Why humans run the world | Yuval Noah Harari | TED

Çeviri: Banu Ant Gözden geçirme: Ramazan Şen

Seventy-thousand years ago, our ancestors were insignificant animals.

Yetmiş bin yıl önce, atalarımız önemsiz hayvanlardı.

The most important thing to know about prehistoric humans

Tarih öncesi insanların en önemli özelliği

is that they were unimportant.

önemsiz olmalarıdır.

Their impact on the world was not much greater than that of jellyfish

Dünya'ya etkileri denizanasından veya ateş böceklerinden

or fireflies or woodpeckers.

veya ağaç kakanlardan daha fazla değildi.

Today, in contrast, we control this planet.

Bugün tam tersine, gezegeni biz kontrol ediyoruz.

And the question is:

Ve soru şu:

How did we come from there to here?

Oradan buraya nasıl geldik?

How did we turn ourselves from insignificant apes,

Kendimizi, Afrika'nın bir köşesinde

minding their own business in a corner of Africa,

kendi işine bakan önemsiz maymunlardan

into the rulers of planet Earth?

Dünya hükümdarlarına nasıl çevirdik?

Usually, we look for the difference between us and all the other animals

Genelde, diğer hayvanlarla aramızdaki

bireysel farklara bakarız.

on the individual level.

We want to believe -- I want to believe --

Biz, -ben- ayrı bir özelliğimiz olduğuna,

that there is something special about me,

bedenimde ve beynimde beni, köpek, domuz

about my body, about my brain,

ya da şempanzeye oranla daha üstün kılan

that makes me so superior to a dog or a pig, or a chimpanzee.

bir yönüm olduğuna inanmak isteriz.

But the truth is that, on the individual level,

Bireysel seviyedeki gerçek maalesef şu:

I'm embarrassingly similar to a chimpanzee.

utanılacak kadar şempanzelere benziyorum.

And if you take me and a chimpanzee and put us together on some lonely island,

Şempanzeyle beni ıssız bir adaya götürseniz ve

kim daha uzun hayatta kalır diye baksanız,

and we had to struggle for survival to see who survives better,

I would definitely place my bet on the chimpanzee, not on myself.

ben iddiamı şempanze üzerine yapardım kendime değil

And this is not something wrong with me personally.

Kişisel bir hatam olduğundan değil.

I guess if they took almost any one of you, and placed you alone

Sanırım, herhangi birimizi tek başımıza

with a chimpanzee on some island,

bir şempanzeyle adaya bıraksalar

the chimpanzee would do much better.

her zaman şempanze daha iyi iş çıkarır.

The real difference between humans and all other animals

Hayvanlarla insanlar arasındaki asıl fark

bireysel seviyede değildir.

is not on the individual level;

it's on the collective level.

Bu fark toplumsal seviyededir.

Humans control the planet because they are the only animals

İnsanlar gezegeni yönetiyorlar çünkü büyük gruplar halinde

ve uyumlu şekilde ortaklık kurabilen tek tür onlar.

that can cooperate both flexibly and in very large numbers.

Şimdi diğer türlere bakalım

Now, there are other animals --

like the social insects, the bees, the ants --

mesela sosyal böcekler olan arılar ve karıncalara,

that can cooperate in large numbers, but they don't do so flexibly.

bunlar büyük gruplar halinde ortaklık kurabiliyorlar fakat uyumlu değiller.

Their cooperation is very rigid.

Ortaklıkları çok katı.

There is basically just one way in which a beehive can function.

Temelde arı kovanı tek yönlü işler.

And if there's a new opportunity or a new danger,

Eğer yeni bir imkan ya da tehlike olursa

the bees cannot reinvent the social system overnight.

arılar sosyal yapılarını bir gecede değiştiremezler.

They cannot, for example, execute the queen

Mesela, kraliçeyi idam edip

and establish a republic of bees,

işçi arılar komünist yönetimi

or a communist dictatorship of worker bees.

veya bir arılar cumhuriyeti kuramazlar.

