Beautiful new words to describe obscure emotions | John Koenig

Vertaald door: Els De Keyser Nagekeken door: Peter van de Ven

Today I want to talk about the meaning of words,

Vandaag wil ik het hebben over de betekenis van woorden,

how we define them

hoe we ze definiëren

and how they, almost as revenge,

en hoe zij, haast bij wijze van wraak,

define us.

ons definiëren.

The English language is a magnificent sponge.

De Engelse taal is een magnifieke spons.

I love the English language. I'm glad that I speak it.

Ik hou van de Engelse taal. Ik ben blij dat ik ze spreek.

But for all that, it has a lot of holes.

Maar ze vertoont ook een hoop gaten.

In Greek, there's a word, "lachesism"

In het Grieks bestaat het woord 'lachesisme',

which is the hunger for disaster.

de zucht naar rampspoed.

You know, when you see a thunderstorm on the horizon

Je weet wel, als je een onweer ziet aan de horizon

and you just find yourself rooting for the storm.

en je vaststelt dat je voor de storm supportert.

In Mandarin, they have a word "yù yī" --

Het Mandarijns kent het woord 'yù yī' --

I'm not pronouncing that correctly --

dat spreek ik fout uit --

which means the longing to feel intensely again

voor het verlangen om intens te voelen,

the way you did when you were a kid.

zoals toen je kind was.

In Polish, they have a word "jouska"

In het Pools is er 'jouska',

which is the kind of hypothetical conversation

de hypothetische conversatie

that you compulsively play out in your head.

die je dwangmatig met jezelf in je hoofd voert.

And finally, in German, of course in German,

En in het Duits, tenslotte, uiteraard in het Duits,

they have a word called "zielschmerz"

bestaat het woord 'Zielschmerz',

which is the dread of getting what you want.

de vrees om te krijgen wat je wil.

(Laughter)

(Gelach)

Finally fulfilling a lifelong dream.

Een levensdroom die in vervulling gaat.

I'm German myself, so I know exactly what that feels like.

Ik ben zelf Duits, dus ik weet precies hoe dat voelt.

Now, I'm not sure if I would use any of these words

Ik weet niet zeker of ik één van deze woorden

as I go about my day,

doordeweeks zou gebruiken,

but I'm really glad they exist.

maar ik ben blij dat ze er zijn.

But the only reason they exist is because I made them up.

Maar de enige reden dat ze er zijn, is omdat ik ze verzonnen heb.

I am the author of "The Dictionary of Obscure Sorrows,"

Ik ben de auteur van het 'Woordenboek van obscure smarten',

which I've been writing for the last seven years.

waar ik sinds zeven jaar aan werk.

And the whole mission of the project

De missie van het project

is to find holes in the language of emotion

is gaten te vinden in de taal van de emotie

en die proberen op te vullen,

and try to fill them

so that we have a way of talking about all those human peccadilloes

zodat we het kunnen hebben over al die menselijke kleine kantjes

and quirks of the human condition

en rariteiten van de menselijke conditie

that we all feel but may not think to talk about

die we allemaal voelen maar waarover we niet praten

because we don't have the words to do it.

bij gebrek aan gepaste woordenschat.

And about halfway through this project,

Halverwege dit project

I defined "sonder,"

definieerde ik 'sonder',

the idea that we all think of ourselves as the main character

het idee dat we onszelf als het hoofdpersonage beschouwen

and everyone else is just extras.

terwijl alle anderen figuranten zijn.

But in reality, we're all the main character,

Terwijl we in werkelijkheid allemaal hoofdpersonages zijn

and you yourself are an extra in someone else's story.

en jijzelf figurant bent in andermans verhaal.

And so as soon as I published that,

Zodra ik dat had gepubliceerd,

I got a lot of response from people

kreeg ik een hoop reacties:

saying, "Thank you for giving voice to something I had felt all my life

"Dankjewel omdat je iets verwoordt dat ik al mijn hele leven voel,

but there was no word for that."

maar waar geen woord voor was."

So it made them feel less alone.

