It's not fair having 12 pairs of legs | Aimee Mullins

Translator: Luiza Hakobyan Reviewer: Armenuhy Hovakimyan

I was speaking to a group of about 300 kids,

Մի անգամ մանկական թանգարանում ես խոսում էի

ages six to eight, at a children's museum,

մոտ 300 երեխաների խմբի հետ, 6-8 տարեկան:

and I brought with me a bag full of legs,

Եվ ինձ հետ բերել էի արհեստական ոտքերի մի ամբողջ պայուսակ՝

similar to the kinds of things you see up here,

նույն այստեղ բերվածների պես,

and had them laid out on a table for the kids.

և դրել էի սեղանի վրա, որպեսզի ցույց տամ երեխաներին:

And, from my experience, you know, kids are naturally curious

Իմ փորձից արդեն գիտեմ, որ երեխաները բնությամբ շատ հետաքրքրասեր են

about what they don't know, or don't understand,

այն բաների նկատմամբ, ինչի մասին դեռ չգիտեն կամ չեն հասկանում,

or is foreign to them.

կամ ինչ անծանոթ է նրանց:

They only learn to be frightened of those differences

Մեծահասակները միշտ սովորեցնում են նրանց վախենալ այն ամենից,

when an adult influences them to behave that way,

ինչ անծանոթ է՝

and maybe censors that natural curiosity,

սահմանափակելով բնատուր հետաքրքրասիրությունը,

or you know, reins in the question-asking

կամ, խափանելով հարցեր տալը,

in the hopes of them being polite little kids.

հույս ունենալով, որ այդպես իրենց երեխաները ավելի դաստիարակված կթվան:

So I just pictured a first grade teacher out in the lobby

Ես վառ պատկերացնում եմ ցածր դասարանի ուսուցչուհուն՝ նախասենյակում կանգնած,

with these unruly kids, saying, "Now, whatever you do,

ով փորձում էր կարգադրել այդ երեխաներին խոսքերով. «Ինչ էլ անեք,

don't stare at her legs."

հանկարծ նրա ոտքերին շատ չնայեք»:

But, of course, that's the point.

Բայց, անշուշտ, այդպես էլ լինելու էր:

That's why I was there, I wanted to invite them to look and explore.

Այդ իսկ պատճառով ես գնացի այնտեղ, ցանկանալով խրախուսել երեխաներին, որ նայեն և բացահայտեն:

So I made a deal with the adults

Ես պայմանավորվեցի մեծահասակների հետ,

that the kids could come in without any adults for two minutes

որ երեխաները ներս մտնեն մենակ՝ առանց մեծերի

on their own.

մի քանի րոպեով:

The doors open, the kids descend on this table of legs,

Դռները բացվեցին և երեխաները հարձակվեցին սեղանի վրա, որտեղ դրված էին արհեստական ոտքերը,

and they are poking and prodding, and they're wiggling toes,

ու սկսեցին պրոտեզները կսմթել, բզել և շարժել ոտքերի մատները,

and they're trying to put their full weight on the sprinting leg

ամբողջ ծանրությամբ հենվել վազքի համար նախատեսված պրոտեզների վրա՝

to see what happens with that.

փորձելով թե ինչ կլինի նրանց հետ:

And I said, "Kids, really quickly --

Եվ ես ասացի. «Երեխաներ, մի հատ արագ օգնեք ինձ:

I woke up this morning, I decided I wanted to be able to jump over a house --

Այսօր առավոտյան, երբ ես արթնացա, որոշեցի, որ ցանկանում եմ կարողանալ ցատկել տան վրայով.

nothing too big, two or three stories --

ոչ այդքան մեծ՝ 2-3 հարկանոց:

but, if you could think of any animal, any superhero, any cartoon character,

Մտածեք թե ինչ կենդանու, կամ սուպեր հերոսի, կամ մուլտֆիլմի հերոսի,

anything you can dream up right now,

կապ չունի՝ ցանկացած կերպարի,

what kind of legs would you build me?"

ոտքեր կհագցնեիք իմ վրա, որ կարողանամ բարձր ցատկել»:

And immediately a voice shouted, "Kangaroo!"

Եվ միանգամից լսեցի բղավոցներ. «Կենգուրուի /ագեվազի/»

"No, no, no! Should be a frog!"

«Ո՛չ, ո՛չ, ո՛չ: Պետք է լինեն գորտի ոտքեր»:

"No. It should be Go Go Gadget!"

