TED's secret to great public speaking | Chris Anderson | TED

Tłumaczenie: A. Konstancja Wiszniewska Korekta: Weronika Hawkins

Some people think that there's a TED Talk formula:

Niektórzy sądzą, że istnieje gotowy przepis na prelekcję TED.

"Give a talk on a round, red rug."

"Mów na okrągłym, czerwonym dywaniku".

"Share a childhood story."

"Powiedz coś o dzieciństwie".

"Divulge a personal secret."

"Zdradź jakiś prywatny szczegół".

"End with an inspiring call to action."

"Na koniec zainspiruj do działania".

No.

Niestety,

That's not how to think of a TED Talk.

nie o to chodzi w prelekcji TED.

In fact, if you overuse those devices,

Jeśli nadużyjesz takich sztuczek,

you're just going to come across as clichéd or emotionally manipulative.

ludzie wyczują banał i grę na emocjach.

But there is one thing that all great TED Talks have in common,

Jednak jest coś, co łączy najlepsze prelekcje TED,

and I would like to share that thing with you,

i chcę się tym podzielić,

because over the past 12 years, I've had a ringside seat,

ponieważ od ponad 12 lat, siedzę w pierwszym rzędzie,

listening to many hundreds of amazing TED speakers, like these.

przysłuchując się setkom świetnych prelegentów TED, jak ci tutaj.

I've helped them prepare their talks for prime time,

Pomagam im zdobyć lepszą oglądalność

and learned directly from them

a od nich nauczyłem się

their secrets of what makes for a great talk.

tajników najlepszych prelekcji.

And even though these speakers and their topics all seem

Nawet jeśli prelegenci i tematy wydają się

completely different,

całkiem różne,

they actually do have one key common ingredient.

łączy je jeden kluczowy element.

And it's this:

Oto on.

Your number one task as a speaker

Zadaniem numer jeden prelegenta

is to transfer into your listeners' minds an extraordinary gift --

jest przekazanie umysłom słuchaczy niezwykłego daru,

a strange and beautiful object that we call an idea.

dziwnego i pięknego obiektu - idei.

Let me show you what I mean.

Pozwólcie, że wam pokażę.

Here's Haley.

Oto Haley.

She is about to give a TED Talk

Za chwilę wygłosi prelekcję TED.

and frankly, she's terrified.

Jest przerażona.

(Video) Presenter: Haley Van Dyck!

(Film) Prezenter: Haley Van Dyck!

(Applause)

(Brawa)

Over the course of 18 minutes,

W ciągu następnych 18 minut

1,200 people, many of whom have never seen each other before,

1200, w większości nie znających się, osób

are finding that their brains are starting to sync with Haley's brain

odczuje synchronizację z mózgiem Haley

and with each other.

i innych obecnych.

They're literally beginning to exhibit the same brain-wave patterns.

Fale mózgowe publiczności wykazują taki sam obraz.

And I don't just mean they're feeling the same emotions.

Nie chodzi tylko o odczucia,

There's something even more startling happening.

Dzieje się coś bardziej niesamowitego.

Let's take a look inside Haley's brain for a moment.

Zajrzyjmy na chwilę do mózgu Haley.

There are billions of interconnected neurons in an impossible tangle.

Miliardy neuronów połączonych w niemożliwą plątaninę.

But look here, right here --

Ale spójrzcie tutaj!

a few million of them are linked to each other

Kilka milionów łączy się w coś,

in a way which represents a single idea.

co reprezentuje jedną ideę.

And incredibly, this exact pattern is being recreated in real time

Niewiarygodne, ale w czasie rzeczywistym identyczny wzór odtwarza

inside the minds of everyone listening.

umysł każdego słuchacza.

That's right; in just a few minutes,

W niespełna kilka minut

a pattern involving millions of neurons

układ wielu milionów neuronów

is being teleported into 1,200 minds,

jest teleportowany do 1200 umysłów,

just by people listening to a voice and watching a face.

słuchających głosu i patrzących na twarz mówcy.

But wait -- what is an idea anyway?

Czym jest sama idea?

Well, you can think of it as a pattern of information

Można postrzegać ją jako schemat informacji,

that helps you understand and navigate the world.

który pomaga zrozumieć świat i poruszać się w nim.

Ideas come in all shapes and sizes,

Idee przychodzą pod różną postacią,

from the complex and analytical

od złożonych i analitycznych,

to the simple and aesthetic.

po proste i estetyczne.

Here are just a few examples shared from the TED stage.

Oto kilka przykładów ze sceny TED.

Sir Ken Robinson -- creativity is key to our kids' future.

Sir Ken Robinson - kreatywność dzieci jest kluczem do przyszłości.

