How to practice emotional first aid | Guy Winch | TED

Translator: Mate Kobalia Reviewer: Levan Lashauri

I grew up with my identical twin,

მე გავიზარდე ჩემს ტყუპისცალთან ერთად,

who was an incredibly loving brother.

რომელიც იყო ძალიან მოსიყვარულე ძმა.

Now, one thing about being a twin is,

იყო ტყუპისცალი, ნიშნავს იყო ექსპერტი

it makes you an expert at spotting favoritism.

ფავორიტიზმის შემჩნევაში.

If his cookie was even slightly bigger than my cookie,

თუ მისი ნამცხვარი იყო ცოტათი მაინც დიდი ჩემსაზე, მე მიჩნდებოდა შეკითხვები.

I had questions.

თან მე აშკარად არ მშიოდა.

And clearly, I wasn't starving.

(Laughter)

(სიცილი)

When I became a psychologist, I began to notice favoritism

როცა ფსიქოლოგი გავხდი, შევამჩნიე რამდენიმე ტიპის ფავორიტიზმი,

of a different kind;

and that is, how much more we value the body than we do the mind.

თუ რამდენად უფრო მეტად ვაფასებთ ჩვენ სხეულს გონებასთან შედარებით

I spent nine years at university earning my doctorate in psychology,

9 წელი ვისწავლე უნივერსიტეტში

ფსიქოლოგიის დოქტორის ხარისხის მისაღებად;

and I can't tell you how many people look at my business card and say,

და ჩემი სავიზიტო ბარათის ნახვისას

ძალიან ბევრი ადამიანი მეუბნება:

"Oh -- a psychologist. So, not a real doctor,"

"ოჰ, ფსიქოლოგი, ანუ ნამდვილი ექიმი არ ხართ",

as if it should say that on my card.

ისე თითქოს ესეც უნდა ეწეროს ჩემს ბარათზე.

[Dr. Guy Winch, Just a Psychologist (Not a Real Doctor)]

(სიცილი)

(Laughter)

This favoritism we show the body over the mind --

თვალსაჩინოა - სხეულს უპირატესობას ვანიჭებთ

გონებასთან შედარებით.

I see it everywhere.

I recently was at a friend's house,

ამას წინათ მეგობრის სახლში ვიყავი,

and their five-year-old was getting ready for bed.

მისი 5 წლის შვილი დასაძინებლად ემზადებოდა;

He was standing on a stool by the sink, brushing his teeth,

იგი იდგა სკამზე და იხეხავდა კბილებს,

when he slipped and scratched his leg on the stool when he fell.

როცა მოსრიალდა, ჩამოვარდა

და ფეხი გაიკაწრა.

He cried for a minute, but then he got back up,

1 წუთიანი ტირილის შემდეგ ის წამოდგა,

got back on the stool, and reached out for a box of Band-Aids

აბობღდა სკამზე და გამოაღო ყუთი,

რომ გამოეტანა ბინტი და დაედო ჭრილობაზე.

to put one on his cut.

Now, this kid could barely tie his shoelaces,

პატარა ალბათ თასმებსაც ძლივს იკრავდა,

but he knew you have to cover a cut so it doesn't become infected,

თუმცა ესმოდა ჭრილობის დაფარვის აუცილებლობა

ინფექციისგან თავის დასაცავად;

and you have to care for your teeth by brushing twice a day.

და იცოდა კბილების გახეხვის მნიშვნელობა

დღეში ორჯერ.

We all know how to maintain our physical health

ჩვენ ყველამ ვიცით სხეულის გაფრთხილება,

and how to practice dental hygiene, right?

და კბილების ჰიგიენის შენარჩუნება, ხო ასეა?

We've known it since we were five years old.

ჩვენ ეს ყველაფერი ვიცით ხუთი წლიდან.

But what do we know about maintaining our psychological health?

მაგრამ ვიცით თუ არა რამე

ფსიქოლოგიური ჯანმრთელობის გაფრთხილებაზე?

სრულებით არაფერი.

Well, nothing.

What do we teach our children about emotional hygiene?

რას ვასწავლით შვილებს

ემოციური ჰიგიენის შესახებ?

Nothing.

არაფერს.

How is it that we spend more time taking care of our teeth

დაუჯრებელია, რომ მეტ დროს ვუთმობთ კბილებს,

than we do our minds?

ვიდრე გონებას.

Why is it that our physical health is so much more important to us

რატომაა ფიზიკური ჯანმრთელობა

უფრო მნიშვნელოვანი

than our psychological health?

ვიდრე ფსიქოლოგიური?