«Ո՛չ: Դա պետք է լինի Go Go Gadget-ի նման»։

"No, no, no! It should be the Incredibles."

«Ո՛չ, ո՛չ: Ինչ-որ մեկը Incredible-ներից»:

And other things that I don't -- aren't familiar with.

Եվ այլ նման անվանումներ, որոնք ես նույնիսկ չգիտեի:

And then, one eight-year-old said,

Հանկարծ մի ութամյա աղջիկ ասաց.

"Hey, why wouldn't you want to fly too?"

«Լսիր, իսկ չե՞ս ցանկանա թռչել կարողանալ»:

And the whole room, including me, was like, "Yeah."

Եվ բոլորը ինձ հետ միասին հիացած բացականչեցին. «Հաաաա՜...»

(Laughter)

/Ծիծաղ/

And just like that, I went from being a woman

Ահա այդպես, ես մի կնոջից,

that these kids would have been trained to see as "disabled"

ում երեխաները ակնկալում էին տեսնել որպես "հաշմանդամ"

to somebody that had potential that their bodies didn't have yet.

վերածվեցի մի այլ մարդու՝ ով ունի այնպիսի ներուժ, որը իրենց համար դեռ անհասանելի էր:

Somebody that might even be super-abled.

Մարդ կարող է ունենալ նույնիսկ գերբնական ուժ:

Interesting.

Հետաքրքիր է:

So some of you actually saw me at TED, 11 years ago.

Շատերդ հավանաբար տեսել էիք ինձ TED-ում 11 տարի առաջ,

And there's been a lot of talk about how life-changing this conference is

որտեղ բազմիցս անգամ խոսում էին այն մասին, թե ինչպես է այս միջոցառումը փոխում մարդկանց կյանքը՝

for both speakers and attendees, and I am no exception.

և՛ խոսնակների, և՛ մասնակիցների: Եվ ես բացառություն չեմ նույնպես:

TED literally was the launch pad to the next decade of my life's exploration.

TED-ի այդ հանդիպումը հաջորդ տասնամյակի ընթացքում հիմք հանդիսացավ իմ կյանքի մյուս փորձությունների համար:

At the time, the legs I presented were groundbreaking in prosthetics.

Այդ ժամանակ իմ ներկայացրած ոտքերի պրոտեզները համարվում էին այդ ոլորտի վերջին խոսքը:

I had woven carbon fiber sprinting legs

Ես ունեի ածխածնային մանրաթելից պատրաստված արագավազքի համար պրոտեզներ,

modeled after the hind leg of a cheetah,

որոնք կրկնօրինակում էին ընձառյուծի հետևի ոտքերի կառուցվածքը:

which you may have seen on stage yesterday.

Նրանք էին, որոնք տեսաք երեկ բեմին:

And also these very life-like, intrinsically painted silicone legs.

Եվ ահա այս մի զույգը, որոնք շատ նման են բնականին, իրականում՝ ներկած սիլիկոնե ոտքեր են:

So at the time, it was my opportunity to put a call out

Այսպիսով, այս անգամ ես ունեի հնարավորություն հրավիրելու

to innovators outside the traditional medical prosthetic community

այն մարդկանց, ովքեր հեռու են ավանդական բժշկական պրոտեզավորման ոլորտից,

to come bring their talent to the science and to the art

որպեսզի ներդնեն իրենց տաղանդը գիտության և արվեստի մեջ՝

of building legs.

պատրաստելով արհեստական ոտքեր:

So that we can stop compartmentalizing form, function and aesthetic,

Այնպես, որ մենք այլևս չտարանջատենք ձևը, ֆունկցիան և էսթետիկականը՝

and assigning them different values.

տալով նրանց տարբեր արժեքներ:

Well, lucky for me, a lot of people answered that call.

Բարեբախտաբար, շատերը արձագանքեցին իմ այդ հրավերին:

And the journey started, funny enough, with a TED conference attendee --

Հետաքրքիրն այն էր, որ ես սկսեցի այս նախաձեռնությունը ևս մեկ TED մասնակցի՝

Chee Pearlman, who hopefully is in the audience somewhere today.

Չի Թերլմանի հետ, ով, հուսով եմ, այսօր այստեղ նստած է։

She was the editor then of a magazine called ID,

Այն ժամանակ նա ID ամսագրի խմբագիրն էր,

and she gave me a cover story.

և նա ինձ հատկացրեց ամսագրի գլխավոր էջը։

This started an incredible journey.