(Video) Sir Ken Robinson: My contention is that creativity now

(Film) Sir Ken Robinson: Kreatywność jest obecnie

is as important in education as literacy,

równie ważna w kształceniu jak czytanie i pisanie,

and we should treat it with the same status.

i powinniśmy traktować ją równie poważnie.

Chris Anderson: Elora Hardy -- building from bamboo is beautiful.

Chris Anderson: Elora Hardy. Budowle z bambusa są piękne.

(Video) Elora Hardy: It is growing all around us,

(Film) Elora Hardy: Bambus rośnie wokół nas,

it's strong, it's elegant, it's earthquake-resistant.

silny, elegancki, odporny na trzęsienia ziemi.

CA: Chimamanda Adichie -- people are more than a single identity.

CA: Chimamanda Adichie. Ludzie to coś więcej niż indywidualna tożsamość.

(Video) Chimamanda Adichie: The single story creates stereotypes,

(Film) Chimamanda Adichie: Pojedyncza opowieść tworzy stereotypy,

and the problem with stereotypes is not that they are untrue,

a problem ze stereotypami nie polega na tym, że są nieprawdziwe,

but that they are incomplete.

lecz że są niekompletne.

CA: Your mind is teeming with ideas,

CA: Idee nie wypełniają umysłu

and not just randomly.

w sposób przypadkowy.

They're carefully linked together.

Misternie łącząc się ze sobą,

Collectively they form an amazingly complex structure

tworzą zdumiewająco złożoną konstrukcję,

that is your personal worldview.

nasz osobisty światopogląd.

It's your brain's operating system.

To system operacyjny mózgu,

It's how you navigate the world.

który wskazuje drogę w świecie.

And it is built up out of millions of individual ideas.

System tworzą miliony pojedynczych idei.

So, for example, if one little component of your worldview

Jeśli cząstką składową światopoglądu

is the idea that kittens are adorable,

jest idea, że kociaki są rozkoszne,

then when you see this,

widząc coś takiego,

you'll react like this.

reagujesz w ten sposób.

But if another component of your worldview

Lecz jeśli innym elementem światopoglądu

is the idea that leopards are dangerous,

jest idea, że lamparty są niebezpieczne,

then when you see this,

wtedy widząc to,

you'll react a little bit differently.

zareagujesz trochę inaczej.

So, it's pretty obvious

Dlatego oczywiste jest,

why the ideas that make up your worldview are crucial.

że idee tworzące światopogląd mają kluczowe znaczenie.

You need them to be as reliable as possible -- a guide,

Muszą być solidnym przewodnikiem

to the scary but wonderful real world out there.

po groźnym, ale cudownym, otaczającym nas świecie.

Now, different people's worldviews can be dramatically different.

Światopogląd może się dramatycznie różnić.

For example,

Przykład może być

how does your worldview react when you see this image:

reakcja światopoglądu na ten obraz.

(Video) Dalia Mogahed: What do you think when you look at me?

(Film) Dalia Mogahed: Co myślicie, patrząc na mnie?

"A woman of faith," "an expert," maybe even "a sister"?

"Kobieta wiary", "ekspert", może nawet "siostra"?

Or "oppressed," "brainwashed,"

Czy "uciśniona", "z wypranym mózgiem",

"a terrorist"?

"terrorystka"?

CA: Whatever your answer,

CA: Obojętne, co powiesz,

there are millions of people out there who would react very differently.

miliony ludzi zareagują całkiem inaczej,

So that's why ideas really matter.

dlatego idee naprawdę mają znaczenie.

If communicated properly, they're capable of changing, forever,

Odpowiednio przekazane, mogą na zawsze zmienić

how someone thinks about the world,

nasze myślenie o świecie,

and shaping their actions both now and well into the future.

oraz kształtować działania teraz lub w przyszłości.

Ideas are the most powerful force shaping human culture.

Idee są najpotężniejszą siłą, kształtującą kulturę ludzkości.

So if you accept

Jeśli przyjmiemy,

that your number one task as a speaker is to build an idea

że zadaniem numer jeden mówcy jest zbudowanie idei

inside the minds of your audience,

w umysłach publiczności,

here are four guidelines for how you should go about that task:

oto cztery wskazówki, jak się do tego zabrać.

One, limit your talk to just one major idea.

Pierwsza, ogranicz prelekcję do jednej podstawowej idei.

Ideas are complex things;

Idee są złożone,

you need to slash back your content so that you can focus

musisz ociosać zawartość, żeby skupić się

on the single idea you're most passionate about,

na jednej idei, najważniejszej dla ciebie,

and give yourself a chance to explain that one thing properly.

i dać sobie szansę na odpowiednie wytłumaczenie tej jednej kwestii.

