How interpreters juggle two languages at once - Ewandro Magalhaes

Vertaald door: Peter van de Ven Nagekeken door: Dick Stada

In 1956, during a diplomatic reception in Moscow,

In 1956, tijdens een diplomatieke ontmoeting in Moskou,

Soviet leader Nikita Khrushchev told Western Bloc ambassadors,

zei Sovjetleider Nikita Chroesjtsjov tegen Westerse afgezanten:

"My vas pokhoronim!"

"My vas pokhoronim!"

His interpreter rendered that into English as,

Zijn tolk maakte daar in het Engels van:

"We gaan je begraven!"

"We will bury you!"

This statement sent shockwaves through the Western world,

De Westerse wereld was geschokt,

heightening the tension between the Soviet Union and the US

wat de spanning verhoogde tussen de Sovjet-Unie en de VS,

who were in the thick of the Cold War.

die in het heetst van de Koude Oorlog zaten.

Some believe this incident alone set East/West relations back a decade.

Volgens sommigen wierp dit de relatie tussen Oost en West wel tien jaar terug.

As it turns out, Khrushchev's remark was translated a bit too literally.

Het bleek dat Chroesjtsjov's opmerking te letterlijk was vertaald.

Given the context, his words should have been rendered as,

In de context zouden de woorden vertaald moeten zijn als:

"We will live to see you buried,"

"We leven om jullie begraven te zien worden",

meaning that Communism would outlast Capitalism,

erop doelend dat het communisme het kapitalisme zou overleven,

a less threatening comment.

een minder dreigend commentaar.

Though the intended meaning was eventually clarified,

Hoewel de bedoelde betekenis uiteindelijk helder werd,

the initial impact of Khrushchev's apparent words

was het eerste gevolg van Chroesjtsjov's schijnbare woorden,

put the world on a path that could have led to nuclear armageddon.

dat de wereld een pad insloeg

dat had kunnen leiden tot een nucleaire veldslag.

So now, given the complexities of language and cultural exchange,

Als we kijken naar de complexiteit van taal en cultuur,

how does this sort of thing not happen all the time?

waarom gebeuren dit soort dingen dan eigenlijk niet voortdurend?

Much of the answer lies with the skill and training of interpreters

Dat zit hem grotendeels in de ervaring en training van de tolken

to overcome language barriers.

om taalbarrières te voorkomen.

For most of history, interpretation was mainly done consecutively,

Heel lang werd het tolken vooral achtereenvolgens gedaan,

with speakers and interpreters making pauses to allow each other to speak.

met sprekers en tolken die even pauzeerden om de ander te laten praten.

But after the advent of radio technology,

Maar na de komst van de radio

a new simultaneous interpretations system was developed in the wake of World War II.

werd het simultaantolken ontwikkeld in de nasleep van de Tweede Wereldoorlog.

In the simultaneous mode

Bij deze simultaanmanier

interpreters instantaneously translate a speaker's words

vertalen tolken ogenblikkelijk de woorden van de spreker

into a microphone while he speaks.

in een microfoon terwijl hij spreekt.

Without pauses, those in the audience can choose the language

Zonder pauzes.

De mensen in het publiek kunnen de taal kiezen die ze willen horen.

in which they want to follow.

On the surface, it all looks seamless,

Aan de voorkant lijkt alles naadloos te gaan,

but behind the scenes,

maar achter de schermen

human interpreters work incessantly

werken de tolken er onophoudelijk aan

to ensure every idea gets across as intended.

elk idee over te brengen zoals het bedoeld is.

And that is no easy task.

Dat is niet gemakkelijk.

It takes about two years of training for already fluent bilingual professionals

Het kost meer dan twee jaar opleiding voor professionals die al tweetalig zijn,

to expand their vocabulary and master the skills necessary

om hun woordenschat uit te breiden en de benodigde vaardigheid te krijgen

to become a conference interpreter.

om tolk te worden voor conferenties.

