Dave Meslin: The antidote to apathy

Dave Meslin: Liều thuốc giải cho tính lãnh đạm

Translator: Minh Trang Lai Reviewer: Lien Hoang

How often do we hear that people just don't care?

Bao nhiêu lần chúng ta nghe thấy rằng

mọi người không quan tâm?

Bao nhiêu lần bạn được nhắc nhở

How many times have you been told

that real, substantial change isn't possible

rằng sự thay đổi thật sự đáng kể không thể xảy ra

bởi vì phần lớn mọi người đều quá ích kỉ,

because most people are too selfish,

quá ngu dốt hoặc quá lười biếng

too stupid or too lazy

để cố gắng tạo nên sự khác biệt trong cộng đồng?

to try to make a difference in their community?

I propose to you today that apathy as we think we know it

Hôm nay tôi đề xuất với các bạn rằng tính lãnh đạm mà chúng ta nghĩ chúng ta biết nó

doesn't actually exist;

thực ra không hề tồn tại,

but rather, that people do care,

mà đúng hơn là, mọi người có quan tâm,

but that we live in a world that actively discourages engagement

nhưng chúng ta đang sống trong một thế giới

thế giới ấy tích cực làm nản lòng những ai muốn nỗ lực cam kết

by constantly putting obstacles and barriers in our way.

bằng cách liên tục đặt ra những chướng ngại vật và rào cản trên con đường của chúng ta.

I'll give you some examples of what I mean.

Và tôi sẽ đưa ra 1 vài ví dụ về những điều tôi nói.

Hãy bắt đầu với tòa thị chính.

Let's start with city hall.

Bạn đã từng nhìn thấy 1 trong những thứ này trước đây chưa?

You ever see one of these before?

Đây là 1 quảng cáo trên báo.

This is a newspaper ad.

It's a notice of a zoning application change for a new office building

Nó là thông cáo về việc thay đổi kết cấu quy vùng cho 1 tòa nhà văn phòng mới.

để cho người dân quanh vùng này biết điều gì đang diễn ra.

so the neighborhood knows what's happening.

Như bạn thấy đấy, đọc nó là điều không thể.

As you can see, it's impossible to read.

Bạn cần đọc đến 1 nửa dưới

You need to get halfway down

to even find out which address they're talking about,

mới tìm ra địa chỉ mà họ đang nhắc tới,

và xa hơn 1 chút, với phông chữ nhỏ tí

and then further down, in tiny 10-point font,

để tìm ra thực sự thì nó liên quan gì tới bạn.

to find out how to actually get involved.

Imagine if the private sector advertised in the same way --

Hãy tưởng tượng xem nếu 1 khu vực tư nhân quảng cáo 1 cách tương tự --

if Nike wanted to sell a pair of shoes --

nếu Nike muốn bán 1 đôi giày

(Laughter)

And put an ad in the paper like that.

và lại đặt quảng cáo trên báo như thế này.

(Applause)

(Vỗ tay)

Now, that would never happen.

Vâng, điều đó không bao giờ xảy ra cả.

Bạn sẽ không bao giờ nhìn thấy những quảng cáo như thế này,

You'll never see an ad like that,

bởi vì Nike thực sự muốn bạn mua giày của họ.

because Nike actually wants you to buy their shoes,

whereas the city of Toronto clearly doesn't want you involved

Trong khi thành phố Toronto

rõ ràng là không muốn bạn để tâm vào quá trình hoạch định đó,

with the planning process,

otherwise their ads would look something like this,

nếu không thì quảng cáo của họ sẽ phải như thế này cơ --

với tất cả những thông tin, về cơ bản, được trình bày 1 cách rõ ràng.

with all the information laid out clearly.

Chừng nào mà thành phố phát hành những thông cáo như thế này

As long as the city's putting out notices like this

để cố gắng khiến mọi người tham gia,

to try to get people engaged,

thì, dĩ nhiên là, mọi người sẽ không bao giờ làm cả.

then of course people aren't going to be engaged.

Nhưng đó không phải là sự lãnh đạm;

But that's not apathy; that's intentional exclusion.

đó là sự ngăn chặn có chủ tâm.

Public space.

Khu vực công cộng.

