The playful wonderland behind great inventions | Steven Johnson

Μετάφραση: Myrto Kakourioti Επιμέλεια: Maria Pericleous

(Music)

(Μουσική)

Roughly 43,000 years ago,

Περίπου 43.000 χρόνια πριν,

a young cave bear died in the rolling hills

πέθανε ένα αρκουδάκι των σπηλαίων

στους λόφους των βορειοδυτικών συνόρων της σημερινής Σλοβενίας.

on the northwest border of modern day Slovenia.

A thousand years later, a mammoth died in southern Germany.

Χίλια χρόνια μετά, πέθανε ένα μαμούθ στη νότια Γερμανία.

A few centuries after that, a griffon vulture also died

Μερικούς αιώνες αργότερα, πέθανε κι ένα όρνιο

in the same vicinity.

σε γειτονική περιοχή.

And we know almost nothing about how these animals met their deaths,

Δεν ξέρουμε σχεδόν τίποτα για το πώς πέθαναν αυτά τα ζώα,

but these different creatures dispersed across both time and space

και όμως, αυτά τα διαφορετικά πλάσματα, διασκορπισμένα στον χώρο και τον χρόνο,

did share one remarkable fate.

είχαν μια κοινή κατάληξη.

After their deaths, a bone from each of their skeletons

Μετά τον θάνατό τους, ένα οστό από τον σκελετό του καθενός

was crafted by human hands

μεταμορφώθηκε, από ανθρώπινα χέρια, σε μια φλογέρα.

into a flute.

Think about that for a second.

Κάντε το εικόνα.

Imagine you're a caveman, 40,000 years ago.

Φανταστείτε πως είστε ένας άνθρωπος των σπηλαίων 40.000 χρόνια πρίν.

You've mastered fire.

Έχετε κατακτήσει τη φωτιά.

You've built simple tools for hunting.

Έχετε φτιάξει απλά εργαλεία για κυνήγι.

You've learned how to craft garments from animal skins

Έχετε μάθει πώς να φτιάχνετε ρούχα από δέρματα ζώων

to keep yourself warm in the winter.

για να σας ζεσταίνουν το χειμώνα.

What would you choose to invent next?

Τι θα θέλατε να εφεύρετε τώρα;

It seems preposterous that you would invent the flute,

Ακούγεται παράλογο να επιλέγατε να εφεύρετε τη φλογέρα,

a tool that created useless vibrations in air molecules.

ένα εργαλείο που δημιουργεί άχρηστες δονήσεις σε μόρια αέρα.

But that is exactly what our ancestors did.

Ωστόσο, αυτό ακριβώς έκαναν οι πρόγονοί μας.

Now this turns out to be surprisingly common

Αυτό λοιπόν, φαίνεται να είναι εκπληκτικά συχνό φαινόμενο

in the history of innovation.

στην ιστορία της καινοτομίας.

Sometimes people invent things

Κάποιες φορές οι άνθρωποι εφευρίσκουν πράγματα

because they want to stay alive or feed their children

γιατί θέλουν να επιβιώσουν ή να ταΐσουν τα παιδιά τους

ή να κατακτήσουν το διπλανό χωριό.

or conquer the village next door.

But just as often,

Αλλά το ίδιο συχνά

new ideas come into the world

μερικές νέες ιδέες δημιουργούνται

simply because they're fun.

απλά επειδή έχουν πλάκα.

And here's the really strange thing:

Και ποιο είναι το περίεργο:

many of those playful but seemingly frivolous inventions

πολλές από αυτές τις παιχνιδιάρικες αλλά φαινομενικά επιπόλαιες εφευρέσεις

ended up sparking momentous transformations

τελικά πυροδότησαν σπουδαίες εξελίξεις

in science, in politics and society.

στην επιστήμη, την πολιτική και την κοινωνία.

Πάρτε για παράδειγμα τη σημαντικότερη, ίσως, εφεύρεση της εποχής μας:

Take what may be the most important invention of modern times:

programmable computers.

τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές.

