How movies teach manhood | Colin Stokes

Colin Stokes: Filmler nasıl erkekliği öğretiyor?

Translator: Morton Bast Reviewer: Thu-Huong Ha

Çeviri: Şirin Tuğbay Gözden geçirme: Arsel Acar

You know, my favorite part of being a dad

Biliyor musunuz, baba olmanın en sevdiğim kısmı

is the movies I get to watch.

izleyebildiğim filmler.

I love sharing my favorite movies with my kids,

En sevdiğim filmleri çocuklarımla paylaşmaya bayılıyorum

and when my daughter was four,

ve kızım dört yaşındayken

we got to watch "The Wizard of Oz" together.

"Oz Büyücüsü"'nü birlikte izledik.

It totally dominated her imagination for months.

Onun hayal gücüne aylarca hükmetti.

Her favorite character was Glinda, of course.

En sevdiği karakter Glinda idi tabii ki.

It gave her a great excuse to wear a sparkly dress

Parlak elbiseler giymesi için ve sihirli değnek

and carry a wand.

taşıması için harika bir mazeret oldu.

But you watch that movie enough times,

Ama filmi yeteri kadar izlerseniz,

and you start to realize how unusual it is.

ne kadar olağandışı olduğunu farkediyorsunuz.

Now we live today, and are raising our children,

Günümüzde çocuklarımızı bir tür

in a kind of children's-fantasy-spectacular-industrial complex.

muhteşem bir fantazi-endüstriyel-kompleksinde yetiştiriyoruz.

But "The Wizard of Oz" stood alone.

Ama "Oz Büyücüsü" tek başına duruyor.

It did not start that trend.

Bu eğilimi o başlatmadı.

Forty years later was when the trend really caught on,

Kırk sene sonra bu eğilimin tutulması,

with, interestingly, another movie

başka bir film ile oldu, ilginçtir ki

that featured a metal guy

bu filmde de metal bir adam

and a furry guy

ve türlü bir adam

rescuing a girl by dressing up as the enemy's guards.

düşmanın nöbetçisi olarak giyinmiş bir kızı kurtarıyordu.

Do you know what I'm talking about? (Laughter)

Neden bahsettiğimi biliyor musunuz? (Kahkaha)

Yeah.

Evet.

Now, there's a big difference between these two movies,

Şimdi, bu iki filmin arasında büyük bir fark var.

a couple of really big differences between "The Wizard of Oz"

"Oz Büyücüsü" ve bugünlerde izlediğimiz filmler arasında

and all the movies we watch today.

birkaç büyük fark var.

One is there's very little violence in "The Wizard of Oz."

Bunlardan biri "Oz Büyücüsü"nde çok az şiddet olması.

The monkeys are rather aggressive, as are the apple trees.

Maymunlar biraz agresif, elma ağaçları da.

But I think if "The Wizard of Oz" were made today,

Ama eğer "Oz Büyücüsü" bugün yapılsaydı,

the wizard would say, "Dorothy, you are the savior of Oz

bence büyücü derdi ki "Dorothy, sen kehanetin öngördüğü

that the prophecy foretold.

kurtarıcısın.

Use your magic slippers to defeat

Sihirli ayakkabılarını Kötü Cadı'nın bilgisayarla yaratılmış

the computer-generated armies of the Wicked Witch."

ordularını yenmek için kullan."

But that's not how it happens.

Ama böyle olmuyor.

Another thing that's really unique about "The Wizard of Oz"

"Oz Büyücüsü"nü eşsiz yapan başka birşey de bence

to me is that all of the most heroic

bütün görkemli ve bilge hatta

and wise and even villainous characters

kötü karakterlerin

are female.

kadın olması.

Now I started to notice this

Bunu farketmeye

when I actually showed "Star Wars" to my daughter,

kızıma "Yıldız Savaşları"nı gösterirken başladım

which was years later, and the situation was different.

yıllar sonra ve durum çok farkıydı.

At that point I also had a son.

Artık bir de oğlum vardı.

He was only three at the time.

O sadece üç yaşındaydı.

He was not invited to the screening. He was too young for that.

Aslında filmi izlemeye davetli değildi, daha çok küçüktü.

