How sugar affects the brain - Nicole Avena

Đường ảnh hưởng đến não như thế nào - Nicole Avena

Translator: Hang Phan Reviewer: Nhu PHAM

Picture warm, gooey cookies,

Hãy hình dung những chiếc bánh quy dẻo nóng,

crunchy candies, velvety cakes,

những chiếc kẹo cứng giòn,

những chiếc bánh ngọt mềm,

waffle cones piled high with ice cream.

những chiếc ốc quế chất cao kem.

Is your mouth watering?

Bạn có thấy thèm không?

Are you craving dessert?

Bạn thèm món tráng miệng chứ?

Why?

Tại sao vậy?

What happens in the brain that makes sugary foods so hard to resist?

Điều gì xảy ra trong não

làm cho những thức ăn ngọt thật khó để từ chối?

Sugar is a general term used to describe a class of molecules

Đường là một thuật ngữ thông thường

được sử dụng để miêu tả một dạng các phân tử

gọi là carbohydrat,

called carbohydrates,

and it's found in a wide variety of food and drink.

được tìm thấy trong rất nhiều thức ăn và nước uống.

Just check the labels on sweet products you buy.

Chỉ cần kiểm tra các nhãn mác trên những sản phẩm đồ ngọt mà bạn mua.

Glucose, fructose, sucrose,

Đường glucose,

đường fructose,

đường mía,

maltose, lactose, dextrose, and starch

đường nha,

đường sữa,

đường nho,

và tinh bột

are all forms of sugar.

tất cả đều được cấu tạo từ đường.

So are high-fructose corn syrup,

Cũng như siro ngũ cốc nhiều fructose,

fruit juice, raw sugar, and honey.

nước ép hoa quả,

đường thô,

và mật ong.

And sugar isn't just in candies and desserts,

Đường không chỉ có trong kẹo và đồ tráng miệng,

it's also added to tomato sauce,

mà còn được cho vào nước sốt cà chua,

yogurt, dried fruit, flavored waters, or granola bars.

sữa chua,

hoa quả sấy khô,

nước ngọt,

và thanh ngũ cốc granola.

Since sugar is everywhere, it's important to understand

Vì đường có ở mọi nơi,

điều quan trọng là phải hiểu được

how it affects the brain.

nó tác động đến não như thế nào.

What happens when sugar hits your tongue?

Điều gì xảy ra khi đường tiếp xúc với lưỡi?

And does eating a little bit of sugar make you crave more?

và liệu việc ăn một ít đường

có làm gia tăng cơn thèm?

You take a bite of cereal.

Bạn ăn ngũ cốc.

The sugars it contains activate the sweet-taste receptors,

Đường chứa trong nó

sẽ kích hoạt cơ quan cảm nhận vị ngọt,

part of the taste buds on the tongue.

một phần của nụ vị giác trên lưỡi.

These receptors send a signal up to the brain stem,

Các cơ quan nhận cảm này sẽ gửi tín hiệu đến thân não,

and from there, it forks off into many areas of the forebrain,

và từ đó, phân ra

đi đến nhiều phần của não trước,

one of which is the cerebral cortex.

một trong số đó là vỏ não.

Different sections of the cerebral cortex process different tastes:

Những phần khác nhau của vỏ não

xử lý các vị khác nhau:

đắng,

bitter, salty, umami,

mặn,

nhạt,

and, in our case, sweet.

và vị ngọt mà ta đang nói đến.

From here, the signal activates the brain's reward system.

Từ đây, tín hiệu kích hoạt

hệ thống tưởng thưởng của não.

This reward system is a series of electrical and chemical pathways

Hệ thống tưởng thưởng này là một chuỗi

các quá trình điện và hóa học

across several different regions of the brain.

đi qua nhiều vùng khác nhau của não.

It's a complicated network,

Nó là một mạng lưới phức tạp,

nhưng lại giúp trả lời một câu hỏi tiềm thức duy nhất:

but it helps answer a single, subconscious question:

should I do that again?

Tôi có nên làm điều đó một lần nữa?

That warm, fuzzy feeling you get when you taste Grandma's chocolate cake?

Cái cảm giác ấm áp, mơ hồ mà bạn thấy

khi thưởng thức chiếc bánh socola của bà

That's your reward system saying,

Đó là khi hệ thống tưởng thưởng của bạn nói rằng

"Mmm, yes!"

"Mmm, Có chứ!"

And it's not just activated by food.

Và nó không chỉ được kích hoạt bởi thức ăn.

Socializing, sexual behavior, and drugs

Giao lưu,

hành vi tình dục,

và ma túy

are just a few examples of things and experiences

chỉ là một vài ví dụ

của những sự việc và trải nghiệm

that also activate the reward system.

mà cũng kích hoạt hệ thống tưởng thưởng.

Nhưng sự quá kích thích hệ thống tưởng thưởng này

But overactivating this reward system kickstarts a series of unfortunate events:

sẽ đưa đến một loạt các sự kiện không hay:

loss of control, craving, and increased tolerance to sugar.

mất kiểm soát,

thèm muốn,

và tăng khả năng dung nạp đường.

Hãy trở lại với thức ăn ngũ cốc của chúng ta.

Let's get back to our bite of cereal.

Nó di chuyển xuống dạ dày

It travels down into your stomach and eventually into your gut.

và cuối cùng vào đến đường ruột.

And guess what?

Và đoán xem điều gì?

There are sugar receptors here, too.

Ở đây cũng có cơ quan nhận cảm đường.

They are not taste buds, but they do send signals

Chúng không phải là nụ vị giác,

nhưng chúng gửi đi những tín hiệu

telling your brain that you're full

cho não bạn biết rằng bạn đã no

or that your body should produce more insulin

hoặc cơ thể nên sản xuất ra nhiều insulin hơn

to deal with the extra sugar you're eating.