Sosyal memeliler olan kurtlar, filler, yunuslar

Other animals, like the social mammals --

the wolves, the elephants, the dolphins, the chimpanzees --

ve şempanzeler gibi diğer hayvanlar

they can cooperate much more flexibly,

daha uyumlu bir topluluk kurabilirler

but they do so only in small numbers,

ancak bu küçük ölçekli gruplarda olur.

because cooperation among chimpanzees

Çünkü şempanzeler arasındaki işbirliği

is based on intimate knowledge, one of the other.

birinin diğeri hakkındaki bireysel bilgisine dayanır.

I'm a chimpanzee and you're a chimpanzee,

Eğer ben bir şempanzeysem, sen bir şempanzeysen

and I want to cooperate with you.

ve seninle işbirliği yapmak istiyorsam

I need to know you personally.

seni kişisel olarak tanımam gerekir.

What kind of chimpanzee are you?

Nasıl bir şempanzesin?

Are you a nice chimpanzee?

İyi bir şempanze misin?

Are you an evil chimpanzee?

Kötü bir şempanze misin?

Are you trustworthy?

Güvenilir misin?

If I don't know you, how can I cooperate with you?

Seni tanımıyorsam seninle nasıl işbirliği yapabilirim?

The only animal that can combine the two abilities together

Bu iki kabiliyeti bir araya getirebilen tek hayvan

and cooperate both flexibly and still do so in very large numbers

ve uyumlu şeklide işbirliğini büyük gruplar halinde başaran

is us, Homo sapiens.

sadece bizleriz, Homo sapiensler.

One versus one, or even 10 versus 10,

Bire bir ya da ona on

chimpanzees might be better than us.

şempanzeler bizden daha iyi olabilirler.

But, if you pit 1,000 humans against 1,000 chimpanzees,

Fakat 1.000 insana karşı 1.000 şempanze koyarsanız,

the humans will win easily, for the simple reason

insanlar kolayca kazanacaktır. Basit bir sebepten,

that a thousand chimpanzees cannot cooperate at all.

çünkü 1.000 şempanze birlikte hareket edemez.

And if you now try to cram 100,000 chimpanzees

Eğer, 100.000 şempanzeyi Oxford Meydanına,

into Oxford Street, or into Wembley Stadium,

Wembley Stadyumuna, Tienanmen Meydanına

or Tienanmen Square or the Vatican,

ya da Vatikan'a toplamak isterseniz

you will get chaos, complete chaos.

sadece kaos oluşur, tam bir kaos.

Just imagine Wembley Stadium with 100,000 chimpanzees.

Wembley Stadyumu'nda 100.000 şempanzeyi düşünün.

Complete madness.

Tamamen çılgınlık.

In contrast, humans normally gather there in tens of thousands,

Oysa, insanlar rahatça orada toplanırlar

ve elde ettiğimiz genelde kaos değildir.

and what we get is not chaos, usually.

What we get is extremely sophisticated and effective networks of cooperation.

Genellikle, çok etkili ve gelişmiş bir işbirliği yapısıdır.

All the huge achievements of humankind throughout history,

İnsanlık tarihindeki büyük başarılar,

Piramitleri inşa etmek ya da Ay'a gitmek gibi

whether it's building the pyramids or flying to the moon,

have been based not on individual abilities,

bireysel yeteneklere dayalı değildir.

but on this ability to cooperate flexibly in large numbers.

Büyük gruplar olarak uyumlu hareket etmeye dayalıdır.

Think even about this very talk that I'm giving now:

Şu an yaptığım bu konuşmayı bile düşünürseniz,

I'm standing here in front of an audience of about 300 or 400 people,

300 - 400 kişilik bir dinleyici önünde duruyorum,

most of you are complete strangers to me.

çoğunuz hiç tanımadığım kişilersiniz.

Similarly, I don't really know all the people who have organized

Aynı şekilde, bu toplantıyı

and worked on this event.

düzenleyenleri de tanımıyorum.