(Applause)

(Vỗ tay)

The manner in which we mistreat our public spaces

Cái cách mà chúng ta ngược đãi những khu vực công cộng

chính là 1 chướng ngai vật to lớn

is a huge obstacle towards any type of progressive political change,

đối với bất kì sự thay đổi chính sách cải cách nào.

because we've essentially put a price tag on freedom of expression.

Bởi vì chúng ta, về cơ bản, đang đặt 1 cái mác giá vào sự tự do diễn đạt.

Whoever has the most money gets the loudest voice,

Bất kì ai có nhiều tiền đều lấy được tiếng nói lớn nhất,

dominating the visual and mental environment.

thống trị môi trường thị giác và tinh thần.

The problem with this model is there are some amazing messages

Vấn đề với mô hình này

là có nhiều thông điệp đang kinh ngạc cần được truyền bá

that need to be said, that aren't profitable to say.

lại không có lợi để nói ra.

So you're never going to see them on a billboard.

Vậy nên bạn sẽ không bao giờ thấy chúng trên bảng dán thông cáo cả.

Phương tiện truyền thông đóng vai trò quan trọng

The media plays an important role

in developing our relationship with political change,

trong việc phát triển quan hệ của chúng ta với sự thay đổi chính trị,

mainly by ignoring politics and focusing on celebrities and scandals,

phần lớn bằng cách lờ đi chính trị

hay tập trung vào những người nổi tiếng và các vụ bê bối.

Nhưng kể cả khi họ đề cập đến những vấn đề chính trị quan trọng,

but even when they do talk about important political issues,

they do it in a way that I feel discourages engagement.

họ sẽ làm theo cách mà tôi cảm thấy sự can ngăn để tham gia.

I'll give you an example.

Và tôi sẽ cho bạn 1 ví dụ: tạp chí Now từ tuần trước --

The "Now" magazine from last week: progressive, downtown weekly in Toronto.

tiến tới khu buôn bán kinh doanh ở Toronto.

Đây là câu chuyện trang bìa.

This is the cover story.

It's an article about a theater performance,

Đó là bài báo về buổi biểu diễn ở nhà hát,

and it starts with basic information about where it is,

và nó mở đầu với các thông tin cơ bản như là nó ở đâu,

in case you actually want to go and see it after you've read the article --

trong trường hợp bạn thực sự muốn đi xem nó sau khi đọc bài báo --

where, the time, the website.

ở đâu, thời gian, website.

Same with this -- it's a movie review.

Cũng giống như vậy -- đây là 1 bài phê bình phim,

An art review.

1 bài phê bình nghệ thuật,

A book review -- where the reading is in case you want to go.

và 1 bài phê bình sách -- họ cung cấp nơi đọc nếu bạn muốn đi.

A restaurant -- you might not want to just read about it,

1 cửa hàng -- có thể bạn chỉ muốn đọc về nó,

hoặc bạn có thể muốn đến đó chăng.

maybe you want to go there.

So they tell you where it is, the prices, the address, the phone number, etc.

Vậy nên họ cho bạn biết nó ở đâu, giá cả thế nào,

địa chỉ, số điện thoại, v.v.

Then you get to their political articles.

Vậy là bạn đã bắt đầu với những bài báo chính trị của họ.

Here's a great article about an important election race that's happening.

Đây là 1 bài báo tuyệt vời về cuộc đua bầu cử quan trọng đang diễn ra.

Nó nói về các ứng viên -- được viết rất tốt --

It talks about the candidates, written very well,

nhưng không hề có thông tin, không có bước tiếp theo,

but no information, no follow-up, no websites for the campaigns,

không có website cho chiến dịch,

no information about when the debates are, where the campaign offices are.

không thông tin về việc khi nào thì cuộc tranh luận công khai diễn ra, văn phòng chiến dịch nằm ở đâu.

Và đây là 1 bài báo tốt khác

Here's another good article,

about a new campaign opposing privatization of transit,

về chiến dịch mới chống lại sự tư nhân hóa đường xá

without any contact information for the campaign.

không có 1 thông tin liên lạc nào cho chiến dịch.

The message seems to be

Thông điệp có vẻ như

that the readers are most likely to want to eat, maybe read a book,

người đọc có khả năng muốn ăn,

muốn đọc quyển sách, muốn xem bộ phim, nhưng không hề tham gia vào cộng đồng.

maybe see a movie, but not be engaged in their community.

