How to practice emotional first aid | Guy Winch | TED

5,039,010 views ・ 2015-02-16

TED


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Anna Maria Bojarowicz Korekta: Rysia Wand
00:15
I grew up with my identical twin,
0
15141
2535
Dorastałem z identycznym bratem bliźniakiem.
00:18
who was an incredibly loving brother.
1
18461
2464
Był niezwykle kochającym bratem.
00:21
Now, one thing about being a twin is,
2
21477
3072
Życie bliźniaka to szkoła
00:24
it makes you an expert at spotting favoritism.
3
24573
3588
w wyczuwaniu faworyzowania.
00:28
If his cookie was even slightly bigger than my cookie,
4
28642
4167
Gdy jego ciastko było choć trochę większe, zaczynałem zadawać pytania.
00:33
I had questions.
5
33723
1352
A, jak widać, nie głodowałem.
00:35
And clearly, I wasn't starving.
6
35099
2418
00:38
(Laughter)
7
38300
2002
(Śmiech)
00:40
When I became a psychologist, I began to notice favoritism
8
40873
4123
Gdy zostałem psychologiem, zacząłem dostrzegać inny rodzaj faworyzowania:
00:45
of a different kind;
9
45020
1714
00:46
and that is, how much more we value the body than we do the mind.
10
46758
4784
zauważyłem, że o wiele bardziej szanujemy ciało niż psychikę.
00:52
I spent nine years at university earning my doctorate in psychology,
11
52187
6034
Spędziłem 9 lat na uniwersytecie, pracując nad doktoratem z psychologii,
00:58
and I can't tell you how many people look at my business card and say,
12
58245
4254
ale nie uwierzycie, jak wiele osób na widok mojej wizytówki mówi:
01:02
"Oh -- a psychologist. So, not a real doctor,"
13
62523
4320
"O, psycholog! Taki niby-lekarz",
jakby to właśnie widniało na wizytówce.
01:08
as if it should say that on my card.
14
68209
1798
(Śmiech)
01:10
[Dr. Guy Winch, Just a Psychologist (Not a Real Doctor)]
15
70031
2785
[dr Guy Winch (niby-lekarz). Co za rozczarowanie]
01:12
(Laughter)
16
72840
1602
01:14
This favoritism we show the body over the mind --
17
74952
4384
Przejawy faworyzowania ciała nad umysłem widzę wszędzie.
01:19
I see it everywhere.
18
79360
1439
01:21
I recently was at a friend's house,
19
81718
1667
Ostatnio byłem u znajomych.
01:23
and their five-year-old was getting ready for bed.
20
83409
2522
Ich pięcioletni syn szykował się do snu.
01:25
He was standing on a stool by the sink, brushing his teeth,
21
85955
3605
Mył zęby, stojąc na stołku przy umywalce.
01:29
when he slipped and scratched his leg on the stool when he fell.
22
89584
3808
Poślizgnął się i, upadając, zadrasnął nogę o stołek.
01:33
He cried for a minute, but then he got back up,
23
93996
2972
Popłakał przez minutę, ale potem się podniósł,
01:36
got back on the stool, and reached out for a box of Band-Aids
24
96992
3514
stanął na stołku i sięgnął po pudełko z bandażem.
01:40
to put one on his cut.
25
100530
1764
01:43
Now, this kid could barely tie his shoelaces,
26
103050
3937
Dzieciak ledwie potrafił zawiązać buty,
01:47
but he knew you have to cover a cut so it doesn't become infected,
27
107011
4427
ale wie, że należy opatrzyć ranę, żeby nie wdała się infekcja
01:51
and you have to care for your teeth by brushing twice a day.
28
111462
3336
i że trzeba dbać o zęby, myjąc je dwa razy dziennie.
01:55
We all know how to maintain our physical health
29
115425
2920
Wszyscy wiemy, jak dbać o zdrowie fizyczne
01:58
and how to practice dental hygiene, right?
30
118369
2515
i jak dbać o zęby, prawda?
02:00
We've known it since we were five years old.
31
120908
2789
Wiemy to, odkąd skończyliśmy 5 lat.
02:04
But what do we know about maintaining our psychological health?
32
124442
4624
Ale co wiemy o dbaniu o psychikę?
Nic.
02:10
Well, nothing.
33
130070
1178
02:11
What do we teach our children about emotional hygiene?
34
131778
3790
Czego uczymy dzieci o higienie emocjonalnej?
02:16
Nothing.
35
136740
1205
Niczego.
02:18
How is it that we spend more time taking care of our teeth
36
138767
4448
Jak to się dzieje, że więcej dbamy o zęby
02:23
than we do our minds?
37
143595
1784
niż o umysł?
02:26
Why is it that our physical health is so much more important to us
38
146202
4810
Dlaczego zdrowie fizyczne jest dla nas o wiele ważniejsze
niż zdrowie psychiczne?
