The art of misdirection | Apollo Robbins | TED

Tłumaczenie: Wiktor Hyjek Korekta: Dorota Konowrocka

Do you think it's possible to control someone's attention?

Czy można kontrolować czyjąś uwagę?

Even more than that, what about predicting human behavior?

Czy można przewidywać ludzkie zachowanie?

Czy można przewidywać ludzkie zachowanie?

To ciekawa koncepcja.

I think those are interesting ideas.

For me, that would be the perfect superpower,

Uznałbym to za doskonałą supermoc.

actually kind of an evil way of approaching it.

Diabelskie podejście do tematu.

But for myself, in the past, I've spent the last 20 years

Przez ostatnie 20 lat

studying human behavior from a rather unorthodox way:

badałem ludzkie zachowania w nietypowy sposób:

picking pockets.

jako kieszonkowiec.

When we think of misdirection,

Myśląc o rozpraszaniu uwagi,

we think of something as looking off to the side,

myślimy o jej odwracaniu,

when actually the things right in front of us

a często to, co przed nosem

are often the hardest to see,

najtrudniej zauważyć.

the things that you look at every day that you're blinded to.

Nie widzimy codziennych zdarzeń, choć na nie patrzymy.

For example, how many of you still have your cell phones on you right now?

Ilu z was ma telefon komórkowy

w tej chwili przy sobie?

Great. Double-check.

Sprawdźcie jeszcze raz. Na pewno je macie?

Make sure you still have them.

Sprawdźcie jeszcze raz. Na pewno je macie?

I was doing some shopping before.

Wcześniej zrobiłem małe zakupy.

(Laughter)

You've looked at them a few times today,

Pewnie zerknęliście dziś na telefony kilka razy.

Oto moje pytanie.

but I'll ask you a question.

Without looking at it directly yet,

Nie patrzcie na telefon.

can you remember the icon in the bottom right corner?

Czy pamiętacie ikonę w prawym dolnym rogu?

Bring them out, check and see how accurate you were.

Wyjmijcie telefony i sprawdźcie.

Jak poszło? Ręce do góry, jeśli się wam udało.

How'd you do?

Show of hands. Did we get it?

Odłóżcie telefony.

Now that you're done, close them down.

Every phone has something in common.

Wszystkie telefony mają wspólną cechę.

No matter how you organize the icons,

Niezależnie od tego, jak rozłożymy ikony,

you still have a clock on the front.

na wyświetlaczu zawsze jest zegar.

So, without looking at your phone, what time was it?

Bez patrzenia na telefon: która jest godzina?

You just looked at your clock, right?

Przecież przed chwilą widzieliście zegar.

Interesting idea.

Ciekawa sprawa. Kolejny krok wymaga waszego zaufania.

Let's take that a step further with a game of trust.

Zamknijcie oczy.

Close your eyes.

I realize I'm asking you to do that while you just heard

Wiem, że przed chwilą usłyszeliście,

there's a pickpocket in the room, but close your eyes.

że na sali jest kieszonkowiec, ale zamknijcie oczy.

Now, you've been watching me for about 30 seconds.

Patrzycie na mnie od 30 sekund.

Nie otwierajcie oczu. W co jestem ubrany?

With your eyes closed, what am I wearing?

Make your best guess.

Spróbujcie zgadnąć.

What color is my shirt? What color is my tie?

Jakiego koloru mam koszulę i krawat?

Now open your eyes.

Otwórzcie oczy.

Show of hands, were you right?

Ręce do góry, kto zgadł.

Interesting, isn't it?

Ciekawe, co? Niektórzy są bardziej spostrzegawczy niż inni.

Some of us are a little bit more perceptive than others, it seems.

Ciekawe, co? Niektórzy są bardziej spostrzegawczy niż inni.

Mam jednak inną teorię modelu uwagi.

But I have a different theory about that model of attention.

Istnieje wyrafinowany model uwagi: model trójcy Posnera.

They have fancy models of attention, Posner's trinity model of attention.

For me, I like to think of it very simple, like a surveillance system.

Sam myślę o tym prosto: jako o systemie nadzoru.

It's kind of like you have all these fancy sensors,

Wyobraźcie sobie wymyślne czujniki,

and inside your brain is a little security guard.

i że macie w mózgu małego strażnika.

For me, I like to call him Frank.

Powiedzmy, że nazywa się Frank.

So Frank is sitting at a desk.

Frank siedzi przy biurku.

