Becky Blanton: The year I was homeless

Translator: မယ် ကျွိ Reviewer: Myo Aung

I'm a writer and a journalist,

ကျွန်မက စာရေးဆရာနဲ့ ဂျာနယ်လစ်ပါ၊

and I'm also an insanely curious person,

နောက်ပြီး အရမ်းစပ်စုတတ်တဲ့သူ၊

so in 22 years as a journalist,

ဆိုတော့ ၂၂ နှစ်လောက် သတင်းသမားလုပ်ခဲ့တယ်၊

I've learned how to do a lot of new things.

အသစ် အသစ်တွေကို ဘယ်လိုလုပ်ရမလဲ သင်ယူခဲ့တယ်။

And three years ago, one of the things I learned how to do

လွန်ခဲ့တဲ့ သုံးနှစ်က ဘယ်လိုလုပ်ရမလဲလို့ ကျွန်မသင်ယူခဲ့တာကတော့

was to become invisible.

မမြင်ရအောင် ဘယ်လိုနေရမလဲလို့ပါ။

I became one of the working homeless.

ကျွန်မဟာ အိုးအိမ်မဲ့ အလုပ်လုပ်သူ တယောက်ဖြစ်လာခဲ့တယ်။

သတင်းစာမှာ အယ်ဒီတာလုပ်တဲ့ အလုပ်က ကျွန်မထွက်လိုက်တယ်၊

I quit my job as a newspaper editor

after my father died in February of that same year,

အဲဒီနှစ် ဖေဖော်ဝါရီတုန်းက အဖေ ဆုံးသွားရှာတယ်၊

အဲဒီနောက် ခရီးတွေ သွားဖို့ ဆုံးဖြတ်လိုက်တယ်။

and decided to travel.

His death hit me pretty hard.

သူသေတာက ကျွန်မကို တော်တော် ထိခိုက်စေတယ်။

And there were a lot of things that I wanted to feel and deal with while I was doing that.

အဲဒီလို လုပ်ခဲ့တုန်းက ကျွန်မ ခံစားချင်တာ လုပ်ချင်တာ တော်တော်များတယ်။

ဘဝတလျှောက်လုံး ကမ့်ထိုးလာခဲ့သူပါ။ ကျွန်မ ဆုံးဖြတ်လိုက်တယ်။

I've camped my whole life. And I decided

that living in a van for a year to do this

လုပ်ချင်တာတွေလုပ်ဖို့ ဗန်ကားပေါ်မှာ တနှစ်နေမယ်ပေါ့၊

would be like one long camping trip.

ကမ်ပိန်း ခရီးစဉ် ရှည်ကြီးလိုပါပဲ။

So I packed my cat, my Rottweiler

ကျွန်မရဲ့ ကြောင်လေးနဲ့ Rottweiller ကို ကားပေါ်တင်တယ်

and my camping gear into a 1975 Chevy van,

ကမ့်တဲထိုးလို့ရမယ့် ပစ္စည်းတွေကို ၁၉၇၅ မော်ဒန် Chevy ဗန်ကားပေါ်တင်တယ်

and drove off into the sunset,

နောက်ပြီး နေဝင်တဲ့ ဘက်ကို မောင်းထွက်လာခဲ့ပေမဲ့

having fully failed to realize three critical things.

အရေးကြီးတဲ့ အချက်သုံးချက်ကို လုံးဝကို မစဉ်းစားဘဲ မောင်းထွက်လာခဲတယ်။

One: that society equates

တစ်က လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းက လက်ခံထားတာက

living in a permanent structure, even a shack,

တည်မြဲတဲ့ အဆောက်အဦထဲ၊ တဲသာသာလေး ဖြစ်နေပါစေအုံး

with having value as a person.

အဲဒီလိုနေတဲ့လူမှာ တန်ဖိုးရှိတယ်။

Two: I failed to realize how quickly

နှစ်- တခြားလူတွေရဲ့ မကောင်းတဲ့ အမြင်တွေကို

ကျွန်မတို့ကို ထိခိုက်စေဖို့ ကိုယ့်ကိုယ်ကို ခွင့်ပြုမယ်ဆိုရင်၊

the negative perceptions of other people

can impact our reality, if we let it.

ကိုယ့်ကို ဘယ်လောက် မြန်မြန် ထိခိုက် စေမှာကို မစဉ်းစားမိခဲ့ဘူး။

Three: I failed to realize

သုံး- အိုးအိမ်မဲ့ဆိုတာ လူနေမှုပုံစံ မဟုတ်ဘဲ

that homelessness is an attitude,

အိုးအိမ်မဲ့ နေထိုင်မှုဆိုတာ

not a lifestyle.