We sustain psychological injuries even more often than we do physical ones,

უფრო ხშირად ფსიქოლოგიურ ტრავმებს ვიღებთ, ვიდრე ფიზიკურს

injuries like failure or rejection or loneliness.

მაგ: წარუმატებლობის, ურაყოფის

ან მარტოობის ტრავმებს.

And they can also get worse if we ignore them,

ეს ტრავმები გაუარესდება

თუ ყურაღებას არ მივაქცევთ,

and they can impact our lives in dramatic ways.

მათ შეუძლიათ ზეგავლენის მოხდენა

ჩვენს ცხოვრებაზე.

And yet, even though there are scientifically proven techniques

მიუხედავად იმისა, რომ არსებობს

მეცნიერულად დამტკიცებული საშუალებები

we could use to treat these kinds of psychological injuries,

რისი დახმარებითაც შესაძლებელია მსგავსი

ფსიქოლოგიური ტრამვების მკურნალობა,

we don't.

ჩვენს ხელს არ ვანძრევთ.

It doesn't even occur to us that we should.

აზრადაც არ მოგვდის, რომ რამე ვიღონოთ.

"Oh, you're feeling depressed? Just shake it off; it's all in your head."

"ოჰ, გრძნობ დეპრესიას? უკუაგდე,

ეს ყველაფერი მხოლოდ შენს თავში ხდება".

წარმოიდგინეთ ფეხმოტეხილს იგივე უთხრათ:

Can you imagine saying that to somebody with a broken leg:

"Oh, just walk it off; it's all in your leg."

"ოჰ, გაიარე, ეს ყველაფერი შენს ფეხშია".

(Laughter)

(სიცილი)

It is time we closed the gap

დროა ფსიქოლოგიურ და ფიზიკურ ჯანმრთელობას შორის, ნაპრალი შევამციროთ.

between our physical and our psychological health.

It's time we made them more equal,

დროა ისინი გავათანაბროთ,

more like twins.

როგორც ტყუპები.

Speaking of which, my brother is also a psychologist.

გეტყვით იმასაც, რომ ჩემი ძმაც ფსიქოლოგია.

So he's not a real doctor, either.

ასე რომ, ისიც არა არის ნამდვილი ექიმი.

(Laughter)

(სიცილი)

We didn't study together, though.

თუმცა ჩვენ ერთად არ გვისწავლია.

In fact, the hardest thing I've ever done in my life

ყველაზე რთული რამ, რაც გამიკეთებია

იყო საცხოვრებლად გადასვლა

is move across the Atlantic to New York City

ატლანტიკის გაღმა - ქალაქ ნიუ იორკში

to get my doctorate in psychology.

რომ მიმეღო დოქტორის ხარისხი ფსიქოლოგიაში.

We were apart then for the first time in our lives,

პირველად მაშინ მოგვიწია ცალ-ცალკე ცხოვრება

and the separation was brutal for both of us.

და ეს განშორება იყო მტკივნეული ორივესთვის.

But while he remained among family and friends,

მაგრამ როცა ის იყო ოჯახთან, მეგობრებთან,

I was alone in a new country.

მე ვიყავი მარტო ახალ ქვეყანაში.

We missed each other terribly,

ჩვენ მოგვენატრა ერთამანეთი,

but international phone calls were really expensive then,

თუმცა მაშინ საერთაშორისო ზარები იყო ძვირი

and we could only afford to speak for five minutes a week.

ამიტომ კვირაში მხოლოდ ხუთ წუთს ვსაუბრობდით

When our birthday rolled around,

როცა ჩვენი დაბადების დღე მოახლოვდა,

it was the first we wouldn't be spending together.

ეს იყო პირველად,

როცა ერთად არ გავატარებდით დროს,

We decided to splurge,

ამიტომ გადავწყვიტეთ 10 წუთი საუბრის ფუფუნება მიგვეცა ჩვენი თავისთვის.

and that week, we would talk for 10 minutes.

(Laughter)

I spent the morning pacing around my room, waiting for him to call --

მთელი დილა ტელეფონის ზარს ველოდებოდი

and waiting ...

და ველოდებოდი, ველოდებოდი...

and waiting.

But the phone didn't ring.

მაგრამ ტელეფონმა არ დარეკა.

Given the time difference, I assumed,

ვიფიქრე დროის სხვაობის გამო,

"OK, he's out with friends, he'll call later."

"ალბათ მეგობრებთანაა

და დარეკავს მოგვიანებით".

There were no cell phones then.

მაშინ მობილური ტელეფონები არ არსებობდა.

But he didn't.

მაგრამ მან არ დარეკა.

And I began to realize that after being away for over 10 months,

და მივხვდი, რომ 10 თვის განშორების შემდეგ

he no longer missed me the way I missed him.

