How sugar affects the brain - Nicole Avena

Oddziaływanie cukru na mózg – Nicole Avena

Tłumaczenie: Artur Radkiewicz Korekta: Rysia Wand

Picture warm, gooey cookies,

Ciepłe ciasteczka,

crunchy candies, velvety cakes,

chrupiące landrynki,

puszyste ciasta,

waffle cones piled high with ice cream.

lody z bakaliami.

Is your mouth watering?

Czujesz raj w ustach?

Are you craving dessert?

Może deser?

Why?

Dlaczego?

What happens in the brain that makes sugary foods so hard to resist?

Jakie procesy mózgowe

uzależniają nas od słodyczy?

Sugar is a general term used to describe a class of molecules

Cukier to ogólne określenie

klasy molekuł

zwanej węglowodanami,

called carbohydrates,

and it's found in a wide variety of food and drink.

zawartej w wielu produktach spożywczych.

Just check the labels on sweet products you buy.

Sprawdź etykiety na kupowanych słodyczach.

Glucose, fructose, sucrose,

Glukoza,

fruktoza,

cukroza,

maltose, lactose, dextrose, and starch

maltoza,

laktoza,

dekstroza

i skrobia

are all forms of sugar.

są formami cukru.

So are high-fructose corn syrup,

Podobnie syrop kukurydziany,

fruit juice, raw sugar, and honey.

sok owocowy,

cukier

i miód.

And sugar isn't just in candies and desserts,

Cukier znajduje się nie tylko w słodyczach.

it's also added to tomato sauce,

Jest również w sosie pomidorowym,

yogurt, dried fruit, flavored waters, or granola bars.

jogurcie,

bakaliach,

wodach smakowych,

czy batonach zbożowych.

Since sugar is everywhere, it's important to understand

Cukier jest wszędzie,

więc warto zrozumieć,

how it affects the brain.

jak wpływa na mózg.

What happens when sugar hits your tongue?

Jak na jego obecność reaguje język?

And does eating a little bit of sugar make you crave more?

Czy odrobina cukru

wzmaga łaknienie?

You take a bite of cereal.

Weźmy płatki zbożowe.

The sugars it contains activate the sweet-taste receptors,

Zawarty w nich cukier

aktywuje receptory smaku

part of the taste buds on the tongue.

w kubkach smakowych na języku.

These receptors send a signal up to the brain stem,

Receptory wysyłają sygnał do rdzenia mózgu,

and from there, it forks off into many areas of the forebrain,

skąd rozprasza się on

na wiele obszarów przodomózgowia,

one of which is the cerebral cortex.

między innymi do kory mózgowej.

Different sections of the cerebral cortex process different tastes:

Każda strefa kory mózgowej

przetwarza inny smak:

gorzki,

bitter, salty, umami,

słony,

umami

and, in our case, sweet.

i w naszym przypadku, słodki.

From here, the signal activates the brain's reward system.

Tu sygnał aktywuje

ośrodek przyjemności.

This reward system is a series of electrical and chemical pathways

Jest to szereg

elektrycznych i chemicznych połączeń

across several different regions of the brain.

między wieloma obszarami mózgu.

It's a complicated network,

To złożona sieć,

ale pomaga odpowiedzieć na niewypowiedziane pytanie:

but it helps answer a single, subconscious question:

should I do that again?

zrobić to jeszcze raz?

That warm, fuzzy feeling you get when you taste Grandma's chocolate cake?

Kojarzysz to nieokreślone ciepło, które czujesz

kosztując babcinego ciasta?

That's your reward system saying,

To ośrodek przyjemności mówi:

"Mmm, yes!"

"Mmm, tak!".

And it's not just activated by food.

Nie tylko jedzenie go aktywuje.

Życie towarzyskie,

Socializing, sexual behavior, and drugs

seksualność

i używki

are just a few examples of things and experiences

to tylko kilka przykładów

impulsów i doświadczeń

that also activate the reward system.

aktywujących ośrodek przyjemności.

Jego nadmierna aktywacja

But overactivating this reward system kickstarts a series of unfortunate events:

rozpoczyna serię powikłań:

loss of control, craving, and increased tolerance to sugar.

utratę kontroli,

zachcianki

i zwiększoną tolerancja na cukier.

Wróćmy do płatków śniadaniowych.

Let's get back to our bite of cereal.

Wędrują do żołądka

It travels down into your stomach and eventually into your gut.

i trafiają do jelit.

And guess what?

A tam co?

There are sugar receptors here, too.

Inne receptory cukru.

They are not taste buds, but they do send signals

To nie są kubki smakowe,

ale zawiadamiają mózg,

telling your brain that you're full

że jesteś syty,

or that your body should produce more insulin

albo że ma zwiększyć produkcję insuliny,

to deal with the extra sugar you're eating.

