Claws vs. nails - Matthew Borths

2,420,050 views ・ 2019-10-29

TED-Ed


សូមចុចពីរដងលើចំណងជើងរងជាភាសាអង់គ្លេសខាងក្រោមដើម្បីចាក់វីដេអូ។

Translator: A Veit Itc Reviewer: Sath Sodane (សាធ​ សូរ្យដាណេរ)
00:07
Consider the claw.
0
7006
1750
គួរកត់សំគាល់ពី ក្រញាំ។
00:08
Frequently found on four-limbed animals around the world,
1
8756
3730
ជាទូទៅឃើញមាន នៅលើសត្វជើងបួន​ នៅជុំវិញពិភពលោក
00:12
it’s one of nature’s most versatile tools.
2
12486
3080
វាគឺជាផ្នែកមួយរបស់ធម្មជាតិ​ ដែលវិវត្តន៏យ៉ាងគួរអោយកត់សម្គាល់។
00:15
Bears use claws for digging as well as defense.
3
15566
3322
ខ្លាឃ្មុំប្រើក្រញុាំដើម្បី ជីក និង ការពារខ្លួនរបស់វា។
00:18
An eagle’s needle-like talons can pierce the skulls of their prey.
4
18888
4760
ក្រញាំដ៏ស្រួចដូចម្ជុល របស់សត្វឥន្រ្ទី អាចចាក់ទំលុះលលាក្បាលចំណីរបស់វាបាន។
00:23
And lions can retract their massive claws for easy movement,
5
23648
3919
ហើយសត្វតោអាចខ្វាយក្រញាំដ៏ធំរបស់វា សម្រាប់ងាយស្រួលក្នុងការផ្លាស់ប្តូរទីតាំង
00:27
before flicking them out to hunt.
6
27567
2373
មុនពេលបញ្ចេញវា សម្រាប់ប្រមាញ់។
00:29
Even the ancestors of primates used to wield these impressive appendages,
7
29940
5465
សូម្បីតែបុព្វបុរសដើមនៃប្រាយមេត ក៏ធ្លាប់ ប្រើអាវុធដ៏គួរអោយកត់សម្គាល់នេះផងដែរ
00:35
until their claws evolved into nails.
8
35405
4380
រហូតដល់ពេលដែលក្រញាំរបស់គេ វិវត្តន៏ទៅជាក្រចក។
00:39
So what in our evolutionary past led to this manicured adaptation,
9
39785
5082
ដូច្នេះ តើអ្វីនៅក្នុងការវិវត្តន៏ពីដើម របស់យើង ដែលបង្កើតអោយមាន
ការបន្សាំទៅនឹងការធ្វើក្រចកនេះ
00:44
and what can nails do that their sharper cousins can’t?
10
44867
4873
ហើយ តើអ្វីដែលក្រចកអាចធ្វើបានប៉ុន្តែ បងប្អូនជីដូនមួយរបស់វាដែលស្រួចជាង
មិនអាច?
00:49
When nails first appeared in the fossil record around 55.8 million years ago,
11
49740
5830
នៅពេលដែលក្រចកត្រូវបានរកឃើញ
លើកដំបូង ក្នុងកំណត់ត្រាបុរេសំណាក
អំឡុងពេល ៥៥,៨ លានឆ្នាំមុន
00:55
claws had already been present for over 260 million years
12
55570
4779
ក្រញុាំ គឺមានវត្តមានតាំងពីមុន ២៦០ លានឆ្នាំមកម្លេះ
01:00
in the ancestors of mammals and reptiles.
13
60349
3199
នៅលើបុព្វបុរសរបស់ សត្វដែលចិញ្ចឹមកូនដោយទឹកដោះ
និង ពពួកល្មូន។
01:03
But despite the gulf of time between their emergence,
14
63548
2992
ប៉ុន្តែ ទោះបីជាមានចន្លោះនៃពេលវេលា រវាងការកើតឡើងរបស់ពួកគេក៏ដោយ
01:06
these adaptations are both part of the same evolutionary story.
15
66540
4451
ក៏ការបន្សាំទាំងនេះ គឺជាផ្នែកមួយដែល ចេញពីឯកសារ នៃរឿងវិវត្តន៏ដូចគ្នា។
01:10
Both nails and claws are made of keratin—
16
70991
3262
ទាំងក្រចក និង ក្រញាំគឺធ្វើឡើងពីកេរ៉ាទីន
01:14
a tough, fibrous protein also found in horns, scales, hooves and hair.