To get used to the unnatural task of speaking while they listen,

Om te wennen aan de onnatuurlijke taak van het spreken terwijl je luistert,

students shadow speakers

schaduwen studenten sprekers

and repeat their every word exactly as heard in the same language.

en herhalen elk woord dat ze horen in dezelfde taal.

In time, they begin to paraphrase what is said,

Na een tijdje beginnen ze te omschrijven wat er gezegd wordt,

making stylistic adjustments as they go.

terwijl ze direct stilistische verbeteringen maken.

At some point, a second language is introduced.

Op een gegeven moment wordt met een tweede taal begonnen.

Practicing in this way creates new neural pathways in the interpreter's brain,

Zo worden nieuwe neurale verbindingen gemaakt in het brein van de tolk

and the constant effort of reformulation gradually becomes second nature.

en wordt het continu herformuleren langzaam een tweede natuur.

Over time and through much hard work,

Na een tijd hard zwoegen,

the interpreter masters a vast array of tricks to keep up with speed,

beheerst de tolk een breed scala aan trucs om gelijke tred te houden met de snelheid,

deal with challenging terminology,

om met de terminologie om te gaan,

and handle a multitude of foreign accents.

en een hoop accenten aan te kunnen.

They may resort to acronyms to shorten long names,

Ze kunnen terugvallen op afkortingen voor lange namen,

choose generic terms over specific,

algemene termen in plaats van specifieke,

or refer to slides and other visual aides.

of verwijzen naar dia's of andere visuele hulpmiddelen.

They can even leave a term in the original language,

Ze kunnen zelfs een term in de brontaal laten staan

while they search for the most accurate equivalent.

en ondertussen naar het beste equivalent zoeken.

Interpreters are also skilled at keeping aplomb in the face of chaos.

Tolken zijn ook bedreven in het scheppen van orde in de chaos.

Remember, they have no control over who is going to say what,

Bedenk dat ze niet weten wat er gezegd gaat worden,

or how articulate the speaker will sound.

of hoe duidelijk de uitspraak van de spreker is.

A curveball can be thrown at any time.

Ze kunnen altijd voor verrassingen komen te staan.

Also, they often perform to thousands of people

Ze moeten vaak presteren voor duizenden mensen

and in very intimidating settings,

in erg imponerende situaties,

like the UN General Assembly.

zoals de Algemene Vergadering van de VN.

To keep their emotions in check,

Om hun emoties onder controle te houden,

they carefully prepare for an assignment,

bereiden ze hun sessie goed voor,

building glossaries in advance,

maken ze vooraf woordenlijsten,

reading voraciously about the subject matter,

lezen ze zich goed in het onderwerp in,

and reviewing previous talks on the topic.

en kijken oude spreekbeurten over het onderwerp door.

Finally, interpreters work in pairs.

En als laatste: tolken werken in tweetallen.

While one colleague is busy translating incoming speeches in real time,

De ene colllega is druk bezig om de spreekbeurten te vertalen

the other gives support by locating documents,

en de ander geeft ondersteuning door documenten op te zoeken,

looking up words,

woorden op te zoeken

and tracking down pertinent information.

en relevante informatie na te pluizen.

Because simultaneous interpretation requires intense concentration,

Omdat simultaan tolken erg intensief werk is,

every 30 minutes, the pair switches roles.

wisselen ze elke 30 minuten van rol.

Success is heavily dependent on skillful collaboration.

Succes is erg afhankelijk van goede samenwerking.

Language is complex,

Taal is ingewikkeld

and when abstract or nuanced concepts get lost in translation,

en als een abstracte of genuanceerde term in de vertaling verloren gaat,

the consequences may be catastrophic.

kan het gevolg desastreus zijn.

As Margaret Atwood famously noted, "War is what happens when language fails."

Zoals Margaret Atwood zei:

"Als de taal tekort schiet, krijg je oorlog."

Conference interpreters of all people are aware of that

Conferentietolken beseffen dat al helemaal.

and work diligently behind the scenes to make sure it never does.

Ze werken hard achter de schermen om dat te voorkomen.