żeby zaradzić nadwyżce cukru.

The major currency of our reward system is dopamine,

Produktem przetargowym

ośrodka przyjemności jest dopamina,

an important chemical or neurotransmitter.

neuroprzekaźnik chemiczny.

There are many dopamine receptors in the forebrain,

Mózg zawiera wiele receptorów dopaminy

but they're not evenly distributed.

i nie są one rozprowadzone równomiernie.

Certain areas contain dense clusters of receptors,

W pewnych jego obszarach receptory są bardziej zagęszczone

and these dopamine hot spots are a part of our reward system.

i to one właśnie

są częścią ośrodka przyjemności.

Drugs like alcohol, nicotine, or heroin

Używki jak alkohol,

nikotyna

czy heroina

send dopamine into overdrive,

powodują nadprodukcję dopaminy,

leading some people to constantly seek that high,

powodując poszukiwanie zaspokojenia potrzeby,

in other words, to be addicted.

innymi słowy uzależniają.

Sugar also causes dopamine to be released, though not as violently as drugs.

Cukier też powoduje uwalnianie dopaminy,

ale nie tak gwałtownie jak używki.

And sugar is rare among dopamine-inducing foods.

Rzadko też występuje w potrawach pobudzających dopaminę.

Broccoli, for example, has no effect,

Brokuły nie wywierają tego efektu,

which probably explains

co może wyjaśniać,

czemu tak trudno przekonać do nich dzieci.

why it's so hard to get kids to eat their veggies.

Mówiąc o zdrowej żywności,

Speaking of healthy foods,

let's say you're hungry and decide to eat a balanced meal.

powiedzmy, że chcesz zaspokoić głód

zdrowym posiłkiem.

You do, and dopamine levels spike in the reward system hot spots.

Poziom dopaminy wzrasta

w ośrodku przyjemności.

But if you eat that same dish many days in a row,

Jednak gdy spożywasz go regularnie,

dopamine levels will spike less and less, eventually leveling out.

poziom dopaminy wzrasta wolniej,

w końcu wyrównując się.

That's because when it comes to food,

To dlatego, że mózg

the brain evolved to pay special attention to new or different tastes.

rozwinął umiejętność rozpoznawania

nowych i odmiennych smaków.

Why?

Po co?

Z dwóch powodów:

Two reasons:

first, to detect food that's gone bad.

by rozpoznać zepsuty produkt

And second, because the more variety we have in our diet,

i by zachęcić do wzbogacania diety,

co zwiększa szanse na otrzymanie

the more likely we are to get all the nutrients we need.

wszystkich potrzebnych składników odżywczych.

To keep that variety up,

A do tego niezbędna jest umiejętność

we need to be able to recognize a new food,

rozpoznawania nowych produktów

and more importantly, we need to want to keep eating new foods.

oraz chęć próbowania nowych potraw.

And that's why the dopamine levels off when a food becomes boring.

Dlatego poziom dopaminy spada

przy monotonnej diecie.

Now, back to that meal.

Wróćmy do tego posiłku.

What happens if in place of the healthy, balanced dish,

Jakie procesy zachodzą,

jeśli zastąpimy zdrowe danie

you eat sugar-rich food instead?

słodyczami?

If you rarely eat sugar or don't eat much at a time,

Jeśli rzadko jesz słodycze

albo jesz ich niewiele,

the effect is similar to that of the balanced meal.

efekt jest podobny jak przy zdrowym posiłku.

But if you eat too much, the dopamine response does not level out.

Jeśli jesz za dużo,

poziom dopaminy nie wyrówna się.

In other words, eating lots of sugar will continue to feel rewarding.

Spożywanie cukru nadal będzie pobudzać

ośrodek przyjemności.

In this way, sugar behaves a little bit like a drug.

W tym względzie cukier przypomina używkę.

It's one reason people seem to be hooked on sugary foods.

To główny powód, dla którego

nie możemy mu się oprzeć.

So, think back to all those different kinds of sugar.

Pomyśl o różnych rodzajach cukru.

Each one is unique, but every time any sugar is consumed,

Każdy jest inny,

ale spożycie każdego cukru

it kickstarts a domino effect in the brain that sparks a rewarding feeling.

powoduje w mózgu efekt domino,

włączając uczucie przyjemności.

Too much, too often, and things can go into overdrive.

Częsty nadmiar

może wymknąć się spod kontroli.

So, yes, overconsumption of sugar can have addictive effects on the brain,

Czyli przejadanie się cukrem

może uzależnić mózg,

but a wedge of cake once in a while won't hurt you.

ale sporadyczne ciastko niczym nam nie grozi.