02:31
than our psychological health?
39
151036
1669
02:33
We sustain psychological injuries even more often than we do physical ones,
40
153393
5390
Z powodów psychicznych, częściej niż z fizycznych,
02:38
injuries like failure or rejection or loneliness.
41
158807
4206
odnosimy rany takie jak porażka, odrzucenie, samotność.
02:43
And they can also get worse if we ignore them,
42
163037
2771
One też mogą się pogorszyć, jeśli je zignorujemy,
02:45
and they can impact our lives in dramatic ways.
43
165832
2890
i mogą wpłynąć na nasze życie w dramatyczny sposób.
02:49
And yet, even though there are scientifically proven techniques
44
169285
4180
Choć są naukowo sprawdzone techniki
02:53
we could use to treat these kinds of psychological injuries,
45
173489
3893
leczenia tego typu ran,
02:57
we don't.
46
177803
1159
nie robimy tego.
02:59
It doesn't even occur to us that we should.
47
179374
2541
Nawet nie przyjdzie nam do głowy, że trzeba.
03:02
"Oh, you're feeling depressed? Just shake it off; it's all in your head."
48
182434
4057
"Jesteś przygnębiony? Otrząśnij się! To wszystko jest w twojej głowie".
Wyobrażacie sobie powiedzieć coś takiego do kogoś ze złamaną nogą?
03:07
Can you imagine saying that to somebody with a broken leg:
49
187190
2877
03:10
"Oh, just walk it off; it's all in your leg."
50
190091
2586
"Rozchodź to! To wszytko jest w twojej nodze".
03:12
(Laughter)
51
192907
1945
(Śmiech)
03:15
It is time we closed the gap
52
195249
2858
Najwyższa pora załatać dziurę między zdrowiem psychicznym a fizycznym,
03:18
between our physical and our psychological health.
53
198131
3088
03:21
It's time we made them more equal,
54
201243
2119
i zacząć równo traktować,
03:24
more like twins.
55
204385
1818
jak bliźniaków.
03:27
Speaking of which, my brother is also a psychologist.
56
207148
3773
Nota bene, mój brat jest także psychologiem,
03:30
So he's not a real doctor, either.
57
210945
2431
czyli także niby-lekarzem.
03:33
(Laughter)
58
213400
1728
(Śmiech)
03:35
We didn't study together, though.
59
215708
1972
Ale nie studiowaliśmy razem.
03:37
In fact, the hardest thing I've ever done in my life
60
217704
4391
Najtrudniejszą rzeczą w moim życiu
była przeprowadzka do Nowego Jorku,
03:42
is move across the Atlantic to New York City
61
222119
2746
03:44
to get my doctorate in psychology.
62
224889
1887
aby zrobić doktorat z psychologii.
03:47
We were apart then for the first time in our lives,
63
227698
2963
Po raz pierwszy w życiu byliśmy od siebie oddzieleni
03:50
and the separation was brutal for both of us.
64
230685
3285
i ta separacja była ciężka dla nas obu.
03:54
But while he remained among family and friends,
65
234295
3247
Ale podczas gdy brat został wśród rodziny i przyjaciół,
03:57
I was alone in a new country.
66
237566
2057
ja byłem sam w obcym kraju.
04:00
We missed each other terribly,
67
240251
1720
Strasznie za sobą tęskniliśmy,
04:01
but international phone calls were really expensive then,
68
241995
3153
ale rozmowy międzynarodowe były wtedy bardzo drogie
04:05
and we could only afford to speak for five minutes a week.
69
245172
4429
i mogliśmy sobie pozwolić na pięć minut rozmowy tygodniowo.
Gdy zbliżał się dzień naszych urodzin,
04:10
When our birthday rolled around,
70
250459
1526
04:12
it was the first we wouldn't be spending together.
71
252009
2552
pierwszych, które spędzaliśmy osobno,
04:14
We decided to splurge,
72
254585
1329
nonszalancko postanowiliśmy, że tego tygodnia porozmawiamy przez 10 minut.
04:15
and that week, we would talk for 10 minutes.
73
255938
2166
04:18
(Laughter)
74
258128
1293
04:19
I spent the morning pacing around my room, waiting for him to call --
75
259445
4064
Cały ranek czekałem na telefon, niecierpliwie chodząc po pokoju.
Czekałem i czekałem, ale telefon nie zadzwonił.
04:24
and waiting ...
76
264154
1157
04:26
and waiting.
77
266103
1177
04:27
But the phone didn't ring.
78
267817
1431
Biorąc pod uwagę różnicę w czasie, pomyślałem:
04:30
Given the time difference, I assumed,
79
270125
2018
04:32
"OK, he's out with friends, he'll call later."
80
272167
2298
"Pewnie wyszedł z kolegami i zadzwoni później".
04:34
There were no cell phones then.
81
274489
1508
Nie było wtedy komórek.
