Never, ever give up | Diana Nyad

Vertaald door: Valérie Boor Nagekeken door: Els De Keyser

It's the fifth time I stand on this shore,

Voor de vijfde keer sta ik aan deze kust,

the Cuban shore,

de Cubaanse kust,

looking out at that distant horizon,

en kijk naar de verre horizon.

believing, again,

Ik geloof, weer,

that I'm going to make it all the way

dat ik het ga halen:

helemaal over die uitgestrekte,

across that vast, dangerous wilderness of an ocean.

gevaarlijke wildernis van een oceaan.

Not only have I tried four times,

Niet alleen heb ík het vier keer geprobeerd,

but the greatest swimmers in the world have been trying since 1950,

maar de grootste zwemmers ter wereld

hebben het sinds 1950 geprobeerd,

and it's still never been done.

en nog steeds is het nooit gelukt.

The team is proud of our four attempts.

Het team is trots op onze vier pogingen.

It's an expedition of some 30 people.

Het is een expeditie van zo'n 30 man.

Bonnie is my best friend and head handler,

Bonnie is mijn beste vriendin en hoofdbegeleider.

who somehow summons will,

Op de een of andere manier weet zij mijn wilskracht,

dat laatste druppeltje wilskracht in me op te roepen, als ik het niet meer vind

that last drop of will within me, when I think it's gone,

after many, many hours and days out there.

na heel veel uren en dagen daar buiten.

The shark experts are the best in the world --

De haaienexperts zijn de beste in de wereld --

large predators below.

grote roofdieren onder ons.

The box jellyfish, the deadliest venom in all of the ocean,

De dooskwallen, het dodelijkste vergif

in de hele oceaan, zitten in deze wateren.

is in these waters,

Ik ben er bijna aan gestorven

and I have come close to dying from them on a previous attempt.

bij een eerdere poging.

De condities zelf

The conditions themselves,

besides the sheer distance of over 100 miles in the open ocean --

naast de enorme afstand van meer dan 160 kilometer

in de open oceaan --

the currents and whirling eddies and the Gulf Stream itself,

de stromingen en wervelende kolken

en de Golfstroom zelf, de meest onvoorspelbare

the most unpredictable of all of the planet Earth.

van de hele planeet Aarde.

And by the way -- it's amusing to me

Het amuseert me trouwens

that journalists and people, before these attempts, often ask me,

dat journalisten en mensen voorafgaand aan deze pogingen

me vaak vragen:

"Well, are you going to go with any boats or any people or anything?"

"Ga je eigenlijk met boten,

of mensen of iets?"

(Laughter)

And I'm thinking, what are they imagining?

Dan denk ik: wat denken ze wel?

That I'll just sort of do some celestial navigation --

Dat ik gewoon op de sterren navigeer,

(Laughter)

And carry a bowie knife in my mouth,

met een jachtmes tussen mijn tanden,

and I'll hunt fish and skin them alive and eat them,

en dat ik vissen vang en levend vil en eet?

and maybe drag a desalinization plant behind me for fresh water.

Met een ontziltingsinstallatie

voor zoetwater achter me aan?

(Laughter)

(Gelach)

Yes, I have a team.

Ja, ik heb een team. (Gelach)

(Laughter)

En het team heeft expertise en is moedig

And the team is expert,

and the team is courageous,

and brimming with innovation and scientific discovery,

en zit stampvol innovatie

en wetenschappelijke ontdekkingen,

as is true of any major expedition on the planet.

zoals bij elke grote expeditie op de planeet het geval is.

We zijn op reis geweest.

And we've been on a journey.

And the debate has raged, hasn't it,

De discussie heeft gewoed, nietwaar,

since the Greeks,

sinds de Grieken:

of isn't it what it's all about?

is dat niet waar het allemaal om gaat?

Isn't life about the journey, not really the destination?

Gaat het in het leven niet over de reis,

niet echt de bestemming?

And here we've been on this journey,

Wij zijn op deze reis geweest

en om eerlijk te zijn, het was sensationeel.

and the truth is, it's been thrilling.

We haven't reached that other shore,

We hebben de overkant niet gehaald,

maar nog steeds ons gevoel van trots en toewijding,

and still, our sense of pride and commitment,

unwavering commitment.

onwankelbare toewijding.