Và bạn có thể nghĩ nó là 1 điều nhỏ thôi,

You might think this is a small thing, but I think it's important,

nhưng theo tôi nó quan trọng bởi vì nó tạo ra tinh thần chung

because it sets a tone

and it reinforces the dangerous idea that politics is a spectator sport.

và nó củng cố cho ý tưởng nguy hiểm

là chính trị là 1 môn thể thao chỉ để ngắm chứ không để tham gia.

Heroes: How do we view leadership?

Anh hùng: Bạn nhìn nhận khả năng lãnh đạo như thế nào?

Look at these 10 movies. What do they have in common?

Hãy nhìn vào 10 bộ phim này. Chúng có chung điều gì?

Anyone?

Hay ai đó?

Chúng đều có những nhân vật chính đã được chọn trước.

They all have heroes who were chosen.

Ai đó đến với họ và nói, "Anh là người được chọn.

Someone came up to them and said, "You're the chosen one.

Đó là 1 lời tiên đoán. Anh phải cứu thế giới này."

There's a prophecy. You have to save the world."

Và rồi ai đó đi ra và cứu thế giới bởi vì họ được bảo phải làm thế,

And then they go off and save the world because they've been told to,

với vài người bám đuôi đi cùng.

with a few people tagging along.

Điều đó giúp tôi hiểu

This helps me understand

why a lot of people have trouble seeing themselves as leaders --

tại sao rất nhiều người thấy thật khó khăn để nhận là người chỉ huy.

because it sends all the wrong messages about what leadership is about.

Bởi vì câu chuyện truyền một 1 thông điệp sai lầm về ý nghĩa của sự lãnh đạo.

Sự cố gắng anh hùng là sự cố gắng tập thể,

A heroic effort is a collective effort,

đó là điều thứ nhất.

number one.

Thứ 2 là, điều đó là không hoàn hảo; nó không lộng lẫy;

Number two, it's imperfect; it's not very glamorous,

và nó không hề bất chợt bắt đầu và bất chợt kết thúc.

and doesn't suddenly start and suddenly end.

Nó là 1 quá trình diễn ra trong cả đời bạn.

It's an ongoing process your whole life.

Nhưng quan trọng nhất là, nó là tự nguyện.

But most importantly, it's voluntary.

Nó phải là tự nguyện.

It's voluntary.

Đến khi nào mà chúng ta vẫn dạy trẻ con rằng

As long as we're teaching our kids

that heroism starts when someone scratches a mark on your forehead,

chủ nghĩa anh hùng bắt đầu khi ai đó xóa bỏ cái dấu trên trán bạn,

or someone tells you you're part of a prophecy,

hay ai đó bảo bạn rằng bạn là 1 phần của lời tiên tri,

họ đã bỏ qua đặc tính quan trọng nhất của sự lãnh đạo,

they're missing the most important characteristic of leadership,

đó là nó nó đến từ trong tâm hồn.

which is that it comes from within.

It's about following your own dreams, uninvited,

Nó là cách theo đuổi ước mơ của chính bạn --

dù không được mời gọi, không được mời gọi --

and then working with others to make those dreams come true.

và rồi làm việc với người khác để biến những ước mơ đó thành thật.

Political parties: oh, boy.

Đảng chính trị: ôi cậu bé.

Những đảng chính trị có thể và nên là

Political parties could and should be one of the basic entry points

1 trong những điểm bắt đầu cơ bản

for people to get engaged in politics.

để mọi người tham gia vào chính trị.

Instead, they've become, sadly,

Thay vào đó, chúng đã trở thành, đáng buồn thay,

những tổ chức tầm thường và không sáng tạo,

uninspiring and uncreative organizations

that rely so heavily on market research and polling and focus groups

chúng phụ thuộc nặng nề vào những nghiện cứu thị trường,

việc bỏ phiếu, và những nhóm tiêu điểm,

that they end up all saying the same thing,

và rồi họ đều kết thúc bằng cách nói những điều giống hệt nhau,

pretty much regurgitating back to us what we already want to hear

phần lớn là phun lại những điều chúng ta muốn nghe

và vì thế không dám trình bày những ý tưởng táo bạo và sáng tạo.

at the expense of putting forward bold and creative ideas.

And people can smell that, and it feeds cynicism.

Và người dân có thể cảm thấy những điều đó, và nó nuôi dưỡng tính hoài nghi cay độc.

