TED's secret to great public speaking | Chris Anderson | TED

2,890,428 views ・ 2016-04-19

TED


Бейнені ойнату үшін төмендегі ағылшын тіліндегі субтитрлерді екі рет басыңыз.

Аудармашы: Nursultan Aubakirov Редактор: Asqat Yerkimbay
00:12
Some people think that there's a TED Talk formula:
0
12258
2908
Кейбіреулер TED баяндаманың арнайы формуласы бар деп ойлайды:
00:15
"Give a talk on a round, red rug."
1
15190
1975
"Дөңгелек, қызыл кілемше үстінде сөйлеу."
00:17
"Share a childhood story."
2
17189
1402
"Бала қиялыңмен бөлісу."
00:18
"Divulge a personal secret."
3
18615
2007
"Жеке құпияны жариялау."
00:20
"End with an inspiring call to action."
4
20646
2771
"Соңында, әрекет жасауға жігерлендіру."
00:23
No.
5
23441
1150
Жоқ.
00:24
That's not how to think of a TED Talk.
6
24615
2097
TED баяндама бұлай болмайды.
00:26
In fact, if you overuse those devices,
7
26736
1989
Негізі, бұл әдістерді асыра пайдалану,
00:28
you're just going to come across as clichéd or emotionally manipulative.
8
28749
4143
жәй ғана дайын нәрсені қайталау немесе эмоциялық басқару болмақ.
00:32
But there is one thing that all great TED Talks have in common,
9
32916
3880
Бірақ, барлық үздік TED баяндамалардың ортақ бір нәрсесі бар
00:36
and I would like to share that thing with you,
10
36820
2679
және сол жайлы сіздермен бөліспекпін.
00:39
because over the past 12 years, I've had a ringside seat,
11
39523
2675
Себебі, соңғы 12 жылда, осы секілді
00:42
listening to many hundreds of amazing TED speakers, like these.
12
42222
4739
жүздеген керемет TED баяндамашыларды тыңдауға жақсы мүмкіндік болды.
00:46
I've helped them prepare their talks for prime time,
13
46985
2437
Оларға баяндамасын уақытылы дайындауға көмектестім
00:49
and learned directly from them
14
49446
1436
және олардан тікелей
00:50
their secrets of what makes for a great talk.
15
50906
2326
баяндаманы үздік ететін дүниені үйрендім.
00:53
And even though these speakers and their topics all seem
16
53256
2770
Бірақ баяндамашылардың ойлары мен баяндамалары
00:56
completely different,
17
56050
1151
әртүрлі болса да,
00:57
they actually do have one key common ingredient.
18
57225
3736
барлығына ортақ, ерекше бір әдісі бар.
01:01
And it's this:
19
61318
1229
Бұл нәрсе:
01:03
Your number one task as a speaker
20
63254
2611
Баяндамашы ретінді ең бірінші-
01:05
is to transfer into your listeners' minds an extraordinary gift --
21
65889
4587
таныс емес және әдемі идеяны
01:10
a strange and beautiful object that we call an idea.
22
70500
4579
тыңдаушыларға ерекше сый ретінде жеткізе білу керек.
01:16
Let me show you what I mean.
23
76034
1335
Толығырақ түсіндірейін.
01:17
Here's Haley.
24
77393
1151
Бұл - Хэйли.
01:18
She is about to give a TED Talk
25
78568
1966
Ол көпшілік алдында TED баяндама жасамақшы
01:20
and frankly, she's terrified.
26
80558
1843
және ол қорқып тұр.
01:22
(Video) Presenter: Haley Van Dyck!
27
82425
1649
(Бейне) Жүргізуші: Хэйли Ван Дейк
01:24
(Applause)
28
84098
3000
(Қол соғу)
01:30
Over the course of 18 minutes,
29
90537
1836
Алдағы 18 минут ішінде,
01:32
1,200 people, many of whom have never seen each other before,
30
92397
3964
бұрын соңды бірін-бірі танымайтын 1200 адам
01:36
are finding that their brains are starting to sync with Haley's brain
31
96385
4120
Хэйлидің миымен өзара синхронизациялана, яғни идеяны
01:40
and with each other.
32
100529
1438
түсіне бастағандарын байқайды.
01:41
They're literally beginning to exhibit the same brain-wave patterns.
33
101991
3394
Дәлірек айтсам, тыңдаушыларда бірдей ми толқындары түзеледі.