ကိုယ့်စိတ်ဆန္ဒပဲ ဆိုတာကို ထည့်မတွေးမခဲ့ဘူး။

At first, living in the van was great.

အစပိုင်းတော့ ဗန်ကားပေါ်နေရတာ မိုက်တယ်။

I showered in campgrounds. I ate out regularly.

ကမ့်ကွင်းပြင်မှာ ရေချိုးတယ်။ အပြင်မှာ အစားပုံမှန်စားတယ်

And I had time to relax and to grieve.

အနားယူဖို့ အချိန်နဲ့ လွမ်းဆွတ်နေဖို့ အချိန်တွေ ရှိခဲ့တယ်။

But then the anger and the depression about my father's death set in.

ဒါပေမယ့် အဲဒီနောက်တော့ အဖေသေတာနဲ့ ပတ်သက်ပြီး စိတ်ဓါတ်ကျပြီး ဒေါသထွက်လာတယ်။

ကျွန်မ freelance အလုပ်လည်း ဆုံးသွားလို့ အချိန်ပြည့် အလုပ်ကို လုပ်ရတော့တယ်။

My freelance job ended. And I had to get a full-time job

to pay the bills.

ကျွန်မရဲ့ ကုန်ကျစရိတ်တွေ ပေးနိုင်ဖို့လေ။

What had been a really mild spring

အဲဒီမှာ စိတ်အခြေအနေ ယိုင်လဲတော့တာပဲ၊

turned into a miserably hot summer.

တော်တော် ဆိုးဝါးတဲ့ နွေရာသီပါ။

And it became impossible to park anywhere --

ဘယ်နားမှာမှ ကားရပ်စရာနေရာ ရှာမရတော့ဘူး --

(Laughs)

(ရယ်မော)

-- without being very obvious

သိပ်ကို ထင်ထင်ရှားရှား မြင်မရပေမဲ့၊

that I had a cat and a dog with me, and it was really hot.

ခွေးတကောင်နဲ့ ကြောင်တကောင် ရှိနေတော့ မတရား ပူအိုက်ခဲ့တယ်။

The cat came and went through an open window in the van.

ဗန်ကား ပြတင်းပေါက်နားမှာ ကြောင်က လာလာနေတယ်။

The doggy went into doggy day care.

ခွေးကတော့ နေ့ခွေးထိန်းဌာနကို သွားတယ်

And I sweated.

ကျွန်မကတော့ ချွေးသီးချွေးပေါက်နဲ့ပေါ့။

Whenever I could, I used

အဆင်ပြေရင် ရုံးက ဝန်ထမ်းသုံး ရေချိုးခန်းကို သုံးတယ်။

employee showers in office buildings and truck stops.

မဟုတ်ရင်လည်း ကားရပ်တဲ့နေရာက ရေချိုးခန်းပေါ့။

Or I washed up in public rest rooms.

အဲဒါမှ မဟုတ်ရင် အများသုံး သန့်စင်ခန်းပေါ့။

Nighttime temperatures in the van rarely dropped below 80 degrees Fahrenheit,

ညပိုင်းမှာ အပူချိန်က ၈၀ ဒီဂရီ ဖာရင်ဟိုက် အောက်ကို မဆင်းဘူး၊

making it difficult or impossible to sleep.

နေရထိုင်ရ တော်တော်ခက်သလို အိပ်လို့လည်း မရဘူး။

Food rotted in the heat.

ပူလွန်းလို့ စားစရာတွေလည်း ပုတ်သိုးကုန်တယ်။

Ice in my ice chest melted within hours,

နာရီပိုင်းအတွင်းမှာ ရေခဲပုံးထဲက ရေခဲတွေ အရေပျော်ကုန်တယ်၊

and it was pretty miserable.

တော်တော် စိတ်ပျက်စရာကောင်းတာ။

I couldn't afford to find an apartment,

တိုက်ခန်း ရှာနေဖို့ကို ကျွန်မမတတ်နိုင်ဘူး။

or couldn't afford an apartment that would allow me

နောက်ပြီး Rottweiller နဲ့ ကြောင်ကိုပါ

to have the Rottweiler and the cat.

ခေါ်နေနိုင်မယ့် အခန်းကို ကျွန်မမတတ်နိုင်ဘူး။

And I refused to give them up,

နောက်ပြီး သူတို့ကို ကျွန်မ မစွန့်လွတ်နိုင်ဘူး။

so I stayed in the van.