04:36
But he didn't.
82
276805
1303
Ale nie zadzwonił.
04:39
And I began to realize that after being away for over 10 months,
83
279171
4504
Zacząłem rozumieć, że przez moją 10-miesięczną nieobecność
04:44
he no longer missed me the way I missed him.
84
284253
2835
on nie tęskni już za mną tak, jak ja za nim.
Wiedziałem, że zadzwoni nazajutrz,
04:48
I knew he would call in the morning,
85
288028
2503
ale tamta noc była najsmutniejszą i najdłuższą nocą mojego życia.
04:50
but that night was one of the saddest and longest nights of my life.
86
290555
4515
04:56
I woke up the next morning.
87
296717
1869
Obudziłem się rano.
04:58
I glanced down at the phone,
88
298688
1647
Spojrzałem na telefon i spostrzegłem, że poprzedniego dnia,
05:00
and I realized I had kicked it off the hook
89
300359
2754
05:03
when pacing the day before.
90
303137
1677
chodząc niecierpliwie po pokoju, strąciłem słuchawkę.
05:06
I stumbled out of bed,
91
306612
1651
Zszedłem niepewnie z łóżka,
05:08
I put the phone back on the receiver, and it rang a second later.
92
308287
3213
odłożyłem słuchawkę na miejsce i po sekundzie telefon zadzwonił.
05:11
And it was my brother,
93
311764
1660
I to był mój brat, nieźle wkurzony.
05:13
and boy, was he pissed.
94
313448
1668
05:15
(Laughter)
95
315140
2204
(Śmiech)
05:17
It was the saddest and longest night of his life as well.
96
317368
3250
To była także najsmutniejsza i najdłuższa noc w jego życiu.
Próbowałem wyjaśnić, co się stało, ale powiedział:
05:21
Now, I tried to explain what happened, but he said,
97
321126
2411
05:23
"I don't understand.
98
323561
1219
"Nie rozumiem, skoro widziałeś, że nie dzwonię,
05:24
If you saw I wasn't calling you,
99
324804
1915
05:26
why didn't you just pick up the phone and call me?"
100
326743
2816
dlaczego nie podniosłeś słuchawki i nie zadzwoniłeś do mnie?".
05:31
He was right.
101
331057
1180
Miał rację. Dlaczego nie zadzwoniłem?
05:32
Why didn't I call him?
102
332841
1513
05:35
I didn't have an answer then.
103
335187
1674
Nie umiałem wtedy odpowiedzieć na to pytanie. Teraz umiem.
05:37
But I do today,
104
337608
1451
Odpowiedź jest bardzo prosta: samotność.
05:39
and it's a simple one:
105
339083
1321
05:41
loneliness.
106
341688
1173
05:43
Loneliness creates a deep psychological wound,
107
343948
4049
Samotność zadaje psychice bardzo głęboką ranę,
która zniekształca postrzeganie i plącze nam myśli.
05:48
one that distorts our perceptions and scrambles our thinking.
108
348021
3700
Zaczynamy wierzyć, że obchodzimy innych mniej niż w rzeczywistości.
05:52
It makes us believe that those around us care much less than they actually do.
109
352228
5270
Boimy się wyjść z inicjatywą,
05:58
It make us really afraid to reach out,
110
358034
2294
06:00
because why set yourself up for rejection and heartache
111
360352
4090
bo po co samemu wystawiać się na odrzucenie i złamanie serca,
skoro nasze serce już cierpi ponad miarę?
06:04
when your heart is already aching more than you can stand?
112
364466
3053
06:08
I was in the grips of real loneliness back then,
113
368432
3083
Wtedy czułem się okropnie samotny,
06:11
but I was surrounded by people all day, so it never occurred to me.
114
371539
3869
ale nie zdawałem sobie z tego sprawy, bo całymi dniami otaczali mnie ludzie.
06:16
But loneliness is defined purely subjectively.
115
376273
3619
Samotność to uczucie czysto subiektywne.
06:20
It depends solely on whether you feel emotionally or socially disconnected
116
380415
5764
Zależy całkowicie od tego, czy czujesz emocjonalny i społeczny związek
z ludźmi wokół, czy też nie.
06:26
from those around you.
117
386203
1158
06:27
And I did.
118
387385
1157
A ja nie czułem.
06:29
There is a lot of research on loneliness, and all of it is horrifying.
119
389249
5266
Jest dużo badań nad samotnością. Dużo z nich jest przerażających.
06:35
Loneliness won't just make you miserable;
120
395499
2100
Samotność nie tylko unieszczęśliwia, ale także zabija.
06:38
it will kill you.
121
398307
1150
06:39
I'm not kidding.
122
399790
1170
Nie żartuję!
06:40
Chronic loneliness increases your likelihood of an early death
123
400984
3591
Chroniczna samotność zwiększa prawdopodobieństwo wczesnej śmierci
06:44
by 14 percent.