Toen ik 60 werd, was de droom nog levend

When I turned 60, the dream was still alive

from having tried this in my 20s -- dreamed it and imagined it.

van toen ik dit als twintiger probeerde

en droomde en me voorstelde.

Het meest beroemde water

The most famous body of water on the Earth today, I imagine,

op Aarde vandaag de dag, stel ik me voor: van Cuba naar Florida.

Cuba to Florida.

And it was deep. It was deep in my soul.

En het was diep, diep in mijn ziel.

Toen ik zestig werd,

When I turned 60,

it wasn't so much about the athletic accomplishment,

ging het niet zozeer over de atletische prestatie,

het was niet het ego van: "Ik wil de eerste zijn."

it wasn't the ego of "I want to be the first."

That's always there and it's undeniable.

Dat is er altijd, dat kan ik niet ontkennen,

maar het was dieper. Hoeveel leven is er nog?

But it was deeper.

It was "how much life is there left?"

Let's face it -- we're all on a one-way street, aren't we?

Want laten we toegeven, we zitten hier allemaal op een eenrichtingsweg, niet?

And what are we going to do?

Wat gaan we doen?

What are we going to do as we go forward, to have no regrets looking back?

Wat gaan we doen als we vooruitgaan

om geen spijt te hebben als we terugkijken?

Het hele afgelopen trainingsjaar

And all this past year in training,

I had that Teddy Roosevelt quote

had ik die quote van Teddy Roosevelt

to paraphrase it, floating around in my brain.

zogezegd ronddrijven in mijn hersenen.

It says, "You go ahead.

Die zegt: "Ga je gang,

You go ahead and sit back in your comfortable chair

ga je gang en leun achterover in je comfortabele stoel

and you be the critic, you be the observer,

en wees de criticus, wees de toekijker,

while the brave one gets in the ring and engages

terwijl de dappere de ring instapt en meedoet,

and gets bloody and gets dirty and fails over and over and over again,

bloederig en vuil wordt en faalt

en steeds weer opnieuw,

but yet isn't afraid and isn't timid and lives life in a bold way."

maar toch niet bang of verlegen is

en onversaagd leeft."

And so of course I want to make it across.

Dus natuurlijk wil ik de overkant bereiken.

It is the goal, and I should be so shallow to say that this year,

Het is het doel en heel oppervlakkig zou ik moeten zeggen

dat de bestemming dit jaar nog zoeter smaakte

the destination was even sweeter than the journey.

dan de reis.

(Laughter)

(Gelach) (Applaus)

(Applause)

But the journey itself was worthwhile taking.

Maar de reis zelf was de moeite waard.

And at this point, by this summer,

En op dit punt, deze zomer,

everybody -- scientists, sports scientists,

zei iedereen -- wetenschappers, sportwetenschappers,

experts in uithoudingsvermogen, neurologen,

endurance experts, neurologists,

my own team, Bonnie --

mijn eigen team, Bonnie --

said it's impossible.

dat het onmogelijk was.

It just simply can't be done, and Bonnie said to me,

Het kan gewoon niet en Bonnie zei me:

"Maar als je de reis gaat maken,

"But if you're going to take the journey,

dan zal ik je tot het eind toe begeleiden,

I'm going to see you through to the end of it,

dus ik zal er zijn."

so I'll be there."

And now we're there.

En nu zijn we daar.

As we're looking out, kind of a surreal moment

Terwijl we uitkijken, een wat onwerkelijk moment

voor de eerste slag,

before the first stroke,

standing on the rocks at Marina Hemingway,

staan we op de rotsen bij Marina Hemingway.

the Cuban flag is flying above,

De Cubaanse vlag wappert boven ons,

all my team is out in their boats, hands up in the air,

mijn hele team zit op het water in hun boten,

met hun handen in de lucht: "Hier zijn we, we zijn er voor je."

"We're here!

We're here for you!"

Bonnie en ik kijken naar elkaar en we zeggen,

Bonnie and I look at each other and say,

dit jaar is de mantra --

this year, the mantra is -- and I've been using it in training --

die heb ik ook bij mijn trainingen gebruikt --

Find a way.

vind een manier.