But he was the second child,

Ama ikinci çocuktu,

and the level of supervision had plummeted. (Laughter)

denetim seviyesi de dibe vurmuştu. (Kahkaha)

So he wandered in,

Böylece içeri girdi,

and it imprinted on him

ve film onun üzerinde sıkı bir iz bıraktı

like a mommy duck does to its duckling,

anne ördeğin yavrusunda bıraktığı etki gibi

and I don't think he understands what's going on,

ve onun filmde neler olduğunu anladığını sanmıyorum,

but he is sure soaking in it.

ama kesinlikle içine çekiyordu.

And I wonder what he's soaking in.

Ve neye daldığını merak ediyorum.

Is he picking up on the themes of courage

Cesaret ve azim ve

and perseverance and loyalty?

sadakat temalarını farkediyor mu?

Is he picking up on the fact that Luke

Luke'un hükümeti devirmek isteyen

joins an army to overthrow the government?

orduya katıldığını anlıyor mu?

Is he picking up on the fact that

Yoksa Beru Teyze ve

there are only boys in the universe

havalı ama bütün bir film boyunca

except for Aunt Beru, and of course this princess,

sadece bekleyip filmin sonunda

who's really cool, but who kind of waits around through most of the movie

doğduğu sihir ile evreni kurtaran kahramana teşekkür

so that she can award the hero with a medal and a wink

etmek için onu bir madalya ile

to thank him for saving the universe, which he does

ödüllendirip ona göz kırpan bir prenses

by the magic that he was born with?

dışında sadece erkeklerin olduğu bir evren mi görüyor?

Compare this to 1939 with "The Wizard of Oz."

Bunu 1939'un "Oz Büyücüsü" ile karşılaştıralım.

How does Dorothy win her movie?

Dorothy filmde nasıl kazanıyor?

By making friends with everybody

Herkesle arkadaş olarak,

and being a leader.

ve bir lider olarak.

That's kind of the world I'd rather raise my kids in --

Ben çocuklarımı böyle bir dünyada yetiştirmeyi tercih ederim

Oz, right? -- and not the world of dudes fighting,

Oz, değil mi? Erkeklerin savaştığı bir dünyada değil

which is where we kind of have to be.

şu anda içinde olmak zorunda olduğumuz gibi.

Why is there so much Force -- capital F, Force --

Neden bu kadar Güç var -- büyük G ile Güç --

in the movies we have for our kids,

çocuklarımızın izlediği filmlerde

and so little yellow brick road?

ve bu kadar az sarı tuğlalı yol?

There is a lot of great writing about the impact

Erkek-şiddetli filmlerin kızlar üzerindeki etkileri

that the boy-violent movie has on girls,

hakkında bir sürü iyi makale var

and you should do that reading. It's very good.

ve onları okumalısınız. Çok iyiler.

I haven't read as much on how boys are picking up on this vibe.

Erkek çocukların bu filmlerden nasıl etkilendiklerine dair

I know from my own experience that

fazla birşey okumadım. Kendi deneyimimden biliyorum ki

Princess Leia did not provide the adequate context

Prenses Leia yetişkin dünyasında kullanabileceğim

that I could have used in navigating the adult world

yeterli bir bağlam sağlamadı.

that is co-ed. (Laughter)

bu karma eğitimli yetişkin dünyasında. (Kahkaha)

I think there was a first-kiss moment

Sanırım bir ilk-öpücük sahnesi vardı

when I really expected the credits to start rolling

jeneriklerin çıkmasını bekledim

because that's the end of the movie, right?

çünkü film bitmişti, değil mi?

I finished my quest, I got the girl.

Amacıma ulaştım, kızı elde ettim.

Why are you still standing there?

Neden hala buradayız?

I don't know what I'm supposed to do.

Ne yapmam gerektiğini bilmiyorum.

The movies are very, very focused on defeating the villain

Filmler kötü karakteri yenmeye ve ödülünü almaya

and getting your reward, and there's not a lot of room

çok ama çok odaklı, ve başka ilişkilere ve

for other relationships and other journeys.

başka yolculuklara pek yer yok.

It's almost as though if you're a boy,

Sanki bir erkek çocuğuysanız

you are a dopey animal,

ahmak bir hayvansınız

and if you are a girl, you should bring your warrior costume.

ve küçük bir kız çocuğuysanız, savaş kostümünüzü getirmelisiniz.