მას აღარ ვენატრებოდი ისე, როგრც მე ის.

მე ვიცოდი რომ ის დარეკავდა დილით,

I knew he would call in the morning,

მაგრამ ის ღამე იყო ერთ-ერთი ყველაზე სევდიანი,

but that night was one of the saddest and longest nights of my life.

გრძელი ღამე ჩემს ცხოვრებაში.

I woke up the next morning.

მე გავიღვიძე მეორე დილას,

I glanced down at the phone,

დავხედე ტლეფონს და აღმოვაჩინე,

and I realized I had kicked it off the hook

რომ ყურმილი შემთხვევით ამომეგდო ბუდიდან

when pacing the day before.

როცა წინა დღეს ვფორიაქობდი ზარის მოლოდინში

I stumbled out of bed,

წამოვფორთხიალდი საწოლიდან,

I put the phone back on the receiver, and it rang a second later.

სწორად დავდე ყურმილი

და წამის შემდეგ ტელეფონმა დარეკა,

And it was my brother,

და ეს იყო ჩემი ძმა, ძალიან გაბრაზებული.

and boy, was he pissed.

(Laughter)

(სიცილი)

It was the saddest and longest night of his life as well.

ეს იყო მისთვისაც

უსევდიანესი და უგრძესი ღამე.

მე შევეცადე ამეხსნა რა მოხდა,

Now, I tried to explain what happened, but he said,

მაგრამ მან მითხრა:

"I don't understand.

"მე არ მესმის; თუ ნახე არ გირეკავდი,

If you saw I wasn't calling you,

why didn't you just pick up the phone and call me?"

რატომ ყურმილი არ აიღე და არ დამირეკე?"

He was right.

ის მართალი იყო. რატომ არ დავრეკე?

Why didn't I call him?

I didn't have an answer then.

მაშინ პასუხი არ მქონდა, მაგრამ ახლა მაქვს,

But I do today,

და ის მარტივია: მარტოობა.

and it's a simple one:

loneliness.

Loneliness creates a deep psychological wound,

მარტოობა ქმნის ღრმა ფსიქოლოგიურ ჭრილობას,

რომელიც ამახინჯებს ჩვენს აღქმას

one that distorts our perceptions and scrambles our thinking.

და ამღვრევს აზროვნებას.

It makes us believe that those around us care much less than they actually do.

ის გვარწმუნებს იმაში, რომ გარშემომყოფთ

რეალუტზე ნაკლებად ვაინტერესებთ.

ის გვაშინებს გამოვხატოთ ინტერესი

It make us really afraid to reach out,

ადამიანების მიმართ;

because why set yourself up for rejection and heartache

რატომ უნდა გაწირო თავი უარყოფისთვის

და გულნატკენი დარჩე,

when your heart is already aching more than you can stand?

როცა გული უკვე საკმარისზე მეტადაა ნატკენი

I was in the grips of real loneliness back then,

იმ დროს მე ჩაჭიდებული ვიყავი მარტოობას,

but I was surrounded by people all day, so it never occurred to me.

მაგრამ ადამიანების გარემოცვაში

ამას ვერ ვგრძნობდი.

But loneliness is defined purely subjectively.

თუმცა მარტოობის განმარტება სუბიექტურია.

It depends solely on whether you feel emotionally or socially disconnected

ის დამოკიდებულია იმაზე, გრძნობთ თუ არა

ემციურ და სოციალურ გარიყულობას.

from those around you.

And I did.

და მე ვგრძნობდი.

There is a lot of research on loneliness, and all of it is horrifying.

ძალიან ბევრი კვლევებია მარტოობაზე

და შედეგები შემაძრწუნებელია.

Loneliness won't just make you miserable;

მარტოობა მხოლოდ უბედურს კი არ გაგხდით,

it will kill you.

ის მოგკლავთ.

I'm not kidding.

მე არ ვხუმრობ.

Chronic loneliness increases your likelihood of an early death

ქრონიკული მარტოობა ზრდის შანსს მოკვდეთ ადრე

by 14 percent.

14 პროცენტით.

Fourteen percent!

Loneliness causes high blood pressure,

მარტოობა იწვევს მაღალ წნევას,

high cholesterol.

ქოლესტერინის მაღალ დონეს

It even suppress the functioning of your immune system,

და აფერხებს იმუნური სისტემის მუშაობას.

making you vulnerable to all kinds of illnesses and diseases.

ის დაუცველს გხდით დაავადებების მიმართ.

