Philip Zimbardo: The psychology of time

Translator: Mate Kobalia Reviewer: Levan Lashauri

I want to share with you

აზრები დროის საიდუმლო ძალის შესახებ

some ideas about the secret power of time,

in a very short time.

ძალიან მოკლე დროში.

Video: All right, start the clock please. 30 seconds studio.

ვიდეო: მზადაა, ჩართეთ საათი, 30 წამი.

Keep it quiet please. Settle down.

შეინარჩუნეთ სიჩუმე, სიმშვიდე.

It's about time. End sequence. Take one.

"დროის შესახებ". ბოლო ეპიზოდი. დუბლი პირველი.

15 seconds studio.

15 წამი

10, nine, eight, seven,

10, ცხრა, რვა, შვიდი

six, five, four, three, two ...

ექვსი, ხუთი, ოთხი, სამი, ორი ...

Philip Zimbardo: Let's tune into the conversation

ფზ: მოდი წარმოვიდგინოთ ის საუბარი

of the principals in Adam's temptation.

როცა ადამი ცდუნდა.

"მიდი ადამ, ნუ იქნები მერყევი; ჩაკბიჩე". "მე უკვე გავსინჯე"

"Come on Adam, don't be so wishy-washy. Take a bite." "I did."

"One bite, Adam. Don't abandon Eve."

"ერთი ჩაკბეჩა ადამ. ნუ მიატოვებ ევას"

"I don't know, guys.

"არ ვარ დარწმუნებული"

I don't want to get in trouble."

"არ მინდა უბედურება შემემთხვეს"

"Okay. One bite. What the hell?"

"კარგი, ჯანდაბას, იყოს ერთი ჩაკბეჩა"

(სიცილი)

(Laughter)

Life is temptation. It's all about yielding, resisting,

ცხოვრება ცდუნებაა, დათმობა, წინააღმდეგობა.

yes, no, now, later, impulsive, reflective,

კი. არა, ახლა, მოგვიანებით, იმპულსური, რეფლექსური.

present focus and future focus.

აწმყოზე და მომავალზე აქცენტირება.

Promised virtues fall prey to the passions of the moment.

სათნოება, წუთიერი ვნებების მსხვერპლი ხდება ხშირად.

Of teenage girls who pledged sexual abstinence and virginity until marriage --

თინეიჯერ-გოგონებმა, რომლებმაც ქორწინებამდე ქალწულად დარჩენის პირობა დადეს...

thank you George Bush --

მადლობა ჯორჯ ბუშს...

the majority, 60 percent, yielded to sexual temptations within one year.

უმრავლესობამ (60%) წლის მანძილზე დაარღვია პირობა

And most of them did so without using birth control.

და ამასთანავე არ გამოიყენეს ჩასახვის საწინააღმდეგო საშუალებები.

So much for promises.

ზედმეტი დაპირებები.

Now lets tempt four-year-olds, giving them a treat.

მოდით ახლა ვაცდუნოთ 4 წლისანი ტკბილეულით.

They can have one marshmallow now. But if they wait

მათ შეუძლიათ მიიღონ ერთი კანფეტი ახლა, ან ორი,

until the experimenter comes back, they can have two.

ექსპერიმენტატორის ოთახში დაბრუნებისთანავე.

Of course it pays, if you like marshmallows, to wait.

თუ მოიცდი მიიღებ მეტ ტკბილეულს.

What happens is two-thirds of the kids give in to temptation.

ბავშვების 2/3 ვერ უძლებს ცდუნებას;

They cannot wait. The others, of course, wait.

ისინი ვერ იცდიან დანარჩენებივით. დანარჩენები იცდიან,

They resist the temptation. They delay the now for later.

რომ მოგვიანებით მეტი მიიღონ.

ვოლტერ მიშელი, ჩემი კოლეგაა სტენდფორდში.

Walter Mischel, my colleague at Stanford,

went back 14 years later,

იგი 14 წლის შემდეგ შეეცადა

to try to discover what was different about those kids.

აღმოეჩინა განსხვავება ამ ბავშვებს შორის.

