Annie Murphy Paul: What we learn before we're born

Annie Murphy Paul: Doğmadan önce neler öğreniyoruz?

Çeviri: AYSE YESBEK KAYMAZ Gözden geçirme: Sancak Gülgen

My subject today is learning.

Bugünkü konum öğrenme.

And in that spirit, I want to spring on you all a pop quiz.

Ve bu anlamda hepinize bir soru soracağım.

Ready?

Hazır mısınız?

When does learning begin?

Öğrenme ne zaman başlar?

Now as you ponder that question,

Şu an sorunun cevabını düşünürken

maybe you're thinking about the first day of preschool

ilk kez çocukların sınıfta bir öğretmenle

or kindergarten,

bulundukları, anaokulu ya da

the first time that kids are in a classroom with a teacher.

kreşin ilk gününü düşünebilirsiniz.

Or maybe you've called to mind the toddler phase

Ya da aklınıza çocukların yürümeyi, konuşmayı

when children are learning how to walk and talk

ve çatalı nasıl kullanacaklarını öğrendikleri

and use a fork.

çocukluğunuz gelebilir.

Maybe you've encountered the Zero-to-Three movement,

Belki de öğrenmenin en önemli yıllarının

which asserts that the most important years for learning

en erken dönem olduğu ileri sürülen

are the earliest ones.

0-3 yaştaki hareketleri hatırlayabilirsiniz.

And so your answer to my question would be:

Yani soruma cevabınız şu olabilir:

Learning begins at birth.

Öğrenme doğumla birilikte başlar.

Well today I want to present to you

Ancak bugün size sunmak istediğim

an idea that may be surprising

fikir biraz şaşırtıcı

and may even seem implausible,

hatta inanılmaz gelebilir;

but which is supported by the latest evidence

ancak fikir en son psikoloji ve

from psychology and biology.

biyoloji kanıtlarıyla destekleniyor.

And that is that some of the most important learning we ever do

Ve fikir, hayatımızda öğrendiğimiz en önemli

happens before we're born,

şeylerden bir kısmını, doğmadan önce

while we're still in the womb.

henüz rahimdeyken öğrendiğimizdir.

Now I'm a science reporter.

Şu an bir bilim yazarıyım.

I write books and magazine articles.

Kitaplar ve dergi makaleleri yazıyorum.

And I'm also a mother.

Ve aynı zamanda bir anneyim

And those two roles came together for me

ve bu iki rol benim için yazdığım "Kökenler"

in a book that I wrote called "Origins."

adlı bir kitapta bir araya geldi.

"Origins" is a report from the front lines

"Kökenler", embriyonik kökenler olarak adlandırılan

of an exciting new field

heyecan verici yepyeni bir alana

called fetal origins.

ait en önemli başlıkların bir özeti.

Fetal origins is a scientific discipline

Embriyonik kökenler, sadece 20 yıl

that emerged just about two decades ago,

önce ortaya çıkmış bir disiplindir

and it's based on the theory

ve sağlık ve mutluluğumuzun anne

that our health and well-being throughout our lives

karnında geçirdiğimiz 9 aydan

is crucially affected

çok önemli biçimde etkilendiği

by the nine months we spend in the womb.

teorisine dayanmaktadır.

Now this theory was of more than just intellectual interest to me.

Şu an bu teori benim için entellektüel bir ilginin

I was myself pregnant

çok ötesinde. Kitap için araştırma yaparken

while I was doing the research for the book.

ben de hamileydim.

And one of the most fascinating insights

Bu çalışmadan edindiğim

I took from this work

en etkileyici bakış açısı hepimizin

is that we're all learning about the world

henüz dünyaya gelmeden

even before we enter it.

dünyayı öğreniyor olmamızdı.

