The art of misdirection | Apollo Robbins | TED

Apollo Robbins: Nghệ thuật của sự đánh lạc hướng

Translator: Nhu PHAM Reviewer: Hien Pham

Do you think it's possible to control someone's attention?

Các bạn có nghĩ rằng có thể kiểm soát được sự chú ý của một ai đó không?

Even more than that, what about predicting human behavior?

Thậm chí nhiều hơn thế,

về dự đoán hành vi của con người thì sao?

Tôi nghĩ rằng đó là những ý tưởng thú vị, nếu các bạn có thể.

I think those are interesting ideas.

For me, that would be the perfect superpower,

Ý tôi là, đối với tôi, đó sẽ là một siêu năng lực hoàn hảo,

actually kind of an evil way of approaching it.

đại loại là, một cách thức tội lỗi để tiếp cận nó.

But for myself, in the past, I've spent the last 20 years

Nhưng bản thân tôi, trong quá khứ, tôi đã dành 20 năm qua

studying human behavior from a rather unorthodox way:

nghiên cứu hành vi con người từ một cách khá không chính thống:

picking pockets.

móc túi.

When we think of misdirection,

Khi chúng ta nghĩ về sự đánh lạc hướng,

we think of something as looking off to the side,

chúng ta nghĩ về một cái gì đó như là hướng ánh nhìn sang một bên,

when actually the things right in front of us

khi trên thực tế nó thường là những thứ ở ngay trước mặt chúng ta

are often the hardest to see,

đó là những thứ khó nhìn thấy nhất,

the things that you look at every day that you're blinded to.

những thứ mà bạn nhìn vào mỗi ngày hóa ra bạn lại chẳng nhìn thấy chúng.

For example, how many of you still have your cell phones on you right now?

Ví dụ, bao nhiêu người trong số các bạn vẫn còn điện thoại di động

bên mình vào lúc này?

Great. Double-check.

Tuyệt. Kiểm tra lại nào.

Make sure you still have them.

Đảm bảo rằng các bạn vẫn còn có nó.

I was doing some shopping before.

Tôi đã mua sắm một số thứ từ trước.

(Laughter)

You've looked at them a few times today,

Đến giờ có lẽ các bạn đã nhìn vào chúng một vài lần vào ngày hôm nay,

nhưng tôi sẽ hỏi các bạn một câu hỏi về những thứ này.

but I'll ask you a question.

Without looking at it directly yet,

Nếu không trực tiếp nhìn vào điện thoại di động của mình,

can you remember the icon in the bottom right corner?

liệu bạn có thể nhớ được biểu tượng ở góc dưới bên phải không?

Bring them out, check and see how accurate you were.

Lôi điện thoại ra, kiểm tra, và xem mình đã chính xác chưa.

Các bạn đã sẽ làm điều đó như thế nào? Đưa tay lên xem nào. Chúng ta đã có được câu trả lời chưa nhỉ?

How'd you do?

Show of hands. Did we get it?

Bây giờ các bạn đã hoàn tất việc xem xét những thứ này, hãy đóng chúng lại,

Now that you're done, close them down.

Every phone has something in common.

bởi vì mỗi chiếc điện thoại có một cái gì đó chung.

No matter how you organize the icons,

Cho dù bạn sắp xếp các biểu tượng như thế nào đi nữa,

you still have a clock on the front.

bạn vẫn còn có một biểu tượng đồng hồ ở mặt trước.

So, without looking at your phone, what time was it?

Vì vậy, nếu không cần nhìn vào điện thoại, hãy nói cho tôi xem lúc đó là mấy giờ?

You just looked at your clock, right?

Các bạn vừa mới nhìn vào đồng hồ của mình, đúng không?

Interesting idea.

Đó là một ý tưởng thú vị. Bây giờ, tôi sẽ yêu cầu các bạn tiến xa hơn với trò chơi tin tưởng.

Let's take that a step further with a game of trust.

Nhắm mắt lại.

Close your eyes.

I realize I'm asking you to do that while you just heard

Tôi nhận ra rằng tôi đang yêu cầu các bạn làm điều đó khi mà bạn vừa mới nghe thấy

there's a pickpocket in the room, but close your eyes.

có một tên móc túi ở trong phòng, nhưng nhắm mắt lại đi.