I don't know the pilot and the crew members of the plane

Dün, beni buraya, Londra'ya getiren uçaktaki

that brought me over here, yesterday, to London.

uçuş ekibi ve pilotu da tanımıyorum.

I don't know the people who invented and manufactured

Dediklerimi kaydedenleri, bu mikrofon ve

this microphone and these cameras, which are recording what I'm saying.

kamerayı icat edip üretenleri tanımıyorum.

I don't know the people who wrote all the books and articles

Bu konuşmayı hazırlarken okuduğum kitap

that I read in preparation for this talk.

ve makaleleri yazanları tanımıyorum.

And I certainly don't know all the people

Ve tabii ki internet üzerinden bu konuşmayı

who might be watching this talk over the Internet,

belki de Boenos Aires ya da Yeni Delhi'den seyredecek olan

somewhere in Buenos Aires or in New Delhi.

tüm o insanları da tanımıyorum.

Nevertheless, even though we don't know each other,

Birbirimizi tanımasak da, yine de

we can work together to create this global exchange of ideas.

küresel fikir alış verişini gerçekleştirebiliriz.

İşte, şempanzelerin yapamadığı budur.

This is something chimpanzees cannot do.

Tabii ki haberleşirler, fakat asla bir şempanzeyi

They communicate, of course,

but you will never catch a chimpanzee traveling to some distant chimpanzee band

uzaktaki bir şempanze grubuna muzlar ya da filler hakkında

to give them a talk about bananas or about elephants,

bir konuşma yapmak için seyahat ederken göremezsiniz.

or anything else that might interest chimpanzees.

Ya da onları ilgilendiren başka bir konu hakkında.

Now cooperation is, of course, not always nice;

Tabii ki işbirliği her zaman hoş değildir.

all the horrible things humans have been doing throughout history --

Tarih boyunca insanların yaptığı onca korkunç şey

and we have been doing some very horrible things --

ki bazıları çok daha korkunç,

all those things are also based on large-scale cooperation.

tüm bunlar yine büyük ölçekli işbirliğine dayanır.

Prisons are a system of cooperation;

Hapishaneler, işbirliği sistemidir.

slaughterhouses are a system of cooperation;

Mezbahalar işbirliği sistemidir.

concentration camps are a system of cooperation.

Toplama kampları işbirliği sistemidir.

Chimpanzees don't have slaughterhouses and prisons and concentration camps.

Şempanzelerin mezbahaları, hapishaneleri ve toplama kampları yoktur.

Farz edin ki, sizi bu ihtimale inandırdım.

Now suppose I've managed to convince you perhaps that yes,

Evet, uyum içinde işbirliği yapabildiğimiz için Dünya'yı yönetiyoruz.

we control the world because we can cooperate flexibly in large numbers.

The next question that immediately arises

O zaman, meraklı dinleyicilerin aklına

in the mind of an inquisitive listener is:

hemen ikinci bir soru gelir:

How, exactly, do we do it?

Tam olarak bunu nasıl yapıyoruz?

Böyle bir işbirliği için tüm hayvanlar arasından sadece bizi etkileyen ne?

What enables us alone, of all the animals, to cooperate in such a way?

The answer is our imagination.

Bunun cevabı hayal etme gücümüzdür.

We can cooperate flexibly with countless numbers of strangers,

Sayısız yabancıyla uyumlu bir işbirliği yapabiliriz, çünkü

because we alone, of all the animals on the planet,

bu gezegendeki hayvanlardan sadece biz

can create and believe fictions, fictional stories.

hayal ürünü şeyleri kurgular ve inanırız.

And as long as everybody believes in the same fiction,

Herkes aynı hayal ürününe inandığı sürece

everybody obeys and follows the same rules,

herkes aynı kurallara uyar ve itaat eder,

the same norms, the same values.

aynı kalıplar ve aynı değerlere.

All other animals use their communication system

Tüm diğer hayvanlar, haberleşirken

only to describe reality.

sadece gerçeği tanımlarlar.

A chimpanzee may say, "Look! There's a lion, let's run away!"