There were enormous differences between kids who resisted

უზარმაზარი სხვაობა იყო იმათ შორის,

and kids who yielded, in many ways.

ვინც შეძლო მოცდა და ვინც ვერ შეძლო. ბევრი გაგებით.

The kids who resisted scored 250 points higher on the SAT.

ვინც შეძლო, მათ ჰქონდათ 250 ქულით მეტი SAТ-ში.

That's enormous. That's like a whole set of different IQ points.

ეს უზარმაზარი განსხვავებაა IQ-ს ტესტ-ში.

They didn't get in as much trouble. They were better students.

ისინი იყვნენ უკეთესი სტუდენტები ნაკლები პრობლემებით,

They were self-confident and determined. And the key for me today,

თავდაჯერებულები და მიზანდასახულნი.

დღეს მთავარი ჩემთვის და ასევე თქვენთვის არის ის,

the key for you,

is, they were future-focused rather than present-focused.

რომ ისინი უფრო მეტად მომავალზე იყვნენ ორიენტირებულნი ვიდრე აწმყოზე.

So what is time perspective? That's what I'm going to talk about today.

მაშ, რა არის დროის პერსპექტივა? სწორედ ამაზე მსურს გესაუბროთ დღეს.

Time perspective is the study of how individuals,

დროის პერსპექტივა, არის კვლევა იმაზე, თუ ინდივიდი, ყოველი ჩვენგანი,

all of us, divide the flow of your human experience

როგორ ყოფს მის ცხოვრებისეულ გამოცდილებას ეტაპებად

into time zones or time categories.

დროის ზონების, ან კატეგორიების მიხედვით.

And you do it automatically and non-consciously.

ეს კეთდება ავტომატურად და ქვეცნობიერად.

They vary between cultures, between nations,

ეს იცვლება კულტურების, ერების,

between individuals, between social classes,

ინდივიდების, სოციალური კლასების,

between education levels.

განათლების დონის მიხედვით.

And the problem is that they can become biased,

და პრობლემაა ის,

რომ ეს დაყოფა შეიძლება გახდეს ტენდენციური, რადგან თქვენ

because you learn to over-use some of them and under-use the others.

იყენებთ ერთს საჭიროზე უფრო მეტად, და მეორეს საჭიროზე ნაკლებად.

What determines any decision you make?

რა განსაზღვრავს ნებისმიერ გადაწყვეტილებას?

You make a decision on which you're going to base an action.

თქვენ ღებულობთ გადაწყვეტილებას და მის მიხედვით მოქმედებთ.

For some people it's only about what is in the immediate situation,

ზოგიერთისთვის მნიშვნელოვანია მხოლოდ ამჟამინდელი სიტუაცია,

what other people are doing and what you're feeling.

რას აკეთებენ სხვები და თვითონ რას გრძნობს.

And those people, when they make their decisions in that format --

და ადამიანებს, რომლებიც მსგავს ფორმატში იღებენ გადაწყვეტილებას

we're going to call them "present-oriented,"

ჩვენ მათ ვუწოდებთ "აწმყოზე ორიენტირებულებს",

because their focus is what is now.

რადგან მათი ფოკუსი არის, თუ რა ხდება ახლა.

For others, the present is irrelevant.

სხვებისთვის აწმყო არარელევანტურია.

It's always about "What is this situation like that I've experienced in the past?"

მათთვის მთავარია შექმნილი სიტუაციის წარსულთან დაკავშირება.

So that their decisions are based on past memories.

ასე რომ, მათი გადაწყვეტილება დამოკიდებულია წარსულ მეხსიერებაზე.

And we're going to call those people "past-oriented," because they focus on what was.

მათ ვუწოდებოთ "წარსულზე ორიენტირებულებს" რადგან ფოკუსირდებიან რა ხდებოდა წარსულში

For others it's not the past, it's not the present,

სხვებისთვის ფოკუსი არც წარსულია, არც აწმყო არამედ მხოლოდ მომავალი.

it's only about the future.

Their focus is always about anticipated consequences.