124
404599
1896
o 14%.
06:46
Fourteen percent!
125
406902
1365
06:48
Loneliness causes high blood pressure,
126
408780
2815
Podnosi ciśnienie i poziom cholesterolu.
06:51
high cholesterol.
127
411619
1165
06:52
It even suppress the functioning of your immune system,
128
412808
3725
Osłabia także funkcjonowanie systemu odpornościowego,
06:56
making you vulnerable to all kinds of illnesses and diseases.
129
416557
4032
zwiększając podatność na różne choroby i infekcje.
07:00
In fact, scientists have concluded that taken together,
130
420613
3538
Naukowcy wywnioskowali,
07:04
chronic loneliness poses as significant a risk
131
424175
3656
że chroniczna samotność
zagraża zdrowiu i życiu tak samo jak papierosy,
07:07
for your long-term health and longevity
132
427855
2769
07:10
as cigarette smoking.
133
430648
1348
tyle że na paczkach papierosów widnieje ostrzeżenie: "Palenie zabija",
07:12
Now, cigarette packs come with warnings saying, "This could kill you."
134
432464
4107
07:17
But loneliness doesn't.
135
437033
1744
a na samotności nie.
07:19
And that's why it's so important
136
439405
1855
Dlatego trzeba na pierwszym miejscu postawić zdrowie psychiczne,
07:21
that we prioritize our psychological health,
137
441284
3063
zacząć dbać o higienę emocjonalną.
07:24
that we practice emotional hygiene.
138
444371
2702
07:27
Because you can't treat a psychological wound
139
447525
2833
Bo nie da się leczyć ran psychicznych,
07:30
if you don't even know you're injured.
140
450382
2019
jeśli nawet o nich nie wiemy.
07:34
Loneliness isn't the only psychological wound
141
454076
2844
Samotność to nie jedyna psychiczna rana,
07:36
that distorts our perceptions and misleads us.
142
456944
2889
która wykrzywia percepcją i oszukuje.
07:40
Failure does that as well.
143
460540
2263
Porażka też to robi.
07:43
I once visited a day care center,
144
463818
2263
Raz odwiedziłem przedszkole, gdzie zobaczyłem
07:46
where I saw three toddlers play with identical plastic toys.
145
466105
4487
trójkę maluchów bawiących się identycznymi plastikowymi zabawkami.
07:51
You had to slide the red button, and a cute doggie would pop out.
146
471140
4039
Trzeba było przesunąć czerwony guzik, żeby wyskoczył słodki piesio.
07:55
One little girl tried pulling the purple button, then pushing it,
147
475817
4571
Jedna dziewczynka próbowała przesunąć fioletowy guzik, potem go naciskała,
08:00
and then she just sat back and looked at the box
148
480412
2794
a potem siadła i patrzyła na pudełko z drżącą buzią.
08:03
with her lower lip trembling.
149
483230
1775
Chłopiec obok niej obserwował sytuację,
08:05
The little boy next to her watched this happen,
150
485029
3051
08:08
then turned to his box and burst into tears without even touching it.
151
488104
3835
po czym odwrócił się do swojego pudełka i rozpłakał się, nie dotykając go nawet.
Druga dziewczynka próbowała, co tylko przyszło jej do głowy,
08:13
Meanwhile, another little girl tried everything she could think of
152
493141
3442
08:16
until she slid the red button,
153
496607
1784
aż przesunęła czerwony guzik,
08:18
the cute doggie popped out, and she squealed with delight.
154
498415
3478
słodki piesio wyskoczył, a ona zapiszczała z radości.
08:22
So: three toddlers with identical plastic toys,
155
502421
3788
Trójka maluchów z identycznymi zabawkami,
ale z bardzo różną reakcją na porażkę.
08:26
but with very different reactions to failure.
156
506233
3111
08:29
The first two toddlers were perfectly capable of sliding a red button.
157
509893
3895
Pierwsza dwójka potrafiłaby przesunąć czerwony guzik.
08:34
The only thing that prevented them from succeeding
158
514455
3111
Powstrzymał ich tylko własny mózg,
08:37
was that their mind tricked them into believing they could not.
159
517590
3675
który wmówił im, że nie potrafią.
08:41
Now, adults get tricked this way as well, all the time.
160
521920
3704
Dorośli też dają się tak manipulować.
Każdy ma zestaw uczuć i wierzeń uruchamianych automatycznie,
08:46
In fact, we all have a default set of feelings and beliefs
161
526028
5153
08:51
that gets triggered whenever we encounter frustrations and setbacks.
162
531205
4095
kiedy tylko doświadczymy frustracji lub porażki.
08:55
Are you aware of how your mind reacts to failure?
163
535324
2856
Czy jesteście świadomi tego, jak wasz mózg reaguje na porażkę?
08:58
You need to be.
164
538783
1226
Powinniście być.