In fact, scientists have concluded that taken together,

მეცნიერებმა დაასკვნეს,

რომ ქრონიკული მარტოობა შეიცავს

chronic loneliness poses as significant a risk

ისეთივე დიდ რისკს

for your long-term health and longevity

შენი გრძელვადიანი ჯანმრთელობისთვის

და ცხოვრებისთვის, რამდენსაც სიგარეტი.

as cigarette smoking.

Now, cigarette packs come with warnings saying, "This could kill you."

ამჟამად სიგარეტის კოლოფი გვაფთხილებს,

"ამან შეიძლება მოგკლათ".

But loneliness doesn't.

მაგრამ მარტოობა არ გვაძლევს მსგავს მესიჯს.

And that's why it's so important

ამიტომ აუცილებელია პრიორიტეტი მივანიჭოთ

that we prioritize our psychological health,

ჩვენს ფსიქოლოგიურ ჯანმრთელობას,

და პრაქტიკაში დავნერგოთ ემოციური ჰიგიენა.

that we practice emotional hygiene.

Because you can't treat a psychological wound

რადგან შეუძლებელია უმკურნალოთ ფსიქოლოგიურ ჭრილობას

if you don't even know you're injured.

თუ არც იცით რომ ტრავმირებული ხართ.

Loneliness isn't the only psychological wound

მარტოობა არ არის ერთადერთი ფსიქოლოგიური ჭრილობა,

that distorts our perceptions and misleads us.

რომელიც ამახინჯებს ჩვენს აღქმას და სწორი გზიდან გადავყავართ.

Failure does that as well.

წარუმატებლობაც ზუსტად ამას აკეთებს.

I once visited a day care center,

ერთხელ ვეწვიე მზრუნველობის ცენტრს

where I saw three toddlers play with identical plastic toys.

სადაც ვნახე ერთნაირი სათამაშოებით მოთამაშე სამი ბავშვი.

You had to slide the red button, and a cute doggie would pop out.

უნდა გაგეწია წითელი ღილაკი და იქიდან ამოხტებოდა საყვარელი ძაღლუკა.

One little girl tried pulling the purple button, then pushing it,

გოგონამ ჯერ სცადა იისფერი ღილაკის გამოწევა, მერე დაჭერა

and then she just sat back and looked at the box

რის შემდეგაც უკან გადგა და ყუთს დაუწყო ყურება მოცახცახე ტუჩებით.

with her lower lip trembling.

მის გვერდით მდგომი ბიჭუნა ამას შეესწრო,

The little boy next to her watched this happen,

then turned to his box and burst into tears without even touching it.

და ყუთს არც კი შეხებია ისე მორთო ჩხავილი.

Meanwhile, another little girl tried everything she could think of

ამასობაში, სხვა გოგონამ ყველაფერი სცადა რაც კი მოაფიქრდა,

until she slid the red button,

მანამ სანამ არ გაწია წითელი ღილაკი,

the cute doggie popped out, and she squealed with delight.

საყვარელი ძაღლუკა ამოხტა, და გოგონა აწივლდა სიხარულისგან.

So: three toddlers with identical plastic toys,

მოკლედ, სამი პატარა იდენტური სათამაშოთი,

მაგრამ განსხვავებული რეაქციით წარუმატებლობის მიმართ.

but with very different reactions to failure.

The first two toddlers were perfectly capable of sliding a red button.

პირველ ორ ბავშვს თავისუფლად შეეძლო წითელ ღილაკის გაცურება.

The only thing that prevented them from succeeding

ერთადერთი რამ, რამაც შეაჩერა ისინი წარმატების მიღწევისაგან

was that their mind tricked them into believing they could not.

იყო მათი გონება, რომელმაც ისინი დაარწმუნა რომ მათ არ შეეძლოთ.

Now, adults get tricked this way as well, all the time.

ზუსტად ასე ხდება ზრდასრულებთანაც ძალიან ხშირად.

ჩვენ გვაქს არასრულყოფილი გრძნობები და რწმენები, რომლებიც თავს იჩენენ მაშინ,

In fact, we all have a default set of feelings and beliefs

that gets triggered whenever we encounter frustrations and setbacks.

როცა ჩვენ პირისპირ ვხვდებით იმედგაცრუებებს და წარუმატებლობებს.

Are you aware of how your mind reacts to failure?

იცით როგორ რეაგირებს თვენი გონება წარუმატებლობაზე?

You need to be.

აუცილებლად უნდა იცოდეთ.

Because if your mind tries to convince you you're incapable of something,

რადგან თუ თქვენი გონება გარწმუნებთ, რომ არ შეგიძლიათ რაღაცის გაკეთება

and you believe it,

და თქვენ გჯერათ ამის,

then like those two toddlers, you'll begin to feel helpless

მაშინ თქვენ ზუსტად იმ ორი ბავშვივით უძლურად იგრძნობთ თავს

and you'll stop trying too soon, or you won't even try at all.