ဒီတော့ ဗန်ထဲမှာပဲ ဆက်နေဖြစ်တယ်။

And when the heat made me too sick

နောက် အပူဒါဏ်ကြောင့် နေမကောင်းဖြစ်လာရော

to walk the 50 feet to the public restroom

အများသုံး သန့်စင်ခန်းကို ကားထဲက ထွက်ပြီး

outside my van at night,

ပေငါးဆယ်လောက် လမ်းလျှောက်သွားရတော့

I used a bucket and a trash bag as a toilet.

ရေပုံးနဲ့ အမှိုက်အိတ်ကို အိမ်သာလုပ်ရတယ်။

When winter weather set in, the temperatures dropped

ဆောင်းတွင်းလည်း ရောက်လာရော အပူချိန်က ကျသွားတယ်

below freezing. And they stayed there.

ရေခဲမှတ်အောက်ကို ကျသွားပြီး ဆက်အေးနေခဲ့တယ်။

And I faced a whole new set of challenges.

အခက်အခဲ အသစ်တွေ တွေ့ပါလေရော။

I parked a different place every night

ညတိုင်း နေရာပြောင်းပြီး ကားရပ်ရတယ်၊

so I would avoid being noticed and hassled by the police.

ရဲတွေ ကျွန်မကို သတိမထားလို့ ခြိမ်းခြောက်တာတွေ မလုပ်နိုင်ဖို့ပါ။

I didn't always succeed.

အမြဲတော့ မရှောင်နိုင်ပါဘူး။

But I felt out of control of my life.

ဒါပေမဲ့ ကျွန်မဘဝကို ကျွန်မ မထိန်းချုပ်နိုင်တော့ဘူးလို့ ခံစားမိတယ်။

And I don't know when or how it happened,

ဘယ်လို ဘယ်အချိန်က စဖြစ်တယ်တော့ မသိတော့ပါဘူး၊

ဒါပေမဲ့ အရည်အချင်းရှိတဲ့ စာရေးဆရာ၊ သတင်းသမား တယောက်ရဲ့ ဘဝကနေ

but the speed at which I went

from being a talented writer and journalist

အိမ်ခြေယာမဲ့၊ ဗန်ကားထဲမှာနေတဲ့ သူအဖြစ် ပြောင်းသွားတဲ့

to being a homeless woman, living in a van,

အရှိန်က မြန်လွန်းလို့

took my breath away.

အသက်ရှူဖို့တောင် မလွယ်ခဲ့ဘူး။

I hadn't changed. My I.Q. hadn't dropped.

ကျွန်မ ပြောင်းလဲမသွားပါဘူး။ ကျွန်မရဲ့ I.Q ကျမသွားပါဘူး။

My talent, my integrity, my values,

ကျွန်မရဲ့ အရည်အချင်း၊ ဂုဏ်သိက္ခာ၊ တန်ဖိုး

everything about me remained the same.

အကုန်လုံး တူတူပဲ ရှိနေသေးတာပါ။

ဒါပေမဲ့ တနည်းနည်းနဲ့တော့ ကျွန်မ ပြောင်းလဲနေပြီ

But I had changed somehow.

I spiraled deeper and deeper into a depression.

ကျွန်မမှာ စိတ်ကျရောဂါ ပိုပိုပြီး ဖိစီးလာတယ်

And eventually someone referred me to a homeless health clinic.

နောက်ဆုံးတော့ တယောက်က ကျွန်မကို အိုးအိမ်မဲ့ ဆေးခန်းကို သွားခိုင်းတယ်။

And I went. I hadn't bathed in three days.

ကျွန်မ အဲဒီကို သွားတယ်။ သုံးရက်လောက် ရေမချိုးထားဘူး။

I was as smelly and as depressed as anyone in line.

နံစော်နေတာပေါ့။ တန်းစီစောင့်နေတဲ့ လူတွေ လိုပဲ စိတ်ဓါတ် ကျနေသူပေါ့။

I just wasn't drunk or high.

ကျွန်မ အရက်မူးနေတာ၊ ဆေးမိနေတာ မဟုတ်ခဲ့ပါဘူး။

And when several of the homeless men realized that,

ဘေးရှိ တခြားအိမ်ခြေယာမဲ့ အများကြီးက ကျွန်မကို သတိထားမိသွားတယ်၊

including a former university professor,

တက္ကသိုလ်ပါမောက္ခာဟောင်းတောင် ပါသေးတယ်၊

they said, "You aren't homeless. Why are you really here?"