09:00
Because if your mind tries to convince you you're incapable of something,
165
540033
4373
Bo kiedy mózg próbuje was przekonać, że czegoś nie umiecie,
09:04
and you believe it,
166
544430
1509
a wy w to uwierzycie,
09:05
then like those two toddlers, you'll begin to feel helpless
167
545963
3274
to, podobnie jak ta dwójka maluchów, poczujecie bezsilność
09:09
and you'll stop trying too soon, or you won't even try at all.
168
549261
3259
i za wcześnie przestaniecie próbować albo w ogóle nie zaczniecie.
09:12
And then you'll be even more convinced you can't succeed.
169
552859
3084
I jeszcze umocnicie się w przekonaniu, że wam się nie uda.
09:15
You see, that's why so many people function below their actual potential.
170
555967
4594
Dlatego właśnie tylu ludzi funkcjonuje poniżej swoich możliwości.
09:20
Because somewhere along the way, sometimes a single failure
171
560951
3284
Gdzieś po drodze pojedyncza porażka
09:24
convinced them that they couldn't succeed, and they believed it.
172
564259
3428
przekonała ich, że im się nie uda, a oni w to uwierzyli.
Bardzo trudno zmienić raz zdobyte przekonanie.
09:28
Once we become convinced of something, it's very difficult to change our mind.
173
568900
4260
09:33
I learned that lesson the hard way when I was a teenager with my brother.
174
573831
3843
Doświadczyłem tej bolesnej lekcji jako nastolatek.
09:38
We were driving with friends down a dark road at night,
175
578031
3335
Jechaliśmy nocą ciemną uliczką z bratem i kolegami,
09:41
when a police car stopped us.
176
581390
1680
gdy zatrzymał nas policyjny radiowóz.
09:43
There had been a robbery in the area and they were looking for suspects.
177
583094
3563
W pobliżu był napad i szukali podejrzanych.
09:46
The officer approached the car, and shined his flashlight on the driver,
178
586681
3744
Policjant podszedł do samochodu i poświecił latarką na kierowcę,
09:50
then on my brother in the front seat,
179
590839
2008
potem na mojego brata i na końcu na mnie.
09:53
and then on me.
180
593285
1166
09:54
And his eyes opened wide and he said,
181
594475
2384
Zrobił wielkie oczy i powiedział:
"Gdzieś cię już wcześniej widziałem".
09:57
"Where have I seen your face before?"
182
597283
1841
(Śmiech)
09:59
(Laughter)
183
599148
2613
10:02
And I said,
184
602075
1151
Odpowiedziałem: "Na przednim siedzeniu".
10:03
"In the front seat."
185
603683
1675
10:05
(Laughter)
186
605382
2487
(Śmiech)
10:08
But that made no sense to him whatsoever,
187
608405
2120
Ale on tego nie zrozumiał,
10:10
so now he thought I was on drugs.
188
610549
1939
więc pomyślał, że jestem naćpany.
10:12
(Laughter)
189
612512
1560
(Śmiech)
10:14
So he drags me out of the car, he searches me,
190
614096
2571
Wyciągnął mnie z wozu, przeszukał,
10:16
he marches me over to the police car,
191
616691
1827
zaprowadził do radiowozu
10:18
and only when he verified I didn't have a police record,
192
618542
3500
i dopiero gdy zobaczył, że nie byłem dotąd notowany,
10:22
could I show him I had a twin in the front seat.
193
622066
3510
mogłem mu pokazać brata bliźniaka na przednim siedzeniu.
10:26
But even as we were driving away,
194
626417
1772
Nawet gdy odjeżdżaliśmy, było widać,
10:28
you could see by the look on his face he was convinced
195
628213
2988
że wciąż mnie o coś podejrzewa.
10:31
that I was getting away with something.
196
631225
2044
10:33
(Laughter)
197
633293
1662
Ciężko nam zmienić zdanie, gdy raz się o do czegoś przekonamy.
10:35
Our mind is hard to change once we become convinced.
198
635293
3352
10:38
So it might be very natural to feel demoralized
199
638669
3440
Uczucie demoralizacji jest bardzo naturalne po porażce,
10:42
and defeated after you fail.
200
642133
1687
10:43
But you cannot allow yourself to become convinced you can't succeed.
201
643844
4374
ale nie możecie dać się przekonać, że już nigdy wam się nie uda.
10:48
You have to fight feelings of helplessness.
202
648242
2848
Musicie zwalczać uczucie bezradności.
Musicie przejąć kontrolę nad sytuacją
10:51
You have to gain control over the situation.
203
651114
3255
10:54
And you have to break this kind of negative cycle
204
654393
2592
i zatrzymać negatywny cykl, zanim się rozkręci.
10:57
before it begins.
205
657009
1219
10:58
[Stop Emotional Bleeding]
206
658252
1915
11:00
Our minds and our feelings --
207
660191
2411
Nasz mózg i uczucia
11:02
they're not the trustworthy friends we thought they were.