და მალევე შეწყვეტთ ცდას, ან საერთოდ არ ეცდებით.

And then you'll be even more convinced you can't succeed.

რის შემდეგაც უფრო დარწმუნდებით, რომ წარმატებას ვერ მიაღწევთ.

You see, that's why so many people function below their actual potential.

ამიტომაც ბევრი ადამიანი ფუნქციონირებს

რეალური შესაძლებლობების ზღვარს ქვემოთ.

Because somewhere along the way, sometimes a single failure

როდესღაც ერთმა წარუმატებლობამ

convinced them that they couldn't succeed, and they believed it.

დაარწმუნა ისინი, რომ მათ არ შეუძლიათ წარმატების მიღწევა და მათ ამის სჯერათ.

Once we become convinced of something, it's very difficult to change our mind.

როცა რაღაცაში ვრწმუნდებით, ძალიან რთულია ამის შეცვლა.

I learned that lesson the hard way when I was a teenager with my brother.

მე ეს მტკივნეული გაკვეთილი, თინეიჯერობის დროს ძმასთან ერთად მივიღე.

We were driving with friends down a dark road at night,

ღამე მანქანით მივდიოდით ჩაბნელებულ ქუჩაზე, მეგობრებთან ერთად,

when a police car stopped us.

როცა პოლიციის მანქანამ გაგვაჩერა.

There had been a robbery in the area and they were looking for suspects.

ტერიტორიაზე ძარცვა იყო მომხდარი და ეჭვმიტანილს ეძებდნენ.

The officer approached the car, and shined his flashlight on the driver,

პოლიციეილი მოუახლოვდა მანქანას და ფანარი მიანათა ჯერ მძღოლს,

then on my brother in the front seat,

შემდეგ წინა სავარძელზე მჯდომ ჩემს ძმას და შემდეგ მე;

and then on me.

And his eyes opened wide and he said,

მან თვალები ფართოდ დაჭყიტა და მითხრა,

" სად მინახავს შენი სახე?"

"Where have I seen your face before?"

(სიცილი)

(Laughter)

And I said,

და მე ვუპასუხე, "წინა სავარძელში"

"In the front seat."

(Laughter)

(სიცილი)

But that made no sense to him whatsoever,

მაგრამ მან ჩემი ნათქვამი სწორად ვერ გაიგო

so now he thought I was on drugs.

და იფიქრა რომ ნარკოტიკების ზემოქმედების ქვეშ ვიყავი.

(Laughter)

(სიცილი)

So he drags me out of the car, he searches me,

მან გადმომათრია მანქანიდან, გამჩხრიკა

he marches me over to the police car,

და მიმიყვანა თავის მანქანასთან;

and only when he verified I didn't have a police record,

მხოლოდ ჩემი სუფთა კრიმინალური ისტორიის გადამოწმების შემდეგ,

შევძელი წინა სავარძელში მჯდომი ჩემი ტყუპისცალი მეჩვენებინა.

could I show him I had a twin in the front seat.

But even as we were driving away,

მაშინაც კი, როცა გაგვიშვა და დავიძარით, მისი გამომეტყველებიდან ჩანდა,

you could see by the look on his face he was convinced

რომ დარწმუნებული იყო დამნაშავეს უშვებდა.

that I was getting away with something.

(Laughter)

რთულია შეხედულების შეცვლა, მას შემდეგ რაც რაღაცაში ვრწმუნდებით.

Our mind is hard to change once we become convinced.

So it might be very natural to feel demoralized

ამიტომ ბუნებრივია იგრძნოთ თავი დემორალიზებულად წარუმატებლობის შემდეგ.

and defeated after you fail.

But you cannot allow yourself to become convinced you can't succeed.

მაგრამ არ უნდა მისცეთ თავს უფლება დარწმუნდეთ,

რომ არ შეგიძლიათ წარმატების მიღწევა. თქვენ უნდა ებრძოლოთ უძლურობის გრძნობას.

You have to fight feelings of helplessness.

თქვენ უნდა დაამყაროთ კონტროლი სიტუაციაზე;

You have to gain control over the situation.

And you have to break this kind of negative cycle

და უნდა დაამსხვრიოთ ნეგატიური წრე მანამ, სანამ ის დაიწყება.

before it begins.

[Stop Emotional Bleeding]

ჩვენი გონება და ჩვენი გრძნობები,

Our minds and our feelings --

they're not the trustworthy friends we thought they were.

ისინი არ არიან ისეთი სანდო მეგობრები, როგორც ჩვენ ადრე მიგვაჩნდა.