သူတို့က "မင်းက အိူဒအိမ်မဲ့ မဟုတ်ပါဘူး။ ဘာလို့ ဒီကို ရောက်နေတာလဲ"တဲ့။

တခြား အိုးအိမ်မဲ့တွေက ကျွန်မကို အိုးအိမ်မဲ့လို့ မထင်ကြဘူး

Other homeless people didn't see me as homeless,

but I did.

ဒါပေမဲ့ ကျွန်မဟာ အိုးအိမ်မရှိသူပါ၊

Then the professor listened to my story and he said,

နောက်တက္ကသိုလ် ဆရာက ကျွန်မအကြောင်းကို နားထောင်ပြီး ပြောလိုက်တာက-

"You have a job. You have hope.

"မင်းမှာ အလုပ်ရှိတယ်။ မျှော်လင့်ချက်ရှိတယ်

The real homeless don't have hope."

တကယ့် အိုးအိမ်မဲ့တွေမှာ မျှော်လင့်ချက် မရှိဘူးကွ" တဲ့။

A reaction to the medication the clinic gave me for my depression

စိတ်ဓာတ်ကျမှုအတွက် ဆေးခန်းမှ ပေးတဲ့ ဆေးတစ်ခုကြောင့်

left me suicidal. And I remember thinking,

ကျွန်မ သတ်သေချင်ခဲ့တယ်။ နောက်ပြီး ကျွန်မ တွေးမိတာက

"If I killed myself, no one would notice."

"ငါအခု ကိုယ့်ကိုယ်ကို သတ်သေလိုက်ရင် ဘယ်သူမှတောင် သိလိုက်မှာ မဟုတ်ဘူး"ပေါ့။

A friend told me, shortly after that,

သိပ်မကြာခင်မှာပဲ သူငယ်ချင်းတယောက် ပြောတာက၊

ပြည်တွင်းမှာ အောင်မြင်နေတဲ့ Tim Russert သတင်းသမားကနေပြီး

that she had heard that Tim Russert,

a nationally renowned journalist,

နိုင်ငံတော် တီဗီမှာ ကျွန်မအကြောင်းပြောတာ

had been talking about me on national T.V.

သူကြားလိုက်တယ်လို့ ပြောလာတယ်။

An essay I'd written about my father,

Tim ရဲ့ စာအုပ်သစ်မှာ အဖေမသေခင် တနှစ်လောက်က

the year before he died, was in Tim's new book.

ကျွန်မရေးထားတဲ့ အဖေ့အကြောင်း အက်ဆေးတပုဒ် ပါလာတယ်။

And he was doing the talk show circuit. And he was talking about my writing.

သူက ဟောပြောပွဲတွေ လုပ်ရင်းနဲ့ ကျွန်မရဲ့ စာရေးပုံကို ပြောပြခဲ့တာ

And when I realized that Tim Russert, former moderator of "Meet the Press,"

"Meet the Press"ရဲ့ စည်းရှုံးရေးမှုးဟောင်း Tim Russert ဟာ

ကျွန်မရေးတဲ့ စာအကြောင်းကို ပြောပြတာကို စဉ်းစားမိခဲ့ချိန်တွင်

was talking about my writing,

Wal-Mart ပါကင်က ဗန်ကားထဲမှာ ကျွန်မနေနေတဲ့ အချိန်

while I was living in a van in a Wal-Mart parking lot,

I started laughing.

ကျွန်မ ရီမိတော့တယ်။

You should too.

ရှင်တို့လည်း လိုက်ရီသင့်တယ်

(Laughter)

(ရယ်မောသံများ)

I started laughing

ကျွန်မ စပြီး ရီတယ်

because it got to the point where,

ဘာလို့လဲဆိုတာ့ အဲဒီအချိန်မှာ

was I a writer, or was I a homeless woman?

ကျွန်မက စာရေးဆရာလား သို့မဟုတ် အိုးအိမ်မဲ့လားလို့ တွေးမိလို့ပါ။

So I went in the bookstore. And I found Tim's book.

ကျွန်မ စာအုပ်ဆိုင်ကိုသွားတယ်။ Tim ရဲ့ စာအုပ်ကိုတွေ့တယ်။

And I stood there. And I reread my essay.

အဲဒီမှာပဲ ရပ်ပြီးတော့ ကိုယ့်အက်ဆေးကိုယ် ပြန်ဖတ်တယ်။

And I cried.

နောက် ကျွန်မ ငိုပါရော။

Because I was a writer.