Now, you've been watching me for about 30 seconds.

Bây giờ, các bạn theo dõi tôi trong khoảng 30 giây.

Với đôi mắt nhắm, tôi đang mặc cái gì?

With your eyes closed, what am I wearing?

Make your best guess.

Hãy đoán chính xác nhất nhé.

What color is my shirt? What color is my tie?

Áo sơ mi của tôi màu gì? Cà vạt của tôi màu gì?

Now open your eyes.

Bây giờ mở mắt ra nào.

Show of hands, were you right?

Giơ tay lên nếu các bạn đã đoán đúng?

Interesting, isn't it?

Thú vị phải không? Một vài người trong số chúng ta quan sát

Some of us are a little bit more perceptive than others, it seems.

sâu sắc hơn những người khác một chút. Có vẻ là như vậy.

Nhưng tôi lại có một lý thuyết khác về điều đó, đó là mô hình của sự chú ý.

But I have a different theory about that model of attention.

Chúng ta có rất nhiều mô hình của sự chú ý đáng lưu tâm, nhóm ba mô hình của sự chú ý của Posner .

They have fancy models of attention, Posner's trinity model of attention.

For me, I like to think of it very simple, like a surveillance system.

Đối với tôi, tôi thích nghĩ về nó bằng một cách rất đơn giản, giống như một hệ thống giám sát.

It's kind of like you have all these fancy sensors,

Nó như là bạn có tất cả các cảm biến gây thích thú này,

and inside your brain is a little security guard.

và bên trong não của bạn là một chú bảo vệ tí hon.

For me, I like to call him Frank.

Đối với tôi, tôi muốn gọi anh ta là Frank.

So Frank is sitting at a desk.

Do đó, Frank ngồi tại một bàn làm việc.

He's got lots of cool information in front of him,

Anh ta có tất thảy các thông tin hay ho trước mặt mình,

high-tech equipment, he's got cameras,

các thiết bị công nghệ cao, anh ta có những cái máy quay,

he's got a little phone that he can pick up, listen to the ears,

anh ta có một chiếc điện thoại nhỏ mà anh ta có thể nhấc lên và kề vào tai để nghe,

all these senses, all these perceptions.

Tất cả các giác quan này, tất cả những nhận thức này.

But attention is what steers your perceptions,

Nhưng sự chú ý là những gì khuấy động nhận thức,

it's what controls your reality.

là những gì kiểm soát thực tế mà bạn nhìn thấy. Nó là cửa ngõ vào tâm trí.

It's the gateway to the mind.

If you don't attend to something, you can't be aware of it.

Nếu bạn không chú ý vào một cái gì đó, bạn không thể nhận thức được nó.

But ironically, you can attend to something without being aware of it.

Nhưng trớ trêu là, bạn có thể chú ý vào một cái gì đó mà không ý thức được điều này.

For example, the cocktail effect:

Đó là lý do tại sao có một hiện tượng gọi là hiệu ứng cocktail:

You're in a party, having conversations with someone,

Khi các bạn ở trong một buổi party, các bạn đang có cuộc nói chuyện với một ai đó,

và bạn nhận ra tên mình được xướng lên

and yet you can recognize your name

without realizing you were listening to that.

mà thậm chí không nhận ra mình đang lắng nghe nó.

Now, for my job, I have to play with techniques to exploit this,

Bây giờ, đối với công việc của tôi, tôi phải vận dụng các kỹ thuật để khai thác chúng

để chơi với sự chú ý của các bạn như là một nguồn lực hạn chế.

to play with your attention as a limited resource.

So if I could control how you spend your attention,

Vì vậy, nếu tôi có thể kiểm soát cách thức các bạn sử dụng sự chú ý của mình,

if I could maybe steal your attention through a distraction.

nếu tôi có thể có thể đánh cắp sự chú ý của các bạn thông qua một hành động làm phân tâm.