17
74253
6673
ជាប្រូតេអ៊ីនសរសៃម្យ៉ាងដែលរឹងដែលត្រូវបាន រកឃើញផងដែរ នៅក្នុង
ស្នែង ស្នូករឺស្រកា ក្រចកជើង និង សក់។​
01:20
This protein is produced by a wedge of tissue called the keratin matrix.
18
80926
5030
ប្រូតេអុីននេះ​ គឺត្រូវបានផលិតចេញពី បណ្តុំជាលិកា ដែលហៅថា កេរ៉ាទីន ម៉ាទ្រីស។
01:25
Rich in blood vessels and nutrients,
19
85956
2319
ដោយភាពសំបូរទៅដោយសរសៃឈាម និង សារធាតុចិញ្ចឹម
01:28
this protein factory produces an endless stream of keratin,
20
88275
4390
រោងចក្រប្រូតេអុីននេះ ផលិតកេរ៉ាទីន មិនចេះរីងស្ងួត
01:32
which is tightly packed into cells called keratinocytes.
21
92665
4046
ហើយវាត្រូវបានរៀបយ៉ាងហាប់ទៅជា កោសិកាម្យ៉ាងហៅថា កេរ៉ាទីនូសាយ។
01:36
These high-density cells give nails and claws their trademark toughness.
22
96711
5530
កោសិកាដ៏ហាប់នេះ ផ្តល់អោយក្រចក និង ក្រញុាំ នូវឈ្មោះសំគាល់ពីភាពរឹងបុឹងរបស់វា។
01:42
Since nails evolved from claws,
23
102241
2386
ដោយសារតែក្រចក វិវត្តន៏មកពីក្រញុាំ
01:44
both adaptations produce keratinocytes in the same way.
24
104627
3961
ការផ្លាស់ប្តូរទាំងពីរនេះ ផលិត កេរ៉ាទីនូសាយ តាមផ្លូវដូចគ្នា។
01:48
The cells grow out from the matrix,
25
108588
2200
កោសិការ លូតលាស់ចេញពី ម៉ាទ្រីស
01:50
emerging from the skin where they die and harden into a water-resistant sheath.
26
110788
5509
លេចចេញ ពីស្បែកដែលវានឹងស្លាប់ហើយពង្រឹងទៅជា
ស្រទាប់ការពារ ដែលធន់នឹងទឹក។
01:56
The primary difference between the two keratin coverings
27
116297
3340
ភាពខុសគ្នាជាចំបងរវាង គម្របនៃកេរ៉ាទីទាំងពីរ
01:59
is really just their shape,
28
119637
1641
គឺគ្រាន់តែទម្រង់របស់វាតែប៉ុណ្ណោះ
02:01
which depends on the shape of the bone at the end of the animal’s digits.
29
121278
4950
ដែលអាស្រ័យទៅលើ ទម្រង់នៃឆ្អឹង នៅខាងចុងនៃម្រាមរបស់សត្វ។
02:06
In claws, the bed of keratinocytes conforms to a narrow finger bone,
30
126228
5189
ក្នុងក្រញាំ​​ បណ្តោយនៃ កេរ៉ាទីនូសាយ រៀបស្របតាមបណ្តោយនៃឆ្អឹងម្រាមដៃ
02:11
wrapping around the end of the digit and radiating outwards
31
131417
3776
ស្រោបជុំវិញចុង ម្រាមដៃ ហើយ រុំព័ទ្វជុំពីខាងក្រៅ
02:15
to form a cone-shaped structure.
32
135193
2304
ដើម្បីបង្កើតជាទម្រង់រាងដូចកោន។
02:17
Animals with nails, on the other hand, have much broader digits,
33
137497
4004
សត្វដែលមានក្រចក ផ្ទុយទៅវិញ មានម្រាមដៃធំទូលាយជាង
02:21
and keratinocytes only cover the top surface of their wide bones.