01:45
And I don't just mean they're feeling the same emotions.
34
105409
2866
Бұл барлығы бірдей бір сезімді сезінеді дегенді білдірмейді.
01:48
There's something even more startling happening.
35
108299
2499
Бұл жерде таңғажайып нәрсе орын алуда.
01:50
Let's take a look inside Haley's brain for a moment.
36
110822
2897
Дәл осы кезде Хэйлидің миында не болып жатқанын көрейік.
01:54
There are billions of interconnected neurons in an impossible tangle.
37
114190
4231
Мүмкін еместей шатасып, бір-бірімен байланысқан миллиардтаған нейрондар.
01:58
But look here, right here --
38
118445
1807
Бірақ, мына жерге қараңыз --
02:00
a few million of them are linked to each other
39
120276
2761
бірнеше миллионы өзара байланысқан күйде
02:03
in a way which represents a single idea.
40
123061
3439
жалғыз бір идеяны ұсынады.
02:06
And incredibly, this exact pattern is being recreated in real time
41
126524
4040
Таңқаларлығы, дәл осы байланысқан нейрондар үлгісі тыңдаушылардың миында да,
02:10
inside the minds of everyone listening.
42
130588
3078
дәл сол сәтте пайда болады.
02:13
That's right; in just a few minutes,
43
133690
2160
Дәл солай, аздаған минут ішінде,
02:15
a pattern involving millions of neurons
44
135874
2363
миллиондаған нейроннан тұратын идеа үлгісі
02:18
is being teleported into 1,200 minds,
45
138261
2785
сөйлеушінің дауысын естумен және бейнесін қараумен
02:21
just by people listening to a voice and watching a face.
46
141070
3129
1200 адамның миына телепортталады.
02:24
But wait -- what is an idea anyway?
47
144682
2809
Бірақ тоқтаңыз - идея дегеніміз не?
02:27
Well, you can think of it as a pattern of information
48
147515
3484
Идеяны әлемді түсінуге және басқаруға көмектесетін
02:31
that helps you understand and navigate the world.
49
151023
3388
ақпарат бөлігі деп түсінсеңіз болады.
02:34
Ideas come in all shapes and sizes,
50
154435
1976
Идея әр түрлі формада және көлемде,
02:36
from the complex and analytical
51
156435
2000
комплексті және аналитикалық,
02:38
to the simple and aesthetic.
52
158459
2079
қарапайым және эстетикалық түрлері де бар.
02:40
Here are just a few examples shared from the TED stage.
53
160562
2873
TED сахнасынан бірнеше мысалды қарастырайық.
02:43
Sir Ken Robinson -- creativity is key to our kids' future.
54
163816
3705
Сэр Кен Робинсон- шығармашылық балаларымыздың болашағының кілті.
02:47
(Video) Sir Ken Robinson: My contention is that creativity now
55
167545
2931
(Бейне) Сэр Кен Робинсон: Пайымдауымша, қазіргі таңда
02:50
is as important in education as literacy,
56
170500
3101
шығармашылық - білім берудегі сауаттылық секілді маңызды
02:53
and we should treat it with the same status.
57
173625
2490
және осы дәрежеде шығармашылыққа көңіл бөлу тиіспіз.
02:56
Chris Anderson: Elora Hardy -- building from bamboo is beautiful.
58
176139
3120
Крис Андерсон: Элора Харди - бамбуктан құралған ғимараттар керемет
02:59
(Video) Elora Hardy: It is growing all around us,
59
179283
2324
(Бейне) Элора Харди: Бұл айналамызда өсуде,
03:01
it's strong, it's elegant, it's earthquake-resistant.
60
181631
4160
мықты, әдемі және сейсмикалық төзімді.
03:05
CA: Chimamanda Adichie -- people are more than a single identity.
61
185815
3841
ЧА: Чимаманда Адичи - адамдар сәйкестіктен де артық.
03:09
(Video) Chimamanda Adichie: The single story creates stereotypes,
62
189680
3102
(Бейне) Чимаманда Адичи: Жалғыз уақиға стереотиптерді жасайды,
03:12
and the problem with stereotypes is not that they are untrue,
63
192806
4397
және стереотиптер мәселесі шындыққа жанаспауымен қатар,
03:17
but that they are incomplete.
64
197227
1984
бұл мәселе толықтай ашылмайды.
