How to practice emotional first aid | Guy Winch | TED

Translator: Smita Kantak Reviewer: Arvind Patil

I grew up with my identical twin,

मी आणि माझा जुळा भाऊ. आम्ही एकत्रच लहानाचे मोठे झालो.

who was an incredibly loving brother.

माझा हा भाऊ खूप प्रेमळ आहे.

Now, one thing about being a twin is,

आपण जुळ्यांपैकी एक असलो,

it makes you an expert at spotting favoritism.

की पक्षपातीपणा चट्कन ओळखायला शिकतो.

If his cookie was even slightly bigger than my cookie,

त्याला माझ्यापेक्षा जरासं मोठं बिस्कीट मिळालं,

I had questions.

की माझे प्रश्न सुरु होत.

And clearly, I wasn't starving.

तशी माझी काही उपासमार होत नव्हती, हे उघडच आहे.

(Laughter)

(हशा)

When I became a psychologist, I began to notice favoritism

मोठेपणी मानसशास्त्रज्ञ झाल्यावर एक वेगळा पक्षपातीपणा

of a different kind;

माझ्या लक्षात येऊ लागला.

and that is, how much more we value the body than we do the mind.

आणि तो म्हणजे, आपण मनापेक्षा शरीराला किती जास्त महत्त्व देतो.

I spent nine years at university earning my doctorate in psychology,

विद्यापीठात नऊ वर्षं परिश्रम करून मी मानसशास्त्रातली डॉक्टरेट मिळवली.

and I can't tell you how many people look at my business card and say,

पण तुम्हांला काय सांगू, माझं कार्ड बघून कितीतरी लोक म्हणतात,

"Oh -- a psychologist. So, not a real doctor,"

अरे ! मानसशास्त्स्त्रज्ञ म्हणजे खरा डॉक्टर नाही..

as if it should say that on my card.

म्हणजे कार्डावर तसं छापायला हवं का?

[Dr. Guy Winch, Just a Psychologist (Not a Real Doctor)]

डॉ. गाय विंच. नुसतेच मानसशास्त्रज्ञ. (खरे डॉक्टर नव्हेत.)

(Laughter)

(हशा)

This favoritism we show the body over the mind --

आपण शरीराच्या बाजूने पक्षपातीपणा करतो,

I see it everywhere.

हे मला सर्वत्र पाहायला मिळतं.

I recently was at a friend's house,

मी एका मित्राच्या घरी गेलो होतो.

and their five-year-old was getting ready for bed.

त्यांचा ५ वर्षांचा मुलगा झोपण्यापूर्वी

He was standing on a stool by the sink, brushing his teeth,

दात घासण्यासाठी सिंकजवळ स्टूलवर चढला.

when he slipped and scratched his leg on the stool when he fell.

तो पाय घसरून पडला, आणि त्याला खरचटलं.

He cried for a minute, but then he got back up,

तो मिनिटभर रडला, पण मग उठून

got back on the stool, and reached out for a box of Band-Aids

परत स्टूलवर चढला, आणि जखमेवर लावायला

to put one on his cut.

त्याने बँडेड शोधून काढली.

Now, this kid could barely tie his shoelaces,

या मुलाला अजून बुटाची नाडीसुद्धा नीट बांधता येत नाही.

but he knew you have to cover a cut so it doesn't become infected,

पण त्याला ठाऊक आहे, की जखमेवर पट्टी लावली तर जंतुसंसर्ग होणार नाही.

and you have to care for your teeth by brushing twice a day.

तसंच, दातांची काळजी घेण्यासाठी ते दिवसातून दोनदा घासायला हवेत.

We all know how to maintain our physical health

आरोग्याची आणि दातांची काळजी

and how to practice dental hygiene, right?

कशी घ्यावी,हे आपल्या सर्वांना ठाऊक आहे, हो ना?

We've known it since we were five years old.

अगदी वयाच्या पाचव्या वर्षापासून.

But what do we know about maintaining our psychological health?

पण मानसिक आरोग्याविषयी आपल्याला काय माहिती आहे?

Well, nothing.

काहीही नाही.

What do we teach our children about emotional hygiene?

मानसिक आरोग्याविषयी आपण आपल्या मुलांना काय शिकवतो?

Nothing.

काहीही नाही.

How is it that we spend more time taking care of our teeth

जितका वेळ दातांची काळजी घेण्यात घालवतो,

than we do our minds?

तितकाही आपण मनासाठी देत नाही. असं का?