When we hold our babies for the first time,

Bebeklerimizi ilk kez kucağımıza aldığımızda

we might imagine that they're clean slates,

hayat tarafından hiç dokunulmamış temiz birer

unmarked by life,

yazı tahtası olduklarını hayal edebiliriz;

when in fact, they've already been shaped by us

ama aslında onlar biz ve içinde yaşadığımız

and by the particular world we live in.

dünya tarafından çoktan şekillendirilmiştir.

Today I want to share with you some of the amazing things

Bugün sizlerle fetüslerin

that scientists are discovering

henüz anne karnındayken neler

about what fetuses learn

öğrendikleriyle ilgili bazı

while they're still in their mothers' bellies.

inanılmaz şeyleri paylaşmak istiyorum.

First of all,

İlk olarak kendi

they learn the sound of their mothers' voices.

annelerinin sesini öğreniyorlar.

Because sounds from the outside world

Dışarıdaki sesler annenin abdominal organlarını

have to travel through the mother's abdominal tissue

ve fetüsü saran amniyotik sıvıyı

and through the amniotic fluid that surrounds the fetus,

geçmek zorunda olduğu için, fetüsün

the voices fetuses hear,

gebeliğin dördüncü ayından

starting around the fourth month of gestation,

itibaren duymaya başladığı sesler

are muted and muffled.

sesiz ve boğuk oluyor.

One researcher says

Bir araştırmacı seslerin eski

that they probably sound a lot like the the voice of Charlie Brown's teacher

"Yer fıstıkları" çizgi filmindeki Charlie Brown'ın

in the old "Peanuts" cartoon.

öğretmenin sesine çok benzeyebileceğini söylüyor.

But the pregnant woman's own voice

Ancak hamile kadınların kendi sesleri

reverberates through her body,

vücutları boyunca yansıyarak

reaching the fetus much more readily.

fetüse çok kolayca ulaşabiliyor.

And because the fetus is with her all the time,

Ve fetüs sürekli annesiyle birlikte olduğu için

it hears her voice a lot.

annesinin sesini pek çok kez duyuyor.

Once the baby's born, it recognizes her voice

Bebek doğduğunda annesinin sesini tanıyor ve

and it prefers listening to her voice

bir başkasının sesi yerine

over anyone else's.

kendi annesinin sesini duymayı tercih ediyor.

How can we know this?

Peki bunu nasıl bilebiliriz?

Newborn babies can't do much,

Yeni doğmuş bebekler çok fazla bir şey

but one thing they're really good at is sucking.

yapamazlar ama gerçekten iyi oldukları tek şey emmektir.

Researchers take advantage of this fact

Araştırmacılar bu gerçekten faydalanarak

by rigging up two rubber nipples,

süngerden iki meme ucu yapıyorlar,

so that if a baby sucks on one,

böylelikle bebek eğer birini emerse

it hears a recording of its mother's voice

bir kulaklıktan annesinin

on a pair of headphones,

kaydedilmiş sesini duyacak,

and if it sucks on the other nipple,

diğerinden emdiğinde ise yabancı

it hears a recording of a female stranger's voice.

bir kadının kaydedilmiş sesini duyacaktır.

Babies quickly show their preference

Bebekler çok kısa sürede ilkini seçerek

by choosing the first one.

tercihlerini ortaya koyuyorlar.

Scientists also take advantage of the fact

Bilimadamları ayrıca bebeklerin ilgilerini

that babies will slow down their sucking

çeken birşeyler olduğunda daha yavaş

when something interests them

ve sıkıldıklarında ise

and resume their fast sucking

daha hızlı emdiği

when they get bored.

gerçeğinden de faydalanmışlar.

This is how researchers discovered

Bu şekilde araştırmacılar, kadınlar hamileyken

that, after women repeatedly read aloud

bir çok kez sesli olarak Dr. Seuss'un "Şapkadaki Kedi" sinin

a section of Dr. Seuss' "The Cat in the Hat" while they were pregnant,

bir bölümünü okumalarının ardından, yeni doğan

their newborn babies recognized that passage

bebeklerinin rahmin dışındayken de bu parçayı

when they hear it outside the womb.

duyduklarında hatırladıklarını keşfetti.

