Philip Zimbardo: The psychology of time

Tłumaczenie: Grzegorz Krzeszowski Korekta: Micha Parzuchowski

I want to share with you

Chciałbym podzielić się z wami

some ideas about the secret power of time,

pomysłami na temat ukrytej mocy czasu

in a very short time.

w bardzo krótkim czasie.

Video: All right, start the clock please. 30 seconds studio.

Wideo: Proszę uruchomić zegar. za 30 sekund w studio.

Keep it quiet please. Settle down.

Proszę zachować ciszę. Zająć miejsca.

It's about time. End sequence. Take one.

"It's about time". Sekwencja końcowa. Ujęcie pierwsze.

15 seconds studio.

Studio za piętnaście sekund.

10, nine, eight, seven,

dziesięć, dziewięć, osiem, siedem,

six, five, four, three, two ...

sześć, pięć, cztery, trzy, dwa ...

Philip Zimbardo: Let's tune into the conversation

Philip Zimbardo: Posłuchajmy rozmowy

of the principals in Adam's temptation.

o regułach w kuszeniu Adama.

"Come on Adam, don't be so wishy-washy. Take a bite." "I did."

No dalej, Adam, nie bądź mięczakiem.

Ugryź. Ja ugryzłam.

"One bite, Adam. Don't abandon Eve."

Jeden gryz, Adamie. Nie zostawiaj Ewy samej.

"I don't know, guys.

No, nie wiem.

I don't want to get in trouble."

Nie chcę wpaść w tarapaty.

"Okay. One bite. What the hell?"

Dobra. Jeden gryz. Raz się żyje".

(Laughter)

(Śmiech)

Life is temptation. It's all about yielding, resisting,

Życie to pokusa.

Chodzi o uleganie, wytrwałość, tak, nie, teraz, później,

yes, no, now, later, impulsive, reflective,

impulsywność, refleksyjność,

present focus and future focus.

życie chwilą i planowanie.

Promised virtues fall prey to the passions of the moment.

Domniemane zalety padają ofiarą chwilowej pasji.

Of teenage girls who pledged sexual abstinence and virginity until marriage --

Spośród nastolatek, które deklarowały

seksualną abstynencję i dziewictwo do ślubu,

thank you George Bush --

dzięki, George Bush,

the majority, 60 percent, yielded to sexual temptations within one year.

60% uległo pokusie w ciągu jednego roku.

And most of them did so without using birth control.

I większość z nich zrobiła to bez użycia antykoncepcji.

So much for promises.

To tyle o przyrzeczeniach.

Now lets tempt four-year-olds, giving them a treat.

Teraz poddajmy próbie czterolatki, dając im pokusę.

They can have one marshmallow now. But if they wait

Mogą mieć jedną słodką piankę teraz,

until the experimenter comes back, they can have two.

ale jeśli zaczekają do powrotu eksperymentatora, dostaną dwie.

Of course it pays, if you like marshmallows, to wait.

Oczywiście opłaca się czekać, jeśli lubicie pianki.

What happens is two-thirds of the kids give in to temptation.

Okazuje się, że 2/3 dzieci ulega pokusie.

They cannot wait. The others, of course, wait.

Nie są w stanie czekać. Pozostałe, oczywiście, czekają.

They resist the temptation. They delay the now for later.

Opierają się pokusie. Odkładają teraz na później.

Walter Mischel, mój kolega z uniwersytetu Stanforda,

Walter Mischel, my colleague at Stanford,

went back 14 years later,

powrócił do tych badanych 14 lat później,

to try to discover what was different about those kids.

żeby ustalić, co różniło te dzieci.

There were enormous differences between kids who resisted

Była ogromna różnica między dziećmi, które wytrwały,

and kids who yielded, in many ways.

i tymi które uległy, w przeróżnych aspektach.

The kids who resisted scored 250 points higher on the SAT.

Dzieci, które wytrwały,

zdobyły 250 punktów więcej na teście SAT.

That's enormous. That's like a whole set of different IQ points.

To całe mnóstwo. To jak całkiem inny przedział punktów IQ.

They didn't get in as much trouble. They were better students.

Nie wpadły w zbyt dużo problemów. Były lepszymi studentami.

They were self-confident and determined. And the key for me today,

Były pewne siebie i zdeterminowane.

the key for you,

A kluczowe dla mnie i dla was dzisiaj,

is, they were future-focused rather than present-focused.

jest to, że były zorientowane na przyszłość zamiast na teraźniejszość.