There are plenty of exceptions,

Tabii bir çok istisna var

and I will defend the Disney princesses in front of any you.

ve Disney prenseslerini önünüzde savunmaya hazırım.

But they do send a message to boys,

Ama bunlar erkek çocuklara bir mesaj yolluyor,

that they are not, the boys are not really the target audience.

onlar aslında hedef izleyici değil.

They are doing a phenomenal job of teaching girls

Kız çocuklarına ataerkliği nasıl yeneceklerini öğretmede

how to defend against the patriarchy,

çok iyi bir iş çıkarıyorlar,

but they are not necessarily showing boys

ama erkek çocuklarına ataerkliği nasıl yeneceklerini

how they're supposed to defend against the patriarchy.

gösteremiyorlar.

There's no models for them.

Onların bir örneği yok.

And we also have some terrific women

Ve bir de çocuklarımıza yeni hikayeler yazan

who are writing new stories for our kids,

müthiş kadınlar var

and as three-dimensional and delightful as Hermione and Katniss are,

Hermione ve Katniss her ne kadar enfes

these are still war movies.

ve üç boyutlu da olsa bunlar hala savaş filmleri.

And, of course, the most successful studio of all time

Tabii ki en başarılı film stüdyolarından biri

continues to crank out classic after classic,

klasik üzerine klasik çıkarmaya devam ediyor,

every single one of them about

ve bunların hepsi

the journey of a boy, or a man,

bir erkeğin - çocuk ya da yetişkin

or two men who are friends, or a man and his son,

ya da iki arkadaşın, ya da bir baba-oğulun

or two men who are raising a little girl.

veya bir kızı yetiştirmeye çalışan iki adamın yolculukları.

Until, as many of you are thinking, this year,

Ta ki bu seneye kadar diye düşünüyorsunuz,

when they finally came out with "Brave."

"Cesur" filmi çıkana kadar.

I recommend it to all of you. It's on demand now.

"Cesur"u hepinize tavsiye ediyorum. Şimdi ısmarlama videoda.

Do you remember what the critics said when "Brave" came out?

Eleştirmenler "Cesur" sinemalara geldiğinde ne dedi hatırlıyor musunuz?

"Aw, I can't believe Pixar made a princess movie."

"Ah, Pixar'ın bir prenses filmi yaptığına inanamıyorum."

It's very good. Don't let that stop you.

Sizi durdurmasına izin vermeyin. Film çok iyi.

Now, almost none of these movies pass the Bechdel Test.

Şimdi, bu filmlerin neredeyse hiçbiri Bechdel Test'ini geçemedi.

I don't know if you've heard of this.

Bilmiyorum bunu duydunuz mu.

It has not yet caught on and caught fire,

Daha moda olmadı ve alev almadı,

but maybe today we will start a movement.

ama belki bugün bir hareket başlatabiliriz.

Alison Bechdel is a comic book artist,

Alison Bechdel bir çizgi roman çizeri,

and back in the mid-'80s, she recorded this conversation

ve 80'lerin ortasında bir arkadaşıyla izledikleri

she'd had with a friend about assessing the movies that they saw.

filmleri değerlendiren konuşmasını kaydetti.

And it's very simple. There's just three questions you should ask:

Ve çok basit. Sormanız gereken sadece üç soru var:

Is there more than one character in the movie

Filmde repliği olan birden fazla

that is female who has lines?

kadın karakter var mı?

So try to meet that bar.

Bu standarda ulaşmayı deneyin.

And do these women talk to each other at any point in the movie?

Ve bu kadın karakterler filmde birbiriyle konuşuyorlar mı?

And is their conversation about something other than

Ve bu konuşma ikisinin de hoşlandığı

the guy that they both like? (Laughter)

bir erkek dışında bir konu hakkında mı? (Kahkaha)

Right? Thank you. (Applause)

Değil mi? Teşekkürler. (Alkış)

Thank you very much.

Çok teşekkürler.

Two women who exist and talk to each other about stuff.

Varolan ve birbiriyle birşeyler hakkında konuşan iki kadın.

It does happen. I've seen it,

Bu oluyor. Bunu gördüm

and yet I very rarely see it in the movies

ve yine de bunu bildiğimiz ve sevdiğimiz filmlerde

that we know and love.

çok nadiren görüyorum.

In fact, this week I went to see

Gerçekten, bu hafta çok kaliteli bir film olan

a very high-quality movie, "Argo."

