Patrick Chappatte: The power of cartoons

Vertaald door: Jenna Hoogbruin Nagekeken door: Els De Keyser

So yeah, I'm a newspaper cartoonist --

Ik ben een cartoonist voor de krant

political cartoonist.

een politiek cartoonist.

I don't know if you've heard about it -- newspapers?

Hebben jullie hier wel eens van gehoord - van kranten?

It's a sort of paper-based reader.

Het is zoiets als een op papier gebaseerd leesboek

(Laughter)

(Gelach)

It's lighter than an iPad,

Het weegt lichter dan een iPad.

it's a bit cheaper.

Het is ook iets goedkoper.

You know what they say?

Weet je wat ze zeggen?

They say the print media is dying --

Ze zeggen dat de geprinte media op hun einde lopen.

who says that? Well, the media.

Wie zegt dat? De media.

But this is no news, right?

Maar dit is geen nieuws, toch?

You've read about it already.

Je hebt er al over gelezen.

(Laughter)

Gelach.

Ladies and gentlemen,

Dames en heren,

the world has gotten smaller.

de wereld is kleiner geworden.

I know it's a cliche, but look,

Ik weet dat het een cliché is, maar kijk,

look how small,

kijk hoe klein,

how tiny it has gotten.

hoe petieterig hij is geworden.

And you know the reason why, of course.

En jullie willen weten waarom, natuurlijk.

This is because of technology -- yeah.

Vanwege de technologie.

(Laughter)

(Gelach)

Any computer designers in the room?

Zijn er computerontwerpers aanwezig in de zaal?

Yeah well,

Nou,

you guys are making my life miserable

jullie maken mijn leven ellendig,

because track pads used to be round,

want de trackpads waren vroeger rond,

a nice round shape.

ze hadden een mooie ronde vorm.

That makes a good cartoon.

Dat maakt een goede cartoon.

But what are you going to do with a flat track pad,

Maar wat begin je met een platte touchpad,

those square things?

van die vierkante dingen?

There's nothing I can do as a cartoonist.

Daar kan ik niets mee als cartoonist.

Well, I know the world is flat now.

Ik weet nu dat de wereld plat is.

That's true.

Dit is waar.

And the Internet has reached

En het internet heeft

every corner of the world,

iedere hoek van de wereld bereikt,

the poorest, the remotest places.

de meeste arme en afgelegen plekken.

Every village in Africa now has a cyber cafe.

Elk dorp in Afrika heeft een internetcafé.

(Laughter)

(Gelach)

Don't go asking for a Frappuccino there.

Vraag daar niet om een Frappuccino.

So we are bridging the digital divide.

We overbruggen de digitale verdeeldheid.

The Third World is connected,

De Derde Wereld is verbonden.

we are connected.

Wij zijn verbonden.

And what happens next?

En wat gebeurt er vervolgens?

Well, you've got mail.

Je ontvangt e-mail.

Yeah.

Ja.

Well, the Internet has empowered us.

Het internet heeft ons macht gegeven,

It has empowered you,

het heeft jullie macht gegeven

it has empowered me

het heeft mij macht gegeven,

and it has empowered some other guys as well.

en andere mensen ook.

(Laughter)

(Gelach)

You know, these last two cartoons --

De laatste twee cartoons

I did them live

heb ik live gemaakt

during a conference in Hanoi.

tijdens een conferentie in Hanoi.

And they were not used to that

Er daar waren ze niet aan gewend

in communist 2.0 Vietnam.

in communistisch Vietnam 2.0.

(Laughter)

(Gelach)

So I was cartooning live on a wide screen --

Ik was dus live op een groot scherm aan het tekenen--

it was quite a sensation --

het was een behoorlijke sensatie--

and then this guy came to me.

toen een jongen op mij af kwam.

He was taking pictures of me and of my sketches,

Hij nam foto's van mij en mijn schetsen,

and I thought, "This is great, a Vietnamese fan."

en ik dacht: "Dit is geweldig, een Vietnamese fan."