Why is it that our physical health is so much more important to us

आपण आपलं शारीरिक आरोग्य मानसिक आरोग्यापेक्षा

than our psychological health?

जास्त महत्त्वाचं का मानतो?

We sustain psychological injuries even more often than we do physical ones,

मनावरचे आघात शारीरिक जखमांपेक्षा जास्त टिकतात.

injuries like failure or rejection or loneliness.

उदाहरणार्थ, अपयश, अवहेलना, किंवा एकटेपणा.

And they can also get worse if we ignore them,

त्यांच्याकडे दुर्लक्ष केलं, तर ते वाढत जातात.

and they can impact our lives in dramatic ways.

आपल्या आयुष्यावर त्यांचा अकल्पित परिणाम होऊ शकतो.

And yet, even though there are scientifically proven techniques

अशा प्रकारच्या मानसिक जखमांसाठी

we could use to treat these kinds of psychological injuries,

वैज्ञानिक पुराव्याने सिद्ध केलेले उपचार उपलब्ध असूनही

we don't.

आपण ते वापरत नाही.

It doesn't even occur to us that we should.

तसे ते वापरावेत, असं आपल्याला सुचतसुद्धा नाही.

"Oh, you're feeling depressed? Just shake it off; it's all in your head."

"नैराश्य आलं आहे का? झटकून टाक ते. काहीतरी भरून घेतलं आहेस डोक्यात."

Can you imagine saying that to somebody with a broken leg:

कल्पना करा, एखाद्याचा पाय मोडला आहे. त्याला आपण सांगतो आहोत,

"Oh, just walk it off; it's all in your leg."

"चल, झटक पाय, आणि चाल. काहीतरी भरून घेतलं आहेस पायात."

(Laughter)

(हशा)

It is time we closed the gap

शारीरिक आरोग्य आणि मानसिक आरोग्य

between our physical and our psychological health.

यामधली दरी बुजवण्याची वेळ आली आहे.

It's time we made them more equal,

जुळ्या भावंडांप्रमाणे

more like twins.

त्यांना समान लेखण्याची वेळ आली आहे.

Speaking of which, my brother is also a psychologist.

सांगायची गोष्ट म्हणजे, माझा भाऊ सुद्धा मानसशास्त्रज्ञ आहे.

So he's not a real doctor, either.

म्हणजे तोही खरा डॉक्टर नव्हेच.

(Laughter)

(हशा)

We didn't study together, though.

पण आम्ही एकत्र शिक्षण घेतलं नाही.

In fact, the hardest thing I've ever done in my life

मानसशास्त्रातली डॉक्टरेट मिळवण्यासाठी मी अटलांटिक समुद्र ओलांडून

is move across the Atlantic to New York City

न्यू यॉर्क शहरात गेलो.

to get my doctorate in psychology.

माझ्या आयुष्यातली सर्वात कठीण गोष्ट.

We were apart then for the first time in our lives,

त्यावेळी प्रथमच आमची ताटातूट झाली.

and the separation was brutal for both of us.

आम्हांला दोघांनाही ती सहन झाली नाही.

But while he remained among family and friends,

निदान तो घरी कुटुंब आणि मित्रांच्या सोबतीतच राहिला,

I was alone in a new country.

पण मी तर एका नव्या देशात एकटा राहत होतो.

We missed each other terribly,

आम्हांला एकमेकांची फार आठवण येई.

but international phone calls were really expensive then,

त्यावेळी फोनवरून दुसऱ्या देशात बोलणं प्रचंड महाग होतं.

and we could only afford to speak for five minutes a week.

आम्हांला आठवड्याला फक्त पाच मिनिटं बोलणं परवडत असे.

When our birthday rolled around,

त्या वर्षी प्रथमच

it was the first we wouldn't be spending together.

आम्ही आमच्या वाढदिवसाला एकत्र नव्हतो.

We decided to splurge,

म्हणून आम्ही ठरवलं,

and that week, we would talk for 10 minutes.

या आठवड्यात चैन करू. १० मिनिटं बोलू.

(Laughter)

(हशा)

I spent the morning pacing around my room, waiting for him to call --

सकाळभर मी खोलीत येरझारे घालत होतो. त्याचा फोन येण्याची वाट पाहत होतो.

and waiting ...

फार वाट पाहिली.

and waiting.

फार वाट पाहिली.

But the phone didn't ring.

पण फोन आलाच नाही.

Given the time difference, I assumed,

दोन्ही देशांतल्या वेळांत फरक असल्यामुळे

"OK, he's out with friends, he'll call later."