để đối phó với lượng đường dư mà bạn đang hấp thụ.

The major currency of our reward system is dopamine,

Sự lưu thông chủ yếu

của hệ thống tưởng thưởng là chất dopamine,

an important chemical or neurotransmitter.

một loại hóa chất quan trọng hay chất dẫn truyền thần kinh.

There are many dopamine receptors in the forebrain,

Có rất nhiều thụ thể dopamine trong não trước,

but they're not evenly distributed.

nhưng chúng không phân bố đều.

Certain areas contain dense clusters of receptors,

Một vài khu vực chứa rất nhiều các nhóm thụ thể dày đặc,

and these dopamine hot spots are a part of our reward system.

và những điểm tập trung dopamine này

là một phần của hệ thống tưởng thưởng.

Drugs like alcohol, nicotine, or heroin

Các loại thuốc như rượu,

nicotine,

hoặc heroin

send dopamine into overdrive,

làm cho dopamine hoạt động rất tích cực,

leading some people to constantly seek that high,

khiến một số người không ngừng tìm kiếm cảm giác mạnh đó.

in other words, to be addicted.

hay nói cách khác là bị nghiện.

Sugar also causes dopamine to be released, though not as violently as drugs.

Đường cũng làm cho dopamine bị giải phóng,

mặc dù không dữ dội như ma túy.

And sugar is rare among dopamine-inducing foods.

Và đường rất hiếm trong các thực phẩm tạo ra dopamine.

Broccoli, for example, has no effect,

Ví dụ, bông cải xanh,

which probably explains

có lẽ điều đó giải thích

tại sao rất khó để cho trẻ ăn rau.

why it's so hard to get kids to eat their veggies.

Nói về thực phẩm lành mạnh,

Speaking of healthy foods,

let's say you're hungry and decide to eat a balanced meal.

hãy cho là bạn đang đói

và quyết định ăn một bữa ăn cân bằng.

You do, and dopamine levels spike in the reward system hot spots.

Bạn ăn, và mức độ dopamine tăng đột biến

trong các điểm tập trung của hệ thống tưởng thưởng.

But if you eat that same dish many days in a row,

Nhưng nếu bạn ăn cùng một món trong nhiều ngày liên tiếp,

dopamine levels will spike less and less, eventually leveling out.

mức độ dopamine sẽ tăng ít dần,

và cuối cùng là cân bằng.

That's because when it comes to food,

Đó là bởi vì khi nói đến thực phẩm,

the brain evolved to pay special attention to new or different tastes.

não được phát triển để chú ý đặc biệt

đến những vị giác mới hay khác biệt.

Why?

Tại sao vậy?

Hai lý do:

Two reasons:

first, to detect food that's gone bad.

đầu tiên, để phát hiện thực phẩm bị hỏng.

And second, because the more variety we have in our diet,

và thứ hai, bởi vì càng đa dạng

trong chế độ ăn uống,

the more likely we are to get all the nutrients we need.

chúng ta càng có thể

có được tất cả các chất dinh dưỡng cần thiết.

To keep that variety up,

Để giữ sự đa dạng đó,

we need to be able to recognize a new food,

chúng ta cần khả năng nhận biết một thực phẩm mới,

and more importantly, we need to want to keep eating new foods.

và quan trọng hơn,

chúng ta cần muốn ăn những thức ăn mới.

And that's why the dopamine levels off when a food becomes boring.

Và đó là lí do tại sao mức dopamine giảm mạnh

khi thức ăn trở nên nhàm chán.

Now, back to that meal.

Bây giờ hãy trở lại bữa ăn đó.

What happens if in place of the healthy, balanced dish,

Điều gì xảy ra nếu thay vì ăn

món ăn cân bằng, lành mạnh,

you eat sugar-rich food instead?

bạn lại ăn thức ăn nhiều đường?

If you rarely eat sugar or don't eat much at a time,

Nếu bạn ít khi ăn đường

hoặc không ăn nhiều đường cùng một lúc,

the effect is similar to that of the balanced meal.

hiệu quả là tương tự như bữa ăn cân bằng.

But if you eat too much, the dopamine response does not level out.

Nhưng nếu bạn ăn quá nhiều,

phản ứng dopamine không cân bằng.

In other words, eating lots of sugar will continue to feel rewarding.

Hay nói cách khác, ăn nhiều đường

sẽ tiếp tục cảm thấy thỏa mãn.

In this way, sugar behaves a little bit like a drug.

Bằng cách này, đường hơi giống như một loại chất gây nghiện

It's one reason people seem to be hooked on sugary foods.

Đó là lý do mà con người dường như bị cuốn hút

bởi những thức ăn có đường.

So, think back to all those different kinds of sugar.

Vì vậy, nghĩ lại tất cả những loại đường khác nhau đó.

Each one is unique, but every time any sugar is consumed,

Mỗi loại là duy nhất,

nhưng mỗi khi bất kì lượng đường nào được tiêu thụ

it kickstarts a domino effect in the brain that sparks a rewarding feeling.

đều kích hoạt một hiệu ứng domino trong não

khuấy động cảm giác thỏa mãn.

Too much, too often, and things can go into overdrive.

Quá nhiều, quá thường xuyên,

và có thể quá năng suất.

So, yes, overconsumption of sugar can have addictive effects on the brain,

Thật vậy, quá mức tiêu thụ đường

có thể gây ra những hiệu ứng nghiện ở não,

but a wedge of cake once in a while won't hurt you.

nhưng thỉnh thoảng ăn một miếng bánh nhỏ sẽ không ảnh hưởng gì.