So what is time perspective? That's what I'm going to talk about today.

Czym jest perspektywa czasu? O tym będę dzisiaj mówić.

Time perspective is the study of how individuals,

Perspektywa czasu to badanie, jak jednostki oraz my wszyscy,

all of us, divide the flow of your human experience

dzielimy strumień ludzkich doświadczeń

into time zones or time categories.

na strefy czasu lub kategorie czasu.

And you do it automatically and non-consciously.

Robisz to automatycznie, bez udziału świadomości.

They vary between cultures, between nations,

Kategorie różnią się między kulturami, narodami,

between individuals, between social classes,

między osobami, klasami społecznymi,

between education levels.

między poziomami wykształcenia.

And the problem is that they can become biased,

Problem w tym, że mogą się wypaczyć,

because you learn to over-use some of them and under-use the others.

bo jednych nadużywasz, a drugie pomijasz.

What determines any decision you make?

Co jest przyczyną każdej podejmowanej decyzji?

You make a decision on which you're going to base an action.

Podejmujesz decyzję, która będzie punktem wyjścia dla postępowania.

For some people it's only about what is in the immediate situation,

Dla części ludzi ważne jest tylko to, co tu i teraz,

what other people are doing and what you're feeling.

co robią inni i co czujesz.

And those people, when they make their decisions in that format --

Ludzi, którzy tak podejmują decyzje,

we're going to call them "present-oriented,"

nazwę "zorientowanymi na teraźniejszość",

because their focus is what is now.

ponieważ ich uwaga skupia się na tym, co teraz.

For others, the present is irrelevant.

Dla innych teraźniejszość jest nieistotna.

It's always about "What is this situation like that I've experienced in the past?"

Wciąż pytają: "Które z dawnych doświadczeń przypomina mi obecną sytuację?".

So that their decisions are based on past memories.

Ich decyzje bazują na wspomnieniach przeszłości.

And we're going to call those people "past-oriented," because they focus on what was.

Nazwiemy ich "zorientowanymi na przeszłość",

bo skupiają się na tym, co było.

For others it's not the past, it's not the present,

Innych znów nie obchodzi przeszłość ani teraźniejszość,

it's only about the future.

wyłącznie przyszłość.

Their focus is always about anticipated consequences.

Ich uwaga skupiona jest zawsze na przewidywaniu konsekwencji.

Cost-benefit analysis.

Analiza kosztów i zysków.

We're going to call them "future-oriented." Their focus is on what will be.

To "zorientowanymi na przyszłość".

Skupiają się na tym, co będzie.

So, time paradox, I want to argue,

Zatem, paradoks czasu, jak dowiodę,

the paradox of time perspective,

paradoks perspektywy czasu,

is something that influences every decision you make,

wpływa na każdą podejmowaną decyzję,

you're totally unaware of.

o czym nie mamy pojęcia.

Namely, the extent to which you have one of these

Nie wiemy, jak dalece wpływa na nas dana perspektywa.

biased time perspectives.

Well there is actually six of them. There are two ways to be present-oriented.

Właściwie jest ich sześć.

Są dwa sposoby zorientowania na teraźniejszość.

There is two ways to be past-oriented, two ways to be future.

dwa na przeszłość i dwa na przyszłość.

You can focus on past-positive, or past-negative.

Można się skupiać na pozytywnych lub negatywnych zdarzeniach z przeszłości.

You can be present-hedonistic,

Można być teraźniejszym hedonistą,

namely you focus on the joys of life, or present-fatalist --

czyli skupiać się na radościach życia lub teraźniejszym fatalistą.

it doesn't matter, your life is controlled.

Bez znaczenia. Masz życie pod kontrolą.

You can be future-oriented, setting goals.

Zorientowany na przyszłość stawia sobie cele;

Or you can be transcendental future:

na przyszłość transcendentną:

namely, life begins after death.

uważa, że życie zaczyna się po śmierci.

Developing the mental flexibility to shift time perspectives fluidly

Rozwój umysłowej elastyczności

pozwalającej płynnie zmieniać perspektywę czasu

depending on the demands of the situation,

w zależności od potrzeb,

that's what you've got to learn to do.

- oto czego trzeba się nauczyć.

So, very quickly, what is the optimal time profile?

W skórcie - jaki jest optymalny profil czasu?

High on past-positive. Moderately high on future.

Wysoki na pozytywnej przeszłości. Umiarkowanie wysoki na przyszłości.

And moderate on present-hedonism.

