How sugar affects the brain - Nicole Avena

Translator: Sovichet Tep Reviewer: Sinet SEM

Picture warm, gooey cookies,

ស្រមៃមើល នំខូគីក្ដៅៗ ស្អិតៗ

crunchy candies, velvety cakes,

ស្ករគ្រាប់ស្រួលៗ នំខេកទន់ៗ

waffle cones piled high with ice cream.

នំបំពង់មានដាក់ការ៉េមត្រជាក់ៗ។

Is your mouth watering?

តើអ្នកស្រក់ទឹកមាត់ទេ?

Are you craving dessert?

តើឃ្លានបង្អែមទាំងនេះទេ?

Why?

ហេតុអ្វី?

What happens in the brain that makes sugary foods so hard to resist?

តើមានអ្វីកើតឡើងចំពោះខួរក្បាល ដែលធ្វើឲ្យ អ្នកពិបាកទ្រាំនឹងអាហារផ្អែមទាំងនេះ?

Sugar is a general term used to describe a class of molecules

ស្ករ គឺជាពាក្យទូទៅមួយ ដែលគេប្រើសំគាល់ម៉ូលេគុលគីមីមួយក្រុម

called carbohydrates,

ដែលហៅថា កាបូអ៊ីដ្រាត

and it's found in a wide variety of food and drink.

ហើយគេរកឃើញវានៅក្នុង អាហារនិងភេសជ្ជៈជាច្រើន។

Just check the labels on sweet products you buy.

សាកមើលលើសំបក នៃផលិតផលផ្អែមៗទាំងនោះទៅ។

Glucose, fructose, sucrose,

គ្លុយកូស, ហ្វ្រុចតូស, ស៊ុចក្រូស

maltose, lactose, dextrose, and starch

ម៉ាល់តូស, ឡាក់តូស, ដិកត្រូស, និងអាមីដុង

are all forms of sugar.

សុទ្ធសឹងជាទម្រង់របស់ស្ករ។

So are high-fructose corn syrup,

រួមទាំង ស៊ីរ៉ូពោតមានជាតិហ្រ្វុចតូសខ្ពស់

fruit juice, raw sugar, and honey.

ទឹកផ្លែឈើ, ស្ករឆៅ, និងទឹកឃ្មុំ។

And sugar isn't just in candies and desserts,

ហើយស្ករមិនមែន មានតែក្នុងស្ករគ្រាប់និងបង្អែមនោះទេ

it's also added to tomato sauce,

វាក៏មាននៅក្នុងទឹកប៉េងប៉ោះ

yogurt, dried fruit, flavored waters, or granola bars.

យ៉ាអួរត៍, ដំណាប់ផ្លែឈើ, ទឹកមានរសជាតិ, និងបន្ទះនំក្រាណូឡា។

Since sugar is everywhere, it's important to understand

ដោយសារតែស្ករមាននៅគ្រប់កន្លែង វាជារឿងសំខាន់ ដែលអ្នកគួរយល់ថា

how it affects the brain.

វាប៉ះពាល់ខួរក្បាលយ៉ាងណា។

What happens when sugar hits your tongue?

តើមានរឿងអ្វី ពេលស្ករប៉ះនឹងអណ្ដាតរបស់អ្នក?

And does eating a little bit of sugar make you crave more?

ហើយតើការហូបស្ករតែបន្តិច អាចធ្វើឲ្យអ្នកឃ្លានស្ករទៀតទេ?

You take a bite of cereal.

អ្នកហូបសឺរៀលមួយម៉ាត់។

The sugars it contains activate the sweet-taste receptors,

ស្ករក្នុងនោះនឹងភ្ញោច កោសិកាទទួល (ធ្មួល) រសផ្អែម

part of the taste buds on the tongue.

ដែលជាផ្នែករបស់អញ្ច្រាញអណ្ដាត។

These receptors send a signal up to the brain stem,

ធ្មួលទាំងនេះ​បញ្ជូន​សញ្ញា​ ទៅកាន់​ខួរកញ្ចឹងក

and from there, it forks off into many areas of the forebrain,

ហើយនៅទីនោះ វាបែងចែក ទៅផ្នែកផ្សេងៗទៀតនៃខួរខាងមុខ

one of which is the cerebral cortex.