Ze werden er minder eenzaam door.

That's the power of words,

Dat is de kracht van woorden:

to make us feel less alone.

we voelen ons minder alleen.

And it was not long after that

Niet lang daarna

that I started to notice sonder

begon ik op te merken dat 'sonder'

being used earnestly in conversations online,

echt gebruikt werd in gesprekken online,

and not long after I actually noticed it,

en niet lang daarna merkte ik het warempel op

I caught it next to me in an actual conversation in person.

in een echt live gesprek naast me.

There is no stranger feeling than making up a word

Geen gevoel is bevreemdender dan een woord verzinnen

and then seeing it take on a mind of its own.

en het dan een eigen leven zien leiden.

I don't have a word for that yet, but I will.

Ik heb er nog geen woord voor, maar dat komt nog.

(Laughter)

(Gelach)

I'm working on it.

Ik werk eraan.

I started to think about what makes words real,

Ik begon na te denken over wat een woord ècht maakt,

because a lot of people ask me,

want vele mensen vragen me dat.

the most common thing I got from people is,

Ik krijg het vaakst de vraag:

"Well, are these words made up? I don't really understand."

"Zijn die worden verzonnen? Ik snap het niet."

And I didn't really know what to tell them

Ik weet niet goed wat ik moet zeggen,

because once sonder started to take off,

want zodra 'sonder' gelanceerd was --

who am I to say what words are real and what aren't.

wie ben ik dan om te zeggen welk woord echt is en welk niet?

And so I sort of felt like Steve Jobs, who described his epiphany

Ik voelde me een beetje als Steve Jobs die zijn openbaring beschreef

as when he realized that most of us, as we go through the day,

als dat hij plots besefte dat de meesten van ons veelal

we just try to avoid bouncing against the walls too much

gewoon proberen te vermijden om te vaak tegen de muur te lopen

and just sort of get on with things.

en maar wat aanmodderen.

But once you realize that people --

Maar zodra je beseft dat mensen --

that this world was built by people no smarter than you,

dat deze wereld het werk is van mensen die niet slimmer zijn dan jij,

then you can reach out and touch those walls

dan kan je met je hand die muren aanraken

and even put your hand through them

en je hand er zelfs doorsteken

and realize that you have the power to change it.

en beseffen dat je ze kan veranderen.

And when people ask me, "Are these words real?"

Als mensen me vragen of deze woorden echt zijn,

I had a variety of answers that I tried out.

heb ik een batterij beproefde antwoorden.

Some of them made sense. Some of them didn't.

Sommige kunnen kloppen. Andere niet.

But one of them I tried out was,

Een beproefd antwoord was:

"Well, a word is real if you want it to be real."

"Een woord is echt als je wil dat het echt is."

The way that this path is real because people wanted it to be there.

Net zoals dit pad echt is omdat mensen het daar willen hebben.

(Laughter)

(Gelach)

It happens on college campuses all the time.

Gebeurt aldoor op universiteitscampussen.

It's called a "desire path."

Dat heet een 'wenspad'.

(Laughter)

(Gelach)

But then I decided, what people are really asking

Maar toen besloot ik: wat ze eigenlijk vragen

when they're asking if a word is real, they're really asking,

als ze vragen of een woord echt is, is dit:

"Well, how many brains will this give me access to?"

"Hoeveel breinen kan ik ermee bereiken?"

Because I think that's a lot of how we look at language.

Want dat is volgens mij hoe we taal bekijken.

A word is essentially a key

Een woord is een sleutel

that gets us into certain people's heads.

waarmee we het hoofd van mensen bereiken.

And if it gets us into one brain,

Als we er één brein mee bereiken,

it's not really worth it,

is dat niet de moeite,

not really worth knowing.

het weten niet waard.

Two brains, eh, it depends on who it is.

Twee breinen? Hangt ervan af wie.

A million brains, OK, now we're talking.

Een miljoen breinen? Dat begint ergens op te lijken.

And so a real word is one that gets you access to as many brains as you can.

Een echt woord geeft je toegang tot zoveel mogelijk breinen.

