Beautiful new words to describe obscure emotions | John Koenig

Çeviri: İsmail Hakkı Uçar Gözden geçirme: Selda Yener

Today I want to talk about the meaning of words,

Bugün kelimelerin manasını,

how we define them

onları nasıl tanımladığımızı

and how they, almost as revenge,

ve kelimelerin sanki öç alır gibi

bizi nasıl tanımladıkları hakkında konuşmak istiyorum.

define us.

The English language is a magnificent sponge.

İngilizce büyülü bir sünger.

I love the English language. I'm glad that I speak it.

İngilizce'yi seviyorum. İngilizce konuşmaktan memnunum.

But for all that, it has a lot of holes.

Ama buna rağmen bir sürü eksiği var.

In Greek, there's a word, "lachesism"

Yunanca'da bir kelime var: Lachesism.

which is the hunger for disaster.

Anlamı, felakete uğrama arzusu.

You know, when you see a thunderstorm on the horizon

Yani ufukta bir fırtına gördüğünde

and you just find yourself rooting for the storm.

kendini ona tezahürat yaparken bulur gibi.

In Mandarin, they have a word "yù yī" --

Çincedeki bir kelime: "yù yī"

I'm not pronouncing that correctly --

-doğru telaffuz etmiyorum-

which means the longing to feel intensely again

anlamı, çocukken hissettiğin gibi

the way you did when you were a kid.

daha derin hissetme arzusu.

In Polish, they have a word "jouska"

Lehçede bir kelime var: "Jouska",

which is the kind of hypothetical conversation

kafanın içinde istemsizce yaptığın

that you compulsively play out in your head.

bir tür farazi sohbet anlamına gelir.

And finally, in German, of course in German,

Son olarak Almanca'da, tabii ki Almanca'da,

they have a word called "zielschmerz"

"zielschmerz" dedikleri bir kelime var.

which is the dread of getting what you want.

İsteğini elde etme korkusu demektir.

(Laughter)

(Kahkahalar)

Finally fulfilling a lifelong dream.

Ömür boyu süren bir hayali sonunda yerine getirmek.

I'm German myself, so I know exactly what that feels like.

Ben bir Alman'ım, bu yüzden tam olarak nasıl hissettirdiğini biliyorum.

Now, I'm not sure if I would use any of these words

Bu kelimeleri günlük hayatımda

as I go about my day,

kullansaydım nasıl olurdu bilemiyorum

but I'm really glad they exist.

ama var oldukları için memnunum.

But the only reason they exist is because I made them up.

Fakat var olmalarının tek nedeni onları uydurmuş olmam.

I am the author of "The Dictionary of Obscure Sorrows,"

Son 7 senedir üzerinde çalıştığım

which I've been writing for the last seven years.

"Meçhul Istıraplar Sözlüğü"nün yazarıyım.

And the whole mission of the project

Projenin tek amacı,

is to find holes in the language of emotion

duyguların dilindeki eksiklikleri bulmak

and try to fill them

ve onları gidermeye çalışmak.

so that we have a way of talking about all those human peccadilloes

Böylelikle, tüm bu insan kusurları ve

and quirks of the human condition

insani durumların gariplikleri hakkında

that we all feel but may not think to talk about

hepimizin hissettiği ama karşıladığı kelime olmadığı için dile getiremediği

because we don't have the words to do it.

şeyleri konuşma yolumuz oldu.

And about halfway through this project,

Çalışmanın ortalarında

I defined "sonder,"

"sonder"ı tanımladım.

the idea that we all think of ourselves as the main character

Herkesin kendisini ana karakter,

and everyone else is just extras.

diğer herkesi ise sadece figüranlar olarak görmesi düşüncesi.

But in reality, we're all the main character,

Fakat aslında hepimiz ana karakteriz

and you yourself are an extra in someone else's story.

ve başka birinin hikâyesinde figüranızdır.

And so as soon as I published that,

Çalışmayı yayınlar yayınlamaz

I got a lot of response from people

insanlardan şöyle karşılıklar aldım:

saying, "Thank you for giving voice to something I had felt all my life

"Hayatım boyunca hissettiğim ama karşılığı olmayan bir şeye

but there was no word for that."

ses verdiğin için teşekkürler."

So it made them feel less alone.

Bu kelimeler, onların daha az yalnız hissetmelerini sağladı.

That's the power of words,

Kelimelerin gücü budur;

to make us feel less alone.

bizi daha az yalnız hissettirmek.