មួយក្នុងនោះគឺជាសំបកខួរ។

Different sections of the cerebral cortex process different tastes:

ផ្នែកផ្សេងៗនៃសំបកខួរក្បាល បកស្រាយរសជាតិផ្សេងៗគ្នា៖

ល្វីង, ប្រៃ, អុម៉ាមិ,

bitter, salty, umami,

and, in our case, sweet.

និងរសផ្អែមនេះតែម្ដង។

From here, the signal activates the brain's reward system.

ពីទីនោះ សញ្ញា​ក៏​ភ្ញោច ប្រព័ន្ធទទួល​រង្វាន់​របស់​ខួរក្បាល។

This reward system is a series of electrical and chemical pathways

ប្រព័ន្ធទទួលរង្វាន់នេះគឺជាស៊េរីនៃ ដំណើរអគ្គិសនីនិងគីមី

across several different regions of the brain.

ឆ្លងកាត់ផ្នែកផ្សេងៗ នៃខួរក្បាល។

It's a complicated network,

វាគឺជាបណ្ដាញដ៏ស្មុគស្មាញ

but it helps answer a single, subconscious question:

ប៉ុន្តែវាជួយផ្ដល់ចម្លើយឲ្យទៅ សំណួរទាំងមិនដឹងខ្លួនមួយ៖

should I do that again?

តើគួរហូបវាម្ដងទៀតទេ?

That warm, fuzzy feeling you get when you taste Grandma's chocolate cake?

គឺក្ដីរីករាយដែលអ្នកទទួលបាន ពេលហូបនំសូកូឡារបស់ម៉ាក់យាយរួច?

That's your reward system saying,

ប្រព័ន្ធទទួលរង្វាន់របស់អ្នកនឹងនិយាយថា

"Mmm, yes!"

“មែនហើយ គួរតែញ៉ាំទៀត!”

And it's not just activated by food.

រឿងនេះមិនបង្កឡើងដោយត្រឹមតែអាហារទេ។

Socializing, sexual behavior, and drugs

ទំនាក់ទំនងសង្គម, អកប្បកិរិយាភេទ, និងគ្រៀងញៀន

are just a few examples of things and experiences

គឺជារបស់ និងបទពិសោធន៍ដែលជាឧទាហរណ៍នៃគ្រឿង

that also activate the reward system.

ដែលបើកដំណើរការ ប្រព័​ន្ធទទួលរង្វាន់ នោះ។

But overactivating this reward system kickstarts a series of unfortunate events:

ប៉ុន្តែការភ្ញោចប្រព័ន្ធទទួលរង្វាន់ច្រើនពេក អាចបណ្ដាលឲ្យមានហេតុការណ៍មិនល្អ៖

loss of control, craving, and increased tolerance to sugar.

បាត់បង់បញ្ជាការ, កាន់តែឃ្លាន, និងកំណើនភាពធន់នឹងស្ករ។

Let's get back to our bite of cereal.

យើងត្រឡប់ទៅនំសឺរៀលមួយម៉ាត់នោះវិញ។

It travels down into your stomach and eventually into your gut.

វាធ្វើដំណើរចុះទៅក្រពះរបស់អ្នក ហើយចុងក្រោយចូលទៅក្នុងពោះវៀន។

And guess what?

តើយ៉ាងណាទៅ?

There are sugar receptors here, too.

នៅទីនោះក៏មានធ្មួលកោសិកាសម្រាប់ស្ករដែរ។

They are not taste buds, but they do send signals

ពួកវាមិនមែនជាអញ្ច្រាញរសជាតិទេ តែពួកវាផ្ញើសញ្ញា

telling your brain that you're full

ទៅប្រាប់ខួរក្បាលថាអ្នកឆ្អែតហើយ

or that your body should produce more insulin

ឬថារាងកាយរបស់អ្នកគួរតែ ផលិតអាំងស៊ុយលីនបន្ថែម

to deal with the extra sugar you're eating.