That's what makes it worth knowing.

Daardoor is het wetenswaardig.

Incidentally, the realest word of all by this measure is this.

Volgens deze norm is dit woord het meest echt.

[O.K.]

[OK]

That's it.

Dat is het.

The realest word we have.

Het echtste woord.

That is the closest thing we have to a master key.

Dit komt het dichtst in de buurt van een loper.

That's the most commonly understood word in the world,

Het is het woord dat wereldwijd het best begrepen wordt,

no matter where you are.

waar je ook bent.

The problem with that is,

Het probleem is

no one seems to know what those two letters stand for.

dat niemand lijkt te weten waar die letters voor staan.

(Laughter)

(Gelach)

Which is kind of weird, right?

Bizar, toch?

I mean, it could be a misspelling of "all correct," I guess,

Het zou een foute spelling kunnen zijn van 'all correct',

or "old kinderhook."

of 'Old Kinderhook'.

No one really seems to know, but the fact that it doesn't matter

Niemand lijkt het echt te weten, maar het feit dat het niet uitmaakt,

says something about how we add meaning to words.

zegt iets over hoe we woorden betekenis geven.

The meaning is not in the words themselves.

De betekenis zit niet in de woorden zelf,

We're the ones that pour ourselves into it.

wij leggen onszelf erin.

And I think, when we're all searching for meaning in our lives,

Ik denk dat we allemaal zoeken naar betekenis in ons leven,

and searching for the meaning of life,

en zoeken naar de zin van het leven,

I think words have something to do with that.

dat heeft volgens mij met woorden te maken.

And I think if you're looking for the meaning of something,

Als je zoekt naar de betekenis van iets,

the dictionary is a decent place to start.

dan is het woordenboek een goede startplaats.

It brings a sense of order

Het biedt een gevoel van orde

to a very chaotic universe.

in een zeer chaotisch universum.

Our view of things is so limited

Onze visie op dingen is zo beperkt

that we have to come up with patterns and shorthands

dat we patronen en afkortingen hebben bedacht

and try to figure out a way to interpret it

en dat we ze proberen te interpreteren,

and be able to get on with our day.

om de dag door te komen.

We need words to contain us, to define ourselves.

We hebben nood aan woorden om ons te beperken en te definiëren.

I think a lot of us feel boxed in

Velen van ons voelen zich beknot

door hoe we deze woorden gebruiken.

by how we use these words.

We forget that words are made up.

We vergeten dat woorden verzonnen zijn.

It's not just my words. All words are made up,

Niet alleen mijn woorden. Alle woorden zijn verzonnen.

but not all of them mean something.

Maar niet alle woorden betekenen iets.

We're all just sort of trapped in our own lexicons

We zitten vast in ons eigen lexicon

that don't necessarily correlate with people who aren't already like us,

dat niet noodzakelijk spoort met mensen die niet al zijn zoals wij.

and so I think I feel us drifting apart a little more every year,

Ik voel ons elk jaar wat meer uit elkaar drijven,

the more seriously we take words.

naarmate we woorden ernstiger nemen.

Because remember, words are not real.

Want vergeet niet, woorden zijn niet echt.

They don't have meaning. We do.

Ze hebben geen betekenis. Wij wel.

And I'd like to leave you with a reading

Ik sluit graag af met een lezing

from one of my favorite philosophers,

uit het werk van één van mijn favoriete filosofen,

Bill Watterson, who created "Calvin and Hobbes."

Bill Watterson, maker van 'Calvin en Hobbes'.

He said,

Hij zei:

"Creating a life that reflects your values and satisfies your soul

"Een leven maken dat je waarden weergeeft en je ziel tevreden stelt,

is a rare achievement.

is een zeldzaam wapenfeit.

To invent your own life's meaning

De zin van je eigen leven verzinnen

is not easy,

is niet makkelijk,

but it is still allowed,

maar het is toegestaan,

and I think you'll be happier for the trouble."

en je zult gelukkiger zijn als je de moeite doet.

Thank you.

Dankjewel.

(Applause)

(Applaus)