Now, the standard story is that computers descend from military technology,

Η γνωστή ιστορία είναι ότι οι υπολογιστές προέκυψαν από στρατιωτικές εφαρμογές,

since many of the early computers were designed specifically

και πολλοί από τους πρώτους Η/Υ

σχεδιάστηκαν ειδικά για να σπάνε στρατιωτικούς κωδικούς

to crack wartime codes or calculate rocket trajectories.

ή για να υπολογίζουν τροχιές πυραύλων.

But in fact, the origins of the modern computer

Στην πραγματικότητα όμως, οι απαρχές του σύγχρονου υπολογιστή

are much more playful,

είναι πιο παιχνιδιάρικες, ίσως και πιο μουσικές,

even musical,

απ' ό,τι μπορείτε να φανταστείτε.

than you might imagine.

The idea behind the flute,

Η ιδέα πίσω από τη φλογέρα,

of just pushing air through tubes to make a sound,

το φύσηγμα αέρα μέσα σε σωλήνα που παράγει ήχο,

was eventually modified to create the first organ

σε μεταγενέστερο στάδιο, μας έδωσε το πρώτο εκκλησιαστικό όργανο

more than 2,000 years ago.

περισσότερα από 2.000 χρόνια πριν.

Someone came up with the brilliant idea of triggering sounds

Κάποιος είχε την φανταστική ιδέα ότι ο ήχος θα μπορούσε να παράγεται

by pressing small levers with our fingers,

πατώντας μικρά πλήκτρα με τα δάχτυλα,

inventing the first musical keyboard.

εφευρίσκοντας έτσι το πρώτο μουσικό κλαβιέ.

Now, keyboards evolved from organs to clavichords to harpsichords

Τα πληκτροφόρα λοιπόν εξελίχθηκαν

από όργανα, σε κλειδοκύμβαλα, στο τσέμπαλο έως και το πιάνο,

to the piano,

until the middle of the 19th century,

μέχρι τα μέσα του 19ου αιώνα,

when a bunch of inventors finally hit on the idea

όταν κάποιοι εφευρέτες είχαν την ιδέα

of using a keyboard to trigger not sounds but letters.

να χρησιμοποιούν πληκτρολόγιο που αντί για ήχους να παράγει γράμματα.

Πράγματι, η πρώτη γραφομηχανή

In fact, the very first typewriter

was originally called "the writing harpsichord."

αρχικά ονομαζόταν «το τσέμπαλο που γράφει».

Flutes and music led to even more powerful breakthroughs.

Οι φλογέρες και η μουσική οδήγησαν σε ακόμη μεγαλύτερες ανακαλύψεις.

About a thousand years ago,

Περίπου 1.000 χρόνια πριν,

στο ζενίθ της Ισλαμικής Αναγέννησης,

at the height of the Islamic Renaissance,

three brothers in Baghdad designed a device

τρία αδέρφια στη Βαγδάτη σχεδίασαν μια συσκευή

that was an automated organ.

που ήταν ένα αυτοματοποιημένο όργανο.

Το ονόμασαν «το μουσικό όργανο που λειτουργεί από μόνο του».

They called it "the instrument that plays itself."

Now, the instrument was basically a giant music box.

Το όργανο αυτό ήταν ουσιαστικά ένα μεγάλο μουσικό κουτί.

Είχε τη δυνατότητα να παίζει διάφορα τραγούδια

The organ could be trained to play various songs by using instructions

encoded by placing pins on a rotating cylinder.

διαβάζοντας κωδικοποιημένες οδηγίες από έναν περιστρεφόμενο κύλινδρο με καρφίτσες.

And if you wanted the machine to play a different song,

Αν ήθελαν να παίξει ένα διαφορετικό τραγούδι,

απλά τοποθετούσαν άλλο κύλινδρο με διαφορετικό κώδικα.

you just swapped a new cylinder in with a different code on it.

This instrument was the first of its kind.

Το όργανο ήταν το πρώτο του είδους του.

It was programmable.

Μπορούσε να προγραμματιστεί.

Αυτό ήταν ένα τεράστιο βήμα προς τα εμπρός.

Now, conceptually, this was a massive leap forward.

Η όλη ιδέα του μηχανήματος και του λογισμικού

The whole idea of hardware and software

becomes thinkable for the first time with this invention.

πήρε σχήμα για πρώτη φορά με αυτή την εφεύρεση.