ដើម្បីចាត់ចែងស្ករបន្ថែម ដែលអ្នកកំពុងហូប។

The major currency of our reward system is dopamine,

ការដោះដូរដ៏ធំមួយនៃ ប្រព័ន្ធទទួលរង្វាន់របស់យើងគឺ ដូប៉ាមីន

an important chemical or neurotransmitter.

ជាធាតុគីមី ឬ ណឺរ៉ូនបញ្ជូនសារ ដ៏សំខាន់។

There are many dopamine receptors in the forebrain,

ខួរខាងមុខ​មាន​ធ្មួល​ដូប៉ាមីនជាច្រើន

but they're not evenly distributed.

ប៉ុន្តែវាមិនមានរបាយស្មើគ្នានោះទេ។

Certain areas contain dense clusters of receptors,

តំបន់ខ្លះមានធ្មួលនេះច្រើន យ៉ាងណែន

and these dopamine hot spots are a part of our reward system.

ហើយសំណុំដូប៉ាមីននេះហើយ គឺជាផ្នែកមួយនៃប្រព័ន្ធទទួលរង្វាន់របស់យើង។

Drugs like alcohol, nicotine, or heroin

គ្រឿងញៀនដូចជាអាល់កុល, នីកូទីន, ឬ ហេរ៉ូអ៊ីន

send dopamine into overdrive,

បញ្ជូនដូប៉ាមីនក្នុងកម្រិតខ្ពស់

leading some people to constantly seek that high,

នាំឲ្យអ្នកដែលសេពពួកវា ហើយមានអារម្មណ៍ស្រវឹងចង់សេពទៀត

in other words, to be addicted.

ឬថាម្យ៉ាងទៀតគឺញៀន។

Sugar also causes dopamine to be released, though not as violently as drugs.

ស្ករក៏បណ្ដាលឲ្យដូប៉ាមីនចេញមកដែរ បើទោះបីវាមិនខ្លាំងដូចគ្រឿងញៀនក៏ដោយ។

And sugar is rare among dopamine-inducing foods.

ស្ករជាអាហារកម្រនៅក្នុងចំណោមអាហារ ដែលជំរុញអោយមានការបញ្ចេញដូប៉ាមីន។

Broccoli, for example, has no effect,

ឧទាហរណ៍ ប្រូកូលីមិនមានឥទ្ធិពលទេ

which probably explains

ដែលទំនងអាចបកស្រាយ

why it's so hard to get kids to eat their veggies.

ហេតុផលដែលនាំឲ្យក្មេងៗ ពិបាកញ៉ាំបន្លែយ៉ាងនេះ។

Speaking of healthy foods,

បើនិយាយពីអាហារសុខភាព

let's say you're hungry and decide to eat a balanced meal.

ឧទាហរណ៍ថាអ្នកឃ្លាន ហើយសម្រេចចិត្តហូបអាហារតុល្យភាព។

You do, and dopamine levels spike in the reward system hot spots.

អ្នកហូបរួច កម្រិតដូប៉ាមីនក៏កើនឡើង នៅក្នុងសំណុំប្រព័ន្ធទទួលរង្វាន់នោះ។

But if you eat that same dish many days in a row,

ប៉ុន្តែបើអ្នកហូបម្ហូបដដែលៗ ប៉ុន្មានថ្ងៃជាប់ៗគ្នា

dopamine levels will spike less and less, eventually leveling out.

កម្រិតដូប៉ាមីននឹងកើនឡើងតិចជាងមុន រហូតដល់លែងកើនសោះ។

That's because when it comes to food,

ព្រោះថា បើនិយាយអំពីរបបអាហារ

the brain evolved to pay special attention to new or different tastes.

ខួរក្បាលប្រែផ្លាស់ដើម្បីចាប់អារម្មណ៍ ទៅនឹងរសជាតិថ្មីឬប្លែកពីនេះ។

Why?

ហេតុអី?

Two reasons:

មានហេតុផលពីរ៖

first, to detect food that's gone bad.

