrote another one,

Na Sapiens heb je er nog een geschreven.

and it's out in Hebrew, but not yet translated into ...

Het ligt er in het Hebreeuws maar is nog niet vertaald.

Yuval Noah Harari: I'm working on the translation as we speak.

Yuval Noah Harari: Ik werk momenteel aan de vertaling.

BG: In the book, if I understand it correctly,

BG: Als ik het boek goed begrijp,

you argue that the amazing breakthroughs that we are experiencing right now

is je betoog dat de geweldige doorbraken die we momenteel ervaren,

not only will potentially make our lives better,

potentieel niet alleen ons leven zullen verbeteren,

but they will create -- and I quote you --

maar dat ze zullen leiden tot -- ik citeer --:

"... new classes and new class struggles, just as the industrial revolution did."

"... nieuwe klassen en klassenstrijd, net zoals de industriële revolutie."

Can you elaborate for us?

Kan je daar even op ingaan?

YNH: Yes. In the industrial revolution,

YNH: Tijdens de industriële revolutie

we saw the creation of a new class of the urban proletariat.

zagen we de opkomst van de nieuwe klasse van het stadsproletariaat.

And much of the political and social history of the last 200 years involved

De politieke en sociale geschiedenis van de jongste 200 jaar draaide vooral

what to do with this class, and the new problems and opportunities.

rond het lot van deze klasse, de nieuwe problemen en kansen.

Now, we see the creation of a new massive class of useless people.

Nu zien we de opkomst van een nieuwe, enorme klasse van nutteloze mensen.

(Laughter)

(Gelach)

As computers become better and better in more and more fields,

Nu computers alsmaar beter worden in alsmaar meer domeinen,

there is a distinct possibility that computers will out-perform us

bestaat er een reële kans dat computers beter zullen worden dan wij

in most tasks and will make humans redundant.

in de meeste taken, en dat ze mensen overbodig zullen maken.

And then the big political and economic question

Dan wordt de grote politieke en economische kwestie

of the 21st century will be,

van de 21ste eeuw:

"What do we need humans for?",

"Waar hebben we mensen voor nodig?"

or at least, "What do we need so many humans for?"

of tenmiste "Waar hebben we zoveel mensen voor nodig?"

BG: Do you have an answer in the book?

BG: Geef je een antwoord in het boek?

YNH: At present, the best guess we have is to keep them happy

YNH: Op dit ogenblik is onze beste gok om ze gelukkig te houden

with drugs and computer games ...

met drugs en computerspelletjes ...

(Laughter)

(Gelach)

but this doesn't sound like a very appealing future.

maar dat lijkt niet zo'n aanlokkelijke toekomst.

BG: Ok, so you're basically saying in the book and now,

BG: Je zegt dus, in je boek en hier,

that for all the discussion about the growing evidence

dat ondanks alle discussie over het groeiende bewijs

of significant economic inequality, we are just kind of at the beginning

van belangrijke economische ongelijkheid, we eigenlijk pas aan het begin

of the process?

van het proces staan?

YNH: Again, it's not a prophecy;

YNH: Ik doe geen voorspelling,

it's seeing all kinds of possibilities before us.

ik kijk naar allerlei mogelijkheden voor ons.

One possibility is this creation of a new massive class of useless people.

Een mogelijkheid is de creatie van een nieuwe enorme klasse van nuttelozen.

Another possibility is the division of humankind

Een andere mogelijkheid is de opdeling van de mensheid

into different biological castes,

in verschillende biologische kasten,

with the rich being upgraded into virtual gods,

waarbij de rijken opgewaardeerd worden tot virtuele goden

and the poor being degraded to this level of useless people.

en de armen gedegradeerd worden tot het niveau van de nuttelozen.

BG: I feel there is another TED talk coming up in a year or two.

BG: Ik voel dat er over een jaar of twee een nieuwe TED Talk inzit.

Thank you, Yuval, for making the trip.

Bedankt voor je komst, Yuval.

YNH: Thanks!

YNH: Dankuwel!

(Applause)

(Applaus)