Örneğin şempanze "Bak, bir aslan hadi kaçalım." ya da

Or, "Look! There's a banana tree over there! Let's go and get bananas!"

"Bak bir muz ağacı, hadi gidip toplayalım." diyebilir.

Humans, in contrast, use their language not merely to describe reality,

Tam tersine insanlar, sadece gerçeği anlatmak için konuşmazlar.

but also to create new realities, fictional realities.

Aynı zamanda yeni gerçeklikler ve uydurma gerçeklikler yaratırlar.

A human can say, "Look, there is a god above the clouds!

Bir insan "Bak, yukarıda bulutların üstünde Tanrı var." diyebilir.

And if you don't do what I tell you to do,

"Eğer dediğim şeyi yapmazsanız,

when you die, God will punish you and send you to hell."

öldüğünüzde,Tanrı sizi cezalandırıp cehenneme atar."

And if you all believe this story that I've invented,

Ürettiğim bu hikayeye hepiniz inanırsanız,

then you will follow the same norms and laws and values,

aynı kalıpları, kural ve değerleri benimsersiniz

and you can cooperate.

ve işbirliği yapabilirsiniz.

This is something only humans can do.

Bunu ancak insanlar yapabilir.

You can never convince a chimpanzee to give you a banana

"Öldükten sonra şempanzeler cennetine gideceksin..."

diyerek bir şempanzeyi, size muz vermesi için kandıramazsınız.

by promising him, "... after you die, you'll go to chimpanzee heaven ..."

(Laughter)

(Gülüşmeler)

"... and you'll receive lots and lots of bananas for your good deeds.

"...ve iyi davranışın için pek çok muz alacaksın."

So now give me this banana."

Şimdi ver o muzu bana."

No chimpanzee will ever believe such a story.

Böyle bir hikayeye hiç bir şempanze inanmayacaktır.

Only humans believe such stories,

Sadece insanlar böyle bir şeye inanır.

which is why we control the world,

Dünyayı yönetme sebebimiz olan,

whereas the chimpanzees are locked up in zoos and research laboratories.

şempanzelerin hayvanat bahçeleri ve laboratuvarlara kilitlenmesine sebep olan.

Now you may find it acceptable that yes,

Bunu kabul edilebilir bulabilirsiniz, evet,

in the religious field, humans cooperate by believing in the same fictions.

dini alanda, insanlar aynı kurguya inanarak işbirliği yaparlar.

Millions of people come together to build a cathedral or a mosque

Bir katedral ya da cami yapmak için, haçlı seferi ya da cihada katılmak için

or fight in a crusade or a jihad, because they all believe in the same stories

milyonlarca insan bir araya gelir, çünkü hepsi Tanrı, cennet

about God and heaven and hell.

ve cehennem hakkında aynı hikayeye inanmışlardır.

But what I want to emphasize is that exactly the same mechanism

Fakat vurgulamak istediğim şey,

sadece dini alanda değil, diğer tüm kitlesel işbirliklerinde de

underlies all other forms of mass-scale human cooperation,

aynı mekanizmanın geçerliliğidir.

not only in the religious field.

Take, for example, the legal field.

Mesela hukuk alanını ele alın.

Most legal systems today in the world are based on a belief in human rights.

Bugün Dünya'yadaki çoğu hukuk sistemi, insan hakları inancına dayanır.

But what are human rights?

Peki ama, insan hakları nedir?

Human rights, just like God and heaven, are just a story that we've invented.

İnsan hakları, Tanrı ve cennet gibi bizim yazdığımız bir hikayedir.

They are not an objective reality;

Nesnel gerçeklik değillerdir.

they are not some biological effect about homo sapiens.

Homo sapiens olmanın biyolojik etkisi değillerdir.

Take a human being, cut him open, look inside,

Bir insanı alıp, kesip içine baksak

you will find the heart, the kidneys, neurons, hormones, DNA,

kalp, böbrekler, nöronlar, hormonlar ve DNA bulursunuz,

but you won't find any rights.

ama tek bir hak bulamazsınız.

The only place you find rights are in the stories

Hakları sadece hikayelerde bulursunuz.