Այն դարձավ մի աներևակայելի ճամփորդության,

Curious encounters were happening to me at the time;

հետաքրքիր հանդիպումների սկիզբ։

I'd been accepting numerous invitations to speak

Ինձ շատ տեղերից հրավիրում էին խոսելու

on the design of the cheetah legs around the world.

վազքի համար նախատեսված արհեստական ոտքերի մասին։

And people would come up to me after the conference, after my talk,

Մարդիկ մոտենում էին ինձ համաժողովին, իմ ելույթից հետո,

men and women.

տղամարդիկ և կանաք։

And the conversation would go something like this,

Եվ հիմնականում խոսակցությունը ընթանում էր այսպես.

"You know Aimee, you're very attractive.

«Գիտեք, Էյմի, դուք շատ հմայիչ եք։

You don't look disabled."

Դուք բոլորովին նման չեք հաշմանդամի»։

(Laughter)

/Ծիծաղ/

I thought, "Well, that's amazing,

Ես մտածում էի. «Դա հիանալի է,

because I don't feel disabled."

որովհետև ես նույնպես ինձ չեմ համարում հաշմանդամ»:

And it really opened my eyes to this conversation

Եվ այդ ժամանակ ես հասկացա,

that could be explored, about beauty.

որ կարելի է խոսել գեղեցկության մասին։

What does a beautiful woman have to look like?

Ինչպիսի՞ն պետք է լինի գեղեցիկ կինը։

What is a sexy body?

Որո՞նք են սեքսուալ մարմնի չափանիշները։

And interestingly, from an identity standpoint,

Եվ եթե խոսենք հասկացությունների մասին,

what does it mean to have a disability?

ապա ի՞նչ ենք հասկանում ասելով հաշմանդամ։

I mean, people -- Pamela Anderson has more prosthetic in her body than I do.

Օրինակ, Պամելա Անդերսոնի մարմնում ավելի շատ սիլիկոն կա, քան իմ։

Nobody calls her disabled.

Բայց ոչ ոք չի ասում, որ նա հաշմանդամ է։

(Laughter)

/Ծիծաղ/

So this magazine, through the hands of graphic designer Peter Saville,

Այսպիսով, այդ ամսագիրը, գրաֆիկական դիզայներ Պիտել Սավիլի միջոցով

went to fashion designer Alexander McQueen, and photographer Nick Knight,

ընկավ նորաձևության դիզայներ Ալեքսանդր Մաքքուինի և ֆոտոնկարիչ Նիկ նայթի ձեռքը,

who were also interested in exploring that conversation.

ովքեր նույնպես հետաքրքրված էին նույն հարցով, ինչ ես։

So, three months after TED I found myself on a plane

TED-ի հանդիպումից երեք ամիս անց ես հայտնվեցի ինքնաթիռում՝

to London, doing my first fashion shoot,

գնում էի Լոնդոն, իմ առաջին ֆոտո նկարահանումների,

which resulted in this cover --

ահա այս շապիկի համար։

"Fashion-able"?

Նորաձև՞ է։

Three months after that, I did my first runway show for Alexander McQueen

Դրանից երեք ամիս անց ես մասնակցեցի Ալեքանդր Մաքքունի նորաձևության ցուցադրությանը։

on a pair of hand-carved wooden legs made from solid ash.

Ես հագել էի աճյունի փայտից փորագրած ոտքեր։

Nobody knew -- everyone thought they were wooden boots.

Ոչ ոք չկռահեց, որ նրանք արհեստական են, բոլորը կարծում էին, որ ուղղակի փայտից պատրաստած երկարաճիտ կոշիկներ են։

Actually, I have them on stage with me:

Ահա, նրանք այստեղ են։

grapevines, magnolias -- truly stunning.

Խաղողի ողկույզներ, մագնոլիաներ - ուղղակի հիանալի են:

Poetry matters.

Ամեն ինչում հարկավոր է պոեզիա։

Poetry is what elevates the banal and neglected object

Նույնիսկ անհետաքրքիր և անտեսված առարկան

to a realm of art.

պոեզիան տեղափոխում է արվեստի ոլորտ։

It can transform the thing that might have made people fearful

Մարդկանց վախեցնող առարկան այն կարող է փոխել այնպես,

into something that invites them to look,

որ մարդիկ սկսեն նայել,

and look a little longer,

խորասուզվել նրա մեջ

and maybe even understand.