He's got lots of cool information in front of him,

Ma przed sobą wszelkie informacje,

high-tech equipment, he's got cameras,

zaawansowany sprzęt, kamery,

he's got a little phone that he can pick up, listen to the ears,

może podnieść słuchawkę i posłuchać dźwięków z uszu.

all these senses, all these perceptions.

Ma dostęp do wszystkich zmysłów.

But attention is what steers your perceptions,

Postrzeganiem kieruje jednak uwaga,

it's what controls your reality.

Uwaga kontroluje rzeczywistość. Jest bramą umysłu.

It's the gateway to the mind.

If you don't attend to something, you can't be aware of it.

Nie zwracając na coś uwagi, nie można być tego świadomym.

But ironically, you can attend to something without being aware of it.

A jednak można zwracać uwagę, a nie być świadomym.

For example, the cocktail effect:

Otrzymujemy efekt koktajlu.

You're in a party, having conversations with someone,

Rozmawiasz z kimś na imprezie

i nagle słyszysz swoje imię,

and yet you can recognize your name

without realizing you were listening to that.

choć zdawałoby ci się, że w ogóle słuchasz.

Now, for my job, I have to play with techniques to exploit this,

W pracy wykorzystuję tego rodzaju techniki,

gram z waszą uwagą, która jest zasobem deficytowym.

to play with your attention as a limited resource.

So if I could control how you spend your attention,

Próbuję sterować waszą uwagą.

if I could maybe steal your attention through a distraction.

Próbuję rozpraszać wam uwagę.

Now, instead of doing it like misdirection

Nie próbuję jej odwracać,

and throwing it off to the side,

kierować w inną stronę,

instead, what I choose to focus on is Frank,

lecz skupić się na Franku,

to be able to play with the Frank inside your head,

zabawić się z małym strażnikiem Frankiem.

your security guard,

zabawić się z małym strażnikiem Frankiem.

and get you, instead of focusing on your external senses,

Skupić go nie na tym, co zewnętrzne, lecz na tym, co w środku.

just to go internal for a second.

Skupić go nie na tym, co zewnętrzne, lecz na tym, co w środku.

So if I ask you to access a memory, like, what is that?

Spróbujcie się skupić na wspomnieniach.

What just happened? Do you have a wallet?

Co się dzieje? Czy macie portfel?

Do you have an American Express in your wallet?

Czy macie w nim kartę American Express?

And when I do that, your Frank turns around.

Wasz Frank się właśnie odwraca.

He accesses the file. He has to rewind the tape.

Otwiera plik, przewija taśmę.

What's interesting is, he can't rewind the tape

Co ciekawe, nie może przewijać taśmy,

at the same time that he's trying to process new data.

przetwarzając jednocześnie nowe dane.

This sounds like a good theory,

Wydaje się że to dobra teoria,

but I could talk for a long time, tell you lots of things,

mógłbym ją szerzej omówić,

and a portion of them may be true,

może to i prawda, przynajmniej częściowo,

but I think it's better if I tried to show that to you here live.

ale chyba lepiej to zademonstrować na żywo.

Po zakończeniu zrobię małe zakupy.

If I come down, I'm going to do a bit of shopping.

Just hold still where you are.

Zostańcie na miejscach.

Hello, how are you? It's lovely to see you.

Cześć, jak się masz? Miło cię zobaczyć.

Wonderful job onstage.

Świetnie się spisałeś na scenie.

Lovely watch, it doesn't come off very well.

Masz piękny zegarek, który ciężko ściągnąć.

Do you have a ring as well?

Masz też pierścionek?

Good. Just taking inventory. You're like a buffet.

Tylko sprawdzam. Jesteście jak szwedzki stół.

Nie wiadomo, od czego zacząć, tyle pyszności.

Hard to tell where to start, so many great things.

Hi, how are you? Good to see you.

Jak się masz? Miło cię widzieć.

Hi, sir, could you stand up, please? Just right where you are.

Czy mógłby pan wstać?

You're married, you follow directions well.

Jest pan żonaty. Dobrze wykonuje pan polecenia.

Nice to meet you, sir.

Miło pana poznać.

You don't have a lot in your pockets. Anything down here?

Niewiele ma pan w kieszeniach. Ma pan coś w tamtej kieszeni?

Hopefully so. Have a seat. There you go. You're doing well.

Mam nadzieje. Proszę usiąść. Dziękuję.

Jak się pan miewa?

Hi, sir, how are you?

Good to see you, sir. You have a ring, a watch.

Ma pan obrączkę i zegarek.

Do you have a wallet on you? Joe: I don't.

Ma pan portfel? Joe: Nie mam.