You have a dream

Je hebt een droom

and you have obstacles in front of you, as we all do.

en obstakels voor je, zoals wij allemaal.

None of us ever get through this life

Geen van ons gaat ooit door dit leven

without heartache,

zonder verdriet,

zonder beroering,

without turmoil,

and if you believe and you have faith

en als je gelooft en vertrouwen hebt

en je kunt neergeslagen worden en weer opstaan

and you can get knocked down and get back up again

and you believe in perseverance

en je gelooft in doorzetten

as a great human quality,

als een grote menselijke kwaliteit,

dan vind je je manier. Bonnie greep mijn schouders

you find your way.

And Bonnie grabbed my shoulders,

en zei: "Laten we een manier vinden om Florida te bereiken."

and she said, "Let's find our way to Florida."

And we started, and for the next 53 hours,

En we begonnen. De volgende 53 uur

it was an intense, unforgettable life experience.

was een intense, onvergetelijke levenservaring.

The highs were high, the awe --

De hoogtepunten waren hemels, het ontzag,

I'm not a religious person, but I'll tell you,

ik ben niet religieus, maar wat is dat indrukwekkend,

om in het azuurblauw van de Golfstroom te zijn

to be in the azure blue of the Gulf Stream

as if, as you're breathing,

alsof je, terwijl je ademt,

you're looking down miles and miles and miles,

kilometersdiep kunt kijken

to feel the majesty of this blue planet we live on --

om te ervaren hoe majestueus onze blauwe thuisplaneet is,

dat is ontzagwekkend.

it's awe-inspiring.

Ik heb een speellijst van ongeveer 85 liedjes

I have a playlist of about 85 songs,

and especially in the middle of the night ...

en vooral middenin de nacht,

en die nacht is, omdat we geen licht gebruiken --

That night, because we use no lights -- lights attract jellyfish,

licht trekt kwallen aan, licht trekt haaien aan,

lights attract sharks,

licht trekt aasvissen aan, die haaien aantrekken,

lights attract baitfish that attract sharks,

so we go in the pitch black of the night.

dus bewegen wij ons in de diepste duisternis van de nacht.

You've never seen black this black.

Je hebt nog nooit zo'n duistere duisternis gezien.

You can't see the front of your hand,

Je kan de voorkant van je hand niet zien.

and the people on the boat, Bonnie and my team on the boat --

De mensen op de boot,

Bonnie en mijn team op de boot,

they just hear the slapping of the arms,

horen alleen het slaan van mijn armen

and they know where I am,

en weten dan waar ik ben,

because there's no visual at all.

omdat er totaal geen zicht is.

And I'm out there kind of tripping out on my little playlist.

En ik ben daar lekker aan het trippen

op mijn speellijstje.

(Laughter)

(Gelach)

I've got tight rubber caps, I don't hear a thing.

Ik heb een strakke rubber badmuts op,

dus ik hoor helemaal niets.

I've got goggles and I'm turning my head 50 times a minute,

Ik heb een zwembril en ik draai mijn hoofd 50 keer per minuut,

and I'm singing ...

en ik zing:

(Singing) Imagine there's no heaven

♪ Stel je voor dat er geen hemel was ♪

(Laughter)

doo doo doo doo doo

♪ doedoem doedoem doe ♪

It's easy if you try

♪ Dat is makkelijk als je het probeert ♪

doo doo doo doo doo

♪ doedoem doedoe doe ♪

And I can sing that song a thousand times in a row.

Dat nummer kan ik duizend keer achterelkaar zingen.

(Gelach)

(Laughter)

Now there's a talent unto itself.

Dat alleen al is een talent.

(Laughter)

(Gelach) (Applaus)

(Applause)

And each time I get done with,

En elke keer dat ik klaar ben met:

(Singing) Oh, you may say I'm a dreamer but I'm not the only one

♪ Je kunt me een dromer noemen, maar ik ben niet de enige ♪

222.

222.