և միգուցե սկսեն հասկանալ այն։

I learned this firsthand with my next adventure.

Իմ մյուս արկածը ապացուցեց դա։

The artist Matthew Barney, in his film opus called the "The Cremaster Cycle."

Նկարահանող Մեթյու Բառնիի ֆիլմում "The Cremaster Cycle" խորագրով

This is where it really hit home for me --

ես հանկարծակիորեն հասկացա,

that my legs could be wearable sculpture.

որ իմ ոտքերը կարող են քանդակ հանդիսանալ։

And even at this point, I started to move away from the need to replicate human-ness

Եվ այդ պահից սկսած ես սկսեցի այլ կերպ ընկալել մարդկային ոտքերը՝

as the only aesthetic ideal.

ոչ միայն որպես միակ էսթետիկական նորմա։

So we made what people lovingly referred to as glass legs

Մենք ստեղծեցինք այն, ինչ մարդիկ կանվանեին ապակե ոտքեր,

even though they're actually optically clear polyurethane,

բայց իրականում նրանք պատրաստված էին պոլիուրետանից,

a.k.a. bowling ball material.

որոնցից բոուլինգի գնդակներն են նաև պատրաստում։

Heavy!

Շա՜տ ծանր են։

Then we made these legs that are cast in soil

Հետո մենք պատրաստեցինք այս ոտքերը` պատված հողով,

with a potato root system growing in them, and beetroots out the top,

որոնց միջից աճում էր կարտոֆիլ, իսկ վերևում` ճակնդեղ,

and a very lovely brass toe.

սիրունիկ ոտքի մատիկներով։

That's a good close-up of that one.

Սա էլ է լավ նկար։

Then another character was a half-woman, half-cheetah --

Մի ուրիշ կերպար՝ կիսակնոջ, կիսա-ընձառյուծի:

a little homage to my life as an athlete.

Սա մի փոքրիկ մեծարանք է ինձ, որպես մարզիկի։

14 hours of prosthetic make-up

14 ժամ տևեց այս պրոտեզների շպարումը,

to get into a creature that had articulated paws,

որպեսզի ստանանք այս էակի կերպարը՝ միաձուլված թաթերով,

claws and a tail that whipped around,

ճանկերով և շուրջը պտտվող պոչով՝

like a gecko.

մողեսի պես։

(Laughter)

/Ծիծաղ/

And then another pair of legs we collaborated on were these --

Հետո մենք պատրաստեցինք ևս մեկ զույգ ոտքերի պրոտեզներ՝

look like jellyfish legs,

ծովամորի շոշափուկի նման։

also polyurethane.

Նույնպես պոլիուրետանից են։

And the only purpose that these legs can serve,

Միակ նպատակը, որի համար կարող են ծառայել այս ոտքերը,

outside the context of the film,

ֆիլմի շրջանակներից դուրս՝

is to provoke the senses and ignite the imagination.

դա արթնացնել զգացմունքները և բոցավառել երևակայությունը։

So whimsy matters.

Այնպես որ երևակայությունը կարևոր է։

Today, I have over a dozen pair of prosthetic legs

Այսօր ես ունեմ բազմաթիվ ոտքերի պրոտեզներ,

that various people have made for me,

որոնք պատրաստվել են տարբեր մարդկանց կողմից ինձ համար:

and with them I have different negotiations of the terrain under my feet,

Եվ նրանցից ամեն մեկը փոխում է իմ վերաբերմունքը ոտքերիս տակ գտնվող մակերեսի նկատմամբ։

and I can change my height --

Ես նաև կարող եմ փոխել իմ հասակը։

I have a variable of five different heights.

Ես ունեմ 5 հատ տարբեր բարձրության ոտքեր։

(Laughter)

/Ծիծաղ/

Today, I'm 6'1".

Այսօր իմ հասակը 185 սմ է։

And I had these legs made a little over a year ago

Այս ոտքերը պատրաստվել էին մոտ մեկ տարի առաջ

at Dorset Orthopedic in England

Դորսեթ Օրթոպեդիկ կենտրոնում, Անգլիայում։

and when I brought them home to Manhattan,

Երբ ես բերեցի նրանք ինձ հետ Մանհեթեն,

my first night out on the town, I went to a very fancy party.

և հագա մի շատ մոդայիկ տոնախմբության ժամանակ,

And a girl was there who has known me for years

մի աղջիկ, ով տարիներ ի վեր գիտեր ինձ

at my normal 5'8".