208
662626
3341
to nie są godni zaufania przyjaciele, jak nam się wydaje.
11:05
They're more like a really moody friend,
209
665991
2842
To raczej bardzo kapryśni przyjaciele,
11:08
who can be totally supportive one minute, and really unpleasant the next.
210
668857
4683
którzy raz potrafią wspierać, a za chwilę są bardzo nieprzyjemni.
Raz pracowałem z kobietą,
11:14
I once worked with this woman who, after 20 years marriage
211
674175
3683
która po dwudziestu latach małżeństwa i po bardzo nieprzyjemnym rozwodzie
11:17
and an extremely ugly divorce,
212
677882
2405
w końcu odważyła się pójść na randkę.
11:20
was finally ready for her first date.
213
680311
2237
11:22
She had met this guy online,
214
682572
2023
Poznała przez internet faceta, który wydawał się miły i spełniony życiowo,
11:24
and he seemed nice and he seemed successful,
215
684619
2430
a przede wszystkim wydawał się bardzo nią zainteresowany.
11:27
and most importantly, he seemed really into her.
216
687073
3532
11:30
So she was very excited, she bought a new dress,
217
690629
2758
Bardzo się cieszyła, kupiła nową sukienkę
11:33
and they met at an upscale New York City bar for a drink.
218
693411
3591
i spotkali się na drinka w ekskluzywnym lokalu w Nowym Jorku.
11:37
Ten minutes into the date, the man stands up and says,
219
697667
3780
Dziesięć minut później facet wstał i powiedział:
11:41
"I'm not interested," and walks out.
220
701471
1859
"Nie jestem zainteresowany" i wyszedł.
11:45
Rejection is extremely painful.
221
705798
3115
Odrzucenie jest niezmiernie bolesne.
11:49
The woman was so hurt she couldn't move.
222
709500
2146
Kobieta nie była w stanie się ruszyć. Zadzwoniła do przyjaciela,
11:52
All she could do was call a friend.
223
712037
1764
11:54
Here's what the friend said: "Well, what do you expect?
224
714198
4190
który powiedział: "A czego się spodziewałaś?
11:58
You have big hips, you have nothing interesting to say.
225
718816
3272
Jesteś szeroka w biodrach, nie masz nic ciekawego do powiedzenia,
12:02
Why would a handsome, successful man like that
226
722493
2534
dlaczego taki przystojny i spełniony facet
miałby chodzić na randki z kimś takim jak ty?".
12:05
ever go out with a loser like you?"
227
725051
2208
Szokujące, że przyjaciel może być tak okrutny, prawda?
12:09
Shocking, right, that a friend could be so cruel?
228
729092
3011
12:12
But it would be much less shocking
229
732531
2602
Ale to nie byłoby aż tak szokujące,
gdybym wam powiedział, że to nie był przyjaciel.
12:15
if I told you it wasn't the friend who said that.
230
735157
2466
12:17
It's what the woman said to herself.
231
737957
2019
Ta kobieta powiedziała tak sama do siebie.
12:20
And that's something we all do,
232
740893
1821
Właśnie tak robimy wszyscy, zwłaszcza po zerwaniu.
12:23
especially after a rejection.
233
743334
1893
Zaczynamy myśleć o wszystkich naszych błędach i brakach,
12:25
We all start thinking of all our faults and all our shortcomings,
234
745251
3445
o tym, kim chcielibyśmy być, a kim nie,
12:28
what we wish we were, what we wish we weren't.
235
748720
2166
12:30
We call ourselves names.
236
750910
1355
obrzucamy się wyzwiskami.
12:32
Maybe not as harshly, but we all do it.
237
752289
2486
Może nie tak ostro, ale każdy to robi.
12:35
And it's interesting that we do,
238
755274
1622
To ciekawe postępowanie, bo nasze poczucie wartości już cierpi.
12:36
because our self-esteem is already hurting.
239
756920
2863
12:40
Why would we want to go and damage it even further?
240
760189
2572
Dlaczego ranimy je jeszcze bardziej?
Nie rozgrzebujemy sobie celowo fizycznej rany.
12:43
We wouldn't make a physical injury worse on purpose.
241
763236
2622
12:45
You wouldn't get a cut on your arm and decide, "Oh! I know --
242
765882
2902
Nikt ranny w rękę nie powiedziałby:
12:48
I'm going to take a knife and see how much deeper I can make it."
243
768808
3536
"Wiem! Wezmę nóż i zobaczę, jak głęboko wejdzie".
12:52
But we do that with psychological injuries all the time.
244
772368
3581
Ale w sferze psychologicznej robimy to cały czas.
12:55
Why? Because of poor emotional hygiene.
245
775973
3095
Dlaczego? Przez brak higieny emocjonalnej.
12:59
Because we don't prioritize our psychological health.