My favorite experiment of this kind

Bu tarzda en sevdiğim çalışma ise

is the one that showed that the babies

hamileliği süresince belli bir diziyi

of women who watched a certain soap opera

her gün izleyen kadınların

every day during pregnancy

bebeklerinin doğdukları zaman

recognized the theme song of that show

o programın reklam müziğini

once they were born.

hatırladığının gösterildiği çalışmadır.

So fetuses are even learning

Yani fetuslar dünyaya gelecekleri

about the particular language that's spoken

yere özgü konuşulan

in the world that they'll be born into.

dili bile öğreniyorlar.

A study published last year

Geçen yıl yayınlanan bir çalışma,

found that from birth, from the moment of birth,

doğumda yani tam da doğdukları anda

babies cry in the accent

bebeklerin annelerinin ana dilinin

of their mother's native language.

aksanında ağladığını ortaya koydu.

French babies cry on a rising note

Fransız bebekler artan bir tonda ağlarken,

while German babies end on a falling note,

Alman bebekler azalan bir tonda yani

imitating the melodic contours

bu dillerin melodik sınırları

of those languages.

içerisinde ağlıyorlardı.

Now why would this kind of fetal learning

Peki bu tür bir öğrenme

be useful?

neden yararlıdır?

It may have evolved to aid the baby's survival.

Belki de bebeklerin hayatta kalmalarına destek olmak

From the moment of birth,

için evrimleşmiştir. Doğduğu andan itibaren bebek,

the baby responds most to the voice

daha çok kendisiyle en çok ilgilenme

of the person who is most likely to care for it --

ihtimali olan kişinin, yani

its mother.

annesinin sesine tepki verir.

It even makes its cries

Hatta annesinin konuştuğu dile

sound like the mother's language,

benzer bir şekilde ağlar

which may further endear the baby to the mother,

ki bu bebeği annesine daha da sevdirebilir ve

and which may give the baby a head start

bebeğe kendi ana dilinin

in the critical task

nasıl konuşulduğu ve

of learning how to understand and speak

anlaşıldığı konusunda

its native language.

iyi bir başlangıç sağlayabilir.

But it's not just sounds

Yalnızca sesler değildir fetüsün

that fetuses are learning about in utero.

uterusta öğrendikleri.

It's also tastes and smells.

Tad almayı ve koklamayı da öğrenir.

By seven months of gestation,

Gebeliğin 7. ayında, fetüsün tat

the fetus' taste buds are fully developed,

alma duyuları tamamen gelişmiştir

and its olfactory receptors, which allow it to smell,

ve koku almasını sağlayan koku alma duyuları

are functioning.

işlevini yerine getirmektedir.

The flavors of the food a pregnant woman eats

Hamile bir kadının yediği yiyeceklerin lezzeti

find their way into the amniotic fluid,

amniyotik sıvıya geçmenin

which is continuously swallowed

bir yolunu bulmakta ve bu

by the fetus.

fetüs tarafından yutulmaktadır.

Babies seem to remember and prefer these tastes

Bebekler dünyaya geldiklerinde bu tatları hatırlayıp

once they're out in the world.

bunları tercih ediyor gibi görünüyorlar.

In one experiment, a group of pregnant women

Bir deneyde, bir grup hamile kadına

was asked to drink a lot of carrot juice

hamileliklerinin 3. trimestırı boyunca

during their third trimester of pregnancy,

çok miktarda havuç suyu içmeleri istenirken

while another group of pregnant women

bir başka hamile kadın grubundan yalnızca

drank only water.

su içmeleri istenmiş.

Six months later, the women's infants

Altı ay sonra bebeklere havuç suyu ile

were offered cereal mixed with carrot juice,

karıştırılmış kahvaltılık gevrek sunulmuş

and their facial expressions were observed while they ate it.

ve yerlerkenki yüz ifadeleri gözlenmiş.