You have to give context, share examples, make it vivid.

Musisz przedstawić kontekst, podzielić się przykładami, ożywić ją.

So pick one idea,

Wybierz jedną ideę

and make it the through-line running through your entire talk,

i zrób z niej powracający temat prelekcji,

so that everything you say links back to it in some way.

łączący wszystko, co powiesz.

Two, give your listeners a reason to care.

Po drugie, znajdż coś, co słuchaczy obchodzi.

Before you can start building things inside the minds of your audience,

Zanim zaczniesz budować w umysłach słuchaczy,

you have to get their permission to welcome you in.

musisz zdobyć ich zaproszenie.

And the main tool to achieve that?

Główne narzędzie, żeby to osiągnąć?

Curiosity.

Ciekawość.

Stir your audience's curiosity.

Rozpal ciekawość publiczności.

Use intriguing, provocative questions

Użyj intrygujących, prowokujących pytań.

to identify why something doesn't make sense and needs explaining.

Pokaż, dlaczego coś nie ma sensu i wymaga objaśnienia.

If you can reveal a disconnection in someone's worldview,

Jeśli pokażesz niespójność w światopoglądzie,

they'll feel the need to bridge that knowledge gap.

ludzie poczują potrzebę zapełnienia luki.

And once you've sparked that desire,

Jak już wywołasz pragnienie,

it will be so much easier to start building your idea.

budowanie idei będzie o wiele łatwiejsze.

Three, build your idea, piece by piece,

Po trzecie, buduj ideę po kawałku,

out of concepts that your audience already understands.

z pojęć znanych twojej publiczności.

You use the power of language

Użyj potęgi języka,

to weave together concepts that already exist

żeby splatać ze sobą pojęcia istniejące

in your listeners' minds --

w umysłach słuchaczy,

but not your language, their language.

ale w ich języku, nie w twoim.

You start where they are.

Zaczynasz tam, gdzie są oni.

The speakers often forget that many of the terms and concepts they live with

Prelegenci zapominają, że wiele bliskich im terminów i pojęć

are completely unfamiliar to their audiences.

jest całkowicie obcych widowni.

Now, metaphors can play a crucial role in showing how the pieces fit together,

Przenośnie znakomicie pokazują, jak kawałki pasują do siebie,

because they reveal the desired shape of the pattern,

bo odsłaniają pożądany kształt schematu,

based on an idea that the listener already understands.

w oparciu o ideę, którą słuchacz rozumie.

For example, when Jennifer Kahn

Tak było, kiedy Jennifer Kahn

wanted to explain the incredible new biotechnology called CRISPR,

tłumaczyła niezwykłą nową metodę biotechnologiczną CRISPR.

she said, "It's as if, for the first time,

"To jakby pierwszy

you had a word processor to edit DNA.

edytor tekstu do edycji DNA.

CRISPR allows you to cut and paste genetic information really easily."

CRISPR pozwala łatwo wyciąć i wkleić informacje genetyczne".

Now, a vivid explanation like that delivers a satisfying aha moment

Dzięki obrazowemu przedstawieniu doznajemy olśnienia,

as it snaps into place in our minds.

i wszystko wskakuje na swoje miejsce.

It's important, therefore, to test your talk on trusted friends,

Dlatego warto poćwiczyć prelekcję na zaufanych przyjaciołach

and find out which parts they get confused by.

i sprawdzić, które fragmenty są niejasne.

Four, here's the final tip:

Czwarty i ostatni punkt.

Make your idea worth sharing.

Postaraj się, żeby idea była warta rozpowszechnienia.

By that I mean, ask yourself the question:

Zadaj sobie pytanie.

"Who does this idea benefit?"

"Komu służy ta idea?"

And I need you to be honest with the answer.

Uczciwie odpowiedz na to pytanie.

If the idea only serves you or your organization,

Jeśli idea służy tylko tobie lub twojej organizacji,

then, I'm sorry to say, it's probably not worth sharing.

niestety, ale prawdopodobnie nie warto jej propagować.

The audience will see right through you.

Widownia cię przejrzy.

But if you believe that the idea has the potential

Jeśli wierzysz, że idea ma potencjał,

to brighten up someone else's day

żeby rozjaśnić komuś dzień,

or change someone else's perspective for the better

poprawić perspektywy życiowe

or inspire someone to do something differently,

albo zainspirować do działania inaczej,

then you have the core ingredient to a truly great talk,

masz główny składnik świetnej prelekcji,

one that can be a gift to them and to all of us.

która będzie prezentem dla nas wszystkich.