Now, instead of doing it like misdirection

Bây giờ, thay vì làm việc đó như một sự đánh lạc hướng

and throwing it off to the side,

và ném nó sang một bên,

instead, what I choose to focus on is Frank,

thay vào đó, những gì tôi muốn tập trung vào là Frank,

to be able to play with the Frank inside your head,

để có thể chơi với Frank ngay bên trong đầu của các bạn,

your security guard,

chú bảo vệ tí hon của các bạn,

and get you, instead of focusing on your external senses,

và thu hút các bạn, thay vì tập trung vào các giác quan bên ngoài,

just to go internal for a second.

chỉ để đi vào bên trong trong vòng tích tắc.

So if I ask you to access a memory, like, what is that?

Vì vậy, nếu tôi yêu cầu các bạn truy cập vào bộ nhớ của mình, như là, đó là cái gì vậy?

What just happened? Do you have a wallet?

Cái gì vừa xảy ra vậy? Các bạn có ví không?

Do you have an American Express in your wallet?

Các bạn có thẻ American Express trong ví của mình không?

And when I do that, your Frank turns around.

Và khi tôi làm điều đó, anh chàng Frank của các bạn quay xung quanh.

He accesses the file. He has to rewind the tape.

Anh ta truy cập các tập tin. Anh ta tua lại các cuộn băng.

What's interesting is, he can't rewind the tape

Và những gì là thú vị là, anh ta không thể tua lại các cuộn băng

at the same time that he's trying to process new data.

đồng thời, anh ta cố gắng xử lý những dữ liệu mới.

This sounds like a good theory,

Bây giờ, ý tôi là, điều này nghe như một lý thuyết tốt,

but I could talk for a long time, tell you lots of things,

nhưng tôi có thể nói chuyện trong một thời gian dài và cho các bạn biết rất nhiều thứ,

and a portion of them may be true,

và chúng có thể đúng, một phần nào đấy thôi,

but I think it's better if I tried to show that to you here live.

nhưng tôi nghĩ sẽ tốt hơn nếu tôi cố gắng trình diễn nó ngay đây, trước mặt các bạn.

Vì vậy, nếu tôi đi xuống, tôi sẽ đi mua sắm một tí.

If I come down, I'm going to do a bit of shopping.

Just hold still where you are.

Ở nguyên chỗ của mình nhé.

Hello, how are you? It's lovely to see you.

Chào bà, bà có khoẻ không? Thật vui được gặp bà.

Wonderful job onstage.

Anh đã làm một công việc tuyệt vời trên sân khấu.

Lovely watch, it doesn't come off very well.

Bà có một chiếc đồng hồ đáng yêu và khá khó để tháo ra.

Do you have a ring as well?

Bà vẫn còn đeo chiếc nhẫn của mình đó chứ?

Good. Just taking inventory. You're like a buffet.

Tốt. Chỉ cần lấy một ít hàng. Các bạn như là một bữa tiệc buffet vậy.

Thật khó để biết bắt đầu từ đâu, có quá nhiều thứ tuyệt vời.

Hard to tell where to start, so many great things.

Hi, how are you? Good to see you.

Xin chào, bạn khoẻ không? Rất vui được gặp bạn.

Hi, sir, could you stand up, please? Just right where you are.

Chào ông, ông có thể đứng lên cho tôi không, làm ơn? Chỉ ngay đây thôi.

You're married, you follow directions well.

Oh, ông đã kết hôn. Ông làm theo hướng dẫn rất tốt.

Nice to meet you, sir.

Thật hân hạnh gặp ông.

You don't have a lot in your pockets. Anything down here?

Ông không có nhiều thứ trong túi của mình. Liệu có thứ gì ở túi dưới này không nhỉ?

Hopefully so. Have a seat. There you go. You're doing well.

Hy vọng là như vậy. Mời ông ngồi. Của ông đây. Ông đang làm rất tốt.

Chào ông, ông khỏe chứ?

Hi, sir, how are you?

Good to see you, sir. You have a ring, a watch.

Rất vui được gặp ông. Ông có một chiếc nhẫn, một chiếc đồng hồ.

Do you have a wallet on you? Joe: I don't.

Ông có ví trên người không? Joe: Tôi không có.

AR: Well, we'll find one for you. Come on up this way, Joe.