The offspring of the carrot juice drinking women

Havuç suyunu içen annenin çocukları havuçlu

ate more carrot-flavored cereal,

kahvaltı gevreğinden daha fazla yemiş ve

and from the looks of it,

görünüşe göre

they seemed to enjoy it more.

daha çok sevmişlerdi.

A sort of French version of this experiment

Bu deneyin bir Fransız versiyonu

was carried out in Dijon, France

Dijon'da yapılmış ve araştırmacılar

where researchers found

hamileliği süresince meyan kökü

that mothers who consumed food and drink

aromalı anosonlu yiyecek ve içecek tüketen

flavored with licorice-flavored anise during pregnancy

annelerin bebeklerini doğdukları ilk gün ve daha

showed a preference for anise

sonra tekrar doğumlarının 4. gününde

on their first day of life,

test ettiklerinde anoson yönünde

and again, when they were tested later,

bebeklerin bir tercihleri

on their fourth day of life.

olduğu görülmüş.

Babies whose mothers did not eat anise during pregnancy

Hamilelikleri boyunca hiç anoson yememiş annelerin bebekleri ise

showed a reaction that translated roughly as "yuck."

kabaca "öğk" diye tercüme edebileceğimiz bir tepki vermişler.

What this means

Bunun anlamı, anneleri tarafından neyi

is that fetuses are effectively being taught by their mothers

yemenin güvenli olup olmadığı

about what is safe and good to eat.

konusunda fetüslerin iyi bir şekilde eğitildiğidir.

Fetuses are also being taught

Fetüsler ayrıca kendi katılacakları

about the particular culture that they'll be joining

kültür hakkında, kültürlerin en güçlü

through one of culture's most powerful expressions,

ifadesi olan yemekler aracılığıyla

which is food.

bilgi sahibi sahibi olmaktadır.

They're being introduced to the characteristic flavors and spices

Doğumdan bile önce kendi kültürlerinin

of their culture's cuisine

mutfağına özgü tat ve

even before birth.

baharatlarla tanıştırılıyorlar.

Now it turns out that fetuses are learning even bigger lessons.

Şimdi iş fetüslerin çok daha büyük dersler öğrendiğine geliyor.

But before I get to that,

Ama oraya gelmeden önce merak ediyor

I want to address something that you may be wondering about.

olabileceğiniz bir konuya değinmek istiyorum.

The notion of fetal learning

Fetal öğrenme kavramı, fetüsün daha iyi

may conjure up for you attempts to enrich the fetus --

gelişmesi için hamileyken karnınıza yerleştirilmiş

like playing Mozart through headphones

kulaklıklarla Mozart dinletme gibi

placed on a pregnant belly.

şeyler yapmanıza neden olabilir.

But actually, the nine-month-long process

Ama aslında uterusta gerçekleşen dokuz

of molding and shaping that goes on in the womb

aylık kalıba alma ve şekillendirme süreci

is a lot more visceral and consequential than that.

daha hayati ve sonuçları olan olgu.

Much of what a pregnant woman encounters in her daily life --

Hamile bir bayan günlük hayatında karşılaştığı şeylerin

the air she breathes,

pek çoğunu, aldığı nefesi, tükettiği

the food and drink she consumes,

yiyecek ve içecekleri,

the chemicals she's exposed to,

maruz kaldığı kimyasalları

even the emotions she feels --

ve hatta hissettiği duyguları

are shared in some fashion with her fetus.

bir şekilde fetüsle paylaşıyor.

They make up a mix of influences

Bir birey ve yaradılışsal olarak

as individual and idiosyncratic

kadınların kendisi bu etkilerin

as the woman herself.

bir karışımını yapar.