Umiarkowany na hedonistycznej teraźniejszości.

And always low on past-negative

I zawsze niski na negatywnej przeszłości

and present-fatalism.

oraz fatalistycznej teraźniejszości.

So the optimal temporal mix is what you get from the past --

Optymalny zestaw perspektyw to twoja pozytywna przeszłość -

past-positive gives you roots. You connect your family, identity and your self.

ona daje ci dobrą podstawę.

Łączy twoją rodzinę, osobowość, ciebie.

What you get from the future is wings

Przyszłość dodaje ci skrzydeł,

to soar to new destinations, new challenges.

które niosą cię do nowych miejsc, wyzwań.

What you get from the present hedonism

Hedonistyczna teraźniejszość dodaje ci energii,

is the energy, the energy to explore yourself,

która pozwala odkryć siebie,

places, people, sensuality.

miejsca, ludzi, wrażliwość.

Any time perspective in excess has more negatives than positives.

Dominacja jednej z perspektyw czasu zawsze oznacza więcej wad niż zalet.

What do futures sacrifice for success?

Co przyszłość poświęca dla sukcesu?

They sacrifice family time. They sacrifice friend time.

Poświęca czas dla rodziny. Poświęca czas dla przyjaciół.

They sacrifice fun time. They sacrifice personal indulgence.

Poświęca czas na zabawę. Poświęca czas dla siebie.

They sacrifice hobbies. And they sacrifice sleep. So it affects their health.

Poświęca czas na zainteresowania.

Poświęca także czas na sen, co wpływa na zdrowie.

And they live for work, achievement and control.

Życie dla pracy, osiągnięć i władzy.

I'm sure that resonates with some of the TEDsters.

Na pewno przemówi to do wielu uczestników TED.

(Laughter)

(Śmiech)

And it resonated for me. I grew up as a poor kid in the South Bronx ghetto,

To także dotyczy mnie.

Byłem biednym dzieciakiem z getta South Bronx,

a Sicilian family -- everyone lived in the past and present.

z sycylijskiej rodziny.

Wszyscy żyliśmy przeszłością i teraźniejszością.

I'm here as a future-oriented person

Teraz orientuję się na przyszłość.

who went over the top, who did all these sacrifices

Pokonałem trudności, poniosłem koszty zmiany

because teachers intervened, and made me future oriented.

dzięki nauczycielom, którzy pomogli mi zaplanować przyszłość.

Told me don't eat that marshmallow,

Mówili, nie jedz tej pianki teraz,

because if you wait you're going to get two of them,

jak poczekasz, to dostaniesz dwie,

until I learned to balance out.

robili to tak długo, aż zrozumiałem istotę prawidłowego balansu.

I've added present-hedonism, I've added a focus on the past-positive,

Dodałem do mojej perspektywy hedonistyczną teraźniejszość.

Dodałem pozytywne myślenie o przeszłości.

so, at 76 years old, I am more energetic than ever, more productive,

Wieku 76 lat jestem bardziej aktywny, bardziej wydajny

and I'm happier than I have ever been.

i szczęśliwszy niż dotąd.

I just want to say that we are applying this to many world problems:

Stosujemy tę teorię do analizy wielu współczesnych problemów,

changing the drop-out rates of school kids,

zmniejszenie liczby dzieci rzucających szkołę,

combating addictions, enhancing teen health,

zwalczanie uzależnień, poprawa zdrowia młodzieży,

curing vets' PTSD with time metaphors -- getting miracle cures --

leczenie PTSD u weteranów przez metafory czasu,

promoting sustainability and conservation,

notujemy cudowne uleczenia,

promowania ochrony środowiska,

reducing physical rehabilitation where there is a 50-percent drop out rate,

kontynuacji leczenia tam, gdzie 50% pacjentów rezygnuje

altering appeals to suicidal terrorists,

poprawy dyskursu z terrorystami

and modifying family conflicts as time-zone clashes.

oraz modyfikacja konfliktów rodzinnych w zależności od stref czasowych.

So I want to end by saying:

Chciałbym zakończyć następującym zdaniem:

many of life's puzzles can be solved

wiele życiowych problemów można rozwiązać

by understanding your time perspective and that of others.

przez zrozumienie tego, jak my sami i inni traktujemy czas.

And the idea is so simple, so obvious,

Choć pomysł wydaje się prosty i oczywisty,

but I think the consequences are really profound.

niesie ze sobą znaczące konsekwencje.

Thank you so much.

Dziękuję bardzo.

(Applause)

(Brawa)