How movies teach manhood | Colin Stokes

Translator: Morton Bast Reviewer: Thu-Huong Ha

Translator: Petar Jankuloski Reviewer: ALEKSANDAR MITEVSKI

You know, my favorite part of being a dad

Знаете, омилениот дел од татковската улога

is the movies I get to watch.

ми е гледањето филмови.

I love sharing my favorite movies with my kids,

Обожавам да ги споделувам моите омилени филмови со децата

and when my daughter was four,

и затоа кога ќерка ми имаше четири години,

we got to watch "The Wizard of Oz" together.

заедно го гледавме „Волшебникот од Оз."

It totally dominated her imagination for months.

Тој со месеци целосно доминираше во нејзината фантазија.

Her favorite character was Glinda, of course.

Нејзиниот омилен лик беше, секако, Глинда.

It gave her a great excuse to wear a sparkly dress

Тоа и беше оправдување за да облече светкав фустан

and carry a wand.

и да носи магично стапче.

But you watch that movie enough times,

Но, ако доволно пати го изгледате филмот,

and you start to realize how unusual it is.

почнувате да сфаќате колку е тој необичен.

Now we live today, and are raising our children,

Во денешно време живееме и ги одгледуваме децата

in a kind of children's-fantasy-spectacular-industrial complex.

во еден вид на спектакуларен индустриски комплекс на детската фантазија.

But "The Wizard of Oz" stood alone.

Но, „Волшебникот од Оз“ остана сам.

It did not start that trend.

Не го започна тој тренд.

Forty years later was when the trend really caught on,

Овој тренд започна четириесет години подоцна,

with, interestingly, another movie

интересно, преку еден друг филм

that featured a metal guy

во кој беше прикажан еден метален тип

and a furry guy

и еден влакнест тип

rescuing a girl by dressing up as the enemy's guards.

како спасуваат девојка преправени во непријателски чувари.

Do you know what I'm talking about? (Laughter)

Знаете за што ви зборувам, така? (смеа)

Yeah.

Даааа.

Now, there's a big difference between these two movies,

Постои голема разлика помеѓу овие два филма,

a couple of really big differences between "The Wizard of Oz"

неколку прилично големи разлики помеѓу „Волшебникот од Оз“

and all the movies we watch today.

и денешниве филмови.

One is there's very little violence in "The Wizard of Oz."

Како прво, во „Волшебникот од Оз“ има многу малку насилство.

The monkeys are rather aggressive, as are the apple trees.

Мајмуните се агресивни колку и јаболковите дрвја.

But I think if "The Wizard of Oz" were made today,

Но, мислам дека ако „Волшебникот од Оз“ беше направен денес,

the wizard would say, "Dorothy, you are the savior of Oz

волшебникот би рекол „Дороти, ти си спасителот на Оз

that the prophecy foretold.

којшто беше претскажан во пророштвото.

Use your magic slippers to defeat

Искористи ги твоите магични чевлички за да ги поразиш

the computer-generated armies of the Wicked Witch."

компјутерски-создадените армии на Лудата вештерка."

But that's not how it happens.

Но, тоа не е така во реалноста.

Another thing that's really unique about "The Wizard of Oz"

Друго нешто што е навистина уникатно за „Волшебникот од Оз“

to me is that all of the most heroic

е тоа што сите најхрабри,

and wise and even villainous characters

паметни, па дури и злобни ликови

are female.

се женски.

Now I started to notice this

Ова почнав да го забележувам

when I actually showed "Star Wars" to my daughter,

кога ѝ го пуштив „Војна на ѕвездите“ на ќерка ми,

which was years later, and the situation was different.

што беше неколку години подоцна, и ситуацијата беше поинаква.

At that point I also had a son.

Во тоа време, исто така, имав и син.

He was only three at the time.

Тогаш тој имаше три години.

He was not invited to the screening. He was too young for that.

Не му дозволував да го гледа. Беше премал за тоа.

