The genius of the London Tube Map | Small Thing Big Idea, a TED series

Translator: Krystian Aparta Reviewer: Camille Martínez

Translator: Sanntint Tint Reviewer: Myo Aung

The history of civilization, in some ways, is a history of maps:

လူ့ယဉ်ကျေးမှုသမိုင်းဟာ တစ်နည်းနည်းနဲ့တော့ မြေပုံတွေရဲ့ သမိုင်းတစ်ခုပါ။

How have we come to understand the world around us?

ကျွန်တော်တို့ဝန်းကျင်က ကမ္ဘာကို ဘယ်လို နားလည်လာကြလဲ။

အလုပ်ဖြစ်တဲ့ အကျော်ကြားဆုံး မြေပုံ တစ်ခုက တကယ့် မြေပုံတစ်ခု မဟုတ်လို့ပါ။

One of the most famous maps works because it really isn't a map at all.

[Small thing. Big idea.]

[အသေးအဖွဲ၊ ဧရာမ စိတ်ကူး]

[Michael Bierut on the London Tube Map]

[Michael Bierut on the London Tube Map]

The London Underground came together in 1908,

လန်ဒန် မြေအောက်ရထားက ၁၉၀၈ ခုနှစ်မှာ အတူတူ ဖြစ်လာခဲ့တာက

when eight different independent railways merged

တစ်ခုတည်းသော စနစ်ကို ဖန်တီးဖို့ မတူတဲ့ သီးခြား ရထားလမ်း

to create a single system.

၈ လမ်း ပေါင်းသွားတဲ့အခါပါ။

They needed a map to represent that system

ဒီစနစ်ကို ကိုယ်စားပြုဖို့ မြေပုံတစ်ခု လိုတယ်။

so people would know where to ride.

ဒါမှ လူတွေ စီးရမယ့်နေရာကို သိမှာပါ။

The map they made is complicated.

သူတို့ လုပ်ထားတဲ့ မြေပုံက ရှုပ်ထွေးတယ်။

You can see rivers, bodies of water, trees and parks --

မြစ်တွေ၊ ရေထုတွေ၊သစ်ပင်တွေနဲ့ ပန်းခြံတွေကို မြင်ရတယ်။

the stations were all crammed together at the center of the map,

ဘူတာရုံတွေက မြေပုံရဲ့ဗဟိုမှာ အတူတူ ပြွတ်သိပ်နေပြီး

and out in the periphery, there were some that couldn't even fit on the map.

အနားစွန်းအပြင်မှာ မြေပုံမှာ ထည့်လို့မရတဲ့ တချို့တောင်ရှိခဲ့တယ်။

So the map was geographically accurate, but maybe not so useful.

ဒီတော့ မြေပုံက ပထဝီဝင်ရှုထောင့်အရ တိကျပေမဲ့ သိပ်အသုံးမဝင်လောက်ဘူး။

Enter Harry Beck.

Harry Beck ဝင်လာတယ်။

Harry Beck was a 29-year-old engineering draftsman

Harry Beck က လန်ဒန် မြေအောက်ရထားမှာ ပြတ်တောင်းပြတ်တောင်း အလုပ်လုပ်နေတဲ့

who had been working on and off for the London Underground.

၂၉ နှစ်အရွယ် အင်ဂျင်နီယာ ပုံဆွဲဆရာတစ်ယောက်ပါ။

And he had a key insight,

အဓိက အမြင်တစ်ခုရှိပြီး

and that was that people riding underground in trains

ဒါကတော့ မြေအောက် ရထားတွေကို စီးနေတဲ့လူတွေဟာ

don't really care what's happening aboveground.

မြေပေါ်မှာ ဖြစ်ပျက်နေတာကို တကယ်ကို ဂရုမစိုက်ဘူးဆိုတာပါ။

They just want to get from station to station --

သူတို့က ဘူတာရုံတစ်ရုံကနေ တစ်ရုံကို ရောက်ချင်တာပဲလေ။

"Where do I get on? Where do I get off?"

“ငါ ဘယ်မှာ တက်လဲ။ ငါ ဘယ်မှာ ဆင်းလဲ။”

It's the system that's important, not the geography.

စနစ်က အရေးကြီးတာက ပထဝီအနေအထားမဟုတ်ဘူး။

He's taken this complicated mess of spaghetti,

သူက ဒီရှုပ်ထွေးတဲ့ ကြာဇံ အရှုပ်အထွေးကို ယူပြီး

ရှင်းလင်းအောင်လုပ်ခဲ့တယ်။

and he's simplified it.

The lines only go in three directions:

မျဉ်းတွေက ဦးတည်ရာ သုံးခုကိုပဲ သွားတယ်။

they're horizontal, they're vertical, or they're 45 degrees.

အလျားလိုက်၊ ဒေါင်လိုက်နဲ့ ၄၅ ဒီဂရီမျဉ်းတွေပါ။

Likewise, he spaced the stations equally,

အလားတူပဲ ဘူတာရုံတွေကို အညီအမျှ ခြားလိုက်တယ်။

he's made every station color correspond to the color of the line,

ဘူတာရုံ အရောင်တိုင်းကို မျဉ်းရဲ့အရောင်နဲ့ ကိုက်ညီအောင်လုပ်ပြီး

and he's fixed it all so that it's not really a map anymore.