And that incredibly powerful concept

Και αυτή η πρωτοποριακή ιδέα

didn't come to us as an instrument of war or of conquest,

δεν προέκυψε σαν εργαλείο πολέμου ή κυρίευσης,

or necessity at all.

ούτε και από ανάγκη.

Προέκυψε από την περίεργη απόλαυση

It came from the strange delight of watching a machine play music.

του να παρακολουθείς μια μηχανή να παίζει από μόνη της μουσική.

In fact, the idea of programmable machines

Πράγματι, η ιδέα μιας προγραμματιζόμενης μηχανής

was exclusively kept alive by music for about 700 years.

διατηρήθηκε ζωντανή αποκλειστικά από τη μουσική, για περίπου 700 χρόνια.

In the 1700s, music-making machines

Τον 18ο αιώνα, οι μηχανές που παράγουν μουσική

became the playthings of the Parisian elite.

έγιναν το παιχνίδι της παριζιάνικης ελίτ.

Showmen used the same coded cylinders

Στο θέατρο χρησιμοποιούσαν τους ίδιους κωδικοποιημένους κυλίνδρους

to control the physical movements of what were called automata,

για να ελέγχουν τις κινήσεις των «αυτόματων»,

an early kind of robot.

που ήταν ένα πρωτόγονο είδος ρομπότ.

One of the most famous of those robots

Ένα από τα πιο διάσημα από αυτά τα ρομπότ

was, you guessed it, an automated flute player

ήταν, ναι, το βρήκατε, ένας αυτοματοποιημένος παίχτης φλογέρας

designed by a brilliant French inventor

σχεδιασμένος από έναν ευφυέστατο Γάλλο εφευρέτη, τον Ζακ ντε Βοκανσόν.

named Jacques de Vaucanson.

And as de Vaucanson was designing his robot musician,

Καθώς ο ντε Βοκανσόν σχεδίαζε το ρομποτικό μουσικό του,

he had another idea.

είχε μια ακόμη ιδέα.

If you could program a machine to make pleasing sounds,

Αν μπορούσε να προγραμματιστεί μια μηχανή που παίζει ευχάριστους ήχους,

why not program it to weave delightful patterns of color out of cloth?

γιατί να μην προγραμματιστεί

έτσι ώστε να πλέκει όμορφα πολύχρωμα μοτίβα από ύφασμα;

Instead of using the pins of the cylinder to represent musical notes,

Αντί να χρησιμοποιεί κύλινδρο με καρφίτσες για μουσικές νότες,

they would represent threads with different colors.

θα τις χρησιμοποιούσε για τα διάφορα χρώματα νημάτων

If you wanted a new pattern for your fabric,

Για αλλαγή μοτίβου στο ύφασμα

you just programmed a new cylinder.

απλώς προγραμματίζετε έναν νέο κύλινδρο.

This was the first programmable loom.

Αυτός ήταν ο πρώτος προγραμματιζόμενος αργαλειός.

Now, the cylinders were too expensive and time-consuming to make,

Οι κύλινδροι στοίχιζαν πολύ και η κατασκευή τους ήταν χρονοβόρα,

but a half century later,

όμως μισό αιώνα μετά,

another French inventor named Jacquard

άλλος ένας Γάλλος εφευρέτης με το όνομα Ζακάρ

hit upon the brilliant idea of using paper-punched cards

είχε την ιδέα να χρησιμοποιεί διάτρητες χάρτινες κάρτες

instead of metal cylinders.

αντί για μεταλλικούς κυλίνδρους.

Paper turned out to be much cheaper and more flexible

Το χαρτί ήταν φθηνότερο και πιο εύχρηστο

as a way of programming the device.

σαν τρόπος προγραμματισμού της μηχανής.

That punch card system inspired Victorian inventor Charles Babbage

Το σύστημα διάτρητων καρτών ενέπνευσε τον Βικτωριανό εφευρέτη Τσαρλς Μπάμπατζ,

to create his analytical engine,

να δημιουργήσει τη μηχανή ανάλυσής του,

the first true programmable computer

τον πρώτο προγραμματιζόμενο υπολογιστή που σχεδιάστηκε ποτέ.

ever designed.