But he was the second child,

Но, тој беше второто дете,

and the level of supervision had plummeted. (Laughter)

и нивото на претпазливост беше опаднато. (смеа)

So he wandered in,

Па така ми влета внатре,

and it imprinted on him

и филмот влијаеше врз него,

like a mommy duck does to its duckling,

исто како што мајката-пајка влијае врз нејзините пајчиња,

and I don't think he understands what's going on,

и мислам дека не сфаќа за што станува збор,

but he is sure soaking in it.

но, со сигурност е внесен во филмот.

And I wonder what he's soaking in.

А јас се прашувам во што е внесен.

Is he picking up on the themes of courage

Дали ги сфаќа сцените на храброст,

and perseverance and loyalty?

истрајност и лојалност?

Is he picking up on the fact that Luke

Дали го разбира фактот дека Лук

joins an army to overthrow the government?

ѝ се придружува на армијата за да ја собори владата?

Is he picking up on the fact that

Дали заклучува дека

there are only boys in the universe

во универзумот има само момчиња

except for Aunt Beru, and of course this princess,

со исклучок на тетка Беру и секако оваа принцеза,

who's really cool, but who kind of waits around through most of the movie

која е навистина кул, но која низ целиот филм како да исчекува нешто

so that she can award the hero with a medal and a wink

за да може да го награди херојот со медал и со намигнување,

to thank him for saving the universe, which he does

да му се заблагодари за спасувањето на светот, нешто што тој го прави

by the magic that he was born with?

со помош на магијата која ја поседува уште од раѓање?

Compare this to 1939 with "The Wizard of Oz."

Споредете го ова со „Волшебникот од Оз“ од 1939.

How does Dorothy win her movie?

Како победува Дороти во нејзиниот филм?

By making friends with everybody

На тој начин што се спријателува со сите

and being a leader.

и со тоа што станува водач.

That's kind of the world I'd rather raise my kids in --

Епа во таков свет би сакал да растат моите деца --

Oz, right? -- and not the world of dudes fighting,

Оз, така?-- а не во светот на батки кои се тепаат,

which is where we kind of have to be.

каде што на некој начин сме и приморани да бидеме.

Why is there so much Force -- capital F, Force --

Зошто има толку многу Сила -- големо С, Сила--

in the movies we have for our kids,

во филмовите наменети за нашите деца,

and so little yellow brick road?

а толку малку патеки од жолти тули?

There is a lot of great writing about the impact

Има многу одлични написи за влијанието

that the boy-violent movie has on girls,

на машкуданските-насилни филмови врз девојчињата,

and you should do that reading. It's very good.

и треба да си ги прочитате. Многу се добри.

I haven't read as much on how boys are picking up on this vibe.

Немам прочитано за тоа како момчињата ги капираат овие пораки.

I know from my own experience that

Од моето лично искуство знам дека

Princess Leia did not provide the adequate context

Принцезата Леја не ми го даде соодветниот контекст

that I could have used in navigating the adult world

кој би го искористил за да функционирам во светот на возрасните

that is co-ed. (Laughter)

т.е. во светот кој е машко-женски (смеа).

I think there was a first-kiss moment

Мислам дека имаше една "прв-бакнеж" сцена

when I really expected the credits to start rolling

кога навистина очекував да почне да тече завршната шпица

because that's the end of the movie, right?

бидејќи тука е крајот на филмот, така?

I finished my quest, I got the girl.

Ја завршив потрагата, ја фатив девојката.

Why are you still standing there?

Зошто сè уште стоиш таму?

I don't know what I'm supposed to do.

Не знам што треба да правам.

The movies are very, very focused on defeating the villain

Филмовите се многу, многу концентрирани кон тоа да се порази негативецот

and getting your reward, and there's not a lot of room

и да се добие заслужената награда и нема многу простор

for other relationships and other journeys.

за други врски и други патувања.

It's almost as though if you're a boy,

Тоа отприлика му доаѓа, ако сте момче,

you are a dopey animal,

тогаш сте примутаво животно,

and if you are a girl, you should bring your warrior costume.

а ако сте девојче, тогаш треба да си го носите воениот костим.