And it was not long after that

Bunun üstünden çok zaman geçmeden

that I started to notice sonder

sonder'ın çevrimiçi konuşmalarda

being used earnestly in conversations online,

ciddi manada kullanıldığını fark ettim.

and not long after I actually noticed it,

Yine çok geçmeden,

I caught it next to me in an actual conversation in person.

hemen yanımda geçen bir konuşmada kullanıldığına şahit oldum.

There is no stranger feeling than making up a word

Bir kelime uydurup daha sonra kendi benliğini kazanmasını

and then seeing it take on a mind of its own.

izlemekten daha tuhaf bir duygu yok.

I don't have a word for that yet, but I will.

Bunun için henüz bir şey bulmadım ama bulacağım.

(Laughter)

(Kahkahalar)

I'm working on it.

Üzerinde çalışıyorum.

I started to think about what makes words real,

Kelimeleri gerçek kılan şeyin ne olduğunu düşünmeye başladım.

because a lot of people ask me,

Çünkü birçok insan bunu soruyordu,

the most common thing I got from people is,

en çok söyledikleri şey şuydu:

"Well, are these words made up? I don't really understand."

"Nasıl yani, bu kelimeler uydurma mı? Gerçekten anlamıyorım."

And I didn't really know what to tell them

Onlara tam olarak ne diyeceğimi bilmiyordum.

because once sonder started to take off,

Çünkü sonder popülerleşmeye başlamışken

who am I to say what words are real and what aren't.

kim olarak hangi kelimeler gerçek, hangileri uydurma diyecektim.

And so I sort of felt like Steve Jobs, who described his epiphany

Böylece bir bakıma, Steve Jobs'un

as when he realized that most of us, as we go through the day,

çoğumuzun gün boyu yaptığı şeyi duvarlara karşı zıplamaya,

we just try to avoid bouncing against the walls too much

sadece işleyişe uyum sağlamaya çalışmak gibi bir şey olarak tanımladığı

and just sort of get on with things.

durumdaymışım gibi hissettim.

But once you realize that people --

Ama dünyayı şekillendiren insanların

that this world was built by people no smarter than you,

sizden daha akıllı olmadığını fark ederseniz

then you can reach out and touch those walls

artık o duvarlara ulaşabileceğinizi

and even put your hand through them

hatta onları da aşıp

and realize that you have the power to change it.

değiştirme gücünüzün olduğunu fark edersiniz.

And when people ask me, "Are these words real?"

İnsanlar bana bu kelimeler gerçek mi diye sorduğunda

I had a variety of answers that I tried out.

verdiğim birkaç farklı cevabım vardı.

Some of them made sense. Some of them didn't.

Bazıları mantıklı, bazıları değildi.

But one of them I tried out was,

Ama denediklerimden biri şuydu:

"Well, a word is real if you want it to be real."

"Bir kelime, eğer gerçek olmasını istersen gerçektir."

The way that this path is real because people wanted it to be there.

Bu patika gerçek, çünkü insanlar orada olmasını istiyor.

(Laughter)

(Kahkahalar)

It happens on college campuses all the time.

Bu üniversite kampüslerinde her zaman olan bir şeydir.

It's called a "desire path."

Buna "istek yolu" denir.

(Laughter)

(Kahkahalar)

But then I decided, what people are really asking

Sonra insanların bir kelimenin

when they're asking if a word is real, they're really asking,

gerçek olup olmadığını sorduğunda, aslında sordukları şeyin

"Well, how many brains will this give me access to?"

"Bu kelime kaç akla ulaşmamı sağlayacak?" sorusunun cevabı olduğuna karar verdim.

Because I think that's a lot of how we look at language.

Çünkü bence bu daha çok dile nasıl baktığımızla alakalı.

A word is essentially a key

Bir kelime, esasında

that gets us into certain people's heads.

insanların aklına girmemizi sağlayan bir anahtardır.

And if it gets us into one brain,

Onunla sadece bir akla giriyorsak

it's not really worth it,

bilmeye değmez,

not really worth knowing.

gerçekten bilmeye gerek yoktur.

Two brains, eh, it depends on who it is.

İki akıl, tabii kimin olduklarına bağlı.

A million brains, OK, now we're talking.

Bir milyon akıl, o zaman tamam, işte şimdi oldu.

And so a real word is one that gets you access to as many brains as you can.

Ulaşabileceğiniz kadar çok akıla ulaştırabilen kelime, gerçek kelimedir.

That's what makes it worth knowing.

Bilmeye değer kelime budur.

Incidentally, the realest word of all by this measure is this.