246
779442
2698
Bo nie stawiamy na pierwszym miejscu zdrowia psychicznego.
13:02
We know from dozens of studies that when your self-esteem is lower,
247
782862
3560
Z badań wiadomo, że kiedy maleje poczucie własnej wartości,
13:06
you are more vulnerable to stress and to anxiety;
248
786446
3461
rośnie podatność na stres i lęk,
13:09
that failures and rejections hurt more,
249
789931
2674
porażki i odrzucenie ranią bardziej, a gojenie się ran trwa dłużej.
13:12
and it takes longer to recover from them.
250
792629
2283
13:15
So when you get rejected, the first thing you should be doing
251
795507
3252
Po odrzuceniu przede wszystkim należy
13:18
is to revive your self-esteem,
252
798783
2061
pobudzać poczucie własnej wartości, a nie tłuc się samemu na miazgę.
13:20
not join Fight Club and beat it into a pulp.
253
800868
2959
Kiedy przeżywasz ból emocjonalny,
13:25
When you're in emotional pain,
254
805180
1756
13:27
treat yourself with the same compassion
255
807459
3038
traktuj siebie z takim samym współczuciem, jakiego spodziewałbyś się od przyjaciela.
13:30
you would expect from a truly good friend.
256
810521
2633
13:33
[Protect Your Self-Esteem]
257
813361
1888
13:35
We have to catch our unhealthy psychological habits and change them.
258
815273
4301
Musimy wyłapywać i zmieniać niezdrowe nawyki psychiczne.
13:39
And one of unhealthiest and most common is called rumination.
259
819598
4218
Jedno z najbardziej niezdrowych i powszechnych przyzwyczajeń
to uporczywe rozmyślanie lub innymi słowy "przeżuwanie".
13:44
To ruminate means to chew over.
260
824228
2500
13:46
It's when your boss yells at you
261
826752
2189
Na przykład gdy szef cię skrzyczy lub profesor upokorzy przed klasą
13:48
or your professor makes you feel stupid in class,
262
828965
2621
13:51
or you have big fight with a friend
263
831610
2249
albo pokłócisz się z przyjacielem
13:53
and you just can't stop replaying the scene in your head for days,
264
833883
4061
i całymi dniami odtwarzasz w głowie tę scenę,
13:57
sometimes for weeks on end.
265
837968
2389
przez wiele tygodni.
Rozmyślanie o smutnych zdarzeniach
14:00
Now, ruminating about upsetting events in this way can easily become a habit,
266
840494
4999
łatwo zmienia się w kosztowny nawyk.
14:05
and it's a very costly one,
267
845517
1449
14:07
because by spending so much time focused on upsetting and negative thoughts,
268
847431
4720
Spędzając tyle czasu z przykrymi i negatywnymi myślami,
narażasz się na wpędzenie
14:12
you are actually putting yourself at significant risk
269
852175
2949
w depresję kliniczną, alkoholizm, zaburzenia łaknienia,
14:15
for developing clinical depression,
270
855148
1737
14:17
alcoholism,
271
857370
1266
14:18
eating disorders,
272
858660
1162
14:19
and even cardiovascular disease.
273
859846
2106
a nawet choroby układu krążenia.
14:22
The problem is,
274
862682
1192
Sęk w tym, że silna potrzeba rozmyślania może zdawać się bardzo istotna,
14:23
the urge to ruminate can feel really strong and really important,
275
863898
3941
14:27
so it's a difficult habit to stop.
276
867863
2083
dlatego ten nawyk tak trudno pokonać.
14:30
I know this for a fact,
277
870804
1623
Doświadczyłem tego na własnej skórze.
14:32
because a little over a year ago, I developed the habit myself.
278
872451
3536
Niewiele ponad rok temu u brata zdiagnozowano
14:36
You see, my twin brother was diagnosed with stage 3 non-Hodgkin's lymphoma.
279
876540
5561
z 3. stadium chłoniaka nieziarniczego.
14:42
His cancer was extremely aggressive.
280
882965
2144
Jego rak był bardzo agresywny.
14:45
He had visible tumors all over his body.
281
885133
3066
Miał widoczne guzy na całym ciele.
14:48
And he had to start a harsh course of chemotherapy.
282
888904
3356
Musiał rozpocząć intensywną chemioterapię.
14:53
And I couldn't stop thinking about what he was going through.
283
893627
4050
Nie mogłem przestać myśleć o tym, co przechodził i ile cierpiał.
14:58
I couldn't stop thinking about how much he was suffering,
284
898586
2720
Choć on nawet raz się nie poskarżył.
15:02
even though he never complained, not once.
285
902322
3269
15:06
He had this incredibly positive attitude.
286
906070
2927
Miał nieprawdopodobnie pozytywne nastawienie.
Jego zdrowie psychiczne było zdumiewające.
15:09
His psychological health was amazing.