And as he came the second day,

En toen hij ook de tweede dag kwam,

I thought, "Wow, that's really a cartoon lover."

dacht ik: "Wow, hij is echt helemaal weg van cartoons.

And on the third day, I finally understood,

En op de derde dag begreep ik eindelijk

the guy was actually on duty.

dat deze jongen eigenlijk aan het werk was.

So by now, there must be a hundred pictures of me

Ondertussen moeten er honderd foto's zijn van mij

smiling with my sketches

lachend met mijn schetsen

in the files of the Vietnamese police.

in de dossiers van de Vietnamese politie.

(Laughter)

(Gelach)

No, but it's true: the Internet has changed the world.

Nee, het is zo: internet heeft de wereld veranderd.

It has rocked the music industry;

Het heeft de muziekindustrie veranderd.

it has changed the way we consume music.

Het heeft de manier waarop we muziek consumeren veranderd.

For those of you old enough to remember,

Voor diegenen oud genoeg om het zich te herinneren,

we used to have to go to the store

wij moesten vroeger naar de winkel

to steal it.

om het te stelen.

(Laughter)

(Gelach)

And it has changed the way

Het heeft ook de manier waarop

your future employer

je toekomstige werkgever

will look at your application.

naar je sollicitatie kijkt veranderd.

So be careful

Dus wees voorzichtig

with that Facebook account --

met je Facebook-account.

your momma told you, be careful.

Wees voorzichtig, zei je moeder altijd.

And technology has set us free --

En de technologie heeft ons vrij gemaakt.

this is free WiFi.

Dit is gratis WiFi.

But yeah, it has liberated us

Maar het is zo. Het heeft ons bevrijd

from the office desk.

van ons kantoor.

This is your life,

Dit is je leven.

enjoy it.

Geniet ervan.

(Laughter)

(Gelach)

In short, technology, the internet,

In het kort, technologie, het internet,

they have changed our lifestyle.

het heeft ons leven veranderd.

Tech guru, like this man --

Technologiegoeroes, zoals deze man --

that a German magazine called the philosopher of the 21st century --

in een Duits magazine de filosoof van de 21ste eeuw genoemd--

they are shaping the way we do things.

geven vorm aan de manier waarop we de dingen doen.

They are shaping the way we consume.

Ze geven vorm aan de manier waarop we consumeren.

They are shaping our very desires.

Ze geven vorm aan onze verlangens.

(Laughter)

(Gelach)

(Applause)

(Applaus)

You will not like it.

Jullie zullen het niet leuk vinden.

And technology has even changed

En de technologie heeft zelfs

our relationship to God.

onze relatie met God veranderd.

(Laughter)

(Gelach)

Now I shouldn't get into this.

Nu zou ik hier niet verder op door moeten gaan.

Religion and political cartoons,

Religieuze en politieke cartoons,

as you may have heard,

zoals jullie misschien hebben gehoord,

make a difficult couple,

gaan lastig samen,

ever since that day of 2005,

sinds die dag in 2005,

when a bunch of cartoonists in Denmark

toen een aantal cartoonisten in Denemarken

drew cartoons that had repercussions all over the world --

cartoons tekenden die gevolgen hadden over de hele wereld,

demonstrations, fatwa,

demonstraties, fatwa.

they provoked violence. People died in the violence.

Ze gaven aanleiding tot geweld. Mensen kwamen om door geweld.

This was so sickening;

Het was weerzinwekkend.

people died because of cartoons.

Mensen gingen dood vanwege cartoons.

I mean --

Ik bedoel--

I had the feeling at the time

ik had het gevoel toentertijd

that cartoons had been used by both sides, actually.

dat cartoons door beide kanten gebruikt werden.

They were used first by a Danish newspaper,

Ze zijn allereerst gebruikt door een Deense krant,

which wanted to make a point on Islam.

die een punt wilde maken over de Islam.