Apollo Robbins: Vâng, chúng tôi sẽ tìm cho ông một cái.

Đi lên theo lối này, Joe.

Give Joe a round of applause. Come on up, Joe. Let's play a game.

Cho Joe một tràng pháo tay đi.

Lên đây nào Joe. Chúng ta hãy chơi một trò chơi.

(Applause)

(Vỗ tay)

AR: Pardon me.

Xin thứ lỗi.

I don't think I need this clicker anymore.

Tôi không nghĩ rằng tôi cần cái đồ bấm này nữa. Bạn có thể có nó.

Thank you very much. I appreciate that.

Cảm ơn rất nhiều. Tôi đánh giá cao việc này.

Come on up to the stage, Joe. Let's play a little game now.

Lên sân khấu nào, Joe. Hãy chơi trò chơi nhỏ bây giờ.

Bạn có cái gì trong túi trước của mình không? Joe: tiền.

Anything in your front pockets?

J: Money.

AR: Money! All right, let's try that.

AR: tiền. Được rồi, hãy thử với nó.

Can you stand right over this way for me?

Bạn đứng ngay bân cạnh lối này cho tôi không?

Turn around and, let's see,

Quay lại, và hãy xem,

if I give you something that belongs to me,

Nếu tôi cho bạn một cái thứ nào đấy của mình,

this is just something I have,

đây là thứ mà tôi có, một con chip poker.

a poker chip.

Hold out your hand for me.

Chìa tay ra cho tôi. Nhìn kĩ xem.

Watch it closely.

Bây giờ đây là một nhiệm vụ mà bạn phải tập trung vào.

This is a task for you to focus on.

You have your money in your front pocket?

Bây giờ bạn có tiền trong túi trước của bạn, ở đây? Joe: Yup.

J: Yup. AR: Good.

I won't put my hand in your pocket. I'm not ready for that kind of commitment.

AR: Tốt. Tôi sẽ không thực sự đưa tay mình vào trong túi của bạn.

Tôi không sẵn sàng cho cam kết đó.

Once a guy had a hole in his pocket,

Một lần nọ một người đàn ông bị một lỗ thủng trong túi,

và điều đó làm tôi hoảng lên.

and that was rather traumatizing for me.

Tôi đã tìm kiếm ví ông ta và ông đã cho tôi số điện thoại của mình.

I wanted his wallet, he gave me his number.

Đó là một hiểu lầm lớn.

Big miscommunication.

Vì vậy, hãy làm điều này một cách đơn giản. Siết chặt bàn tay của bạn.

(Laughter)

Let's do this simply. Squeeze your hand tight.

Do you feel the poker chip in your hand?

Siết thật chặt vào. Bạn có cảm thấy con chip poker rong tay không? Joe: tôi làm.

J: I do.

AR: Would you be surprised if I took it? Say yes.

AR: Bạn có thể ngạc nhiên nếu tôi có thể mang nó ra khỏi bàn tay của bạn? Nói có đi.

Joe: Đúng. AR: Tốt.

J: Very. AR: Good.

Mở bàn tay của bạn ra. Cảm ơn rất nhiều.

Open your hand. Thank you very much.

I'll cheat if you give me a chance.

Tôi sẽ ăn gian nếu bạn cho tôi cơ hội.

Make it harder for me. Just use your hand.

Làm cho nó khó khăn hơn cho tôi đi. Chỉ sử dụng bàn tay của mình.

Grab my wrist, but squeeze, squeeze firm.

Nắm lấy cổ tay của tôi, nhưng bóp, bóp chặt.

Did you see it go? Joe: No.

Bạn đã nhìn thấy nó mất đi không?

Joe:Không AR: Không, nó không ở đây. Mở tay ra.

AR: No, it's not here. Open your hand.

While we're focused on the hand, it's sitting on your shoulder.

Thấy chưa, trong khi chúng ta đang tập trung vào bàn tay,

nó lại (chui ra và) nằm trên vai bạn, lúc này đây.

Lấy nó ra đi.

Go ahead and take it off.

Now, let's try that again.

Bây giờ, hãy thử lại lần nữa.

Hold your hand out flat. Open it up.