287
909021
2487
15:12
I was physically healthy, but psychologically, I was a mess.
288
912212
4115
Ja byłem zdrowy fizycznie, lecz psychicznie byłem w rozsypce.
Ale wiedziałem, co robić.
15:17
But I knew what to do.
289
917303
1241
15:18
Studies tell us that even a two-minute distraction is sufficient
290
918568
4651
Badania mówią, że nawet dwuminutowe oderwanie od problemu przynosi efekty
w przełamaniu potrzeby rozmyślania w danym momencie.
15:23
to break the urge to ruminate in that moment.
291
923243
2454
Gdy tylko dopadały mnie smutne, denerwujące czy negatywne myśli,
15:26
And so each time I had a worrying, upsetting, negative thought,
292
926110
3648
15:29
I forced myself to concentrate on something else until the urge passed.
293
929782
4355
zmuszałem się do koncentracji na czymś innym,
póki potrzeba myślenia nie minęła.
15:34
And within one week, my whole outlook changed
294
934161
4465
W tydzień moje spojrzenie na sytuację się zmieniło.
15:38
and became more positive and more hopeful.
295
938650
2728
Stało się bardziej pozytywne i pełne nadziei.
15:41
[Battle Negative Thinking]
296
941509
1734
15:43
Nine weeks after he started chemotherapy, my brother had a CAT scan,
297
943267
4443
Dziewięć tygodni po rozpoczęciu leczenia zrobiono bratu tomografię komputerową
15:48
and I was by his side when he got the results.
298
948167
2357
i byłem przy jego boku, gdy dostał wyniki.
15:51
All the tumors were gone.
299
951125
1839
Rak zniknął.
15:54
He still had three more rounds of chemotherapy to go,
300
954297
2974
Wciąż czekały go dodatkowe 3 miesiące chemioterapii,
15:57
but we knew he would recover.
301
957295
1580
ale wiedział, że wyzdrowieje.
15:59
This picture was taken two weeks ago.
302
959659
2859
To zdjęcie zrobiono dwa tygodnie temu.
16:05
By taking action when you're lonely,
303
965807
2505
Podejmując działanie, gdy czujesz się samotny,
16:08
by changing your responses to failure,
304
968978
2720
zmieniając nastawienie do porażki,
16:12
by protecting your self-esteem,
305
972225
2396
chroniąc poczucie własnej wartości,
16:14
by battling negative thinking,
306
974645
2282
pokonując negatywne myślenie,
16:16
you won't just heal your psychological wounds,
307
976951
3229
nie tylko wyleczysz psychiczne rany,
16:20
you will build emotional resilience,
308
980204
2559
zbudujesz też emocjonalną odporność i rozkwitniesz.
16:22
you will thrive.
309
982787
1228
16:24
A hundred years ago, people began practicing personal hygiene,
310
984664
4036
Sto lat temu ludzie zaczęli dbać o higienę osobistą
i długość życia wzrosła o ponad 50%
16:29
and life expectancy rates rose by over 50 percent
311
989267
4251
16:33
in just a matter of decades.
312
993542
1718
po kilku dziesięcioleciach.
16:35
I believe our quality of life could rise just as dramatically
313
995947
4089
Wierzę, że jakość naszego życia mogłaby wzrosnąć równie dramatycznie,
16:40
if we all began practicing emotional hygiene.
314
1000060
3309
gdybyśmy zaczęli dbać o higienę emocjonalną.
Możecie sobie wyobrazić, jaki byłby świat,
16:44
Can you imagine what the world would be like
315
1004194
2063
16:46
if everyone was psychologically healthier?
316
1006281
2536
gdyby wszyscy byli zdrowsi psychicznie?
16:48
If there were less loneliness and less depression?
317
1008841
2921
Gdyby było mniej samotności i depresji?
16:52
If people knew how to overcome failure?
318
1012240
2567
Gdyby ludzie wiedzieli, jak podnieść się po porażce?
16:55
If they felt better about themselves and more empowered?
319
1015224
3265
Gdyby mieli więcej wiary w siebie i własne siły?
16:58
If they were happier and more fulfilled?
320
1018513
2401
Gdyby byli szczęśliwsi i bardziej spełnieni?
17:01
I can, because that's the world I want to live in.
321
1021760
3277
Ja mogę, bo to jest świat, w którym chcę żyć
17:06
And that's the world my brother wants to live in as well.
322
1026021
3686
i w którym chce żyć mój brat.
17:10
And if you just become informed and change a few simple habits, well --
323
1030371
4900
A skoro właśnie dowiedzieliście się, jak zmienić kilka nawyków,
będzie to świat, w którym wszyscy możemy żyć.
17:16
that's the world we can all live in.
324
1036001
2357
Dziękuję bardzo.
17:19
Thank you very much.
325
1039373
1166
17:20
(Applause)
326
1040563
2604
(Brawa)
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7