The history of chocolate - Deanna Pucciarelli

Çikolatanın tarihi - Deanna Pucciarelli

Çeviri: Gözde Zülal Solak Gözden geçirme: Suleyman Cengiz

If you can't imagine life without chocolate,

Çikolatasız bir hayat düşünemiyorsanız,

you're lucky you weren't born before the 16th century.

16. yüzyıldan önce doğmadığınız için çok şanslısınız.

Until then, chocolate only existed in Mesoamerica

O zamana dek, çikolata yalnızca Mezoamerika'da ve

in a form quite different from what we know.

şu an bildiğimizden oldukça farklı bir yapıda bulunuyordu.

As far back as 1900 BCE,

Daha MÖ 1900'lerde,

the people of that region had learned to prepare the beans

bu bölgenin insanları, yerel kakao ağacının

of the native cacao tree.

tohumlarını pişirmeyi öğrenmişlerdi.

The earliest records tell us the beans were ground

En eski kayıtlar bize tohumların çekildiğini

and mixed with cornmeal and chili peppers

ve mısır unu ile acı biber karıştırılarak bir içecek

to create a drink -

yapıldığını anlatıyor,

not a relaxing cup of hot cocoa,

yani bir bardak rahatlatıcı sıcak kakao yerine

but a bitter, invigorating concoction frothing with foam.

acı, canlandırıcı ve köpüklü bir karışım.

And if you thought we make a big deal about chocolate today,

Bugün çikolata konusunda büyük işler yaptığımızı düşünüyor

the Mesoamericans had us beat.

olabilirsiniz ama Mezoamerikalılar bizi çoktan aşmıştı.

They believed that cacao was a heavenly food

Kakaonun insanlara tüylü bir yılan tanrı

gifted to humans by a feathered serpent god,

tarafından bahşedilmiş kutsal bir yiyecek olduğuna inanıyorlardı.

known to the Maya as Kukulkan

Bu tanrı Mayalar'da Kukulkan,

and to the Aztecs as Quetzalcoatl.

Aztekler'de ise Quetzalcoatl idi.

Aztecs used cacao beans as currency

Aztekler kakaoyu para birimi olarak kullanıyor

and drank chocolate at royal feasts,

ve kral ziyafetlerinde çikolata içiyor,

gave it to soldiers as a reward for success in battle,

savaşta başarı gösteren askerlere ödül olarak verip

and used it in rituals.

ritüellerde kullanıyorlardı.

The first transatlantic chocolate encounter occurred in 1519

Atlantik ötesinde çikolata ile ilk kez 1519 yılında

when Hernán Cortés visited the court of Moctezuma

Hernán Cortés, Tenochtitlan'da Montezuma'nın sarayını

at Tenochtitlan.

ziyaret ettiğinde karşılaşıldı.

As recorded by Cortés's lieutenant,

Cortés'in yardımcısının kayıtlarına göre,

the king had 50 jugs of the drink brought out and poured into golden cups.

kral 50 sürahi içecek getirtmiş ve altın kadehlere doldurtmuştu.

When the colonists returned with shipments of the strange new bean,

Sömürgeciler bu garip ve yeni tohum yükleriyle döndüklerinde,

missionaries' salacious accounts of native customs

misyonerlerin şehvetli yerel gelenek yazıları tohuma

gave it a reputation as an aphrodisiac.

bir afrodizyak ünü vermişti.

At first, its bitter taste made it suitable as a medicine for ailments,

İlk başta acı tadı nedeniyle karın ağrısı gibi hastalıklar için

like upset stomachs,

ilaç olarak görülmüştü,

but sweetening it with honey, sugar, or vanilla

fakat bal, şeker veya vanilyayla tatlandırılması

quickly made chocolate a popular delicacy in the Spanish court.

çikolatayı İspanya hükümdarlığında hızla popüler bir yiyecek hâline getirdi.

And soon, no aristocratic home was complete without dedicated chocolate ware.

Kısa süre içinde, aristokratların evlerinden çikolata eksik olmamıştı.

The fashionable drink was difficult and time consuming to produce

Şık içeceğin yapılması zordu ve uzun süre tüketilmeye

on a large scale.

uygun değildi.