Giữ bàn tay của bạn duỗi ra nào. Mở nó ra hết mức.

Put your hand up a little bit higher, but watch it close.

Đặt bàn tay của bạn cao hơn một chút , nhưng nhìn kĩ nó ở kia kìa.

If I did it slowly, it'd be on your shoulder.

Thấy chưa, nếu tôi làm nó từ từ, nó sẽ trở lại trên vai của bạn.

(Laughter)

(Tiếng cười)

Joe, we're going to keep doing this till you catch it.

Joe, chúng ta sẽ tiếp tục làm điều này cho đến khi bạn bắt được nó.

Rồi bạn cũng sẽ bắt được nó thôi. Tôi tin bạn mà.

You'll get it eventually. I have faith in you.

Bóp chặt lại. Bạn là con người, bạn không chậm đâu.

Squeeze firm. You're human, you're not slow.

It's back on your shoulder.

Nó trở lại trên vai của bạn rồi kìa.

You were focused on your hand, distracted.

Bạn đã tập trung vào bàn tay mình. Đó là lý do tại sao bạn bị phân tâm.

While you were watching, I couldn't get your watch off.

Trong khi bạn đang xem điều này, tôi khó có thể tháo đồng hồ của bạn ra. Điều đó thật khó khăn.

Yet you had something inside your pocket.

Được rồi, bạn đã có một cái gì đó trong túi phía trước của mình.

Do you remember what it was?

Bạn có nhớ nó là cái gì không?

J: Money.

Joe: tiền.

AR: Check your pocket. Is it still there?

AR: Kiểm tra túi của bạn. Xem xem liệu nó vẫn còn ở đó. Nó vẫn còn ở đó không? (Tiếng cười)

(Laughter)

Oh, there it was. Put it away.

Oh, đó là nơi nó từng ở. Cứ việc bỏ nó ra đi.

We're just shopping.

Chúng ta chỉ đang đi mua sắm thôi mà. Chiêu lừa này thì nghiêng về canh thời gian nhiều hơn, thực sự là vậy.

This trick's more about the timing.

I'm going to try to push it inside your hand.

Tôi sẽ cố gắng để đẩy nó bên trong bàn tay của bạn.

Đặt bàn tay khác lên trên cho tôi đi, làm ơn?

Put your other hand on top, would you?

It's amazingly obvious now, isn't it?

Bây giờ, nó rõ ràng một cách đáng ngạc nhiên phải không?

Looks a lot like the watch I was wearing, doesn't it?

Nó trông rất giống cái đồng hồ mà tôi đã mang, phải không?

(Tiếng cười) (Vỗ tay)

(Laughter) (Applause)

J: That's pretty good. AR: Oh, thanks.

Joe: Khá tốt. Khá là tốt. AR: Oh, cảm ơn.

(Applause)

But it's only a start. Let's try it a little bit differently.

Nhưng đây chỉ là khởi đầu mà thôi. Hãy thử nó một lần nữa, khác đi một chút.

Hold your hands together. Your other hand on top.

Giữ hai bàn tay của bạn với nhau. Đặt bàn tay khác lên trên.

If you're watching this little token,

Bây giờ nếu bạn đang theo dõi này con chip poker này,

this obviously has become a little target, like a red herring.

rõ ràng là nó đã trở thành một mục tiêu nhỏ. Như một con cá trích đỏ.

If we watch this kind of close, it looks like it goes away.

Nếu chúng ta xem kĩ lại, có vẻ như nó đã biến mất.

Không phải là nó trở lại trên vai bạn.

It's not back on your shoulder.

It falls out of the air, lands right back in the hand.

Nó rơi ra khỏi không khí, và quay lại ngay trong tay.

Did you see it go?

Bạn có nhìn thấy nó biến mất không?

Yeah, funny. We've got a little guy. He's union, works up there all day.

Phải, thật là buồn cười đúng không. Chúng ta đã có một anh chàng tí hon ở đây. Anh ta thật ra là một liên minh. Anh ta làm việc ở đó suốt cả ngày.

If I do it slowly it goes straight away, it lands by your pocket.