A Danish cartoonist told me he was one of the 24

Een Deense cartoonist vertelde mij dat hij één van de 24 cartoonisten was

who received the assignment to draw the prophet --

die opdracht had gekregen om de profeet te tekenen.

12 of them refused. Did you know that?

12 van hun hebben geweigerd. Wisten jullie dat?

He told me, "Nobody has to tell me what I should draw.

Hij zei: "Niemand hoeft mij te vertellen wat ik moet tekenen.

This is not how it works."

Zo werkt het niet."

And then, of course, they were used

Aan de andere kant werden ze gebruikt

by extremists and politicians on the other side.

door extremisten en politici.

They wanted to stir up controversy.

Zij wilden de controverse verder opschudden.

You know the story.

Jullie kennen het verhaal.

We know that cartoons can be used as weapons.

We weten dat cartoons gebruikt kunnen worden als wapens.

History tells us,

De geschiedenis laat het ons zien

they've been used by the Nazis

ze zijn gebruikt door de Nazi's

to attack the Jews.

om de Joden aan te vallen.

And here we are now.

En hier zijn we nu.

In the United Nations,

In de Verenigde Naties

half of the world is pushing

is de helft van de wereld aan het aandringen

to penalize the offense to religion --

op het bestraffen van godsdienstige beledigingen --

they call it the defamation of religion --

ze noemen het de belastering van de religie --

while the other half of the world is fighting back

terwijl de andere helft van de wereld terugvecht

in defense of freedom of speech.

ter verdediging van de vrijheid van meningsuiting.

So the clash of civilizations is here,

Dus de botsing van beschavingen vindt hier plaats,

and cartoons are at the middle of it?

en de cartoons bevinden zich in het midden?

This got me thinking.

Dit heeft mij aan het denken gezet.

Now you see me thinking

Jullie zien mij hier denken

at my kitchen table,

aan mijn keukentafel.

and since you're in my kitchen,

En aangezien jullie in mijn keuken staan,

please meet my wife.

maak kennis met mijn vrouw.

(Laughter)

(Gelach)

In 2006, a few months after,

In 2006, een paar maanden later,

I went Ivory Coast --

ben ik naar Ivoorkust gegaan --

Western Africa.

in West-Afrika.

Now, talk of a divided place -- the country was cut in two.

Over verdeeldheid gesproken. Dit land was in tweeën gedeeld.

You had a rebellion in the North,

Er waren de rebellen in het Noorden,

the government in the South -- the capital, Abidjan --

de overheid in het Zuiden --de hoofdstad, Abidjan --

and in the middle, the French army.

en in het midden, het Franse leger.

This looks like a giant hamburger.

Het lijkt op een gigantische hamburger.

You don't want to be the ham in the middle.

En je wilt niet het vlees in het midden zijn.

I was there to report on that story

Ik was daar om verslag te doen van het verhaal

in cartoons.

in de vorm van een cartoon.

I've been doing this for the last 15 years;

Iets wat ik de afgelopen 15 jaar heb gedaan.

it's my side job, if you want.

Het is een bijbaantje, zogezegd.

So you see the style is different.

De stijl van de tekening is anders.

This is more serious than maybe editorial cartooning.

Het is serieuzer werk dan mijn redactionele tekeningen.

I went to places like Gaza

Ik ben naar plekken als Gaza geweest

during the war in 2009.

tijdens de oorlog in 2009.

So this is really journalism in cartoons.

Dit is echt journalistiek in de vorm van een cartoon.

You'll hear more and more about it.

Jullie zullen er meer over horen.

This is the future of journalism, I think.

Het is de toekomst van de journalistiek, denk ik.

And of course, I went to see the rebels in the north.

Ik ben in het Noorden geweest bij de rebellen.

Those were poor guys fighting for their rights.

Het waren arme jongens die aan het vechten waren voor hun rechten.