They're more like a really moody friend,

ისინი გვანან მერყევი ხასიათის მეგობარს,

who can be totally supportive one minute, and really unpleasant the next.

რომელსაც შეუძლია იყოს მხარდამჭერი ახლა და უსიამოვნო მეორე წუთს.

ერთხელ მე ვმუშაობდი ქალთან,

I once worked with this woman who, after 20 years marriage

რომელიც 20 წლიანი ოჯახური ცხოვრების და უსიამოვნო განქორწინების შემდეგ,

and an extremely ugly divorce,

სობოლოოდ, მზად იყო მისი პირველი პაემანისთვის.

was finally ready for her first date.

She had met this guy online,

მან გაიცნო მამაკაცი ინტერნეტით, რომელიც სასიამოვნო, წარმატებული პიროვნება ჩანდა,

and he seemed nice and he seemed successful,

და ყველაზე მნიშვნელოვანი - იგრძნობოდა, რომ მას ძალიან მოსწონდა ეს ქალი.

and most importantly, he seemed really into her.

So she was very excited, she bought a new dress,

სწორედ ამიტომ ქალი იყო გახარებული, იყიდა ახალი კაბა,

and they met at an upscale New York City bar for a drink.

და ისინი შეხვდნენ ერთმანეთს დასალევად ნიუ იორკის ძვირადღირებულ ბარში.

Ten minutes into the date, the man stands up and says,

პაემნის ათი წუთის შემდეგ კაცი წამოდგება და ეუბნება ქალს,

"I'm not interested," and walks out.

"ჩემთვის საიტერესო არ ხარ", და ტოვებს ბარს.

Rejection is extremely painful.

დაუარება ძალიან მტკივნეულია.

The woman was so hurt she couldn't move.

გულნატკენს მოძრაობა არ შეეძლო; მან მხოლოდ მეგობართან დარეკვა შეძლო.

All she could do was call a friend.

Here's what the friend said: "Well, what do you expect?

და აი მეგობარმა რა უთხრა: "აბა შენ რას ელოდი?

You have big hips, you have nothing interesting to say.

შენ გაქვს ფართე თეძოები, საინტერესოს არაფერს ამბობ,

Why would a handsome, successful man like that

და ასეთი მომხიბვლელი, წარმატებული კაცი

რატომ შეხვდება შენნაირ წარუმატებელს?"

ever go out with a loser like you?"

შოკისმომგვრელია ხომ, რომ მეგობარი შეიძლება ასეთი სასტიკი იყოს?

Shocking, right, that a friend could be so cruel?

But it would be much less shocking

მაგრამ ბევრად ნაკლებად შოკისმომგვრელი იქნება,

თუ გეტყვით, რომ ეს არ იყო მეგობარი, რომელმაც ეს თქვა.

if I told you it wasn't the friend who said that.

It's what the woman said to herself.

ეს იყო ის, რაც ქალმა საკუთარ თავს უთხრა.

And that's something we all do,

ეს არის ის, რასაც ჩვენ ყველანი ვაკეთებთ, განსაკუთრებით დაუარების შემდეგ.

especially after a rejection.

We all start thinking of all our faults and all our shortcomings,

ჩვენ ვიწყებთ ფიქრს ჩვენს ნაკლოვანებებზე და წუნებზე,

what we wish we were, what we wish we weren't.

წარმოვიგენთ, თუ როგორები

უნდა ვიყოთ, როგორები არა.

We call ourselves names.

ჩვენ ვლანძღავთ საკუთარ თავს,

Maybe not as harshly, but we all do it.

შეიძლება არა ასე უხეშად, მაგრამ მაინც ვაკეთებთ ამას.

And it's interesting that we do,

საინტერესოა, რომ ამას ვაკეთებთ მაშინ, როცა ჩვენი თვითშეფასება ისედაც ცუდ დღეშია.

because our self-esteem is already hurting.

Why would we want to go and damage it even further?

რატომ გვინდა რომ უფრო მეტად დავზიანდეთ?

We wouldn't make a physical injury worse on purpose.

ჩვენ განზრახ არ გავამწვავებდით ჩვენსავე ფიზიკურ ტრავმას.

You wouldn't get a cut on your arm and decide, "Oh! I know --

მკლავზე ჭრილობის მიღებისას არ გადაწყვეტდი, "ოჰ, მე ვიცი!

I'm going to take a knife and see how much deeper I can make it."

ავიღებ დანას და შევხედავ რამდენად ღრმად ჩავალ ჭრილობაში."

But we do that with psychological injuries all the time.

თუმცა ჩვენ ამას ვაკეთებთ ფსიქოლოგიური ტრავმების დროს.

Why? Because of poor emotional hygiene.