मला वाटलं, मित्रांबरोबर गेला असेल. करेल नंतर.

There were no cell phones then.

त्या वेळी मोबाईल नव्हते.

But he didn't.

पण त्याचा फोन आलाच नाही.

And I began to realize that after being away for over 10 months,

मग वाटलं, १० महिने दूर राहिल्यावर

he no longer missed me the way I missed him.

त्याला माझी तितकीशी आठवण येत नसावी.

I knew he would call in the morning,

सकाळीच यायला हवा होता तो फोन रात्रीपर्यंत आला नाही.

but that night was one of the saddest and longest nights of my life.

रात्र संपता संपेना. मी तळमळत होतो.

I woke up the next morning.

दुसऱ्या दिवशी जाग आल्याबरोबर फोन दिसला,

I glanced down at the phone,

आणि माझ्या लक्षात आलं, की

and I realized I had kicked it off the hook

आदल्या दिवशी येरझारे घालताना माझ्याच लाथेने

when pacing the day before.

रिसिव्हर खाली पडला होता.

I stumbled out of bed,

मी धडपडत उठलो,

I put the phone back on the receiver, and it rang a second later.

आणि रिसिव्हर जागेवर ठेवला. पुढच्याच क्षणी फोन वाजला.

And it was my brother,

हो, माझ्या भावाचाच.

and boy, was he pissed.

किती चिडला होता तो!=

(Laughter)

(हशा)

It was the saddest and longest night of his life as well.

त्यानेही ती रात्र तळमळत काढली होती.

Now, I tried to explain what happened, but he said,

काय झालं, ते त्याला समजवायचा मी प्रयत्न केला.

"I don't understand.

"मला हे समजत नाही, की

If you saw I wasn't calling you,

माझा कॉल आला नाही,

why didn't you just pick up the phone and call me?"

तर तू फोन उचलून मला का केला नाहीस?"

He was right.

बरोबरच होतं त्याचं.

Why didn't I call him?

मी त्याला फोन का केला नाही?

I didn't have an answer then.

या प्रश्नाचं उत्तर त्यावेळी नव्हे,

But I do today,

पण आज मला मिळालं.

and it's a simple one:

आणि ते अगदी सोपं आहे.

loneliness.

एकटेपणा.

Loneliness creates a deep psychological wound,

एकटेपणा मनावर खोल आघात करतो.

one that distorts our perceptions and scrambles our thinking.

त्यामुळे आकलनशक्ती विपरीत कार्य करते. विचारांचा गोंधळ उडतो.

It makes us believe that those around us care much less than they actually do.

कोणालाच आपली पर्वा नाही, असं वाटतं. प्रत्यक्षात तसं नसलं, तरीही.

It make us really afraid to reach out,

इतरांशी संपर्क साधायची फार भीती वाटते.

because why set yourself up for rejection and heartache

कारण, आपण नाकारले जाऊ, मग दुःख होईल.

when your heart is already aching more than you can stand?

आधीच दुःख असह्य झालं आहे. आणखी नको.

I was in the grips of real loneliness back then,

त्या काळात मला खरोखरच एकटेपणाने गिळून टाकलं होतं.

but I was surrounded by people all day, so it never occurred to me.

पण दिवसभर माणसांच्यात वावरत असल्याने ते माझ्या लक्षात आलं नाही.

But loneliness is defined purely subjectively.

एकटेपणाची व्याख्या माणसागणिक निराळी असते.

It depends solely on whether you feel emotionally or socially disconnected

आपल्याला इतरांपासून भावनिक किंवा सामाजिक दृष्ट्या तुटल्यासारखं वाटतं का,

from those around you.

यावर ते अवलंबून आहे.

And I did.

मला तसं वाटत होतं.

There is a lot of research on loneliness, and all of it is horrifying.

एकटेपणावर पुष्कळ संशोधन झालं आहे. ते फार भयंकर आहे.

Loneliness won't just make you miserable;

एकटेपणामुळे आयुष्य दुःखी होतं.

it will kill you.

मृत्यू ओढवू शकतो.

I'm not kidding.

ही थट्टा नव्हे.

Chronic loneliness increases your likelihood of an early death

दीर्घकाळ एकटेपणा सहन केल्यामुळे अकाली मृत्यूचं प्रमाण

by 14 percent.

१४ टक्क्यांनी वाढतं.

Fourteen percent!

१४ टक्के!

Loneliness causes high blood pressure,

एकटेपणामुळे रक्तदाब वाढतो.

high cholesterol.

कोलेस्टेरॉल वाढतं.