There are plenty of exceptions,

Има мноштво исклучоци,

and I will defend the Disney princesses in front of any you.

а јас ќе ги бранам принцезите на Дизни пред било кој од вас.

But they do send a message to boys,

Но, тие испраќаат порака и до момчињата.

that they are not, the boys are not really the target audience.

Момчињата баш и не се нивната целна публика.

They are doing a phenomenal job of teaching girls

Тие вршат феноменална работа учејќи ги девојчињата

how to defend against the patriarchy,

како да се одбранат од патријархатот,

but they are not necessarily showing boys

но не им покажуваат на момчињата

how they're supposed to defend against the patriarchy.

како тие би требало да се одбранат од патријархатот.

There's no models for them.

Нема модел за нив.

And we also have some terrific women

Исто така, имаме и извонредни жени

who are writing new stories for our kids,

кои пишуваат нови приказни за нашите деца

and as three-dimensional and delightful as Hermione and Katniss are,

и без оглед на тоа што Хермиона и Катнис се прекрасни,

these are still war movies.

сепак ова се воени филмови.

And, of course, the most successful studio of all time

И секако, најуспешното студио на сите времиња

continues to crank out classic after classic,

продолжува да вади класик за класик,

every single one of them about

секој од нив за

the journey of a boy, or a man,

патувањето на момче или маж,

or two men who are friends, or a man and his son,

или пак двајца мажи кои се пријатели, или маж и неговиот син,

or two men who are raising a little girl.

или пак двајца мажи кои одгледуваат мало девојче.

Until, as many of you are thinking, this year,

Се до, како што многумина од вас си мислите, оваа година

when they finally came out with "Brave."

кога конечно излегоа со „Храбра“.

I recommend it to all of you. It's on demand now.

Ви го препорачувам на сите вас. Го имате во домашната видеотека.

Do you remember what the critics said when "Brave" came out?

Дали се сеќавате што рекоа критичарите кога излезе „Храбра“?

"Aw, I can't believe Pixar made a princess movie."

„Леле, не можам да поверувам дека Пиксар направи филм со принцеза.“

It's very good. Don't let that stop you.

Многу е добар. Не дозволувајте да ве одврати тоа.

Now, almost none of these movies pass the Bechdel Test.

Епа видете вака, скоро ниеден од овие филмови не го поминува Бехдел тестот.

I don't know if you've heard of this.

Не знам дали сте слушнале за него.

It has not yet caught on and caught fire,

Сè уште нема земено замав,

but maybe today we will start a movement.

но, можеби денес ќе создадеме движење.

Alison Bechdel is a comic book artist,

Алисон Бехдел е стрип-уметник,

and back in the mid-'80s, she recorded this conversation

и уште во средината на 80-тите, таа го снимила разговорот,

she'd had with a friend about assessing the movies that they saw.

кој го водела со пријателка, за оценување на филмовите кои ги гледале.

And it's very simple. There's just three questions you should ask:

Тестот е многу едноставен. Треба да поставите само три прашања:

Is there more than one character in the movie

Дали во филмот има барем два женски лика

that is female who has lines?

кои имаат реплики?

So try to meet that bar.

Па обидете се да го достигнете тој критериум.

And do these women talk to each other at any point in the movie?

И дали овие жени зборуваат меѓу себе во било кој дел од филмот?

And is their conversation about something other than

Дали нивниот разговор е за нешто друго освен за

the guy that they both like? (Laughter)

мажот кој на двете им се допаѓа? (смеа)

Right? Thank you. (Applause)

Јасно? Ви благодарам. (аплауз)

Thank you very much.

Многу ви благодарам.

Two women who exist and talk to each other about stuff.

Две жени кои постојат и зборуваат меѓу себе за работи.

It does happen. I've seen it,

Се случува. Го имам видено тоа,

and yet I very rarely see it in the movies

и сепак премногу ретко го гледам тоа во филмовите

that we know and love.

кои ги знаеме и ги сакаме.

In fact, this week I went to see

Всушност, оваа седмица бев да гледам

a very high-quality movie, "Argo."