(Singing) Imagine there's no heaven

♪ Stel je voor dat er geen hemel was ♪

(Laughter)

En als ik aan het einde kom van duizendmaal

And when I get through the end

of a thousand of John Lennon's "Imagine,"

John Lennon's 'Imagine',

I have swum nine hours and 45 minutes ...

dan heb ik 9 uur en 45 minuten gezwommen,

exactly.

precies.

(Laughter)

And then there are the crises.

En dan zijn er de crises. Natuurlijk zijn die er.

Of course there are.

And the vomiting starts, the seawater -- you're not well.

En het braken begint,

het zeewater, je voelt je niet lekker,

You're wearing a jellyfish mask for the ultimate protection.

je draagt een kwallenmasker voor de ultieme bescherming

It's difficult to swim in.

dat het zwemmen bemoeilijkt.

It's causing abrasions on the inside of the mouth,

Het veroorzaakt schaafwonden binnenin je mond,

maar de tentakels kunnen je niet raken.

but the tentacles can't get you.

And the hypothermia sets in.

En dan begint de onderkoeling.

The water's 85 degrees, and yet you're losing weight

Het water is 29 graden, en toch verlies je gewicht

and using calories.

en verbruik je energie, en als je naar de zijkant van de boot komt,

And as you come over toward the side of the boat --

die je niet aan mag raken,

not allowed to touch it, not allowed to get out,

je mag er niet uit,

but Bonnie and her team hand me nutrition

maar terwijl Bonnie en haar team me voeding geeft

en vraagt me hoe het gaat: gaat het goed,

and ask me how I'm doing, am I all right.

I am seeing the Taj Mahal --

zie ik de Taj Mahal hier.

(Laughter)

Over here.

I'm in a very different state --

Ik ben in een totáál andere toestand

(Laughter)

And I'm thinking, "Wow!

en denk: Wow! Ik had nooit gedacht

I never thought I'd be running into the Taj Mahal out here.

dat ik hier langs de Taj Mahal zou komen.

It's gorgeous!

Hij is prachtig!

I mean, how long did it take them to build that?

Ik bedoel, hoe lang hebben ze daar niet aan moeten bouwen?

Het is gewoon -- Nou ja, kierewiet. (Gelach)

It's just ...

So, uh -- wooo -- you know?

(Laughter)

We kind of have a cardinal rule

We hebben een soort hoofdregel

that I'm never told how far it is, because we don't know how far it is.

dat mij echt nooit verteld wordt hoe ver het is,

omdat we niet weten hoe ver het is.

Wat gaat er met je gebeuren

What's going to happen to you between this point and that point?

tussen hier en daar?

Wat gaat er gebeuren met het weer

What's going to happen to the weather and the currents

en de stromingen en, God verhoede, als je gestoken wordt

and, God forbid, you're stung,

when you don't think you could be stung in all this armor.

wanneer je niet denkt dat je gestoken zou kunnen worden in al die bescherming

Bonnie nam een besluit

Bonnie made a decision coming into that third morning

toen we die derde morgen ingingen

that I was suffering,

dat ik leed

and I was hanging on by a thread.

en dat ik aan mijn laatste draadje hing

And she said, "Come here,"

en ze zei: "Kom hier",

and I came close to the boat, and she said,

en ik kwam dicht naar de boot en ze zei:

"Kijk, kijk daar eens"

"Look, look out there."

en ik zag licht, want de dag is makkelijker dan de nacht

And I saw light,

because the day is easier than the night,

en ik dacht dat we de dag ingingen

and I thought we were coming into day.

en zag een strook wit licht

I saw a stream of white light along the horizon,

langs de horizon.

and I said, "It's going to be morning soon."

Ik zei: "Het zal snel ochtend worden."

En zij zei: "Nee, dat zijn de lichten van Key West."

And she said, "No, those are the lights of Key West."

It was 15 more hours,

Het was nog 15 uur,

which for most swimmers would be a long time.

wat voor de meeste zwemmers lang zou zijn.

(Laughter)

(Gelach) (Applaus)

(Applause)

You have no idea how many 15-hour training swims I had done.

Je hebt geen idee hoe veel trainingen van 15 uur ik had gezwommen.

So here we go, and I somehow, without a decision,

Dus daar gaan we en zomaar, zonder beslissing, ging ik

went into no counting of strokes

zonder slagen te tellen

and no singing

en zonder zingen of Stephen Hawking citeren

and no quoting Stephen Hawking on the parameters of the universe.

over de parameters van het universum.