There was an ethnic side to this conflict

Het conflict kent een etnische kant

as very often in Africa.

zoals vaak in Afrika het geval is.

And I went to see the Dozo.

En ik ben bij de Dozo geweest.

The Dozo, they are the traditional hunters

De Dozo zijn de traditionele jagers

of West Africa.

van West-Afrika.

People fear them --

De mensen zijn bang voor hen.

they help the rebellion a lot.

Ze bieden hulp aan de rebellen.

They are believed to have magical powers.

Er wordt geloofd dat ze over magische krachten beschikken.

They can disappear and escape bullets.

Ze kunnen verdwijnen en ontsnappen aan kogels.

I went to see a Dozo chief;

Ik ben bij een leider van de Dozo langs geweest.

he told me about his magical powers.

Hij vertelde mij over zijn magische krachten.

He said, "I can chop your head off right away

Hij zei: "Ik kan je hoofd er nu afhakken

and bring you back to life."

en je daarna weer terug tot leven brengen."

I said, "Well, maybe we don't have time for this right now."

Ik zei: "Misschien hebben we daar nu even geen tijd voor,"

(Laughter)

(Gelach)

"Another time."

"een andere keer."

So back in Abidjan,

Terug in Abidjan

I was given a chance to lead a workshop

kreeg ik de kans om een workshop te leiden

with local cartoonists there

met lokale cartoonisten,

and I thought, yes,

en ik dacht,

in a context like this, cartoons can really be used as weapons

in een context als deze kunnen cartoons gebruikt worden als wapens

against the other side.

tegen de andere zijde.

I mean, the press in Ivory Coast was bitterly divided --

Ik bedoel, de pers in Ivoorkust was ernstig verdeeld.

it was compared to the media in Rwanda

Vergelijkbaar met de media in Rwanda

before the genocide --

van voor de genocide.

so imagine.

Stelt u zich eens voor.

And what can a cartoonist do?

Wat kan een cartoonist dan doen?

Sometimes editors would tell their cartoonists

Soms vroegen de redacteuren aan de cartoonisten

to draw what they wanted to see,

om te tekenen wat zij wilden zien,

and the guy has to feed his family, right?

en die jongen moest ook een familie onderhouden, dus.

So the idea was pretty simple.

Dus was het idee erg simpel.

We brought together cartoonists

We brachten een aantal cartoonisten bij elkaar

from all sides in Ivory Coast.

vanuit alle kanten van Ivoorkust.

We took them away from their newspaper for three days.

We haalden ze weg bij kun kranten voor drie dagen.

And I asked them to do a project together,

En ik vroeg ze om samen een project te doen,

tackle the issues affecting their country

waarin we kwesties aanpakten die hun land raakten

in cartoons, yes, in cartoons.

in tekeningen, ja, in tekeningen.

Show the positive power of cartoons.

Om de positieve kracht van een cartoon te laten zien.

It's a great tool of communication

Het is een fantastisch gereedschap om mee te communiceren,

for bad or for good.

zowel ten goede als ten kwade.

And cartoons can cross boundaries,

En cartoons kunnen grensoverschrijdend zijn,

as you have seen.

zoals jullie hebben gezien.

And humor is a good way, I think,

En humor is een goede manier, denk ik,

to address serious issues.

om serieuze kwesties bespreekbaar te maken.

And I'm very proud of what they did.

Ik ben erg trots op wat ze gedaan hebben.

I mean, they didn't agree with each other -- that was not the point.

Ik bedoel, ze waren het niet met elkaar eens -- dat was niet het punt.

And I didn't ask them to do nice cartoons.

En ik heb ze niet om leuke cartoons gevraagd.

The first day, they were even shouting at each other.

De eerste dag waren ze zelfs aan het schreeuwen naar elkaar.

But they came up with a book,

Maar ze kwamen op het idee van een boek,

looking back at 13 years

waarin werd terug gekeken naar 13 jaar

of political crisis in Ivory Coast.

politieke crisis in Ivoorkust.