(Applause)

(Vỗ tay)

Charitable status.

Tình trạng từ thiện:

Groups who have charitable status in Canada aren't allowed to do advocacy.

Những nhóm mang danh nghĩa từ thiện ở Canada không được phép công khai quảng bá.

Đây là 1 vấn đề lớn, 1 chướng ngại vật lớn trong việc thay đổi,

This is a huge problem and a huge obstacle to change,

because it means that some of the most passionate and informed voices

bởi vì nó có nghĩa là 1 vài trong số những tiếng nói nồng nhiệt và có hiểu biết nhất

đã bị dập im hoàn toàn, đặc biệt là trong các kì bầu cử.

are completely silenced, especially during election time.

Điều đó dẫn chúng ta tới vấn đề cuối cùng,

Which leads us to the last one, which is: our elections.

đó là những cuộc bầu cử.

As you may have noticed,

Như bạn thấy đấy, những cuộc bầu cử ở Canada là 1 trò đùa tuyệt đối.

our elections in Canada are a complete joke.

Chúng ta sử dụng những hệ thống lạc hậu,

We use out-of-date systems

that are unfair and create random results.

mà không hề công bằng và tạo ra những kết quả ngẫu nhiên.

Canada hiện nay được lãnh đạo bởi 1 đảng

Canada's currently led by a party

that most Canadians didn't actually want.

mà phần lớn người Canada không thực sự muốn.

How can we honestly and genuinely encourage more people to vote

Làm sao chúng ta có thể, 1 cách trung thực và thành thực, cổ vũ mọi người bỏ phiếu

when votes don't count in Canada?

khi mà những là phiếu không hề được đếm ở Canada?

Bạn có thể ghép tất cả lại với nhau

You add all this up together, and of course people are apathetic.

và dĩ nhiên là con người rất thờ ơ.

It's like trying to run into a brick wall.

Giống như là cố gắng đâm vào bức tường gạch vậy.

Now, I'm not trying to be negative by throwing all these obstacles out

Không phải tôi cố tình bi quan

bằng cách lôi tất cả những chướng ngại vật này ra nói và giải thích tại sao chúng nằm ở con đường của chúng ta.

and explaining what's in our way.

Mà thực tế ngược lại: tôi thực sự nghĩ rằng con người là tuyệt vời và thông minh

Quite the opposite --

I actually think people are amazing and smart and that they do care,

và họ có quan tâm,

Nhưng, như tôi đã nói, chúng ta sống trong 1 môi trường

but that, as I said, we live in this environment

where all these obstacles are being put in our way.

nói mà tất cả những chướng ngại vật được đặt ra ngáng đường.

As long as we believe that people, our own neighbors,

Chừng nào ta còn tin những con người, những người hàng xóm của mình,

là ích kỉ, ngu dốt và lười biếng,

are selfish, stupid or lazy,

then there's no hope.

thì sẽ không có bất kì hi vọng nào.

Nhưng chúng ta có thể thay đổi tất cả những điều tôi vừa nhắc đến.

But we can change all those things I mentioned.

Chúng ta có thể mở rộng tòa thị chíng.

We can open up city hall.

We can reform our electoral systems.

Chúng ta có thể sửa đổi những hệ thống bầu cử.

We can democratize our public spaces.

Chúng ta có thể dân chủ hóa khu vực công cộng.

My main message is:

Thông điệp chính của tôi là,

if we can redefine apathy,

nếu chúng ta có thể định nghĩa lại sự lãnh đạm,

not as some kind of internal syndrome,

không phải như 1 hội chứng bên trong cơ thể,

but as a complex web of cultural barriers that reinforces disengagement,

mà là 1 chuỗi phức tạp của những rào cản văn hóa,

những rào cản đang kêu gọi được dỡ bỏ,

and if we can clearly define, clearly identify what those obstacles are,

và nếu chúng ta có thể định nghĩa rõ ràng, chúng ta có thể xác định rõ ràng,

những chướng ngại vật đó là gì,

và sau đó nếu chúng ta có thể cùng làm việc để tháo dỡ những chướng ngại vật này,

and then if we can work together collectively to dismantle those obstacles,

thì chuyện gì cũng có thể

then anything is possible.

Cảm ơn.

Thank you.

(Applause)

(Vỗ tay)