The fetus incorporates these offerings

Fetüs de bu sunulanları kendi

into its own body,

bünyesine katarak kendi

makes them part of its flesh and blood.

bedeninin ve kanın bir parçası haline getirir.

And often it does something more.

Ve çoğunlukla bundan daha fazlasını yapar.

It treats these maternal contributions

Anneden gelen bu tarz katkıları bilgi

as information,

olarak değerlendirir ki ben

as what I like to call biological postcards

bunu dış dünyadan gelen biyolojik

from the world outside.

kartpostallar olarak adlandırıyorum.

So what a fetus is learning about in utero

Yani, fetüs uterusta Mozart'ın "Sihirli Fülüt"ü

is not Mozart's "Magic Flute"

değil hayatta kalmayla ilgili

but answers to questions much more critical to its survival.

çok daha kritik soruların cevaplarını öğrenmektedir.

Will it be born into a world of abundance

Bolluk olan bir dünyaya mı yoksa

or scarcity?

kıtlık olan bir dünyaya mı gelecek?

Will it be safe and protected,

Güvenli ve korunmuş bir yer mi olacak

or will it face constant dangers and threats?

yoksa sürekli tehlike ve tehditlerle mi yüzleşecek?

Will it live a long, fruitful life

Uzun ve verimli bir hayat mı yaşayacak

or a short, harried one?

yoksa kısa ve rahatsız bir hayat mı?

The pregnant woman's diet and stress level in particular

Hamile bayanların beslenmesi ve stres düzeyleri

provide important clues to prevailing conditions

özellikle genel durumla ilgili rüzgara kaldırılmış bir

like a finger lifted to the wind.

parmak gibi önemli ipuçları verir.

The resulting tuning and tweaking

Sonuçta fetüsün beyin ve diğer

of a fetus' brain and other organs

organlarına yapılan bu akor ve ince ayar,

are part of what give us humans

kırsaldan şehire, tundralardan

our enormous flexibility,

çöllere kadar

our ability to thrive

çok farklı

in a huge variety of environments,

çevresel koşullarda

from the country to the city,

yaşamamızı sağlayan muazzam

from the tundra to the desert.

esnekliği kazandırır bize.

To conclude, I want to tell you two stories

Son olarak sizlere annelerin

about how mothers teach their children about the world

çocuklarına henüz doğmamışken

even before they're born.

neler öğretiğiyle ilgili iki hikaye anlatmak istiyorum.

In the autumn of 1944,

1944 sonbaharında, 2. Dünya Savaşı'nın

the darkest days of World War II,

en karanlık günlerinde, Alman

German troops blockaded Western Holland,

birlikleri Batı Hollanda'yı ablukaya almış,

turning away all shipments of food.

gelen tüm gıdaları geri çeviriyordu.

The opening of the Nazi's siege

Nazi kuşatmasının kalkmasını son yılların

was followed by one of the harshest winters in decades --

en şiddetli kışlarından biri izledi;

so cold the water in the canals froze solid.

o kadar soğuktu ki kanallardaki su donmuştu.

Soon food became scarce,

Kısa süre sonra yiyecek kıtlığı başladı ki

with many Dutch surviving on just 500 calories a day --

pek çok Alman günde yalnızca 500 kaloriyle-

a quarter of what they consumed before the war.

savaştan önce tükettiklerinin çeyreğiyle- hayatlarını sürdürüyorlardı.

As weeks of deprivation stretched into months,

Kıtlık dönemi haftalardan aylara uzayınca

some resorted to eating tulip bulbs.

bazı insanlar lale soğanları yemek zorunda kalıyorlar.

By the beginning of May,

Mayıs ayının başlarında ulusun

the nation's carefully rationed food reserve

özenle ayrılmış olan yiyecek stokları

was completely exhausted.

tamamen tükenmişti.

The specter of mass starvation loomed.

Açlıktan toplu ölüm haberleri yayılmaya başlamıştı.?