It even suppress the functioning of your immune system,

शरीराची रोगप्रतिकारशक्ती कमी होते.

making you vulnerable to all kinds of illnesses and diseases.

त्यामुळे अनेक आजार आणि रोग होऊ शकतात.

In fact, scientists have concluded that taken together,

यावरून शास्त्रज्ञांनी अनुमान काढलं आहे,

chronic loneliness poses as significant a risk

की हे सर्व दुष्परिणाम लक्षात घेता, दीर्घकाळ एकटेपणा सहन करणं हे

for your long-term health and longevity

दीर्घायुष्य आणि आरोग्याला

as cigarette smoking.

धूम्रपानाइतकंच हानिकारक आहे.

Now, cigarette packs come with warnings saying, "This could kill you."

सिगारेट्सच्या पाकिटावर निदान तसा इशारा दिलेला असतो.

But loneliness doesn't.

पण एकटेपणाचं तसं नाही.

And that's why it's so important

म्हणूनच आपण मानसिक आरोग्याला

that we prioritize our psychological health,

अग्रक्रम देऊन

that we practice emotional hygiene.

ते सांभाळलं पाहिजे.

Because you can't treat a psychological wound

कारण मनाला जखम झाली आहे हे कळलंच नाही,

if you don't even know you're injured.

तर तिच्यावर इलाज कसा करणार?

Loneliness isn't the only psychological wound

आकलनशक्ती आणि विचार यांच्यावर परिणाम करणारी,

that distorts our perceptions and misleads us.

एकटेपणा ही काही एकच मानसिक जखम नव्हे.

Failure does that as well.

अपयशामुळेही तसं होऊ शकतं.

I once visited a day care center,

मी एका बालवाडीत गेलो असताना,

where I saw three toddlers play with identical plastic toys.

तिथे तीन मुलं एकसारखी प्लास्टिकची खेळणी घेऊन खेळत होती.

You had to slide the red button, and a cute doggie would pop out.

लाल बटण सरकवलं, की एक कुत्र्याचं गोंडस पिल्लू बाहेर यायचं.

One little girl tried pulling the purple button, then pushing it,

एका मुलीने जांभळं बटण सरकवलं.

and then she just sat back and looked at the box

पिल्लू आलं नाही,

with her lower lip trembling.

तेव्हा ती रडायच्या बेताला आली.

The little boy next to her watched this happen,

दुसरा मुलगा

then turned to his box and burst into tears without even touching it.

नुसतं तिला पाहूनच रडू लागला.

Meanwhile, another little girl tried everything she could think of

तिसऱ्या मुलीने सगळी बटणं सरकावून पाहिली.

until she slid the red button,

लाल बटण सरकावल्यावर पिल्लू बाहेर आलं,

the cute doggie popped out, and she squealed with delight.

आणि ती आनंदाने ओरडू लागली.

So: three toddlers with identical plastic toys,

अपयशाला तोंड देण्याच्या

but with very different reactions to failure.

तीन मुलांच्या या तीन तऱ्हा.

The first two toddlers were perfectly capable of sliding a red button.

पहिल्या दोन मुलांना लाल बटण सरकावणं सहज शक्य होतं.

The only thing that prevented them from succeeding

पण त्यांनी तसं केलं नाही.

was that their mind tricked them into believing they could not.

कारण, त्यांच्या मनाने त्यांची फसगत केली. त्यामुळे त्यांना ते अशक्य वाटलं.

Now, adults get tricked this way as well, all the time.

मोठ्या माणसांचीही अशी फसगत होत असते.

In fact, we all have a default set of feelings and beliefs

प्रत्येक व्यक्तीच्या मनात, भावना आणि समज यांचे ठराविक साचे बनलेले असतात.

that gets triggered whenever we encounter frustrations and setbacks.

अपयश किंवा निराशा पदरी आली, की आपण त्यानुसार वागतो.

Are you aware of how your mind reacts to failure?

तुमचं मन अपयशाला कसा प्रतिसाद देतं, हे तुम्हांला ठाऊक आहे का?

You need to be.

असायला हवं.

Because if your mind tries to convince you you're incapable of something,

कारण, जर तुमच्या मनाने तुम्हाला पटवलं, की हे काम तू करू शकणार नाहीस,

and you believe it,

आणि तुम्हांला ते पटलं,

then like those two toddlers, you'll begin to feel helpless

तर त्या दोन मुलांप्रमाणे तुम्ही स्वतःला असहाय मानू लागाल.

and you'll stop trying too soon, or you won't even try at all.