That involved using plantations and imported slave labor

Karayiplerde ve Afrika kıyısında bu, tarlaların ve

in the Caribbean and on islands off the coast of Africa.

köle gücünün kullanılmasını da içeriyordu.

The world of chocolate would change forever in 1828

1828 yılında, Amsterdamlı Coenraad van Houten'in

with the introduction of the cocoa press by Coenraad van Houten of Amsterdam.

kakao makinesini ortaya çıkarmasıyla, çikolata dünyası tamamen değişmişti.

Van Houten's invention could separate the cocoa's natural fat, or cocoa butter.

Van Houten'in icadı, kakaodaki yağı veya kakao yağını ayrıştırabiliyordu.

This left a powder that could be mixed into a drinkable solution

Bunun sonucunda da ortaya içilebilir bir çözeltiye dönüşebilen

or recombined with the cocoa butter

ya da bugün bildiğimiz katı çikolatayı üretmek için

to create the solid chocolate we know today.

kakao yağıyla karıştırılabilecek bir toz çıkmıştı.

Not long after, a Swiss chocolatier named Daniel Peter

Kısa süre sonra Daniel Peter adlı İsviçreli bir çikolatacı,

added powdered milk to the mix,

karışımına süt tozu ekledi

thus inventing milk chocolate.

ve böylece sütlü çikolatayı icat etti.

By the 20th century, chocolate was no longer an elite luxury

20. yüzyılda çikolata artık elitlere ait bir lüks değildi,

but had become a treat for the public.

halkın zevki hâline gelmişti.

Meeting the massive demand required more cultivation of cocoa,

Kakao talebini karşılamak için, sadece ekvator civarında

which can only grow near the equator.

yetiştiğinden, burada daha çok ekim alanı açıldı.

Now, instead of African slaves being shipped

Günümüzde Afrikalı kölelerin Güney Amerika'daki kakao

to South American cocoa plantations,

tarlalarına gönderilmesi yerine, kakao üretimi,

cocoa production itself would shift to West Africa

2015 yılında dünyadaki kakaonun beşte ikisini sağlayan

with Cote d'Ivoire providing two-fifths of the world's cocoa as of 2015.

Fildişi Sahili üzerinden, Batı Afrika'ya kadar uzandı.

Yet along with the growth of the industry,

Endüstrinin büyümesi ile birlikte

there have been horrific abuses of human rights.

korkunç insan hakları suistimalleri meydana geldi.

Many of the plantations throughout West Africa,

Batılı firmaların ihtiyacını karşılayan

which supply Western companies,

Batı Afrika'da bulunan tarlaların çoğu

use slave and child labor,

köle ve çocuk işçi kullanıyordu,

with an estimation of more than 2 million children affected.

bu durumdan 2 milyondan fazla çocuğun etkilendiği tahmin ediliyor.

This is a complex problem that persists

Büyük çikolata fabrikalarının,

despite efforts from major chocolate companies to partner with African nations

çocuk işçiliğini ve sözleşmeli köleliği azaltmak için Afrika ülkeleriyle

to reduce child and indentured labor practices.

ortaklık çabalarına rağmen bu, varlığını sürdüren bir sorun.

Today, chocolate has established itself in the rituals of our modern culture.

Günümüzde çikolata, modern kültür ritüelleri arasında yerini aldı.

Due to its colonial association with native cultures,

Reklamcılık gücü ile birlikte yerel kültürlerle kurduğu sömürgeci

combined with the power of advertising,

bağlardan ötürü çikolata duygusal,

chocolate retains an aura of something sensual,

gerileyen ve yasaklanmış

decadent,

bir şeyin ruhunu

and forbidden.

elinde tutuyor.

Yet knowing more about its fascinating and often cruel history,

Bu büyüleyici ve genellikle acımasız olan tarihe ve ayrıca

as well as its production today,

günümüzdeki üretimine dair

tells us where these associations originate

daha çok şey bilmek, bizlere bu bağların nerede ortaya çıktığını

and what they hide.

ve ne sakladığını anlatıyor.

So as you unwrap your next bar of chocolate,

Bir sonraki çikolata paketinizi açarken,

take a moment to consider that not everything about chocolate is sweet.

çikolatayla ilgili her şeyin tatlı olmadığını da dikkate alın.