"Argo"yu görmeye gittim.

Right? Oscar buzz, doing great at the box office,

Değil mi? Oscar söylentisi, sinemada iyi iş yapıyor,

a consensus idea of what a quality Hollywood film is.

herkesin aklındaki kaliteli bir Hollywood filmi.

It pretty much flunks the Bechdel test.

Bechdel testinde tamamen sınıfta kalıyor.

And I don't think it should, because a lot of the movie,

Ve bence kalmamalı, çünkü filmin çoğunda,

I don't know if you've seen it, but a lot of the movie

gördünüz mü bilmiyorum, ama filmin çoğu

takes place in this embassy where men and women

bir konsoloslukta çalışan kadın ve erkeklerin saklandığı

are hiding out during the hostage crisis.

bir rehine krizini anlatıyor.

We've got quite a few scenes of the men

Filmde birkaç sahnede erkekler derin, endişeli

having deep, angst-ridden conversations in this hideout,

bir şekilde konuşuyorlar saklandıkları yerde

and the great moment for one of the actresses is

ve aktrislerden birinin en büyük anı kapıdan bakıp

to peek through the door and say, "Are you coming to bed, honey?"

"Hayatım, yatmaya geliyor musun?" demek.

That's Hollywood for you.

Alın size Hollywood.

So let's look at the numbers.

Gelin sayılara bakalım.

2011, of the 100 most popular movies,

2011'de, en popüler 100 filmde,

how many of them do you think actually have female protagonists?

sizce kaçında kadın başroldeydi?

Eleven. It's not bad.

11. Fena değil.

It's not as many percent as the number of women

Millet Meclisine seçtiğimiz kadın yüzdesi

we've just elected to Congress, so that's good.

kadar değil, bu iyi.

But there is a number that is greater than this

Ama bundan daha büyük olan bir sayı var ve

that's going to bring this room down.

bu, bu salonu yıkacak.

Last year, The New York Times published a study

Geçen sene, New York Times hükümetin yaptığı

that the government had done.

bir araştırmayı yayınladı,

Here's what it said.

Sonucu şu.

One out of five women in America

Amerika'da her beş kadından biri hayatlarının bir kısmında

say that they have been sexually assaulted some time in their life.

cinsel saldırıya uğruyor.

Now, I don't think that's the fault of popular entertainment.

Bunun popüler eğlence dünyasının suçu olduğunu düşünmüyorum.

I don't think kids' movies have anything to do with that.

Çocuk filmlerinin bununla ilgisi olduğunu da düşünmüyorum.

I don't even think that

Müzik videolarının veya pornografinin bununla

music videos or pornography are really directly related to that,

doğrudan bağlantılı olduğunu da düşünmüyorum.

but something is going wrong,

Ama birşeyler ters gidiyor

and when I hear that statistic,

ve bu istatistikleri duyduğumda,

one of the things I think of is

düşündüğüm şeylerden biri

that's a lot of sexual assailants.

bu çok fazla sayıda cinsel tacizci demek.

Who are these guys? What are they learning?

Kim bu erkekler? Ne öğreniyorlar?

What are they failing to learn?

Ne öğrenmiyorlar?

Are they absorbing the story that

Öğrendikleri hikaye erkek kahramının işinin

a male hero's job is to defeat the villain with violence

kötü karakteri şiddet ile yenip,

and then collect the reward, which is a woman

sonra ödülü olan, arkadaşı olmayan ve konuşmayan

who has no friends and doesn't speak?

kadını toplamak mı?

Are we soaking up that story?

Bunu mu öğreniyoruz?

You know,

Biliyor musunuz

as a parent with the privilege

bir kız yetiştirme ayrıcalığına sahip

of raising a daughter

bir ebeveyn olarak

like all of you who are doing the same thing,

- tıpkı sizin de yaptığınız gibi -

we find this world and this statistic very alarming

bu dünyayı ve bu istatistiği çok endişe verici buluyorum

and we want to prepare them.

ve çocuklarımızı hazırlamalıyız.

We have tools at our disposal like "girl power,"

Elimizde "kız gücü" gibi araçlar var ve

and we hope that that will help,

umuyoruz ki bunlar yardım edecek,

but I gotta wonder, is girl power going to protect them

ama merak ediyorum "kız gücü" onları koruyacak mı

if, at the same time, actively or passively,

aynı anda - aktif veya pasif bir şekilde -

we are training our sons to maintain their boy power?

oğullarımızı "erkek güç"lerini sürdürmelerini öğretiyorken?