еден многу квалитетен филм, „Арго.“

Right? Oscar buzz, doing great at the box office,

Така? Фаворит за Оскар, помина одлично на бокс-офисот,

a consensus idea of what a quality Hollywood film is.

пример за тоа што претставува еден квалитетен холивудски филм.

It pretty much flunks the Bechdel test.

Прилично лошо помина на Бехдел тестот.

And I don't think it should, because a lot of the movie,

А мислам дека не требаше, бидејќи голем дел од филмот,

I don't know if you've seen it, but a lot of the movie

не знам дали сте го гледале, но голем дел од филмот

takes place in this embassy where men and women

се случува во амбасада каде што мажите и жените

are hiding out during the hostage crisis.

се кријат за време на заложничка криза.

We've got quite a few scenes of the men

Има неколку сцени каде мажите,

having deep, angst-ridden conversations in this hideout,

во оваа криенка, водат длабоки и загрижувачки разговори,

and the great moment for one of the actresses is

а големиот момент за една од актерките е тоа што

to peek through the door and say, "Are you coming to bed, honey?"

ѕирнува низ вратата и вели: „Душо ќе дојдеш в кревет?“

That's Hollywood for you.

Тоа ти е Холивуд.

So let's look at the numbers.

Затоа, ајде да ги погледнеме бројките.

2011, of the 100 most popular movies,

Во 2011-та, од 100-те најпопуларни филмови,

how many of them do you think actually have female protagonists?

колку од нив мислите дека имаат женски главни јунаци?

Eleven. It's not bad.

Единаесет. Не е лошо.

It's not as many percent as the number of women

Овој број е помал од бројот на жени

we've just elected to Congress, so that's good.

кои штотуку ги избравме за во Конгресот, и тоа е добро.

But there is a number that is greater than this

Но, постои еден број којшто е поголем од овој,

that's going to bring this room down.

и кој ќе ве шлогира.

Last year, The New York Times published a study

Минатата година, Њујорк Тајмс објави едно истражување

that the government had done.

направено од страна на Владата.

Here's what it said.

Еве што има во него.

One out of five women in America

Една на секои пет жени во Америка

say that they have been sexually assaulted some time in their life.

вели дека била сексуално нападната во одреден период од нејзиниот живот.

Now, I don't think that's the fault of popular entertainment.

Мислам дека забавната индустрија не виновна за ова.

I don't think kids' movies have anything to do with that.

Мислам дека детските филмови немаат врска со тоа.

I don't even think that

Не верувам ни дека

music videos or pornography are really directly related to that,

музичките спотови или пак порнографијата се директно поврзани со тоа,

but something is going wrong,

но, нешто оди во погрешен правец,

and when I hear that statistic,

и кога ја слушам таа статистика

one of the things I think of is

си помислувам дека тоа

that's a lot of sexual assailants.

се многу сексуални престапници.

Who are these guys? What are they learning?

Кои се овие типови? Што научиле?

What are they failing to learn?

Што не успеале да научат?

Are they absorbing the story that

Дали се под влијание на приказната дека

a male hero's job is to defeat the villain with violence

целта на машкиот херој е да го победи негативецот со насилство

and then collect the reward, which is a woman

за потоа да си ја земе наградата, којашто патем е жена

who has no friends and doesn't speak?

која нема пријатели и не зборува?

Are we soaking up that story?

Дали ваквата приказна влијае врз нас?

You know,

Знаете,

as a parent with the privilege

како родител кој ја има привилегијата

of raising a daughter

да воспитува ќерка,

like all of you who are doing the same thing,

како и сите вие други,

we find this world and this statistic very alarming

ваквиот свет и ваквата статистика се загрижувачки,

and we want to prepare them.

и би требало да ги подготвиме децата.

We have tools at our disposal like "girl power,"

Имаме на располагање некои средства како „женската моќ“

and we hope that that will help,

и да се надеваме дека тоа ќе помогне,

but I gotta wonder, is girl power going to protect them

но мора да се запрашам дали женската моќ ќе ги заштити

if, at the same time, actively or passively,

ако, во исто време, активно или пасивно,

we are training our sons to maintain their boy power?