173 սմ բնական հասակով

Her mouth dropped open when she saw me,

ուղղակի ապշել էր, երբ տեսավ ինձ։

and she went, "But you're so tall!"

Նա ասաց. «Բայց դու այնքան բարձրահասակ ես»։

And I said, "I know. Isn't it fun?"

Եվ ես ասացի. «Գիտեմ։ Հավե՞ս է չէ»։

I mean, it's a little bit like wearing stilts on stilts,

Այն ինչ-որ չափ նման է հավելյալ ոտնափայտեր կրելուն:

but I have an entirely new relationship to door jams

Բայց արդեն դժվարանում եմ ցածր դռների միջով անցնել՝

that I never expected I would ever have.

չէի սպասում, որ դա երբևէ այդպես կլինի:

And I was having fun with it.

Եվ դա ինձ զվարճացնում էր։

And she looked at me,

Նա նայեց ինձ

and she said, "But, Aimee, that's not fair."

ու ասաց. «Էյմի, դա արդարացի չէ»։

(Laughter)

/Ծիծաղ/

(Applause)

/Ծափահարություններ/

And the incredible thing was she really meant it.

Եվ ամենացնցողը այն էր, որ նա ասում էր դա ամենայն լրջությամբ։

It's not fair that you can change your height,

Դա արդարացի չէ, որ դու կարողանում ես փոխել քո հասակը,

as you want it.

ըստ քո ցանկության։

And that's when I knew --

Այդ ժամանակ ես հասկացա,

that's when I knew that the conversation with society

որ հաշմանդամի երկխոսությունը հասարակության հետ

has changed profoundly

խորիմաստորեն փոխվել է

in this last decade.

վերջին տասնամյակի ընթացքում:

It is no longer a conversation about overcoming deficiency.

Այն այլևս թերությունները հաղթահարելու մասին չէ:

It's a conversation about augmentation.

Այն ավելի շատ զարգացման, ավելացման մասին է:

It's a conversation about potential.

Երկխոսություն է ներուժի մասին:

A prosthetic limb doesn't represent the need to replace loss anymore.

Արհեստական վերջույթը այլևս կորստի խորհրդանիշ չէ:

It can stand as a symbol that the wearer

Այն նշանակում է, որ այն մարդը, ով կրում է դա,

has the power to create whatever it is that they want to create

կարող է լրացնել տվյալ բացը ցանկացած բանով,

in that space.

ինչ կստեղծի նա:

So people that society once considered to be disabled

Այն մարդիկ, ում հասարակությունը համարում էր հաշմանդամ,

can now become the architects of their own identities

հիմա կարող են սեփական ինքնության արարիչը հանդիսանան,

and indeed continue to change those identities

շարունակել փոխել իրանց,

by designing their bodies

ստեղծել նոր մարմին՝

from a place of empowerment.

լրացնելով բաց տարածքը:

And what is exciting to me so much right now

Հիմա ինձ շատ գրավում է այն փաստը,

is that by combining cutting-edge technology --

որ միավորելով վերջին խոսքի տեխնոլոգիան՝

robotics, bionics --

ռոբոտները, բիոնիկան

with the age-old poetry,

պոեզիայի հետ

we are moving closer to understanding our collective humanity.

մենք ավելի լավ ենք հասկանում կոլեկտիվ մարդկայնության ֆենոմենը:

I think that if we want to discover the full potential

Կարծում եմ, եթե մենք ցանկանում ենք բացահայտել

in our humanity,

մարդկային բնության ողջ ներուժը,

we need to celebrate those heartbreaking strengths

ապա մենք պետք է սկսցենք ուրախանալ այսպիսի ցնցող հնարավորություններով

and those glorious disabilities that we all have.

և այն բոլոր հիանալի թերություններվ, որոնք մենք ունենք:

I think of Shakespeare's Shylock:

Մտքիս են գալիս շեքսպիրյան Շեյլոքի խոսքերը.

"If you prick us, do we not bleed,

«Եթե ծակծկեք մեզ, արդյո՞ք չենք արյունահոսի,

and if you tickle us, do we not laugh?"

և եթե խուտուտ տաք մեզ, արդյո՞ք չենք ծիծաղա»։

It is our humanity,

Մարդու բնությունն

and all the potential within it,

ու ներքին պատենցիալն է,

that makes us beautiful.

որ դարձնում են մեզ գեղեցիկ:

Thank you.

Շնորհակալություն

(Applause)

/Ծափահարություններ/