ဒါအားလုံးကို ပြင်လိုက်တော့ တကယ့် မြေပုံတစ်ခုမဟုတ်တော့ဘူး။

What it is is a diagram,

ဒါက လျှပ်စီးပတ်လမ်းတစ်ခုလို

just like circuitry,

ပုံစံ ကားချပ်တစ်ခုပါ။

except the circuitry here isn't wires conducting electrons,

ဒီပတ်လမ်းက အီလက်ထရွန်တွေကို လျှပ်စစ်မကူး တဲ့ ဝိုင်ယာတွေ မဖြစ်တာက လွဲရင်ပေါ့။

it's tubes containing trains conducting people from place to place.

ဒါက လူတွေကို တစ်နေရာကနေ တစ်နေရာကို ကူးပေးနေတဲ့ ရထားတွေပါတဲ့ ပြွန်တွေပါ။

In 1933, the Underground decided, at last, to give Harry Beck's map a try.

၁၉၃၃ မှာ မြေအောက်ရထားက နောက်ဆုံး Beck ရဲ့မြေပုံကို စမ်းကြည့် ဖို့ဆုံးဖြတ်တယ်။

The Underground did a test run of a thousand of these maps, pocket-size.

မြေအောက်ရထားအဖွဲ့က အိတ်ဆောင်အရွယ် ဒီမြေပုံ တစ်ထောင်ကို အစမ်းလုပ်ခဲ့တယ်။

They were gone in one hour.

တစ်နာရီအတွင်း ကုန်သွားတယ်။

ဒါတွေက အလုပ်ဖြစ်တာကို သဘောပေါက်ပြီး

They realized they were onto something,

they printed 750,000 more,

နောက်ထပ် ၇၅၀,၀၀၀ ရိုက်နှိပ်ခဲ့တယ်။

and this is the map that you see today.

ဒါက ယနေ့ သင် မြင်ရတဲ့ မြေပုံပါ။

Beck's design really became the template

Beck ရဲ့ဒီဇိုင်းက ဒီနေ့ မြေအောက်ရထား မြေပုံတွေကို

for the way we think of metro maps today.

ကျွန်တော်တို့ တွေးပုံအတွက် လမ်းညွှန် ဖြစ်လာခဲ့တယ်။

Tokyo, Paris, Berlin, São Paulo, Sydney, Washington, D.C. --

တိုကျို၊ ပါရီ၊ ဘာလင်၊ ဆောင်း ပိုလို၊ ဆစ်ဒနီ၊ ဝါရှင်တန် ဒီစီ

all of them convert complex geography

အားလုံးက ရှုပ်ထွေးတဲ့ ပထဝီအနေအထားကို ပြတ်သားတဲ့

into crisp geometry.

ဂျီဩမေထရီအဖြစ် ပြောင်းလိုက်ကြတယ်။

All of them use different colors to distinguish between lines,

မျဉ်းတွေကြားက ခြားနားချက်ကို ပြဖို့ မတူတဲ့ အရောင်တွေကို သုံးတယ်။

all of them use simple symbols to distinguish between types of stations.

ဘူတာရုံ အမျိုးအစားတွေကြားက ခြားနားချက်ကို ပြဖို့ ရိုးစင်းတဲ့ သင်္ကေတတွေကို သုံးတယ်။

They all are part of a universal language, seemingly.

အားလုံးက အမြင်အရ အများနားလည်တဲ့ ဘာသာစကားတစ်ခုရဲ့ အပိုင်းပါ။

I bet Harry Beck wouldn't have known what a user interface was,

Harry Beck ဟာ အသုံးပြုသူ ကြားခံစနစ်တစ်ခုက ဘာဆိုတာ သိခဲ့မှာမဟုတ်ပေမဲ့

but that's really what he designed

ဒါက သူ ပုံစံထုတ်ခဲ့တာဖြစ်ပြီး

and he really took that challenge and broke it down to three principles

ဒီဇိုင်းပြဿနာတိုင်းမှာ အသုံးချနိုင်တယ်လို့ ထင်တဲ့ ဥပဒေသ

that I think can be applied in nearly any design problem.

သုံးခုအတွက် စိန်ခေါ်၊ ပိုင်းခြားပြခဲ့တာ ကျိန်းသေတယ်။

First one is focus.

ပထမက အာရုံစိုက်မှုပါ။

Focus on who you're doing this for.

ဘယ်သူ့အတွက် လုပ်နေတာကို အာရုံစိုက်တာပါ။

The second principle is simplicity.

ဒုတိယ ဥပဒေသက ရိုးရှင်းမှုပါ။

What's the shortest way to deliver that need?

ဒီလိုအပ်ချက်ကို ပေးပို့ဖို့ အတိုဆုံး နည်းလမ်းက ဘာလဲ။

Finally, the last thing is:

နောက်ဆုံး နောက်ဆုံးအရာကတော့

Thinking in a cross-disciplinary way.

နယ်ပယ်စုံ နည်းလမ်းတစ်ခုနဲ့ စဉ်းစားခြင်းပါ။

Who would've thought that an electrical engineer

လျှပ်စစ် အင်ဂျင်နီယာ တစ်ယောက်က ကမ္ဘာမှာရှိတဲ့

would be the person to hold the key

အရှုပ်ထွေးဆုံး စနစ်တွေထဲက တစ်ခုကို

to unlock what was then one of the most complicated systems in the world --

ဖွင့်ပေးဖို့ သော့ကို ကိုင်တဲ့သူတစ်ယောက် ဖြစ်မယ်ဆိုတာ ဘယ်သူ တွေးမိမှာတုန်း။

all started by one guy with a pencil and an idea.

စခဲ့တာက ခဲတံတစ်ချောင်း၊ စိတ်ကူးတစ်ခုရှိတဲ့ လူတစ်ယောက်ပါ။