And then on May 5th, 1945,

Sonra, 5 Mayıs 1945'te Hollanda'nın müttefik

the siege came to a sudden end

kuvvetler tarafından özgürlüğe

when Holland was liberated

kavuşturulmasıyla abluka

by the Allies.

umulmadık bir şekilde kalktı.

The "Hunger Winter," as it came to be known,

"Kıtlık Kışı" duyulduğunda

killed some 10,000 people

10.000 kişi ölmüş ve

and weakened thousands more.

binlerce kişiyi de zayıf düşürmüştü.

But there was another population that was affected --

Ama etkilenen bir başka populasyon

the 40,000 fetuses

daha vardı- kıtlık süresince uterusta

in utero during the siege.

bulunan 40.000 fetüs.

Some of the effects of malnutrition during pregnancy

Hamilelik süresince yetersiz beslenmenin bazı

were immediately apparent

etkileri daha yüksek ölü doğum oranı,

in higher rates of stillbirths,

doğum defektleri, düşük doğum

birth defects, low birth weights

ağırlığı ve süt çocuğu ölümleri

and infant mortality.

şeklinde hemen kendisini göstermişti.

But others wouldn't be discovered for many years.

Ama diğer etkileri uzun yıllar anlaşılamamıştı.

Decades after the "Hunger Winter,"

"Kıtlık Kışı"ndan onlarca yıl sonra

researchers documented

araştırmacılar anneleri kıtlık döneminde

that people whose mothers were pregnant during the siege

hamile olan kişilerin normal koşullarda gebelik

have more obesity, more diabetes

dönemini atlatmış kişilere göre

and more heart disease in later life

ileri yaşlarında daha fazla obezite, diabet ve

than individuals who were gestated under normal conditions.

kalp hastalıklarına yakalandıklarını belgelemişler.

These individuals' prenatal experience of starvation

Bu kişilerin doğum öncesi yaşadıkları açlık deneyimi

seems to have changed their bodies

vücutlarını çok farklı yönlerde

in myriad ways.

değiştirmiş gibi görünüyor.

They have higher blood pressure,

Daha yüksek kanbasıncına,

poorer cholesterol profiles

zayıf kolesterol profiline ve

and reduced glucose tolerance --

diabetin öncüsü olan düşük

a precursor of diabetes.

glikoz toleransına sahipler.

Why would undernutrition in the womb

Peki rahimdeki yetersiz beslenme

result in disease later?

neden daha sonra hastalıklara yol açıyor?

One explanation

Açıklamalardan biri, fetüslerin kötü bir durumda

is that fetuses are making the best of a bad situation.

ellerinden gelenin en iyisini yaptıkları şeklinde.

When food is scarce,

Yiyecek kıtlığı olduğunda, besinleri

they divert nutrients towards the really critical organ, the brain,

kalp ve karaciğer gibi diğer organlardan

and away from other organs

alıp beyin gibi gerçekten kritik

like the heart and liver.

olan organlara doğru gönderiyorlar.

This keeps the fetus alive in the short-term,

Bu da fetüsü kısa vadeli olarak ayakta tutuyor

but the bill comes due later on in life

ancak fatura hayatın ilerleyen dönemlerine

when those other organs, deprived early on,

kesiliyor, diğer organlar erken pes ettiğinde

become more susceptible to disease.

hastalıklara daha yatkın oluyorlar.

But that may not be all that's going on.

Ancak olan tek şey bu da olmayabilir.

It seems that fetuses are taking cues

Anlaşılan o ki fetüsler uterus içindeki çevreden

from the intrauterine environment

ipuçlarını alıyor ve kendi fizyolojilerini

and tailoring their physiology accordingly.

ona göre şekillendiriyor.

They're preparing themselves

Kendilerini rahmin diğer

for the kind of world they will encounter

tarafında karşılaşacakları dünya

on the other side of the womb.

için hazırlıyorlar.