34
141501
5310
ហើយ កេរ៉ាទីនូសាយ ស្រោបតែផ្នែកខាងលើ នៃឆ្អឹងដ៏ធំរបស់វាតែប៉ុណ្ណោះ។
02:26
It’s possible that nails have simply persisted as a side effect
35
146811
3338
វាអាចនិយាយបានថា ការដែលក្រចកកើតមាន​ គឺដោយសារផលប៉ះពាល់
02:30
of primates evolving wider, more dexterous fingers.
36
150149
3737
ពីការវិវត្តន៏ដ៏កាន់តែធំ និង កាន់តែមានជំនាញ នៃម្រាមដៃរបស់ប្រាយមេត។
02:33
But given what we know about the habitats of our primate ancestors,
37
153886
3847
ប៉ុន្តែយោងទៅតាមអ្វីដែលយើងដឹងអំពី ជំរករបស់បុព្វបុរសប្រាយមេតរបស់យើង
02:37
it’s more likely that nails came with their own powerful advantages.
38
157733
5640
វាទំនងជាថា ក្រចកកើតមកជាមួយនឹង គុណសម្បត្តិដ៏មានឥទ្ធិពលរបស់ពួកវាស្រាប់។
02:43
High in the forest canopy where these primates lived,
39
163373
3130
នៅក្នុងព្រៃស្តុក ដែលប្រាយមេតទាំងនេះរស់នៅ
02:46
wide finger bones and expansive finger pads were ideal
40
166503
4104
កាលណាទំហំឆ្អឹងម្រាម និង​ ចុងម្រាម កាន់តែធំ គឺកាន់តែល្អ
02:50
for gripping narrow branches.
41
170607
2137
សម្រាប់ចាប់តោងមែកឈេីតូ​ចៗ។
02:52
And nails improved that grip even further.
42
172744
3623
ហើយក្រចកកាន់តែធ្វើអោយការចាប់តោងនោះ កាន់តែប្រសើឡើង។
02:56
By providing a rigid surface to press against,
43
176367
3382
ដោយសារតែការសង្កត់ផ្ញុច នៃផ្ទៃរឹង
02:59
primates could splay out their pads to create even more contact with the trees.
44
179749
5612
ប្រាយមេត អាចពង្រីកផ្ទៃចុងម្រាមដៃ របស់គេអោយកាន់តែស្និទ្ធជាមួយដើមឈេី។
03:05
Additionally, nails improved the sensitivity of their digits
45
185361
3765
លើសពីនេះ ក្រចកកាន់តែមានរំញោចតបនឹង ម្រាមដៃរបស់គេ
03:09
by providing an extra surface to detect changes in pressure while climbing.
46
189126
5100
ដោយបង្កើនផ្ទៃប៉ះ ដើម្បីអោយដឹងពី ការផ្លាស់ប្តូរនៃសម្ពាធនៅពេលឡើងដើមឈេី។
03:14
This combination of sensitivity and dexterity
47
194226
3522
គំនួបផ្សំរវាង រំញោច និង ជំនាញ នៃការប្រើដៃនេះ
03:17
gave our ancestors the precise motor control needed to snatch up insects,
48
197748
4910
ផ្តល់អោយបុព្វបុរសយើងនូវ ការគ្រប់គ្រងចលនាកាន់តែច្បាស់លាស់
ដើម្បីចាប់សត្វល្អិត
03:22
pinch berries and seeds, and keep a firm grip on slim branches.
49
202658
5169
ក្តិចផ្លែប៊ឺរី និង គ្រាប់ធញ្ញជាតិ ហើយទប់លំនឹងនៅលើមែកតូចៗ។
03:27
The evolution of nails and the evolution of opposable thumbs and toes
50
207827
5967
ការវិវត្តន៍នៃក្រចក មេដៃ និង មេជើង
គឺមានទំនាក់ទំនងគ្នាយ៉ាងជិតស្និទ្ធ។
03:33
are closely linked.
51
213794
1955
03:35
And when our ancestors moved down from the trees,
52
215749
2853
ហើយនៅពេលដែលបុព្វបុរសយើង ចុះពីលើដើមឈេី
03:38
this flexible grasp enabled them to create and wield complex tools.