मग तुम्ही लगेच प्रयत्न थांबवाल, किंवा मुळात प्रयत्न करणारच नाही.

And then you'll be even more convinced you can't succeed.

आणि मग तर तुमची खात्रीच पटेल, की आपण यशस्वी होऊच शकत नाही.

You see, that's why so many people function below their actual potential.

यामुळेच कित्येक लोक त्यांच्या क्षमतेपेक्षा पुष्कळ खालच्या दर्जाचं काम करतात.

Because somewhere along the way, sometimes a single failure

कारण, पूर्वीच्या एखाद्या अपयशाने त्यांना पटवलेलं असतं,

convinced them that they couldn't succeed, and they believed it.

की आपण यशस्वी होऊ शकत नाही. आणि ते त्यांना पटलेलं असतं.

Once we become convinced of something, it's very difficult to change our mind.

आपल्या मनाला एखादी गोष्ट पटली, की तो समज बदलणं फार कठीण असतं.

I learned that lesson the hard way when I was a teenager with my brother.

हे एका कठीण प्रसंगातून मी शिकलो. त्या वेळी मी तरुण होतो, भावासोबत होतो.

We were driving with friends down a dark road at night,

त्या रात्री आम्ही काही मित्रांसोबत मोटारीत बसून चाललो होतो.

when a police car stopped us.

पोलिसांच्या गाडीने आम्हांला अडवलं.

There had been a robbery in the area and they were looking for suspects.

त्या भागात एक चोरी झाली होती, आणि ते चोरांना शोधत होते.

The officer approached the car, and shined his flashlight on the driver,

एका पोलिसाने आमची गाडी चालवणाऱ्या मित्रावर विजेरीचा झोत टाकला.

then on my brother in the front seat,

पुढच्या सीटवरच्या माझ्या भावावरही टाकला.

and then on me.

त्यानंतर मागे, माझ्यावर.

And his eyes opened wide and he said,

त्याचे डोळे विस्फारले. त्याने विचारलं,

"Where have I seen your face before?"

"तुला मी याआधी पाहिलं आहे. कुठे बरं ?"

(Laughter)

(हशा)

And I said,

मी म्हणालो,

"In the front seat."

"पुढच्या सीटवर."

(Laughter)

(हशा)

But that made no sense to him whatsoever,

त्याला काहीही कळलं नाही. त्याला वाटलं, की

so now he thought I was on drugs.

मी ड्रग्ज घेतली असली पाहिजेत.

(Laughter)

(हशा)

So he drags me out of the car, he searches me,

त्याने मला खेचून बाहेर काढलं. माझी झडती घेतली,

he marches me over to the police car,

आणि मला पोलिसांच्या गाडीजवळ नेलं.

and only when he verified I didn't have a police record,

माझ्या नावाचं रेकॉर्ड तपासलं.

could I show him I had a twin in the front seat.

एवढं सगळं झाल्यानंतरच पुढच्या सीटवरचा माझा जुळा भाऊ त्याला दिसला.

But even as we were driving away,

तरीही मी निघालो, तेव्हा

you could see by the look on his face he was convinced

त्याच्या चेहऱ्यावर असे भाव होते, की "यात काहीतरी काळंबेरं आहे.

that I was getting away with something.

मला फसवून निसटला आहेस तू."

(Laughter)

(हशा)

Our mind is hard to change once we become convinced.

मनात एखादा समज घट्ट झाला, की तो बदलणं फार कठीण असतं.

So it might be very natural to feel demoralized

अपयश आल्यावर खचून जाणं हे स्वाभाविक आहे.

and defeated after you fail.

पण आपल्याला कधीच यश मिळणार नाही

But you cannot allow yourself to become convinced you can't succeed.

असा समज होऊ देता कामा नये.

You have to fight feelings of helplessness.

असहायतेच्या भावनांचा सामना केला पाहिजे

You have to gain control over the situation.

परिस्थितीवर ताबा मिळवला पाहिजे.

And you have to break this kind of negative cycle

हे नकारात्मक चक्र सुरु होण्याअगोदरच

before it begins.

थांबवलं पाहिजे.

[Stop Emotional Bleeding]

[भावनांना आवर घाला.]

Our minds and our feelings --

मन आणि भावना यांना

they're not the trustworthy friends we thought they were.

आपण आपले विश्वासू मित्र मानतो, पण ते तसे नसतात.

They're more like a really moody friend,

ते एखाद्या लहरी मित्रासारखे असतात.

who can be totally supportive one minute, and really unpleasant the next.