Kendi yazdığımız ve bir kaç yüzyıldır etrafa yaydığımız hikayelerde.

that we have invented and spread around over the last few centuries.

They may be very positive stories, very good stories,

Belki çok iyi hikayelerdir ya da çok olumlu hikayeleridir,

but they're still just fictional stories that we've invented.

ancak halen bizim uydurup yazdığımız hikayelerdir.

The same is true of the political field.

Aynı şey politik alanda da doğrudur.

The most important factors in modern politics are states and nations.

Modern politikanın en önemli faktörleri devletler ve milletlerdir.

İyi de devlet ve millet nedir?

But what are states and nations?

They are not an objective reality.

Nesnel gerçeklik değillerdir.

A mountain is an objective reality.

Bir dağ nesnel bir gerçektir.

You can see it, you can touch it, you can even smell it.

Görebilir, dokunabilir, hatta koklayabilirsiniz.

But a nation or a state,

Fakat millet ya da devlet

like Israel or Iran or France or Germany,

İsrail, İran, Fransa ya da Almanya gibi

this is just a story that we've invented

bunlar sadece bizim yazdığımız

ve kuvvetli bağlar kurduğumuz hikayelerdir.

and became extremely attached to.

The same is true of the economic field.

Aynı şey ekonomik alanda da geçerlidir.

The most important actors today in the global economy

Bugün küresel ekonominin en önemli aktörleri

are companies and corporations.

şirketler ve kuruluşlardır.

Many of you today, perhaps, work for a corporation,

Bugün pek çoğunuz belki de Google, Toyota

like Google or Toyota or McDonald's.

ya da McDonald's gibi kuruluşlarda çalışıyorsunuz.

What exactly are these things?

Aslında bunlar nedir?

They are what lawyers call legal fictions.

Avukatların dediği gibi hukuki kurgulardır.

They are stories invented and maintained

Avukat dediğimiz güçlü büyücülerin

by the powerful wizards we call lawyers.

keşfedip sürdürdüğü hikayelerdir.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

And what do corporations do all day?

Peki ya kuruluşlar bütün gün ne yaparlar?

Mostly, they try to make money.

Çoğunlukla, para kazanmaya çalışırlar.

Yet, what is money?

O zaman, para nedir?

Again, money is not an objective reality; it has no objective value.

Gene, para nesnel bir gerçek değildir; nesnel değeri yoktur.

Take this green piece of paper, the dollar bill.

O yeşil kağıt parçasını elinize alın dolar banknotunu.

Look at it -- it has no value.

Ona bakın, değeri yoktur.

You cannot eat it, you cannot drink it,

Onu yiyemezsiniz, içemezsiniz,

you cannot wear it.

giyemezsiniz.

But then came along these master storytellers --

Daha sonra büyük hikaye anlatıcılar ortaya çıktılar.

the big bankers,

Büyük bankacılar,

para bakanları,

the finance ministers,

the prime ministers --

başbakanlar ve bize

oldukça ikna edici bir hikaye anlattılar:

and they tell us a very convincing story:

"Look, you see this green piece of paper?

"Bak, bu yeşil kağıdı görüyor musun?

It is actually worth 10 bananas."

Bu tam olarak 10 muz değerinde."

And if I believe it, and you believe it,

Eğer buna ben inanırsam, siz inanırsanız,

and everybody believes it,

ve herkes inanırsa,

it actually works.

bu gerçekten işe yarar.

I can take this worthless piece of paper,

Bu değersiz kağıdı alıp,

markete gidip,

go to the supermarket,

give it to a complete stranger whom I've never met before,

hiç karşılaşmadığım bir yabancıya verip,

and get, in exchange, real bananas which I can actually eat.

karşılığında yiyebileceğim gerçek muzlar alabilirim.

This is something amazing.

Bu şaşırtıcı bir şeydir.

You could never do it with chimpanzees.

Bunu şempanzelerle yapamazsınız.