The fetus adjusts its metabolism

Metabolizmasını ve diğer

and other physiological processes

fizyolojik süreçlerini kendisini beklediğini

in anticipation of the environment that awaits it.

sezdiği dünyaya göre ayarlıyor.

And the basis of the fetus' prediction

Ve fetüsün bu belirlemelerinin temelinde

is what its mother eats.

yatan annesinin yedikleridir.

The meals a pregnant woman consumes

Hamile bir bayanın tükettiği yemek

constitute a kind of story,

bir bolluk masalı ya da

a fairy tale of abundance

amansız bir mahrumiyet günlüğü

or a grim chronicle of deprivation.

gibi bir hikaye yaratıyor.

This story imparts information

Bu hikaye fetüse kendi vücudunu ve

that the fetus uses

sistemini düzenlemesi için kullanacağı,

to organize its body and its systems --

gelecekte hayatta kalmasını

an adaptation to prevailing circumstances

kolaylaştıracak genel durumlara

that facilitates its future survival.

adaptasyonunu sağlayacak bilgiler aktarır.

Faced with severely limited resources,

Çok ciddi kaynak sıkıntısıyla yüzleşmiş,

a smaller-sized child with reduced energy requirements

düşük enerji gereksinimi olan küçük

will, in fact, have a better chance

boyutlardaki bir çocuğun aslında

of living to adulthood.

ergenliğe ulaşma şansı daha yüksektir.

The real trouble comes

Esas problem hamile bayanlar

when pregnant women are, in a sense, unreliable narrators,

bir anlamda yanlış hikaye anlattıkları zaman,

when fetuses are led

fetüsler kıtlık olan bir dünya

to expect a world of scarcity

beklerken bolluklarla dolu bir

and are born instead into a world of plenty.

dünyaya geldiklerinde ortaya çıkar.

This is what happened to the children of the Dutch "Hunger Winter."

Alman "Kıtlık Kışı"nın çocuklarına olan da buydu.

And their higher rates of obesity,

Ve yüksek obezite,

diabetes and heart disease

diabet ve kalp hastalığı görülme

are the result.

oranları da bunun sonucuydu.

Bodies that were built to hang onto every calorie

Alınan her kaloriye sıkı sıkı tutunmak üzerine yapılandırılmış vücutlar

found themselves swimming in the superfluous calories

kendilerini, savaş sonrası batı beslenme tarzı sonucunda gereksiz

of the post-war Western diet.

derecede alınmış kalorilerin içinde yüzerken bulmuştur.

The world they had learned about while in utero

Uterustayken öğrendikleri dünya

was not the same

ile doğdukları dünya

as the world into which they were born.

aynı değildi.

Here's another story.

Bir başka hikaye daha.

At 8:46 a.m. on September 11th, 2001,

11 Eylül 2001, saat sabah 8:46'da

there were tens of thousands of people

New York Dünya Ticaret Merkezi'nin

in the vicinity of the World Trade Center

etrafında onlarca

in New York --

binlerce insan toplanmıştı;

commuters spilling off trains,

işe gidenler trenlerden dışarı taşıyor,

waitresses setting tables for the morning rush,

garsonlar sabah koşturmacası için masa hazırlıyor,

brokers already working the phones on Wall Street.

borsacılar Wall Street'te çoktan telefon başında çalışıyorlardı.

1,700 of these people were pregnant women.

Bu insanlardan 1700'ü hamileydi.

When the planes struck and the towers collapsed,

Uçaklar binaları vurup kuleler yıkıldığında

many of these women experienced the same horrors

bu kadınlardan pek çoğu bir afette sağ kalan

inflicted on other survivors of the disaster --

diğer kişlerin hissettiği aynı korkuyu--

the overwhelming chaos and confusion,

çok büyük kaos ve karmaşayı,

the rolling clouds

toksik olma ihtimali yüksek

of potentially toxic dust and debris,

dolaşan toz ve moloz bulutlarını,

the heart-pounding fear for their lives.

kalplerini sıkıştıran hayatlarının korkusunu yaşadılar.