Yeri gelmişken, bu tanıma göre en gerçek kelime

[O.K.]

[O.K.]'dir.

That's it.

İşte bu.

The realest word we have.

En gerçek kelimemiz.

That is the closest thing we have to a master key.

Elimizdekilerden esas anahtara en yakın olanı budur.

That's the most commonly understood word in the world,

Dünyadaki en yaygın, en anlaşılır kelimedir,

no matter where you are.

nerede olduğunuz hiç fark etmez.

The problem with that is,

Buradaki sorun ise,

no one seems to know what those two letters stand for.

kimsenin bu iki harfin temsil ettiği şeyi bilmiyor olmasıdır.

(Laughter)

(Kahkahalar)

Which is kind of weird, right?

Ki bu biraz garip değil mi?

I mean, it could be a misspelling of "all correct," I guess,

Yani, belki de "all correct" (her şey yolunda)

or "old kinderhook."

veya "Old Kinderhook"un yanlış kısaltılması olabilir.

No one really seems to know, but the fact that it doesn't matter

Gerçekten de kimse biliyor gibi değil ama bunun hiç de önemli olmaması

says something about how we add meaning to words.

kelimeleri nasıl anlamlandırdığımıza dair bir şeyler anlatır.

The meaning is not in the words themselves.

Anlam kelimelerin kendisinde değildir.

We're the ones that pour ourselves into it.

Anlamı veren bizleriz.

And I think, when we're all searching for meaning in our lives,

Bence hayatlarımızda anlam arıyorsak,

and searching for the meaning of life,

hayatın anlamını arıyorsak,

I think words have something to do with that.

kelimelerin bununla ilgisi olduğunu düşünüyorum.

And I think if you're looking for the meaning of something,

Bir şeyin ne anlam ifade ettiğini merak ediyorsanız

the dictionary is a decent place to start.

sözlükler bu işe başlamak için doğru bir yer.

It brings a sense of order

Bu yol karmakarışık bir evrende

to a very chaotic universe.

bir "düzen" oluşturur.

Our view of things is so limited

Olaylara bakışımız öyle kısıtlı ki,

that we have to come up with patterns and shorthands

bunları yorumlamak için bir yol bulmaya çalışarak

and try to figure out a way to interpret it

kısa yollar ve kalıplar oluşturmak zorundayız,

and be able to get on with our day.

ki zamanımızla barışık olabilelim.

We need words to contain us, to define ourselves.

Kendimizi tanımlamak için bizi kapsayan kelimelere ihtiyacımız var.

I think a lot of us feel boxed in

Sanırım çoğumuz kelimeleri nasıl kullanacağımız konusunda

by how we use these words.

kısıtlanmış hissediyoruz.

We forget that words are made up.

Kelimelerin uydurma olduğunu unutuyoruz.

It's not just my words. All words are made up,

Sadece benim kelimelerim değil tüm kelimeler uydurmadır,

but not all of them mean something.

illa ki hepsi bir anlam ifade etmez.

We're all just sort of trapped in our own lexicons

Hepimiz bir bakıma, bizi pek sevmeyen insanlarla

that don't necessarily correlate with people who aren't already like us,

kesinlikle bağ kurmayan kelime dağarcığımız içinde

and so I think I feel us drifting apart a little more every year,

kapana kısılmış gibiyiz ve sanırım bu yüzden kelimeleri ciddiye aldıkça

the more seriously we take words.

her geçen yıl birbirimizden uzaklaşıyoruz.

Because remember, words are not real.

Unutmayın; kelimeler gerçek değildir.

They don't have meaning. We do.

Anlam ifade eden onlar değil. Biziz.

And I'd like to leave you with a reading

En sevdiğim filozoflardan biri olan

from one of my favorite philosophers,

"Calvin ve Hobbes"un yaratıcısı

Bill Watterson, who created "Calvin and Hobbes."

Bill Watterson'dan bir alıntı yaparak bitirmek istiyorum.

He said,

Watterson şöyle der:

"Creating a life that reflects your values and satisfies your soul

"Değerlerinizi yansıtan ve ruhunuzu tatmin eden bir hayat yaratmak

is a rare achievement.

nadir bir kazanımdır.

To invent your own life's meaning

Kendi hayatınızın anlamını keşfetmek

is not easy,

kolay değildir

but it is still allowed,

ama her zaman mümkündür

and I think you'll be happier for the trouble."

ve bence çektiğiniz zahmete değecektir."

Thank you.

Teşekkürler.

(Applause)

(Alkışlar)