लहरीनुसार ते आपल्याला पाठिंबा देऊ शकतात, किंवा आपल्यावर उलटूही शकतात.

I once worked with this woman who, after 20 years marriage

माझ्याकडे समुपदेशनासाठी आलेल्या एका स्त्रीचं उदाहरण सांगतो.

and an extremely ugly divorce,

वीस वर्षांच्या संसारानंतर तिचा घटस्फोट झाला होता.

was finally ready for her first date.

त्यानंतर तिने आंतरजालावरून

She had met this guy online,

दुसरा जोडीदार शोधला, आणि भेट ठरवली.

and he seemed nice and he seemed successful,

तिला तो अतिशय सुस्वभावी, यशस्वी वाटला.

and most importantly, he seemed really into her.

आपण त्याला खरोखर आवडलो आहोत, असंही वाटलं.

So she was very excited, she bought a new dress,

आनंदाने तिने नवा ड्रेस खरेदी केला,

and they met at an upscale New York City bar for a drink.

आणि न्यू यॉर्क मधल्या एका महागड्या बार मध्ये भेट ठरवली.

Ten minutes into the date, the man stands up and says,

दहाव्या मिनिटाला तो उठून उभा राहिला. "आपलं जमेलसं वाटत नाही." म्हणाला,

"I'm not interested," and walks out.

आणि निघून गेला.

Rejection is extremely painful.

कोणी आपल्याला नाकारणं फार दुःखदायक असतं.

The woman was so hurt she couldn't move.

ती हादरून गेली. तिला जागचं हलता येईना.

All she could do was call a friend.

कसाबसा तिने मैत्रिणीला फोन केला.

Here's what the friend said: "Well, what do you expect?

मैत्रीण म्हणाली, "मग? तुझी काय अपेक्षा होती?

You have big hips, you have nothing interesting to say.

तुझं वजन किती वाढलं आहे पहा. तुला काही छानसं बोलताही येत नाही.

Why would a handsome, successful man like that

एखादा देखणा, यशस्वी पुरुष

ever go out with a loser like you?"

तुझ्यासारख्या नालायक बाईला कसा स्वीकारेल?"

Shocking, right, that a friend could be so cruel?

धक्का बसला ना? मैत्रीण इतकी निर्दयपणे कशी बोलू शकते?

But it would be much less shocking

पण मी जर सांगितलं, की हे त्या मैत्रिणीने म्हटलं नसून,

if I told you it wasn't the friend who said that.

त्या स्त्रीने स्वतःच म्हटलं होतं,

It's what the woman said to herself.

तर तुम्हांला तितकासा धक्का बसणार नाही.

And that's something we all do,

आपण सगळे हे असंच करतो.

especially after a rejection.

खास करून नकार मिळाल्यावर.

We all start thinking of all our faults and all our shortcomings,

आपण आपल्यामधल्या दोष आणि कमतरतांचा विचार करू लागतो.

what we wish we were, what we wish we weren't.

आपण असे असायला हवे होतो, तसे नसायला हवे होतो..

We call ourselves names.

स्वतःला नावं ठेवतो.

Maybe not as harshly, but we all do it.

फार निर्दयीपणे नसेल, पण आपण सगळे असं करतो.

And it's interesting that we do,

खरं तर ही आश्चर्याची गोष्ट आहे.

because our self-esteem is already hurting.

कारण नकारामुळे आधीच आपला आत्मसन्मान दुखावलेला असतो.

Why would we want to go and damage it even further?

तरीही आपण स्वतःला आणखी का दुखावतो?

We wouldn't make a physical injury worse on purpose.

शरीराची जखम आपण मुद्दामहून आणखी दुखापत करून वाढवत नाही.

You wouldn't get a cut on your arm and decide, "Oh! I know --

हाताला जखम झाली, तर आपण असं नाही म्हणणार,

I'm going to take a knife and see how much deeper I can make it."

"अरे वा! आता सुरीने आणखी कापून बघू, किती खोल कापता येतं ते!"

But we do that with psychological injuries all the time.

पण मानसिक जखमा झाल्यावर बरेच वेळा आपण तसं करतो.

Why? Because of poor emotional hygiene.

का? कारण मानसिक आरोग्याची हेळसांड.

Because we don't prioritize our psychological health.

मानसिक आरोग्याला अग्रक्रम न देणं.