ги обучуваме нашите синови да ја задржат нивната машка моќ ?

I mean, I think the Netflix queue

Мислам, преку изборот на вистинските филмови

is one way that we can do something very important,

можеме да постигнеме нешто многу важно,

and I'm talking mainly to the dads here.

и овде воглавно им се обраќам на татковците.

I think we have got to show our sons

Сметам дека мора да им покажеме на нашите синови

a new definition of manhood.

една нова дефиниција за машкоста.

The definition of manhood is already turning upside down.

Машкоста веќе фундаментално ја менува својата суштина.

You've read about how the new economy

Сте прочитале за тоа како новата економија

is changing the roles of caregiver and wage earner.

ги менува традиционалните машко-женски улоги.

They're throwing it up in the air.

Сето тоа веќе паѓа во вода.

So our sons are going to have to find some way

Па така нашите синови ќе мора да најдат некој начин

of adapting to this, some new relationship with each other,

да се адаптираат на ова, да се поврзат на нов начин меѓу себе,

and I think we really have to show them, and model for them,

и мислам дека мора да им покажеме, да им дадеме пример,

how a real man

за тоа како вистинскиот маж

is someone who trusts his sisters

е некој кој им верува на сестрите,

and respects them, and wants to be on their team,

ги почитува и сака да биде дел од нивниот тим,

and stands up against the real bad guys,

и им се спротиставува на лошите дечки,

who are the men who want to abuse the women.

односно на мажите кои сакаат да ги злоставуваат жените.

And I think our job in the Netflix queue

Користејќи го Нетфликс системот, треба

is to look out for those movies that pass the Bechdel Test,

да ги бираме оние филмови кои го поминуваат Бехдел тестот,

if we can find them, and to seek out the heroines

откако ќе ги најдеме, да ги побараме хероините

who are there,

кои се таму,

who show real courage, who bring people together,

кои покажуваат вистинска храброст, кои ги спојуваат луѓето,

and to nudge our sons to identify with those heroines

да ги поттикнеме нашите синови да се идентификуваат со овие хероини

and to say, "I want to be on their team,"

и да речат „Сакам да сум дел од нивниот тим,"

because they're going to be on their team.

бидејќи ќе бидат дел од нивниот тим.

When I asked my daughter who her favorite character was in "Star Wars,"

Кога ја прашав ќерка ми кој ѝ е омилениот лик во „Војна на ѕвездите“,

do you know what she said?

знаете што ми одговори?

Obi-Wan.

Оби-Ван.

Obi-Wan Kenobi and Glinda.

Оби-Ван Кеноби и Глинда.

What do these two have in common?

Што имаат заедничко овие двајца?

Maybe it's not just the sparkly dress.

Можеби не е само светкавиот фустан.

I think these people are experts.

Мислам дека овие луѓе се експерти.

I think these are the two people in the movie

Овие ликови

who know more than anybody else,

имаат најголемо знаење од сите,

and they love sharing their knowledge with other people

и сакаат да го споделат нивното знаење со другите луѓе

to help them reach their potential.

за да им помогнат да го достигнат нивниот потенцијал.

Now, they are leaders.

Тие всушност се лидери.

I like that kind of quest for my daughter,

Би сакал ќерка ми да се стреми кон тоа,

and I like that kind of quest for my son.

а истото важи и за син ми.

I want more quests like that.

Сакам да има повеќе такви идеали.

I want fewer quests where my son is told,

Не сакам филмови кои му велат на син ми,

"Go out and fight it alone,"

„Оди и бори се сам,"

and more quests where he sees that it's his job to join a team,

туку филмови кои ќе го подучат да се вклучи во некој тим,

maybe a team led by women,

можеби некој тим предводен од жена,

to help other people become better

да им помага на другите да станат

and be better people,

и да бидат подобри луѓе,

like the Wizard of Oz.

онака како што прави и Волшебникот од Оз.

Thank you.

Ви благодарам.