I mean, I think the Netflix queue

Sanırım Netflix film listesi

is one way that we can do something very important,

önemli işler yapabileceğimiz bir yer

and I'm talking mainly to the dads here.

ve burada daha çok babalara sesleniyorum.

I think we have got to show our sons

Bence oğullarımıza erkekliğin

a new definition of manhood.

yeni bir tanımını öğretmeliyiz.

The definition of manhood is already turning upside down.

Erkekliğin tanımı şimdiden ters düz olmakta.

You've read about how the new economy

Siz de okudunuz, yeni ekonomi bakıcı

is changing the roles of caregiver and wage earner.

ve maaş kazanan rollerini değiştiriyor.

They're throwing it up in the air.

Hepsini yerle bir ediyor.

So our sons are going to have to find some way

Oğullarımızın buna adapte olabilmek için, birbirleriyle

of adapting to this, some new relationship with each other,

yeni ilişkiler kurabilmeleri için bir yola ihtiyaçları var

and I think we really have to show them, and model for them,

ve bence gerçekten onlara göstermeliyiz, onlara

how a real man

nasıl gerçek bir erkeğin kız kardeşlerine

is someone who trusts his sisters

güvenen ve saygı duyan biri olduğunu

and respects them, and wants to be on their team,

ve onlarla aynı takımda olduğunu

and stands up against the real bad guys,

ve kadınları kötüye kullanan kötü adamlara

who are the men who want to abuse the women.

karşı geldiğini göstermeliyiz.

And I think our job in the Netflix queue

Ve bence bizim görevimiz Netflix sırasında

is to look out for those movies that pass the Bechdel Test,

Bechdel Testini geçen filmleri bulmaya çalışmak,

if we can find them, and to seek out the heroines

tabii bulabilirsek, ve gerçek cesaret gösteren

who are there,

kadın kahramanları aramak - ki oradalar

who show real courage, who bring people together,

ve insanları biraraya getiriyorlar -

and to nudge our sons to identify with those heroines

ve oğullarımızın o kadın kahramanlarla özdeşleşmelerine

and to say, "I want to be on their team,"

ve "Onların takımında olmak istiyorum" demelerine yardım etmek,

because they're going to be on their team.

çünkü onların takımında olacaklar.

When I asked my daughter who her favorite character was in "Star Wars,"

Kızıma "Yıldız Savaşları"'nda en sevdiği karakter kim

do you know what she said?

diye sorduğumda ne dedi biliyor musunuz?

Obi-Wan.

Obi-Wan.

Obi-Wan Kenobi and Glinda.

Obi-Wan Kenobi ve Glinda.

What do these two have in common?

Ortak noktaları ne bu iki karakterin?

Maybe it's not just the sparkly dress.

Belki sadece ışıltılı kıyafetleri değil.

I think these people are experts.

Bence bu insanlar uzman.

I think these are the two people in the movie

Bence bu filmlerdeki iki karakter

who know more than anybody else,

herkesten daha fazla bilgili ve bu bilgiyi

and they love sharing their knowledge with other people

başkalarıyla paylaşmayı seviyorlar ve

to help them reach their potential.

başkalarının potansiyellerine ulaşmasına yardım ediyorlar.

Now, they are leaders.

Evet, onlar birer lider.

I like that kind of quest for my daughter,

Kızım için böyle bir macerayı destekliyorum

and I like that kind of quest for my son.

ve oğlum için böyle bir arayışı destekliyorum.

I want more quests like that.

Böyle daha fazla arayış ve macera istiyorum.

I want fewer quests where my son is told,

Oğluma "Haydi git ve tek başına savaş"

"Go out and fight it alone,"

denen daha az macera

and more quests where he sees that it's his job to join a team,

ve görevinin bir takıma dahil olup -

maybe a team led by women,

belki de bir kadının yönettiği bir takıma -

to help other people become better

başkalarının daha iyi olmasına ve daha iyi insanlar olmasına

and be better people,

yardım edeceği daha fazla macera,

like the Wizard of Oz.

tıpkı "Oz Büyücüsü" gibi.

Thank you.

Teşekkürler.