We know from dozens of studies that when your self-esteem is lower,

डझनावारी संशोधनांनी दाखवून दिलं आहे, की जेव्हा आत्मसन्मान ढासळतो, तेव्हा

you are more vulnerable to stress and to anxiety;

ताणतणाव आणि चिंताविकार यांना बळी पडण्याचं प्रमाण वाढतं.

that failures and rejections hurt more,

अपयशामुळे, नाकारलं जाण्यामुळे जास्त दुःख होतं.

and it takes longer to recover from them.

आणि त्यातून बाहेर पडायला जास्त वेळ लागतो.

So when you get rejected, the first thing you should be doing

म्हणून, नाकारलं गेल्यावर प्रथम काय करायला हवं?

is to revive your self-esteem,

आत्मसन्मान बळकट करायला हवा.

not join Fight Club and beat it into a pulp.

खलनायक बनून त्याच्यावर आणखी वार अजिबात करायचे नाहीत.

When you're in emotional pain,

मनाला दुखापत झाली असेल,

treat yourself with the same compassion

तर स्वतःशी दयाळूपणे वागा.

you would expect from a truly good friend.

जवळच्या मित्राने तुमच्याशी जसं वागावंसं वाटत असेल, तसंच.

[Protect Your Self-Esteem]

[आत्मसन्मानाचं रक्षण करा.]

We have to catch our unhealthy psychological habits and change them.

मानसिक आरोग्याला विघातक ठरणाऱ्या सवयी ओळखून त्या बदलायला हव्यात.

And one of unhealthiest and most common is called rumination.

यापैकी सर्वत्र आढळणारी एक वाईट सवय म्हणजे रवंथ करणे.

To ruminate means to chew over.

म्हणजे तेच तेच विचार पुन्हा पुन्हा मनात घोळवणे.

It's when your boss yells at you

नोकरीत वरिष्ठ आपल्यावर ओरडले असतील,

or your professor makes you feel stupid in class,

किंवा शिक्षकांनी वर्गात सर्वांसमोर अपमान केला असेल

or you have big fight with a friend

किंवा मित्राशी मोठं भांडण झालं असेल,

and you just can't stop replaying the scene in your head for days,

तर तो प्रसंग अनेक दिवस सतत डोक्यात घोळत राहतो.

sometimes for weeks on end.

काही वेळा यात आठवडे निघून जातात.

Now, ruminating about upsetting events in this way can easily become a habit,

त्रासदायक घटनांबद्दल रवंथ करण्याची सवय सहज लागू शकते.

and it's a very costly one,

तिची मोठी किंमत मोजावी लागते.

because by spending so much time focused on upsetting and negative thoughts,

कारण नकारार्थी विचार करण्यात इतका वेळ घालवण्यामुळे

you are actually putting yourself at significant risk

अनेक विकार जडण्याची शक्यता वाढते. उदाहरणार्थ,

for developing clinical depression,

नैराश्य,

alcoholism,

दारूचं व्यसन,

eating disorders,

अन्नासंबंधी विकार, आणि

and even cardiovascular disease.

हृदय आणि रक्तवाहिन्यांचे विकार.

The problem is,

यातली समस्या अशी आहे, की

the urge to ruminate can feel really strong and really important,

विचारांचा रवंथ करण्याची इच्छा प्रबळपणे आणि फार महत्त्वाची वाटू शकते.

so it's a difficult habit to stop.

त्यामुळे ही सवय मोडणं अतिशय कठीण जातं.

I know this for a fact,

हे मी खात्रीपूर्वक सांगू शकतो.

because a little over a year ago, I developed the habit myself.

कारण, साधारण वर्षभरापूर्वी मला स्वतःला ही सवय लागली होती.

You see, my twin brother was diagnosed with stage 3 non-Hodgkin's lymphoma.

माझ्या जुळ्या भावाला कॅन्सरचं निदान झालं होतं.

His cancer was extremely aggressive.

त्याचा कॅन्सर अतिशय आक्रमक स्वरूपाचा होता.

He had visible tumors all over his body.

त्याच्या शरीरावर सगळीकडे सहज दिसतील अशी गळवं आली होती.

And he had to start a harsh course of chemotherapy.

त्याला तातडीने जोरदार केमोथेरपी सुरु करणं गरजेचं होतं.

And I couldn't stop thinking about what he was going through.

मला सतत वाटत राहिलं, त्याला काय सहन करावं लागत असेल,

I couldn't stop thinking about how much he was suffering,

त्याला किती त्रास होत असेल.

even though he never complained, not once.

खरं तर त्याने मुळीच तक्रार केली नव्हती. एकदाही नाही.

He had this incredibly positive attitude.

त्याचा दृष्टिकोन अतिशय सकारात्मक होता.