Chimpanzees trade, of course:

Tabii ki, şempanzeler takas ederler:

"Yes, you give me a coconut, I'll give you a banana."

"Evet, bana hindistan cevizi ver, ben muz vereceğim."

That can work.

Bu olur.

But, you give me a worthless piece of paper

Ancak, bana değersiz bir parça kağıt ver

and you except me to give you a banana?

ve sana muz vermemi bekle?

No way!

Asla !

What do you think I am, a human?

Beni ne sandın, insan mı?

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Money, in fact, is the most successful story

Para, aslında, insanlarca icat edilip

anlatılmış en başarılı hikayedir.

ever invented and told by humans,

because it is the only story everybody believes.

Çünkü herkesin inandığı tek hikayedir.

Not everybody believes in God,

Herkes Tanrı'ya inanmıyor,

not everybody believes in human rights,

herkes insan haklarına inanmıyor,

not everybody believes in nationalism,

herkes milliyetçiliğe inanmıyor,

but everybody believes in money, and in the dollar bill.

ama herkes paraya ve dolar banknotuna inanıyor.

Take, even, Osama Bin Laden.

Hatta Osama Bin Laden bile.

He hated American politics and American religion

Amerikan politikalarından ve dininden nefret ediyor

and American culture,

ve Amerikan kültüründen,

but he had no objection to American dollars.

fakat Amerikan dolarına bir itirazı yok.

He was quite fond of them, actually.

Aslında, onlara oldukça düşkün.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

To conclude, then:

Sonuç olarak:

We humans control the world because we live in a dual reality.

Biz insanlar Dünya'yı kontrol ediyoruz, çünkü ikili gerçeklik içinde yaşıyoruz.

All other animals live in an objective reality.

Tüm diğer hayvanlar nesnel tek bir gerçeklik içinde yaşıyorlar.

Their reality consists of objective entities,

Gerçeklikleri, nehirler, ağaçlar, filler ve aslanlar gibi

like rivers and trees and lions and elephants.

nesnel unsurlardan ibaret.

Biz insanlar da nesnel gerçeklikte yaşarız.

We humans, we also live in an objective reality.

In our world, too, there are rivers and trees and lions and elephants.

Bizim dünyamızda da nehirler, ağaçlar, aslanlar ve filler vardır.

But over the centuries,

Ancak yüzyıllar içinde,

we have constructed on top of this objective reality

bu nesnel gerçekliğin üzerine

kurgulanmış ikinci bir gerçeklik katmanı inşa ettik.

a second layer of fictional reality,

a reality made of fictional entities,

Uluslar, tanrılar, para, kuruluşlar gibi

like nations, like gods, like money, like corporations.

kurgulanmış unsurlardan oluşmuş bir gerçeklik.

And what is amazing is that as history unfolded,

Şaşırtıcı olansa, zaman ilerledikçe

bu kurmaca gerçeklik giderek çok daha güçlendi

this fictional reality became more and more powerful

so that today, the most powerful forces in the world

ve bugün, Dünya'nın en güçlü kuvvetleri

are these fictional entities.

bu kurgusal unsurlardır.

Today, the very survival of rivers and trees and lions and elephants

Bugün, geriye kalan nehirler, ağaçlar, aslanlar ve fillerin kaderi;

depends on the decisions and wishes of fictional entities,

Birleşik Devletler, Google ve Dünya Bankası gibi

bu kurgusal unsurların karar ve isteklerine tabidir ki

like the United States, like Google, like the World Bank --

entities that exist only in our own imagination.

bunlar sadece bizim hayalimizde var olan unsurlardır.

Thank you.

Teşekkürler.

(Applause)

(Alkışlar)

Bruno Giussani: Teşekkürler. Yuval, yeni bir kitabın çıktı.

"After Sapiens" (Sapiens sonrası) yeni bir tane yazdın

Bruno Giussani: Yuval, you have a new book out.

After Sapiens, you wrote another one,

ve Hibruca yayınlandı, ancak henüz ingilizceye çevrilmedi

and it's out in Hebrew, but not yet translated into ...