მათი ფოკუსი გახლავთ

შედეგების განჭვრეტა. მოგება-ზარალის ანალიზი.

Cost-benefit analysis.

We're going to call them "future-oriented." Their focus is on what will be.

მათ ვუწოდებთ "მომავალზე ორიენტირებულებს" მათი ფოკუსი არის თუ რა იქნება.

So, time paradox, I want to argue,

ასე რომ, დროის პარადოქსი, მინდა გითხრათ,

the paradox of time perspective,

რომ დროის პერსპექტივის პარადოქსი არის რაღაც

is something that influences every decision you make,

რაც გავლენას ახდენს თქვენს თითოეულ გადაწყვეტილებაზე,

you're totally unaware of.

ისე რომ თქვენ ამას ვერ აცნობიერებთ.

Namely, the extent to which you have one of these

კერძოდ, თუ რამდენად გაქვთ ერთ-ერთი ზემოთ ჩამოთვლილი

biased time perspectives.

ტენდენციური დროის პერსპექტივა.

Well there is actually six of them. There are two ways to be present-oriented.

არსებობს ექვსი სახესხვაობა. ორი "აწმყოზე-ორიენტირებული"

There is two ways to be past-oriented, two ways to be future.

ორი წარსულზე და ორიც მომავალზე.

You can focus on past-positive, or past-negative.

თქვენ შეგიძლიათ ფოკუსირდეთ წარსულ-პოზიტიურზე, ან წარსულ-ნეგატიურზე.

You can be present-hedonistic,

თქვენ შეგიძლიათ იყოთ აწმყო-ჰედონისტური,

namely you focus on the joys of life, or present-fatalist --

სახელდობრ, აქცენტს აკეთებთ ცხოვრების სიამოვნებებზე;

ან აწმყო-ფატალისტი - თქვენი ბედი გადაწყვეტილია.

it doesn't matter, your life is controlled.

You can be future-oriented, setting goals.

შეგიძლიათ იყოთ მომავალზე-ორიენტირებული, დაისახოთ მიზნები.

Or you can be transcendental future:

ან იყოთ ტრანსცენდენტული მომავალი:

namely, life begins after death.

კერძოდ, ცხოვრა იწყება სიკვდილის შემდეგ.

განავითაროთ მენტალური მოქნილობა, დროის პერსპექტივის მარტივად შესაცვლელად

Developing the mental flexibility to shift time perspectives fluidly

depending on the demands of the situation,

სიტუაციის მოთხოვნიდან გამომდინარე, ეს არის ის, რისი კეთებაც უნდა ისწავლოთ.

that's what you've got to learn to do.

So, very quickly, what is the optimal time profile?

მოკლედ, რა არის ოპტიმალური დროის პროფაილი?

High on past-positive. Moderately high on future.

მაღალი წარსულ-პოზიტივზე,

ზომიერად მაღალი მომავალზე,

And moderate on present-hedonism.

ზომიერი აწმყო-ჰედონისტურზე;

And always low on past-negative

და ყოველთის დაბალი წარსულ-ნეგატიურზე

and present-fatalism.

და აწმყო-ფატალურზე.

So the optimal temporal mix is what you get from the past --

ასე რომ ოპტიმალური გარდამავალი მიქსი არის ის,

რასაც იღებთ წარსულიდან. თქვენი ოჯახი, იდენტობა და საკუთარი თავი.

past-positive gives you roots. You connect your family, identity and your self.

What you get from the future is wings

მომავლისგან ღებულობთ ფრთებს,

to soar to new destinations, new challenges.

რომ მიაღწიოთ ახალ მიზნებს, გადალახოთ გამოწვევები.

What you get from the present hedonism

აწმყო-ჰედონიზმიდან ღებულობთ ენერგიას,

is the energy, the energy to explore yourself,

ენერგიას რომ გამოიკვლიოთ საკუთარი თავი,

places, people, sensuality.

ადგილები, ადამიანები, გრძნობითობა.

Any time perspective in excess has more negatives than positives.

ნებისმიერი დროის პერსპექტივის გადაჭარბება - უარყოფითია

რას სწირავენ მომავალზე-ორიენტირებულნი წარმატებისთვის?