And punch cards were used by computer programmers

Οι διάτρητες κάρτες

χρησιμοποιούνταν από προγραμματιστές υπολογιστών μέχρι και το 1970.

as late as the 1970s.

Αναρρωτηθείτε λοιπόν:

So ask yourself this question:

what really made the modern computer possible?

τι ήταν αυτό που έκανε πραγματικότητα το σημερινό υπολογιστή;

Yes, the military involvement is an important part of the story,

Ναι, η στρατιωτική εμπλοκή είναι σημαντικό μέρος της ιστορίας,

but inventing a computer also required other building blocks:

όμως η εφεύρεση του υπολογιστή χρειάστηκε και άλλα στάδια:

μουσικά κουτιά,

music boxes,

toy robot flute players,

ρομπότ που παίζουν φλογέρα,

harpsichord keyboards,

κλαβιέ τσέμπαλου,

colorful patterns woven into fabric,

πολύχρωμα μοτίβα πλεγμένα σε ύφασμα,

and that's just a small part of the story.

και αυτό είναι μόνο ένα μικρό μέρος της ιστορίας.

There's a long list of world-changing ideas and technologies

Μία μεγάλη λίστα από ιδέες και τεχνολογίες που άλλαξαν τον κόσμο,

that came out of play:

προέκυψαν από παιχνίδια:

public museums, rubber,

τα δημόσια μουσεία, το λάστιχο,

η θεωρία πιθανοτήτων, τα ασφαλιστικά και πολλές άλλες.

probability theory, the insurance business

and many more.

Necessity isn't always the mother of invention.

Η ανάγκη δεν είναι πάντα η μητέρα της εφεύρεσης.

Η παιχνιδιάρικη διάθεση του μυαλού είναι θεμελιωδώς εξερευνητική,

The playful state of mind is fundamentally exploratory,

seeking out new possibilities in the world around us.

και ψάχνει νέες δυνατότητες στον κόσμο που μας περιβάλλει.

And that seeking is why so many experiences

Και αυτή η αναζήτηση είναι το γιατί τόσες πολλές εμπειρίες

that started with simple delight and amusement

που ξεκίνησαν από την απλή ευχαρίστηση και τον ενθουσιασμό

eventually led us to profound breakthroughs.

μας οδήγησαν τελικά σε σημαντικές ανακαλύψεις.

Πιστεύω ότι πρέπει να προάγουμε αυτό τον τρόπο σκέψης στα σχολεία μας,

Now, I think this has implications for how we teach kids in school

και να ενθαρρύνουμε την καινοτομία στον χώρο εργασίας.

and how we encourage innovation in our workspaces,

but thinking about play and delight this way

Αλλά ακόμα, αν σκεφτούμε έτσι το παιχνίδι και την ευχαρίστηση

also helps us detect what's coming next.

μπορούμε επίσης και να προβλέψουμε το τι θα ακολουθήσει.

Σκεφτείτε αυτό: αν καθόσασταν το 1750

Think about it: if you were sitting there in 1750

trying to figure out the big changes coming to society

προσπαθώντας να βρείτε τις μεγάλες αλλαγές που θα έρθουν στην κοινωνία

του 19ου και 20ου αιώνα,

in the 19th, the 20th centuries,

τις αυτόματες μηχανές, τους υπολογιστές,

automated machines, computers,

και την τεχνητή νοημοσύνη,

artificial intelligence,

μια προγραμματιζόμενη φλογέρα που διασκεδάζει την παριζιάνικη ελίτ

a programmable flute

entertaining the Parisian elite

θα ήταν το ισχυρότερο στοιχείο σας εκείνη την εποχή.

would have been as powerful a clue as anything else at the time.

It seemed like an amusement at best,

Έμοιαζε με τρόπο διασκέδασης,

not useful in any serious way,

όχι ιδιαίτερα χρήσιμο,

αλλά έγινε τελικά η αρχή μιας τεχνολογικής επανάστασης

but it turned out to be the beginning of a tech revolution

που θα άλλαζε τον κόσμο.

that would change the world.

You'll find the future

Θα βρείτε το μέλλον

wherever people are having the most fun.

εκεί όπου οι άνθρωποι διασκεδάζουν περισσότερο.