53
218602
5978
ការបត់បែននេះ ធ្វើអោយពួកគេអាចបង្កើត និងប្រើប្រាស់របស់របរដែលកាន់តែស្មុកស្មាញ។
03:44
Even if it was possible for wide fingers to sport claws,
54
224580
3558
បើទោះបីជា ម្រាមធំៗ អាចបង្កើតចេញជាក្រញុាំបានក៏ដោយ
03:48
their sharp points would’ve likely interfered
55
228138
2692
តែចុងស្រួចរបស់វា អាចនឹងត្រូវបានបង្អាក់
03:50
with these primates’ regular tasks.
56
230830
2539
​ការងារប្រចាំថ្ងៃ របស់ប្រាយមេតទាំងនេះ។
03:53
Claws are ideal for piercing, puncturing, and hooking,
57
233369
3609
ក្រញាំគឺល្អឥតខ្ចោះសម្រាប់ ចាក់ទំលុះ ខ្វាច និង តោង
03:56
but their points make grabbing difficult, and potentially dangerous.
58
236978
4960
ប៉ុន្តែចុងរបស់វាធ្វើអោយពិបាក ក្នុងការចាប់យក និង អាចបង្កគ្រោះថ្នាក់។
04:01
However, both claws and nails are used in some unexpected ways.
59
241938
5614
ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ក្រញាំនិងក្រចកគឺ ត្រូវបានប្រើប្រាស់តាមរបៀបនឹកស្មានមិនដល់
មួយចំនួន។
04:07
Manatees use nails to grasp their food,
60
247552
2715
សត្វផេរ ប្រើក្រចករបស់វាដើម្បីក្តោបអាហារ
04:10
and researchers think elephant toenails may sense vibrations
61
250267
3945
ហើយអ្នកស្រាវជ្រាវគិតថា ក្រចកជើងរបស់ដំរី អាចដឹងពីរំញ័រ
ពីដី ដែលជួយអោយគេស្តាប់លឺ។
04:14
in the ground to help them hear.
62
254212
2600
04:16
Meanwhile, some primates, like the aye-ayes of Madagascar,
63
256812
3866
ទន្ទឹមនឹងនេះផងដែរ ប្រាយមេតមួយចំនួន ដូចជាសត្វ អាយ យ៉ាយ នៅម៉ាដាហ្គាស្ការ
04:20
have re-acquired claws.
64
260678
2016
ចាប់មានក្រញាំឡើងវិញ។
04:22
They use these extra-long appendages to tap branches and trunks,
65
262694
4335
ពួកគេប្រើប្រាស់ផ្នែកខាងចុងដ៏វែងនេះដើម្បី គោះតួដើម​ និង មែកឈេី
04:27
while listening for hollow sections with their bat-like ears.
66
267029
4326
ខណះពេលកំពុងស្តាប់រកប្រហោងឈេី ដោយប្រើត្រចៀករាងដូចប្រចៀវរបស់វា។
04:31
When they hear an opening, they burrow into the tree
67
271355
2695
នៅពេលដែលវាលឺថាមានប្រហោង វានឹងត្បុលទៅដើមឈើនោះ
04:34
and skewer grubs with their needle-like middle finger.
68
274050
4780
ហើយវានឹងខួងដោយប្រើម្រាមកណ្តាលរបស់វា ដែលស្រួចដូចម្ជុល។
04:38
We’ve only scratched the surface of all the incredible ways nails and claws
69
278830
4958
យើងទើបតែស្វែងយល់ដឹងពីមួយផ្នែកតូច នៃការដែលក្រចក និង ក្រញាំ
04:43
are used throughout the animal kingdom.
70
283788
2675
ត្រូវបានប្រើប្រាស់ នៅក្នុងអាណាចក្រសត្វ។
04:46
But as for which of these adaptations is better?
71
286463
3151
ប៉ុន្តែសម្រាប់សំនួរថាតើការសម្របខ្លួន មួយណាដែលល្អជាង?
04:49
That’s an answer we may never nail down.
72
289614
2970
វាគឺជាចម្លើយមួយដែលយើងប្រហែល មិនអាចឆ្លើយបាន។

Original video on YouTube.com
អំពីគេហទំព័រនេះ។

This site will introduce you to YouTube videos that are useful for learning English. You will see English lessons taught by top-notch teachers from around the world. Double-click on the English subtitles displayed on each video page to play the video from there. The subtitles scroll in sync with the video playback. If you have any comments or requests, please contact us using this contact form.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7