What do futures sacrifice for success?

ისინი სწირავენ ოჯახთან, მეგობრებთან გასატარებელ დროს,

They sacrifice family time. They sacrifice friend time.

They sacrifice fun time. They sacrifice personal indulgence.

სწირავენ გართობის/თავისუფალ დროს.

They sacrifice hobbies. And they sacrifice sleep. So it affects their health.

ისინი სწირავენ ჰობის, ძილს, ეს გავლენას ახდენს მათ ჯანმრთელობაზე;

And they live for work, achievement and control.

და ისინი ცხოვრობენ სამუშაოსთვის, მიღწევებისთვის და კონტროლისთვის.

I'm sure that resonates with some of the TEDsters.

დარწმუნებული ვარ, ეს რამოდენიმე TEDსტერსაც ეხება.

(Laughter)

(სიცილი)

ეს მეც მეხებოდა. გავიზარდე ღარიბად, სამხრეთ ბრონქსის უბანში.

And it resonated for me. I grew up as a poor kid in the South Bronx ghetto,

a Sicilian family -- everyone lived in the past and present.

სიცილიური ოჯახი, სადაც ყველა ცხოვრობდა წარსულში და აწმყოში.

I'm here as a future-oriented person

მე მომავალზე-ორიენტირებული ადამიანი ვარ,

who went over the top, who did all these sacrifices

რომელმაც ყველაფერი შესწირა წარმატებას;

because teachers intervened, and made me future oriented.

მასწავლებლების წყალობით მე გავხდი მომავალზე-ორიენტირებული.

Told me don't eat that marshmallow,

მითხრეს არ შეჭამო ერთი კანფეტი,

because if you wait you're going to get two of them,

რადგან თუ დაიცდი მიიღებ ორს,

სანამ არ ვისწავლე ბალანსის დაჭერა:

until I learned to balance out.

I've added present-hedonism, I've added a focus on the past-positive,

მე დავამატე აწმყო-ჰედონიზმი და წარსული-პოზიტიური,

so, at 76 years old, I am more energetic than ever, more productive,

ამჟამად ვარ 76 წლის, ვარ მეტად ენერგიული და პროდუქტიული,

and I'm happier than I have ever been.

და ვარ უფრო ბედნიერი ვიდრე ოდესმე.

I just want to say that we are applying this to many world problems:

უბრალოდ მინდა ვთქვა, რომ ჩვენ ამ მიდგომას ვიყენებთ

changing the drop-out rates of school kids,

ბევრ მსოფლიო პრობლემაში.

combating addictions, enhancing teen health,

სკოლა დაუმთავრებლების რაოდენობის შემცირება,

მავნე დამოკიდებულებებთან ბრძოლა, მოზარდების გაჯანსაღება.

curing vets' PTSD with time metaphors -- getting miracle cures --

ვეტერანების პოსტ ტრავმ. სინდრ. დროის მეტაფორით მკურნალობა,

promoting sustainability and conservation,

მდგრადობის და კონსერვირების ხელშეწყობა,

reducing physical rehabilitation where there is a 50-percent drop out rate,

ფიზიკური რეაბილიტაციის ხანგრძლივობის შემცირება,

altering appeals to suicidal terrorists,

თვითმკვლელი ტერორისტების ინტერესების ცვლილება

and modifying family conflicts as time-zone clashes.

და ოჯახური კონფლიქტების დროით ზონებში გადაყვანა.

So I want to end by saying:

მოკლედ, მინდა დავასრულო შემდეგნაირად:

many of life's puzzles can be solved

ცხოვრების ბევრი თავსატეხი გადაიჭრება,

by understanding your time perspective and that of others.

თუ კარგად გაიგებთ თქვენს და სხვის დროის პერსპექტივას.

And the idea is so simple, so obvious,

იდეა ძალიან მარტივი და ნათელია,

but I think the consequences are really profound.

მაგრამ შედეგები სიღრმისეული.

Thank you so much.

დიდი მადლობა.

(Applause)

(აპლოდისმენტი)