03:19
CA: Your mind is teeming with ideas,
65
199607
2214
KА: Миыңыз толықтай идеяға толды
03:21
and not just randomly.
66
201845
1351
және бұл кездейсоқ емес.
03:23
They're carefully linked together.
67
203220
2206
Олар ұқыпты байланысқан.
03:25
Collectively they form an amazingly complex structure
68
205450
2905
Олар біріге отырып таңғажайып күрделі құрылымды құрайды
03:28
that is your personal worldview.
69
208379
2174
бұл - жеке дүниетанымыңыз.
03:30
It's your brain's operating system.
70
210577
2286
Бұл - миыңыздың операциялық жүйесі.
03:32
It's how you navigate the world.
71
212887
1872
Бұл әлемді қалай бағдарлауыңыз .
03:34
And it is built up out of millions of individual ideas.
72
214783
3785
Әрі бұл миллиондаған жеке идеялардан құралған.
03:38
So, for example, if one little component of your worldview
73
218592
3469
Сонымен, мысалы, дүниетанымыңыздың бір кіші бөлігі ретінде,
03:42
is the idea that kittens are adorable,
74
222085
2826
мысықтар сүйкімді деген идеяны алайық,
03:44
then when you see this,
75
224935
2395
енді осы мысықтарды көрген кезде,
03:47
you'll react like this.
76
227354
1580
ойлағаныңыздай әсер аласыз.
03:48
But if another component of your worldview
77
228958
2077
Бірақ, дүниетанымыңыздың өзге бір бөлігінде
03:51
is the idea that leopards are dangerous,
78
231059
2263
барыс қауіпті деген ойдасыз,
03:53
then when you see this,
79
233346
1245
осы жануарды көргенде,
03:54
you'll react a little bit differently.
80
234615
2261
әсеріңіз аздап өзгеше болмақ.
03:57
So, it's pretty obvious
81
237524
1588
Сонымен, бұл өте айқын
03:59
why the ideas that make up your worldview are crucial.
82
239136
3913
не үшін дүниетанымыңызды құратын идеялар маңызды.
04:03
You need them to be as reliable as possible -- a guide,
83
243073
2996
Олардың мүмкіндігінше нұсқаулық ретінде сенімдісі қажет,
04:06
to the scary but wonderful real world out there.
84
246093
3788
қорқынышты-ақ, бірақ таңғажайып әлем сонда.
04:09
Now, different people's worldviews can be dramatically different.
85
249905
3747
Сонымен, әр түрлі адамдардың дүниетанымы едәуір өзгеше болуы мүмкін.
04:14
For example,
86
254198
1186
Мысалы,
04:15
how does your worldview react when you see this image:
87
255408
3838
Мына бейнені көргенде дүниетанымыңыз не деп үн қатады:
04:19
(Video) Dalia Mogahed: What do you think when you look at me?
88
259919
2968
(Бейне) Далиа Могахед: Мені көргенде мен жайлы не ойлайсыздар?
04:22
"A woman of faith," "an expert," maybe even "a sister"?
89
262911
4442
"Иманды әйел", "эксперт", мүмкін тіпті "қарындас" ?
04:28
Or "oppressed," "brainwashed,"
90
268292
3819
Немесе, "қаналған", "радикальды сенім иесі",
04:32
"a terrorist"?
91
272135
1165
"террорист"?
04:33
CA: Whatever your answer,
92
273955
1394
КА: Жауабыңызға қарамастан,
04:35
there are millions of people out there who would react very differently.
93
275373
3397
әр түрлі ойлайтын миллиондаған адамдардан сан түрлі жауап алуға болады.
04:38
So that's why ideas really matter.
94
278794
2076
Міне, сондықтан да идеялар өте маңызды.
04:40
If communicated properly, they're capable of changing, forever,
95
280894
3678
Егер дұрыс ақпарат берілсе, кейбіреулердің әлем жайлы түсінігін
04:44
how someone thinks about the world,
96
284596
2049
мәңгілікке өзгертуге болады,
04:46
and shaping their actions both now and well into the future.
97
286669
4385
олардың қазіргі және болашақтағы әрекеттерін қалыптастырады.
04:51
Ideas are the most powerful force shaping human culture.
98
291603
3881
Идеялар мәдениетті қалыптастыруда өте қуатты күш.