Nếu tôi làm nó một cách chậm rãi, nếu nó cứ đi thẳng như thế,

nó sẽ hạ cánh xuống túi của bạn. Tôi tin là nó ở trong túi này, thưa ông?

Is it in this pocket, sir?

Don't reach in your pocket. That's a different show.

Không, đừng đụng đến túi của mình Đó là một màn trình diễn khác.

(Squeaking)

Như vậy --(Tiếng ồn ào) - thật kỳ lạ. Sẽ có những lần thử nghiệm khác với nó.

That's rather strange. They have shots for that.

Liệu tôi có thể cho họ xem đó là cái gì không? Khá là kỳ lạ. Đây có phải là của ông không, thưa ông?

Can I show them? Rather bizarre. Is this yours, sir?

I have no idea how that works. We'll send that over there.

Tôi không có chút khái niệm nào về việc điều đó hoạt động như thế nào. Chúng tôi sẽ chỉ gửi nó đến đằng kia.

Thật tuyệt vời. Tôi cần giúp đỡ với cái này.

I need help with this one.

Bước sang bên này cho tôi đi.

Step over this way for me.

Don't run away. You had something down by your pants pocket.

Bây giờ thì đừng chạy đi nhé. Bạn có một cái gì đó ở dưới đáy túi quần của mình.

I was checking mine. I couldn't find everything,

Tôi đã kiểm tra túi của tôi rồi. Tôi không thể tìm thấy tất cả mọi thứ,

but I noticed you had something here.

nhưng tôi nhận thấy rằng bạn có một thứ gì đó ở đây.

Tôi có thể cảm thấy bên ngoài túi của bạn trong chốc lát?

Can I feel the outside for a moment?

Down here I noticed this. Is this something of yours, sir?

Ở đây tôi nhận thấy điều này. Đây có phải là một món đồ của ông không, thưa ông?

Phải cái này không? Tôi không biết. Đó là một con tôm.

I have no idea. That's a shrimp.

J: Yeah. I'm saving it for later.

Joe: có. Tôi để dành nó cho sau này.

AR: You've entertained all of these people in a wonderful way,

AR: Bạn đã làm mọi người thêm vui vẻ bằng một cách tuyệt vời,

better than you know.

tốt hơn là bạn tưởng.

So we'd love to give you this lovely watch as a gift.

Vì vậy, chúng tôi muốn dành tặng bạn chiếc đồng hồ đáng yêu này như một món quà. (Tiếng cười)

(Laughter)

Hopefully it matches his taste.

Hy vọng rằng nó phù hợp với gu thẩm mỹ của ông ấy.

We have a couple of other things,

Nhưng ngoài ra, chúng ta còn có một số những thứ khác,

a little bit of cash.

một ít tiền mặt, và sau đó chúng ta có một số những thứ khác nữa.

And we have a few other things,

these all belong to you,

Những thứ này đều thuộc về các bạn,

cùng với một tráng pháo tay từ tất cả bạn bè của các bạn. (Vỗ tay)

along with a big round of applause from all your friends.

(Applause)

Joe, cảm ơn bạn rất nhiều.

Joe, thank you very much.

(Vỗ tay)

(Applause)

(Applause ends)

So, same question I asked you before,

Vì vậy, cùng một câu hỏi mà tôi đã hỏi các bạn trước đó,

but this time you don't have to close your eyes.

nhưng lúc này các bạn không cần phải nhắm mắt lại.

What am I wearing?

Tôi đang mặc những gì?

Audience: Oh!

(Tiếng cười)

(Laughter)

(Hesitant applause)

(Vỗ tay)

(Applause ends)

Attention is a powerful thing.

Sự chú ý là một thứ mạnh mẽ.

Like I said, it shapes your reality.

Như tôi đã nói, nó định hình thực tế mà bạn thấy trước mắt.

So, I guess I'd like to pose that question to you.

Vì vậy, tôi đoán rằng mình muốn đặt ra câu hỏi đó cho các bạn.

If you could control somebody's attention,

Nếu các bạn có thể kiểm soát sự chú ý của ai đó,

what would you do with it?

các bạn sẽ làm gì với nó?

Thank you.

Cảm ơn các bạn.

(Applause)

(Vỗ tay)