His psychological health was amazing.

त्याची मानसिक ताकद अफाट होती.

I was physically healthy, but psychologically, I was a mess.

मी शरीराने सुदृढ असलो, तरी माझं मन दुबळं होतं.

But I knew what to do.

पण मला उपाय ठाऊक होता.

Studies tell us that even a two-minute distraction is sufficient

संशोधन सांगतं, की विचारांचा रवंथ करण्याची तीव्र इच्छा मोडायला

to break the urge to ruminate in that moment.

दोन मिनिटांचा व्यत्यय देखील पुरेसा होतो.

And so each time I had a worrying, upsetting, negative thought,

त्यामुळे दर वेळी नकारात्मक, त्रासदायक, किंवा चिंतादायक विचार मनात आला,

I forced myself to concentrate on something else until the urge passed.

की मी दुसरीकडे लक्ष वळवत होतो. ती इच्छा नष्ट होईपर्यंत.

And within one week, my whole outlook changed

एका आठवड्यात माझा दृष्टिकोन बदलून

and became more positive and more hopeful.

मी जास्त सकारात्मक आणि आशावादी झालो.

[Battle Negative Thinking]

[नकारात्मक विचारांचा सामना करा.]

Nine weeks after he started chemotherapy, my brother had a CAT scan,

केमोथेरपीनंतर ९ आठवडयांनी माझ्या भावाचा कॅट स्कॅन करण्यात आला.

and I was by his side when he got the results.

त्याचा निकाल आला तेव्हा मी त्याच्या जवळ होतो.

All the tumors were gone.

त्याची सर्व गळवं नाहीशी झाली होती.

He still had three more rounds of chemotherapy to go,

त्याला आणखी तीन वेळा केमोथेरपी करावी लागणार होती.

but we knew he would recover.

पण तो बरा होणार होता, हे निश्चित.

This picture was taken two weeks ago.

हा दोन आठवड्यांपूर्वीचा फोटो.

By taking action when you're lonely,

एकटेपणा घालवण्यासाठी कृती केल्यामुळे,

by changing your responses to failure,

अपयशाला निराळा प्रतिसाद दिल्यामुळे,

by protecting your self-esteem,

आपला आत्मसन्मान बळकट केल्यामुळे, आणि

by battling negative thinking,

नकारात्मक विचारांचा सामना केल्यामुळे

you won't just heal your psychological wounds,

मानसिक जखमा भरून येतात, इतकंच नव्हे, तर

you will build emotional resilience,

मानसिक लवचिकता वाढते,

you will thrive.

आपण भरभरून जगू शकतो.

A hundred years ago, people began practicing personal hygiene,

शंभरेक वर्षांपूर्वी शारीरिक आरोग्याची काळजी घेण्याची सुरुवात झाली,

and life expectancy rates rose by over 50 percent

आणि काही दशकांतच

in just a matter of decades.

मृत्यूदर ५० टक्क्यांनी खाली आला.

I believe our quality of life could rise just as dramatically

मला वाटतं, आपण सर्वानी मानसिक आरोग्याची काळजी घेणं सुरु केलं,

if we all began practicing emotional hygiene.

तर आपल्या आयुष्याचा स्तर असाच वेगाने उंचावेल.

Can you imagine what the world would be like

तुम्हांला कल्पना करता येते का?

if everyone was psychologically healthier?

सर्वांचं मानसिक आरोग्य सुधारलं, तर ते जग कसं असेल?

If there were less loneliness and less depression?

एकटेपणा कमी झाला, नैराश्य कमी झालं, तर?

If people knew how to overcome failure?

लोक अपयशावर मात करायला शिकले, तर?

If they felt better about themselves and more empowered?

त्यांचा आत्मसन्मान वाढून, आपण सक्षम आहोत असं त्यांना वाटू लागलं तर?

If they were happier and more fulfilled?

त्यांना जास्त आनंद आणि समाधान वाटू लागलं, तर?

I can, because that's the world I want to live in.

मी अशी कल्पना करू शकतो. कारण मला अशा जगात राहायचं आहे.

And that's the world my brother wants to live in as well.

माझ्या भावालाही अशा जगात राहायचं आहे.

And if you just become informed and change a few simple habits, well --

आपण सर्वांनी या माहितीचा वापर करून काही साध्या सवयींमध्ये बदल केले,

that's the world we can all live in.

तर आपण सगळे अशा जगात राहू शकू.

Thank you very much.

खूप खूप धन्यवाद.

(Applause)

(टाळ्या)