რატომ? უხეირო ემოციური ჰიგიენის გამო.

Because we don't prioritize our psychological health.

იმიტომ, რომ ჩვენთვის პრიორიტეტი არაა

ჩვენი ფსიქოლოგიური ჯანმრთელობა.

We know from dozens of studies that when your self-esteem is lower,

კვლევებიდან ვიცით რომ, როცა თქვენი თვითშეფასების უნარი დაბალია,

you are more vulnerable to stress and to anxiety;

თქვენ მეტად დაუცველი ხართ სტრესის და შფოთვის მიმართ,

წარუმატებლობა, და დაუარება უფრო მტკივნეულია

that failures and rejections hurt more,

and it takes longer to recover from them.

და კარგად გახდომას სჭირდება მეტი დრო.

So when you get rejected, the first thing you should be doing

ამიტომ როცა გაუარებენ, პირველი რასაც უნდა აკეთებდეთ

is to revive your self-esteem,

ახალი ძალები შემატოტ თქვენს თვითშეფასებას და არა გაანადგუროთ იგი ბოლომდე.

not join Fight Club and beat it into a pulp.

როცა ემოციურ ტკივილში იმყოფებით

When you're in emotional pain,

treat yourself with the same compassion

მოექეცით საკუთარ თავს ისე, როგორ ნამდვილი მეგობარი მოგექცეოდათ.

you would expect from a truly good friend.

[Protect Your Self-Esteem]

We have to catch our unhealthy psychological habits and change them.

ჩვენ უნდა შევცვალოთ ჩვენი არაჯანსაღი ფსიქოლოგიური ჩვევები,

And one of unhealthiest and most common is called rumination.

რომელთაგან ერთ-ერთია რუმინაცია

To ruminate means to chew over.

ანუ, ერთი და იგივეს გონებაში გადაღეჭვა;

It's when your boss yells at you

მაგ: როცა უფროსი გიყვირებთ, ან პროფესორი სულელად გამოგიყვანთ,

or your professor makes you feel stupid in class,

or you have big fight with a friend

ან ეჩხუბეთ მეგობარს

and you just can't stop replaying the scene in your head for days,

და დღეების განმავლობაში ამას განუწყვეტლივ ატრიალებთ,

sometimes for weeks on end.

ხანდახან რამოდენიმე კვირაც.

მსგავსი რუმინაციული ქმედება, შეიძლება ჩვევაში გადავიდეს,

Now, ruminating about upsetting events in this way can easily become a habit,

and it's a very costly one,

და ეს ძვირად დაგიჯდებათ.

because by spending so much time focused on upsetting and negative thoughts,

დახარჯოთ თქვენი დრო ნეგატიურ ფიქრებზე

ნიშნავს აღმოჩნდეთ შემდეგი რისკის ქვეშ:

you are actually putting yourself at significant risk

for developing clinical depression,

კლინიკური დეპრესია,

alcoholism,

ალკოჰოლიზმი,

eating disorders,

საჭმლის გადამუშავებასთან დაკავშირებული პრობლემები.

and even cardiovascular disease.

ასევე გულ-სისხლძარღვთა დაავადებები.

The problem is,

პრობლემა - ხშირად გვეჩვენება, რომ რაღაც ფიქრი განუწყვეტლივ უნდა ვღეჭოთ.

the urge to ruminate can feel really strong and really important,

so it's a difficult habit to stop.

ამიტომ რთულია ამ ჩვევის მოშრება.

I know this for a fact,

მე მაქვს ამის გამოცდილება: ერთი წლის წინ,

because a little over a year ago, I developed the habit myself.

მე მქონდა ეს ჩვევა.

You see, my twin brother was diagnosed with stage 3 non-Hodgkin's lymphoma.

ჩემ ძმას დაუდგინეს მესამე სტადიის სიმსივნე

His cancer was extremely aggressive.

მისი ავადმყოფობა იყო ძალიან აგრესიული

He had visible tumors all over his body.

მთელ სხეულზე ეტყობოდა დაავადების კვალი,

And he had to start a harsh course of chemotherapy.

ამიტომ მას სასწრაფოდ უნდა დაეწყო ქიმიოთერაპიის კურსი

And I couldn't stop thinking about what he was going through.

და მე მუდმივად ვფიქრობდი, თუ როგორ დღეში იყო ის;

I couldn't stop thinking about how much he was suffering,

ვფიქრობდი იმაზე, თუ როგორ იტანჯებოდა;

მიუხედავ იმისა, რომ მას ერთხელაც არ დაუწუწუნია.

even though he never complained, not once.

He had this incredibly positive attitude.

მას ჰქონდა ძალიან დადებითი დამოკიდებულება.