04:55
So if you accept
99
295508
1151
Егер келіссеңіз,
04:56
that your number one task as a speaker is to build an idea
100
296683
2730
баяндамашы ретінде бірінші міндетіңіз,
04:59
inside the minds of your audience,
101
299437
2046
тыңдаушылардың ойына идеяңызды жеткізу,
05:01
here are four guidelines for how you should go about that task:
102
301507
3294
бұл тапсырманы орындауға көмектесетін төрт кеңеске тоқталайық.
05:04
One, limit your talk to just one major idea.
103
304825
3821
Бірінші, баяндамаңызды маңызды бір ғана идеямен шектеңіз.
05:09
Ideas are complex things;
104
309157
1833
Идеялар күрделі дүние;
05:11
you need to slash back your content so that you can focus
105
311014
3365
баяндамаңызды қайта қарап, қысқартып, осылайша
05:14
on the single idea you're most passionate about,
106
314403
2753
жалғыз идеяға бар ынта-жігеріңізбен мән беріңіз,
05:17
and give yourself a chance to explain that one thing properly.
107
317180
3634
және осы бір дүниені лайықты түрде түсіндіріп беруге тырысыңыз.
05:20
You have to give context, share examples, make it vivid.
108
320838
3753
Мән-мағынасын беріңіз, мысалдармен бөлісіңіз, барынша айқындаңыз.
05:24
So pick one idea,
109
324615
1247
Бір идеяны таңдаңыз,
05:25
and make it the through-line running through your entire talk,
110
325886
3201
және оны толық баяндаманы қамтитындай сызық етіңіз,
05:29
so that everything you say links back to it in some way.
111
329111
3478
яғни әрбір айтқаныңыз алдыңғылармен байланысуы керек.
05:33
Two, give your listeners a reason to care.
112
333182
3375
Екінші, тыңдаушыларға маңызын ұқтырыңыз.
05:37
Before you can start building things inside the minds of your audience,
113
337523
4031
Аудиторияңыздың ақыл-ойында идеяңыздың бөлшектерін құрмас бұрын,
05:41
you have to get their permission to welcome you in.
114
341578
2405
олардың құпталуы үшін тыңдаушылардың рұқсаты қажет.
05:44
And the main tool to achieve that?
115
344007
1833
Рұқсат алудың басты құралы не?
05:46
Curiosity.
116
346181
1343
Әуестік.
05:47
Stir your audience's curiosity.
117
347548
2248
Әуестікті аудитрияңызбен араластырыңыз.
05:49
Use intriguing, provocative questions
118
349820
2221
Кейбір нәрселер не үшін мағына бермейтінін
05:52
to identify why something doesn't make sense and needs explaining.
119
352065
4181
және түсіндіруді қажет ететінін білу үшін қызықтыратын, өршітетін сұрақтар қойыңыз.
05:56
If you can reveal a disconnection in someone's worldview,
120
356698
3961
Егер әлдібереулердің дүниетанымында кемшілікті айқындай алсаңыз,
06:00
they'll feel the need to bridge that knowledge gap.
121
360683
3317
олар осы олқылықты толықтыруды қажет екенін сезеді.
06:04
And once you've sparked that desire,
122
364024
2039
Осылайша олардың ықыласын шақырған соң,
06:06
it will be so much easier to start building your idea.
123
366087
3284
идеяңызды құрастыру әлдеқайда жеңілірек болмақ.
06:10
Three, build your idea, piece by piece,
124
370032
3373
Үшінші, идеяңызды бөлшектеп жеткізіңіз,
06:13
out of concepts that your audience already understands.
125
373429
3714
яғни аудиторияңыз түсіне алатындай етіңіз.
06:17
You use the power of language
126
377167
1647
Тілдің күшін пайдаланып,
06:18
to weave together concepts that already exist
127
378838
2929
тыңдаушылардың санасында қалыптасқан түсінікпен бірге
06:21
in your listeners' minds --
128
381791
1637
идеяңызды ұштастырасыз,
06:23
but not your language, their language.
129
383452
2294
бірақ өзіңіздің емес, олардың тілінде.
06:25
You start where they are.
130
385770
1436
Олар қайда сол жерден бастайсыз
06:27
The speakers often forget that many of the terms and concepts they live with
131
387230
3698
Көбінесе баяндаушылар қолданатын терминдер мен түсініктер тыңдаушылар үшін
06:30
are completely unfamiliar to their audiences.