Yuval Noah Harari: I'm working on the translation as we speak.

Yuval Noah Harari : Çevirisi için çalışıyorum.

BG: Kitapta, eğer doğru anladıysam,

BG: In the book, if I understand it correctly,

şu anda deneyimlemekte olduğumuz müthiş atılımları tartışıyorsun

you argue that the amazing breakthroughs that we are experiencing right now

sadece potansiyel olarak hayatlarımızı iyileştirmeyecek

not only will potentially make our lives better,

but they will create -- and I quote you --

hatta - yinelemek isterim -

"... new classes and new class struggles, just as the industrial revolution did."

"...endüstriel devrimin yaptığı gibi yeni sınıflar ve yeni sorunlar." yaratacak.

Can you elaborate for us?

Bize ayrıntıları verebilir misin?

YNH: Yes. In the industrial revolution,

YNH: Evet, sanayil devriminde,

we saw the creation of a new class of the urban proletariat.

şehirli işçilerin yeni bir çeşidinin oluştuğunu gördük.

And much of the political and social history of the last 200 years involved

Ve son 200 yılı içeren politik ve sosyal tarih daha çok

what to do with this class, and the new problems and opportunities.

bu sınıfla ve yeni sorun ve imkanlarla ne yapılacağıyla ilgilenmiş.

Now, we see the creation of a new massive class of useless people.

Faydasız insanlardan oluşan büyük ve yeni bir sınıfın oluştuğunu görüyoruz.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

As computers become better and better in more and more fields,

Bilgisayarlar çok daha fazla alanda, çok daha iyileştikçe,

there is a distinct possibility that computers will out-perform us

bariz bir ihtimal olarak, çoğu alanda bilgisayarlar bizi aşacaklar

in most tasks and will make humans redundant.

ve insanları gereksiz kılacaklar.

And then the big political and economic question

Ardından, 21. yüzyılın politik ve ekonomik büyük sorusu

of the 21st century will be,

"İnsanlara ne için ihtiyacımız var?"

"What do we need humans for?",

olacaktır.

or at least, "What do we need so many humans for?"

En azından "Bu kadar çok insana ne için ihtiyacımız var?"

BG: Do you have an answer in the book?

BG: Kitabında bir cevap var mı?

YNH: At present, the best guess we have is to keep them happy

YNH: Şu anda, elimizdeki en iyi tahmin,

haplar ve bilgisayar oyunlarıyla onları mutlu etmek.

with drugs and computer games ...

(Laughter)

(Gülüşmeler)

but this doesn't sound like a very appealing future.

Ancak bu pek de ilgi çekici bir gelecek gibi görünmüyor.

BG: Ok, so you're basically saying in the book and now,

BG: O zaman kitapta şöyle diyorsun, şu anda,

that for all the discussion about the growing evidence

belirgin ekonomik eşitsizliklerin gelişme bulguları hakkındaki,

of significant economic inequality, we are just kind of at the beginning

tüm o tartışmalar,

henüz sürecin başlangıcında gibi bir durumda mıyız?

of the process?

YNH: Again, it's not a prophecy;

YNH: Bu bir kehanet değil.

it's seeing all kinds of possibilities before us.

Her tür ihtimali bizden önce görüyor.

One possibility is this creation of a new massive class of useless people.

İhtimallerden biri, kitlesel faydasız insan sınıfının oluşumu.

Another possibility is the division of humankind

Bir diğer ihtimalse, zenginler sanal tanrılığa yükselirken,

into different biological castes,

fakirlerin faydasız insanlar seviyesine inişiyle

with the rich being upgraded into virtual gods,

insan türünün

and the poor being degraded to this level of useless people.

farklı biyolojik sınıflara bölünmesi.

BG: I feel there is another TED talk coming up in a year or two.

BG: Sanırım bir iki sene içinde yeni bir TED konuşması geliyor.

Thank you, Yuval, for making the trip.

YNH: Belki de, teşekkürler. BG: Yuval, gezinti için teşekkürler.

YNH: Thanks!

(Alkışlar)

(Applause)