მისი ფსიქოლოგიური სიჯანსაღე გასაოცარი იყო.

His psychological health was amazing.

I was physically healthy, but psychologically, I was a mess.

მე კიდევ ფიზიკურად ჯანმრთელი ვიყავი, მაგრამ არა ფსიქოლოგიურად.

თუმცა მე ვიცოდი რაც უნდა გამეკეთებინა.

But I knew what to do.

Studies tell us that even a two-minute distraction is sufficient

კვლევების თანახმად, ორი წუთით ყურადღების გადატანაც კი საკმარია,

რომ გავუმკლავდეთ ცდუნებას ვიფიქროთ რაღაც ცუდზე.

to break the urge to ruminate in that moment.

ამიტომ ყოველთვის, როცა მქონდა სევდიანი,

And so each time I had a worrying, upsetting, negative thought,

გამაღიზიანებელი, ნეგატიური აზრები,

I forced myself to concentrate on something else until the urge passed.

მე ვაიძულე საკუთარ თავს სხვა რამეზე გადამეტანა ყურადღება.

And within one week, my whole outlook changed

ერთ კვირაში ჩემი შეხედულებები შეიცვალა

and became more positive and more hopeful.

და ის გახდა უფრო პოზიტიური, იმედიანი.

[Battle Negative Thinking]

Nine weeks after he started chemotherapy, my brother had a CAT scan,

9 კვირიანი ქიმიო-კუსის შემდეგ

ჩვენ მივიღეთ გამოკვლევის შედეგები.

and I was by his side when he got the results.

All the tumors were gone.

სიმსივნე არსად იყო.

He still had three more rounds of chemotherapy to go,

მას კიდევ 3 ქიმიო-კურსი უნდა გაეკეთებინა,

but we knew he would recover.

მაგრამ გამოჯანმრთელების იმედები უკვე იყო.

This picture was taken two weeks ago.

ეს ფოტო ორი კვირის წინაა გადაღებული.

By taking action when you're lonely,

იმოქმედოთ როცა მარტოსულად გრძნობთ თავს,

by changing your responses to failure,

შეცვალოთ რეაქცია წარუმატებლობაზე,

by protecting your self-esteem,

გაუფრთხილდეთ თქვენს თვითშეფასებას,

by battling negative thinking,

ებრძოლოთ ნეგატიურ აზრებს,

you won't just heal your psychological wounds,

თქვენ არა მხოლოდ განკურნავთ ფსიქოლოგიურ ჭრილობებს

არამედ გააძლიერებთ თქვენს ემოციურ მდგრადობას და მეტად გაძლიერდებით.

you will build emotional resilience,

you will thrive.

A hundred years ago, people began practicing personal hygiene,

ასეული წლების წინ ადამიანებმა დაიწყეს პირადი ჰიგიენის დაცვა

და სიცოცხლის ხანგრძლივობა გაიზარდა 50%-ზე მეტით

and life expectancy rates rose by over 50 percent

in just a matter of decades.

სულ რამოდენიმე ათწლეულში.

I believe our quality of life could rise just as dramatically

მჯერა, რომ ჩვენი ცხოვრების ხარისხი ზუსტად ასე გაუმჯობესდება

თუ დავიცავთ ემოციურ ჰიგიენას.

if we all began practicing emotional hygiene.

შეგიძლიათ წარმოიდგინოთ მსოფლიო

Can you imagine what the world would be like

სადაც ყველა ფსიქოლოგიურად უფრო ჯანმრთელია?

if everyone was psychologically healthier?

If there were less loneliness and less depression?

სადაც ნაკლებადაა მარტოობა და დეპრესია?

If people knew how to overcome failure?

სადაც იციან თუ როგორ გადაილახოს წარუმატებლობა?

If they felt better about themselves and more empowered?

სადაც ყველა თავს გრძნობს უკეთ, უფრო ენერგიულად?

If they were happier and more fulfilled?

სადაც თავს გრძნობენ მეტად ბედნიერად, რეალიზებულად?

I can, because that's the world I want to live in.

მე შემიძლია, რადგან მე ასეთ სამყაროში მსურს ცხოვრება,

და სწორედ ასეთ სამყაროში უნდა ცხოვრება ჩემს ძმას.

And that's the world my brother wants to live in as well.

And if you just become informed and change a few simple habits, well --

თუ ეს მხოლოდ ახლა გაიგეთ და შეძლებთ შეცვალოთ რამოდენიმე ჩვევა,

ეს იქნება სამყარო სადაც ჩვენ ყველანი შევძლებთ ცხოვრებას.

that's the world we can all live in.

დიდი მადლობა.

Thank you very much.

(Applause)

(აპლოდისმენტი)