ទីមួយ គឺដើម្បីស្គាល់ម្ហូបដែលមិនល្អ។

And second, because the more variety we have in our diet,

ហើយទីពីរ ព្រោះការមានភាពចម្រុះច្រើន នៅក្នុងរបបអាហាររបស់យើង

the more likely we are to get all the nutrients we need.

នាំឲ្យយើងទទួលបានអាហារូបត្ថម្ភច្រើន ដែលយើងត្រូវការ។

To keep that variety up,

ដើម្បីរក្សាភាពចម្រុះនោះ

we need to be able to recognize a new food,

យើងត្រូវមានមសត្ថភាព អាចស្គាល់រសអាហារថ្មីមួយ

and more importantly, we need to want to keep eating new foods.

ហើយសំខាន់ជាងនេះទៀត យើងត្រូវការ រក្សាចំណង់ទទួលទានអាហារថ្មីៗទាំងនោះ។

And that's why the dopamine levels off when a food becomes boring.

អ៊ីចឹងហើយ ទើបកម្រិតដូប៉ាមីនធ្លាក់ចុះ នៅពេលយើងហូបអាហារដដែលៗ។

Now, back to that meal.

ឥឡូវត្រឡប់មកម្ហូបនោះវិញ។

What happens if in place of the healthy, balanced dish,

តើមានរឿងអ្វីកើតឡើង បើអ្នកមិនហូប អាហារសុខភាពនិងមានតុល្យភាព

you eat sugar-rich food instead?

ប៉ុន្តែហូបអាហារសំបូរស្ករ ជំនួសវិញ?

If you rarely eat sugar or don't eat much at a time,

បើអ្នកមិនសូវហូបស្ករទេ ឬមិនហូបច្រើនពេកទេនោះ

the effect is similar to that of the balanced meal.

ឥទ្ធិពលអាចកើតមានស្រដៀងគ្នា ទៅនឹងអាហារតុល្យភាព។

But if you eat too much, the dopamine response does not level out.

ប៉ុន្តែបើអ្នកហូបវាច្រើនពេកនោះ កម្រិតដូប៉ាមីន ក៏មិនថយចុះទៅណាដែរ។

In other words, eating lots of sugar will continue to feel rewarding.

ពោលគឺ ការហូបស្ករច្រើនពេក នៅតែបង្កឲ្យមានអារម្មណ៍ពេញចិត្ត។

In this way, sugar behaves a little bit like a drug.

ដូច្នេះ ស្ករដើរតួស្រដៀងគ្នាបន្តិច ទៅនឹងគ្រឿងញៀនដែរ។

It's one reason people seem to be hooked on sugary foods.

នេះជាហេតុផលមួយដែលមនុស្សម្នា ជាប់ចិត្តនឹងអាហារផ្អែមយ៉ាងនេះ។

So, think back to all those different kinds of sugar.

អ៊ីចឹង គិតមើលប្រភេទស្ករផ្សងៗ ដែលយើងបានលើកឡើង។

Each one is unique, but every time any sugar is consumed,

ពួកវាមានភាពខុសប្លែកគ្នា ប៉ុន្តែរាល់ពេលគេហូបស្ករណាមួយ

it kickstarts a domino effect in the brain that sparks a rewarding feeling.

វារមែងផ្ដើមឥទ្ធិពលដូមីណូនៅក្នុងខួរក្បាល ដែលជំរុញអារម្មណ៍ពេញចិត្ត។

Too much, too often, and things can go into overdrive.

ហូបច្រើនពេក ញឹកពេក អ្វីៗអាចទៅជាជ្រុលជ្រួស។

So, yes, overconsumption of sugar can have addictive effects on the brain,

ពិតមែនហើយ ការហូបស្ករច្រើនពេក ក៏អាចធ្វើឲ្យមានភាពញៀនក្នុងខួរក្បាលដែរ

but a wedge of cake once in a while won't hurt you.

ប៉ុន្តែ យូរៗម្ដង ហូបនំខេកមួយដុំ វាមិនថ្វីនោះទេ។