AR: Well, we'll find one for you. Come on up this way, Joe.

Apollo Robbins: Znajdziemy coś dla pana.

Tędy, Joe.

Give Joe a round of applause. Come on up, Joe. Let's play a game.

Brawa dla Joe.

Zapraszam. Zagrajmy w pewną grę.

(Applause)

(Oklaski)

AR: Pardon me.

Przepraszam.

I don't think I need this clicker anymore.

Chyba już tego nie potrzebuje. Proszę.

Thank you very much. I appreciate that.

Dziękuje.

Come on up to the stage, Joe. Let's play a little game now.

Zapraszam na scenę. Zagramy w małą grę.

Czy masz coś w przednich kieszeniach? Joe: Pieniądze.

Anything in your front pockets?

J: Money.

AR: Money! All right, let's try that.

AR: Dobrze, spróbujmy.

Can you stand right over this way for me?

Możesz stanąć w ten sposób?

Turn around and, let's see,

Odwróć się.

if I give you something that belongs to me,

Dam ci coś mojego.

this is just something I have,

Żeton od pokera.

a poker chip.

Hold out your hand for me.

Wyciągnij rękę. Patrz uważnie.

Watch it closely.

Skup się na tym, to twoje zadanie.

This is a task for you to focus on.

You have your money in your front pocket?

Masz pieniądze w przedniej kieszeni? Joe: Tak.

J: Yup. AR: Good.

I won't put my hand in your pocket. I'm not ready for that kind of commitment.

AR: Dobrze. Nie włożę ci ręki do kieszeni.

Nie jestem gotów się tak zaangażować.

Once a guy had a hole in his pocket,

Pewien mężczyzna miał dziurę w kieszeni,

to było traumatyczne.

and that was rather traumatizing for me.

Szukałem portfela, a on mi dał swój numer.

I wanted his wallet, he gave me his number.

Nieporozumienie.

Big miscommunication.

Uprośćmy to. Zaciśnij dłoń.

(Laughter)

Let's do this simply. Squeeze your hand tight.

Do you feel the poker chip in your hand?

Zaciśnij mocno. Czujesz żeton w dłoni? Joe: Tak.

J: I do.

AR: Would you be surprised if I took it? Say yes.

AR: Zdziwiłbyś się, gdybym wyjął ci go z ręki? Powiedz tak.

Joe: Bardzo. AR: Dobrze.

J: Very. AR: Good.

Otwórz dłoń. Dziękuję.

Open your hand. Thank you very much.

I'll cheat if you give me a chance.

Jeśli dasz mi okazję, oszukam cię.

Make it harder for me. Just use your hand.

Utrudnij mi to. Użyj rąk.

Grab my wrist, but squeeze, squeeze firm.

Złap mnie za nadgarstek i mocno ściśnij.

Did you see it go? Joe: No.

Widziałeś, jak zniknął?

Joe: Nie. AR: Nie ma tu tego. Otwórz dłoń.

AR: No, it's not here. Open your hand.

While we're focused on the hand, it's sitting on your shoulder.

Skupialiśmy się na rękach,

a on jest na twoim ramieniu.

Dalej, zdejmij go.

Go ahead and take it off.

Now, let's try that again.

Spróbujmy jeszcze raz.

Hold your hand out flat. Open it up.

Trzymaj rękę płasko. Otwórz szeroko.

Put your hand up a little bit higher, but watch it close.

Unieś rękę wyżej, ale nie spuszczaj z niej oka.

If I did it slowly, it'd be on your shoulder.

Robię to wolniej, a on jest znów na twoim ramieniu

(Laughter)

(Śmiech)

Joe, we're going to keep doing this till you catch it.

Próbujmy dalej, aż go złapiesz.

W końcu ci się uda. Wierzę w ciebie.

You'll get it eventually. I have faith in you.

Ściśnij. Nie jesteś taki powolny.

Squeeze firm. You're human, you're not slow.

It's back on your shoulder.

Znów jest na twoim ramieniu.

You were focused on your hand, distracted.

Skupiasz się na ręce. Dlatego ci to umyka.

While you were watching, I couldn't get your watch off.

Gdy patrzyłeś, nie mogłem ci ściągnąć zegarka. To było trudne.

Yet you had something inside your pocket.

Miałeś coś jeszcze w przedniej kieszeni.

Do you remember what it was?

Pamiętasz, co to było?

J: Money.

Joe: Pieniądze.

AR: Check your pocket. Is it still there?

AR: Sprawdź kieszeń. Nadal je masz? (Śmiech)

(Laughter)

Oh, there it was. Put it away.