I just went into thinking about this dream, and why and how.

Ik dacht alleen nog maar aan die droom,

en waarom en hoe.

Zoals ik zei, toen ik zestig werd,

As I said, when I turned 60,

it wasn't about that concrete "Can you do it?"

was het niet om dat concrete "Kun je het?"

That's the everyday machinations.

Dat zijn de dagelijkse handelingen.

That's the discipline, and it's the preparation,

Dat is de discipline en dat is de voorbereiding

en daar kun je al trots op zijn.

and there's a pride in that.

But I decided to think, as I went along,

Maar ik besloot onderweg te denken over,

about -- you know, the phrase usually is, "reaching for the stars."

in het Engels zeg je: 'reik naar de sterren',

And in my case, it's reaching for the horizon.

en in mijn geval was het: reik naar de horizon.

And when you reach for the horizon,

En wanneer je naar de horizon reikt,

as I've proven, you may not get there.

zoals ik heb bewezen, dan kom je er misschien niet,

But what a tremendous build of character and spirit

maar wat een fabelachtige karaktervorming en bezieling

that you lay down;

zet je dan neer.

what a foundation you lay down in reaching for those horizons.

Wat een fundering leg je neer door te reiken

naar die horizons.

And now, the shore is coming.

En nu komt de kant in zicht,

And there's just a little part of me that's sad.

en is er toch een deeltje van me verdrietig.

The epic journey is going to be over.

De epische reis zal voorbij zijn.

So many people come up to me now and say,

Zo veel mensen komen nu op me af en zeggen:

"What's next?"

"Wat nu? We zijn er gek op!

(Laughter)

"We love that!"

(Laughter)

Dat we je konden volgen op de computer.

"That little tracker on the computer?

When are you going to do the next one?

Wanneer doe je de volgende? We kunnen niet wachten om je weer te volgen."

We can't wait to follow the next one."

Nou, zij waren er maar 53 uur mee bezig

Well, they were just there for 53 hours,

and I was there for years.

en ik was er jaren mee bezig.

And so there won't be another epic journey in the ocean.

Dus zal er niet nog zo'n epische reis in de oceaan komen.

But the point is, and the point was,

Maar het punt is, en het punt was,

that every day of our lives is epic.

dat iedere dag van onze levens episch is.

And I'll tell you, when I walked up onto that beach,

Geloof me, toen ik dat strand opliep,

staggered up onto that beach ...

dat strand op wankelde,

I had so many times, in a very puffed-up ego way,

had ik zo vaak

op een erg opgeblazen egomanier

rehearsed what I would say ...

geoefend wat ik op het strand zou zeggen.

(Laughter)

on the beach.

Toen Bonnie dacht dat

When Bonnie thought the back of my throat was swelling up,

de achterkant van mijn keel opzwol

she brought the medical team over to our boat

en ze het medische team naar onze boot bracht

to say, "She's really beginning to have trouble breathing;

om te zeggen:

ze begint echt moeite te krijgen met ademhalen.

another 12, 24 hours in the saltwater ..." --

Nog eens 12, 24 uur in het zoutwater,

the whole thing -- I just thought, in my hallucinatory moment,

dat alles -- en ik dacht

in mijn moment van hallucinatie, dat ik het woord tracheotomie hoorde vallen.

that I heard the word "tracheotomy."

(Laughter)

(Gelach)

Bonnie zei tegen de dokter:

Bonnie said to the doctor, "I'm not worried about her not breathing.

"Ik maak me geen zorgen om haar ademhaling,

maar als ze niet kan praten als ze aan land komt,

If she can't talk when she gets to the shore,

dan is ze pisnijdig."

she's going to be pissed off."

(Laughter)

(Gelach)

But the truth is, all those orations that I had practiced,

Maar in werkelijkheid, al die oraties

die ik gewoon had geoefend als motivatie om mijzelf

just to get myself through some training swims as motivation --

door sommige zwemtrainingen te krijgen,

it wasn't like that.

zo was het niet.