ဘာလို့လဲဆိုတော့ ကျွန်မက စာရေးဆရာလေ။

I was a writer.

ကျွန်မ စာရေးဆရာ ဖြစ်ခဲ့တယ်။

Shortly after that I moved back to Tennessee.

သိပ်မကြာခင်မှာ ကျွန်မ Tennessee ကို ပြန်ပြောင်းလိုက်တယ်။

I alternated between living in a van and couch surfing with friends.

ဗန်ထဲမှာ နေလိုက် သူငယ်ချင်းတွေရဲ့ ဆိုဖာပေါ် ပြောင်းနေလိုက်ပေါ့။

And I started writing again.

နောက်ပြီး ကျွန်မ စာပြန်ရေးတယ်။

By the summer of the following year I was a working journalist.

အဲဒီနှစ် နွေရာသီမှာ ဂျာနယ်လစ် ပြန်လုပ်တယ်။

I was winning awards. I was living in my own apartment.

ကျွန်မ ဆုတွေရတယ်။ ကျွန်မ ကိုယ်ပိုင်တိုက်ခန်းမှာနေတယ်။

I was no longer homeless.

အခု ကျွန်မ အိုးအိမ်မဲ့ မဟုတ်တော့ဘူး။

And I was no longer invisible.

ကျွန်မက မြင်မရတဲ့ လူသားမဟုတ်တော့ဘူး။

Thousands of people work full and part-time jobs,

လူတွေ အများကြီး အချိန်ပြည့်အလုပ် အချိန်ပိုင်း အလုပ်လုပ်နေပြီး။

and live in their cars.

သူတို့ ကားပေါ်မှာ သူတို့နေနေကြတယ်။

But society continues to stigmatize and criminalize

ကားပေါ်မှာနေတာ၊ လမ်းပေါ်မှာ နေတာကို

living in your vehicle or on the streets.

လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းက အပြစ်တင် ကဲ့ရဲ့နေကြတုန်းပဲ။

So the homeless, the working homeless, primarily remain invisible.

ဆိုတော့ အိမ်မဲ့တွေကို၊ အလုပ်ရှိတဲ့ အိမ်မဲ့တွေကို မြင်မရနိုင်ပါဘူး။

ဒါပေမဲ့ တကယ်လို့ ရှင်တို့ အဲဒီလိုလူနဲ့ တွေ့ဆုံဖြစ်ရင်၊

But if you ever meet one,

engage them, encourage them, and offer them hope.

သူတို့ကို အားပေးပါ၊ စကားပြောပါ၊ သူတို့ကို မျှော်လင့်ချက် ပေးပါ။

The human spirit can overcome anything if it has hope.

မျှော်လင့်ချက်သာ ရှိနေရင် လူဆိုတာ အကုန်လုံးကို ကျော်ဖြတ်နိုင်တယ်။

ကျွန်မက အိမ်မဲ့တွေကို ဒီနေရာမှာ ကြော်ငြာပေးနေတာ မဟုတ်ဘူးနော်။

And I'm not here to be the poster girl for the homeless.

သူတောင်းစားနဲ့ ဆုံခဲ့ရင် သူတို့ကို ပိုက်ဆံ ပေးဖို့ကို ကျွန်မမပြောလိုပါ။

I'm not here to encourage you to give money to the next panhandler you meet.

But I am here to tell you that, based on my experience,

ကျွန်မ အတွေ့အကြုံအရ ကျွန်မပြောနေတာက

people are not where they live,

လူတွေဟာ သူတို့နေတဲ့နေရာ

where they sleep,

သူတို့ အိပ်တဲ့နေရာ

or what their life situation is at any given time.

ဒါမှမဟုတ် အဲဒီအချိန်မှာ ဖြစ်နေတဲ့ ဘဝအခြေအနေမျိုး မဟုတ်ကြပါဘူး။

Three years ago I was living in a van

လွန်ခဲ့တဲ့ သုံးနှစ်က ကျွန်မ WaI-Mart ယာဉ်ရပ်နား စခန်းက

in a Wal-Mart parking lot,

ဗန်ကားပေါ်မှာနေခဲ့တယ်။

and today I'm speaking at TED.

ဒီနေ့ ကျွန်မ TED စင်မြင့်မှနေပြီး စကားပြောနေတယ်။

Hope always, always finds a way. Thank you.

မျှော်လင့်ချက်ဟာ အမြဲတမ်း သူ့လမ်းကြောင်း သူရှာတတ်ပါတယ်။ ကျေးဇူးတင်ပါတယ်

(Applause)

(လက်ခုပ်သံများ)