132
390952
2611
мүлдем таныс емес екенін ұмытып кетіп жатады.
06:33
Now, metaphors can play a crucial role in showing how the pieces fit together,
133
393587
5174
Енді, метафоралар идея бөліктерінің бір-біріне сәйкестігін көрсетуде маңызды,
06:38
because they reveal the desired shape of the pattern,
134
398785
3674
себебі, тыңдаушының идеяны осыған дейін түсінгендігіне негізделе отырып,
06:42
based on an idea that the listener already understands.
135
402483
3508
қалаған идеяның бейнесін жеткізеді.
06:46
For example, when Jennifer Kahn
136
406015
1985
Мысалы, Дженнифер Кан
06:48
wanted to explain the incredible new biotechnology called CRISPR,
137
408024
3649
CRISPR деген жаңа керемет биотехнологияны түсіндіргісі келеді,
06:51
she said, "It's as if, for the first time,
138
411697
2286
ол, "Бұл дегеніміз, бірінші рет
06:54
you had a word processor to edit DNA.
139
414007
3031
ДНҚ-ны өңдейтін мәтіндік процессорге ие болдыңыз делік.
06:57
CRISPR allows you to cut and paste genetic information really easily."
140
417062
4627
CRISPR гендік ақпараттарды оп-оңай қиюға және қоюға мүмкіндік береді."
07:02
Now, a vivid explanation like that delivers a satisfying aha moment
141
422165
4278
Енді, осы секілді анық түсіндірме арқылы қанағаттырарлық сәттер,
07:06
as it snaps into place in our minds.
142
426467
2333
санамызда өз орнын табады.
07:08
It's important, therefore, to test your talk on trusted friends,
143
428824
3920
Баяндамаңызды сенімді достарыңызға тексерту және
07:12
and find out which parts they get confused by.
144
432768
2604
қай бөлім оларды шатастырады, осыны білу өте маңызды.
07:15
Four, here's the final tip:
145
435396
2308
Төртінші, бұл соңғы кеңес:
07:17
Make your idea worth sharing.
146
437728
2777
Идеяңызды бөлісуге тұрарлықтай етіңіз.
07:21
By that I mean, ask yourself the question:
147
441242
2653
Бұл дегеніміз, өзіңізге сұрақ қойыңыз:
07:23
"Who does this idea benefit?"
148
443919
1818
"Бұл идеяның кімге пайдасы бар?"
07:26
And I need you to be honest with the answer.
149
446489
2961
Және мен сізге шынайы жауап беруге тиіспін.
07:29
If the idea only serves you or your organization,
150
449474
2912
Егер идея тек сізді және ұйымыңызға пайдалы болса,
07:32
then, I'm sorry to say, it's probably not worth sharing.
151
452410
3277
онда кешіріңіз, бұл идея таратуға тұрарлық емес.
07:35
The audience will see right through you.
152
455711
2111
Көрермен шындықты сіз арқылы көреді.
07:37
But if you believe that the idea has the potential
153
457846
2682
Бірақ егер идеяңыз өзге біреудің күнін жақсартуға
07:40
to brighten up someone else's day
154
460552
1898
немесе келешегін жақсыға өзгертуге
07:42
or change someone else's perspective for the better
155
462474
2816
немесе ерекше дүние жасауға жігерлендіруге
07:45
or inspire someone to do something differently,
156
465314
2864
әлеуеті барына сенсеңіз,
07:48
then you have the core ingredient to a truly great talk,
157
468202
3620
онда шынайы үлкен баяндама жасау үшін негізгі ингредиентке иесіз,
07:51
one that can be a gift to them and to all of us.
158
471846
3130
бұл өз кезегінде көрермендер мен бізге сыйлық болып табылады.
Осы веб-сайт туралы

Бұл сайт ағылшын тілін үйренуге пайдалы YouTube бейнелерімен таныстырады. Сіз әлемнің түкпір-түкпірінен келген үздік оқытушылар жүргізетін ағылшын тілі сабақтарын көресіз. Бейнені сол жерден ойнату үшін әрбір бейне бетінде көрсетілетін ағылшын тіліндегі субтитрлерді екі рет басыңыз. Субтитрлер бейнені ойнатумен синхрондалады. Егер сізде қандай да бір ескертулер немесе сұраулар болса, осы байланыс формасы арқылы бізге хабарласыңыз.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7