It was a very real moment,

Het was een heel echt moment,

with that crowd, with my team.

met die menigte, met mijn team.

We did it. I didn't do it. We did it.

We hebben het gedaan. Ik heb het niet gedaan. Wij hebben het gedaan.

And we'll never forget it. It'll always be part of us.

En we zullen het nooit vergeten. Het zal altijd deel van ons uitmaken.

The three things I did sort of blurt out when we got there, was first:

De drie dingen die ik er zo'n beetje uitflapte

toen we aankwamen, waren ten eerste: "Geef nooit en te nimmer op."

Never, ever give up.

I live it.

Daar leef ik naar. Wat was het thema vandaag van Socrates?

What's the phrase from today from Socrates?

Audience: To be is to do.

Te zijn is te doen.

Diana Nyad: To be is to do.

So I don't stand up and say, "Don't ever give up."

Dus ik sta niet op en zeg: geef nooit op.

I didn't give up.

Ik gaf niet op, en er zat daadkracht achter die woorden.

There was action behind these words.

The second is:

Het tweede was: "Je kunt je dromen najagen

You can chase your dreams at any age; you're never too old.

op iedere leeftijd. Je bent nooit te oud."

Sixty-four; a thing no one, at any age, any gender, could ever do

Vierenzestig, wat niemand ooit van welke leeftijd, welk geslacht

ooit kon doen, heeft gedaan,

has done it.

en er is geen twijfel in mijn gedachten

And there's no doubt in my mind

dat ik vandaag in de bloei van mijn leven ben.

that I am at the prime of my life today.

(Applause)

(Applaus)

Yeah.

Ja.

(Applause)

Thank you.

Bedankt.

En het derde dat ik zei op het strand was:

And the third thing I said on that beach was,

it looks like the most solitary endeavor in the world,

"Het lijkt het meest solitaire streven ter wereld,

and in many ways, of course, it is.

en op veel vlakken is het dat natuurlijk ook,

en op andere vlakken, de belangrijkste vlakken,

And in other ways, and the most important ways,

it's a team.

is het een team. En als je mij een taaie vindt,

And if you think I'm a badass, you want to meet Bonnie.

dan moet je Bonnie eens ontmoeten."

(Laughter)

(Gelach)

Bonnie, where are you?

Bonnie, waar ben je?

Where are you?

Waar ben je?

There's Bonnie Stoll.

Daar zit Bonnie Stoll. (Applaus)

(Applause)

Mijn maatje.

My buddy.

(Applause)

The Henry David Thoreau quote goes,

Henry David Thoreau zei:

"When you achieve your dreams, it's not so much what you get

als je je dromen bereikt, gaat het niet zozeer om wat je krijgt

als om wie je bent geworden door ze te bereiken.

as who you have become in achieving them."

And yeah, I stand before you now.

En ja, ik sta hier vandaag voor jullie.

In the three months since that swim ended,

In de drie maanden sinds die zwemtocht,

I've sat down with Oprah,

heb ik bij Oprah gezeten

and I've been in President Obama's Oval Office;

en ben ik in President Obama's Oval Office geweest,

I've been invited to speak in front of esteemed groups

ben ik uitgenodigd om te spreken voor respectabele groepen zoals jullie,

such as yourselves;

heb ik een prachtig, groot boekcontract getekend.

I've signed a wonderful major book contract.

All of that's great, and I don't denigrate it.

Dat is allemaal geweldig, daar kijk ik niet op neer.

I'm proud of it all, but the truth is,

Ik ben er allemaal trots op, maar de waarheid is

dat ik trots rondloop omdat ik die stoere,

I'm walking around tall

because I am that bold, fearless person, and I will be, every day,

dappere persoon ben, en altijd zal blijven,

until it's time for these days to be done.

tot mijn tijd zal zijn gekomen.

Thank you very much and enjoy the conference.

Heel hartelijk dank en geniet van de conferentie.

Thank you. Thank you!

Bedankt. Bedankt. Bedankt. (Applaus)

(Applause)

Thank you. Thank you. Thank you. Thank you! Thank you.

Bedankt. Bedankt. Bedankt. Bedankt.

Bedankt.

(Applause)

Vind een manier! (Applaus)

Find a way!

(Applause)