Są na miejscu. Schowaj je.

We're just shopping.

Jesteśmy już na zakupach. W tej sztuczce chodzi o czas.

This trick's more about the timing.

I'm going to try to push it inside your hand.

Spróbuję włożyć ci to do ręki.

Przykryj to drugą dłonią.

Put your other hand on top, would you?

It's amazingly obvious now, isn't it?

Teraz wydaje się oczywiste, prawda?

Looks a lot like the watch I was wearing, doesn't it?

Wygląda jak mój zegarek, prawda?

(Śmiech) (Brawa)

(Laughter) (Applause)

J: That's pretty good. AR: Oh, thanks.

Joe: Nieźle. AR: Dzięki.

(Applause)

But it's only a start. Let's try it a little bit differently.

To dopiero początek. Spróbujmy jeszcze raz, trochę inaczej.

Hold your hands together. Your other hand on top.

Trzymaj dłonie razem. Połóż drugą na górze.

If you're watching this little token,

Jeśli patrzysz na ten mały żeton,

this obviously has become a little target, like a red herring.

to staje się on małym celem. To jest podpucha.

If we watch this kind of close, it looks like it goes away.

Jeśli patrzymy tak uważnie, wygląda jakby znikał.

Nie ma go na twoim ramieniu.

It's not back on your shoulder.

It falls out of the air, lands right back in the hand.

Spada znikąd i ląduje w dłoni.

Did you see it go?

Widziałeś, jak zniknął?

Yeah, funny. We've got a little guy. He's union, works up there all day.

Zabawne. Nasz mały kolega pracuje cały dzień.

If I do it slowly it goes straight away, it lands by your pocket.

Zrobię to powoli i wyląduje wprost

w twojej kieszeni. Jest tam, prawda?

Is it in this pocket, sir?

Don't reach in your pocket. That's a different show.

Nie sięgaj do kieszeni. To inne przedstawienie.

(Squeaking)

(Pisk) To dziwne. Mają na to szczepionkę.

That's rather strange. They have shots for that.

Mogę im pokazać? Dziwaczne. To pańskie?

Can I show them? Rather bizarre. Is this yours, sir?

I have no idea how that works. We'll send that over there.

Nie wiem, jak to działa. Po prostu to tam wyślemy.

Wspaniale. Potrzebna mi pomoc.

I need help with this one.

Proszę tędy.

Step over this way for me.

Don't run away. You had something down by your pants pocket.

Proszę nie uciekać. Czy ma pan coś w kieszeni spodni?

I was checking mine. I couldn't find everything,

Sprawdzałem w moich, ale nie mogłem nic znaleźć,

but I noticed you had something here.

Pan chyba ma coś tutaj.

Mogę dotknąć kieszeni?

Can I feel the outside for a moment?

Down here I noticed this. Is this something of yours, sir?

Coś zauważyłem. Czy to pana?

To chyba... krewetka.

I have no idea. That's a shrimp.

J: Yeah. I'm saving it for later.

Joe: Zachowam na później.

AR: You've entertained all of these people in a wonderful way,

AR: Cudownie ich pan zabawił.

better than you know.

Lepiej niż pan sądzi.

So we'd love to give you this lovely watch as a gift.

Oto w nagrodę ten piękny zegarek. (Śmiech)

(Laughter)

Hopefully it matches his taste.

Mam nadzieje, że mu się podoba.

We have a couple of other things,

Mamy też parę innych rzeczy,

a little bit of cash.

trochę gotówki i jeszcze kilka rzeczy.

And we have a few other things,

these all belong to you,

To wszystko należy do pana.

Wielkie brawa.

along with a big round of applause from all your friends.

(Applause)

Bardzo dziękuję.

Joe, thank you very much.

(Oklaski)

(Applause)

(Applause ends)

So, same question I asked you before,

Pytałem o to już wcześniej,

but this time you don't have to close your eyes.

ale teraz nie musicie zamykać oczu.

What am I wearing?

Jak jestem ubrany?

Audience: Oh!

(Śmiech)

(Laughter)

(Hesitant applause)

(Oklaski)

(Applause ends)

Attention is a powerful thing.

Uwaga to potężna rzecz.

Like I said, it shapes your reality.

Kształtuje waszą rzeczywistość.

So, I guess I'd like to pose that question to you.

Chcę wam zadać to pytanie.

If you could control somebody's attention,

Gdybyście mogli kontrolować czyjąś uwagę,

what would you do with it?

co byście z nią zrobili?

Thank you.

Dziękuję.

(Applause)

(Oklaski)