So the idea was there.

Het is idee was er.

And I've been doing projects like this,

Ik ben projecten als dit blijven doen,

in 2009 in Lebanon,

in 2009 in Libanon,

this year in Kenya, back in January.

dit jaar in Kenia, in januari.

In Lebanon, it was not a book.

In Libanon ging het niet om een boek.

The idea was to have --

Het idee was om --

the same principal, a divided country --

hetzelfde principe, een verdeeld land --

take cartoonists from all sides

van verschillende kanten cartoonisten te nemen

and let them do something together.

en om hun samen iets te laten doen.

So in Lebanon,

In Libanon

we enrolled the newspaper editors,

hebben we de redacties van de kranten ingeschakeld,

and we got them to publish

en hebben we hen

eight cartoonists from all sides all together on the same page,

acht cartoonisten van alle kanten samen op één pagina laten publiceren,

addressing the issue affecting Lebanon,

over de kwesties die Libanon aangaan,

like religion in politics and everyday life.

zoals godsdienst in de politiek en het dagelijks leven.

And it worked.

En het werkte.

For three days, almost all the newspapers of Beirut

Drie dagen lang publiceerden bijna alle kranten in Beiroet

published all those cartoonists together --

al deze cartoonisten samen--

anti-government,

tegen de overheid,

pro-government,

voor de overheid,

Christian,

Christelijk,

Muslim, of course,

Moslim, natuurlijk.

English-speaking, well, you name it.

Engelstalig, noem maar op.

So this was a great project.

Dit was een geweldig project.

And then in Kenya, what we did

Wat we in Kenia deden

was addressing the issue of ethnicity,

was de kwestie van etniciteit aanpakken,

which is a poison in a lot of places in Africa.

die vergif is op vele plaatsen in Afrika.

And we did video clips --

En we maakten videoclips.

you can see them if you go to YouTube/Kenyatoons.

Deze zijn te zien op YouTube/KenyaTunes.

So, preaching for freedom of speech

Preken voor de vrijheid van meningsuiting

is easy here,

is hier gemakkelijk,

but as you have seen

maar zoals jullie hebben gezien,

in contexts of repression or division,

in een context van onderdrukking en verdeling,

again, what can a cartoonist do?

nogmaals, wat kan een cartoonist doen?

He has to keep his job.

Hij moet zijn baan zien te behouden.

Well I believe that in any context anywhere,

Ik geloof dat in welke context waar dan ook

he always has the choice at least

er altijd de keuze is

not to do a cartoon

om een cartoon die de haat zal voeden

that will feed hatred.

niet te maken.

And that's the message I try to convey to them.

En dat is de boodschap die ik ze probeer bij te brengen.

I think we all always have the choice in the end

Ik denk dat we uiteindelijk altijd de keuze hebben

not to do the bad thing.

om niet het slechte te doen.

But we need to support

Maar we moeten deze [onduidelijk]

these independent, critical

kritische

and responsible voices

verantwoordelijke stemmen bijstaan

in Africa, in Lebanon,

in Afrika, in Libanon,

in your local newspaper,

in jullie lokale kranten,

in the Apple store.

in de Apple store.

Today, tech companies

Vandaag de dag zijn de technologische bedrijven

are the world's largest editors.

's werelds grootste redacteuren.

They decide what is too offensive

Zij beslissen wat te beledigend is

or too provocative for you to see.

en wat te provocerend is om te zien.

So really, it's not about the freedom of cartoonists;

Het gaat dus echt niet om de vrijheid van de cartoonisten,

it's about your freedoms.

het gaat om jullie vrijheden.

And for dictators all over the world,

En voor de dictators over de hele wereld

the good news

is het goed nieuws

is when cartoonists,

wanneer de cartoonisten,

journalists and activists shut up.

de journalisten en activisten hun mond dichthouden.

Thank you.

Dank u.

(Applause)

(Applaus)