About a year after 9/11,

9/11'den yaklaşık bir yıl sonra

researchers examined a group of women

araştırmacılar Dünya Ticaret Merkezi saldırısı

who were pregnant

gerçekleştiğinde orada olan

when they were exposed to the World Trade Center attack.

bazı hamile kadınları muayene ettiler.

In the babies of those women

Travma sonrası stres sendromu

who developed post-traumatic stress syndrome, or PTSD,

ya da PTSD geliştirmiş olan kadınların bebeklerinde

following their ordeal,

büyük sıkıntının ardından

researchers discovered a biological marker

PTSD'nin belirteci olabilecek bir

of susceptibility to PTSD --

biyolojik işaret keşfettiler,

an effect that was most pronounced

etkini anneleri hamileliğin 3. trimestırındayken bu

in infants whose mothers experienced the catastrophe

felaketi yaşayan bebeklerde

in their third trimester.

daha çok görüldüğü söylendi.

In other words,

Bir başka deyişle travma

the mothers with post-traumatic stress syndrome

sonrası stres sendromu yaşayan anneler

had passed on a vulnerability to the condition

çocukları henüz uterustayken onlara

to their children while they were still in utero.

bu duruma yatkınlığı aktardılar.

Now consider this:

Şimdi şunu düşünün:

post-traumatic stress syndrome

travma sonrası stres sendromu stresin

appears to be a reaction to stress gone very wrong,

çok yanlış bir yere giderek kurbanlarının gereksiz

causing its victims tremendous unnecessary suffering.

derecede çok büyük acı çekmesine sebep olduğu bir tepki.

But there's another way of thinking about PTSD.

Ancak PTSD hakkında düşünmenin bir başka yolu daha var.

What looks like pathology to us

Bize göre patoloji olarak görülen şey

may actually be a useful adaptation

aslında bazı durumlarda

in some circumstances.

kullanışlı bir adaptasyon olabilir.

In a particularly dangerous environment,

Özellikle PTSD'nin tipik belirtileri

the characteristic manifestations of PTSD --

olan tehlikeli bir çevrede, kişinin etrafında

a hyper-awareness of one's surroundings,

olanlara karşı hiper farkındalığının olması

a quick-trigger response to danger --

tehlikeye karşı çok hızlı cevap vermesi

could save someone's life.

kişinin hayatını kurtarabilir.

The notion that the prenatal transmission of PTSD risk is adaptive

PTSD riskinin doğum öncesi aktarılması fikri,

is still speculative,

hala spekülatif

but I find it rather poignant.

ancak ben daha az dokunaklı buluyorum.

It would mean that, even before birth,

Bu annelerin daha doğmadan önce

mothers are warning their children

çocuklarını "dikkatli ol " diyerek dışarıda

that it's a wild world out there,

vahşi bir dünya olduğu

telling them, "Be careful."

konusunda uyardığı anlamına geliyor.

Let me be clear.

Açık olmama izin verin.

Fetal origins research is not about blaming women

Embriyonik köken araştırması hamilelik süresince olanlar

for what happens during pregnancy.

için kadınları suçlamakla ilgili değil.

It's about discovering how best to promote

Gelecek neslin sağlığını ve mutluluğunu en iyi

the health and well-being of the next generation.

şekilde nasıl arttırabilirizi keşfetmekle ilgili.

That important effort must include a focus

Bu önemli çaba fetüslerin

on what fetuses learn

rahimde harcadıkları 9 ay

during the nine months they spend in the womb.

boyunca ne öğrendiklerine mutlaka odaklanmalı.

Learning is one of life's most essential activities,

Öğrenme hayatın en temel aktivitelerindendir ve

and it begins much earlier

hayal ettiğimizden

than we ever imagined.

çok daha önce başlamaktadır.

Thank you.

Teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkışlar)