How to gain control of your free time | Laura Vanderkam | TED

Translator: Leslie Gauthier Reviewer: Camille Martínez

Çeviri: Mürşide Sivri Gözden geçirme: Büşra Ay

When people find out I write about time management,

İnsanlar zaman yönetimi hakkında yazdığımı öğrenince,

they assume two things.

iki şey farzediyorlar.

One is that I'm always on time,

Birincisi, her zaman dakik olduğum

and I'm not.

ki değilim.

I have four small children,

Dört küçük çocuğum var

and I would like to blame them for my occasional tardiness,

ve ara sıra olan gecikmelerim için onları suçlamayı isterim

but sometimes it's just not their fault.

ama bazen hiç de onların suçu değil.

I was once late to my own speech on time management.

Bir kez zaman yönetimi üzerine konuşmama geç kalmıştım.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

We all had to just take a moment together and savor that irony.

Hepimiz bir dakika ayırıp ironinin tadını çıkarmak zorundaydık.

The second thing they assume is that I have lots of tips and tricks

İkinci şey ise, ordan burdan zaman kazanmak için

for saving bits of time here and there.

bir sürü taktik ve numaram olduğunu düşünüyorlar.

Sometimes I'll hear from magazines that are doing a story along these lines,

Bazen bu tür hikayeler yapan dergilerden duyuyorum

generally on how to help their readers find an extra hour in the day.

genellikle okurlarının günde fazladan bir saat bulmalarına yardımcı olmak için

And the idea is that we'll shave bits of time off everyday activities,

Fikir ise günlük aktivitelerden küçük zamanlar ayıracağız

add it up,

toplayacağız

and we'll have time for the good stuff.

ve iyi şeyler için zamanımız olacak.

I question the entire premise of this piece, but I'm always interested

Ben bu açıklamanın tamamını sorguluyorum ama

in hearing what they've come up with before they call me.

beni aramadan önce ne bulduklarını hep merak ediyorum.

Some of my favorites:

Favorilerimden bazıları:

doing errands where you only have to make right-hand turns --

sadece sağ elini kullanarak iş yapmak

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Being extremely judicious in microwave usage:

mikrodalga fırın kullanırken aşırı makul olmak

it says three to three-and-a-half minutes on the package,

paketin üzerinde 3-3.5 dakika yazıyorsa

we're totally getting in on the bottom side of that.

kesinlikle en aşağı kısmını anlıyoruz.

En sevdiğim ise, ki bir açıdan mantıklı

And my personal favorite, which makes sense on some level,

is to DVR your favorite shows so you can fast-forward through the commercials.

kayıt cihazına sevdiğin dizileri kaydetmek böylelikle reklamları atlayabilesin.

Bu yolla her yarım saatte sekiz dakika kurtarıyorsun

That way, you save eight minutes every half hour,

yani iki saatlik televizyon izleme boyunca

so in the course of two hours of watching TV,

you find 32 minutes to exercise.

egzersiz için 32 dakikan oluyor.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Which is true.

Ki bu doğru.

You know another way to find 32 minutes to exercise?

Egzersize 32 dakika başka nasıl bulunur biliyor musun?

Don't watch two hours of TV a day, right?

Günde iki saat televizyon izleme, öyle değil mi?

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Anyway, the idea is we'll save bits of time here and there, add it up,

Neyse, asıl fikir ordan burdan zaman ayıracağız, toplayacağız

we will finally get to everything we want to do.

sonunda istediğimiz her şeyi yapacağız.

But after studying how successful people spend their time

Ama insanların zamanını nasıl başarılı harcadığı üzerine çalıştıktan

and looking at their schedules hour by hour,

ve saati saatine programlarına baktıktan sonra

I think this idea has it completely backward.

bence bu fikir tamamen ters.

We don't build the lives we want by saving time.

İstediğimiz hayatı zaman ayırarak kuramayız.

We build the lives we want,

İstediğimiz hayatı kurarız

and then time saves itself.

daha sonra zaman kendi kendine artar.

Here's what I mean.

Demek istediğim şu.

I recently did a time diary project

Geçenlerde aşırı meşgul kadınların

looking at 1,001 days in the lives of extremely busy women.

hayatlarındaki 1.001 güne bakarak zaman günlüğü projesi yaptım.

They had demanding jobs, sometimes their own businesses,

Çok emek isteyen işleri vardı bazılarının kendi işleri

kids to care for, maybe parents to care for,

baktıkları çocukları, belki baktıkları ebeveynleri

community commitments --

toplum sorumlulukları

busy, busy people.

aşırı yoğun insanlar.

I had them keep track of their time for a week

Onlara haftalık zamanlarının kayıtlarını tutturdum

so I could add up how much they worked and slept,

böylece ne kadar çalışıp ne kadar uyuduklarını anlayacaktım

and I interviewed them about their strategies, for my book.

ve kitabım için stratejileri hakkında onlarla röportaj yaptım.

One of the women whose time log I studied

Günlük zamanı üzerine çalıştığım kadınlardan biri

goes out on a Wednesday night for something.

çarşamba gecesi bir şey için dışarı gidiyor.

She comes home to find that her water heater has broken,

Eve geldiğinde su ısıtıcısının bozuk olduğunu

and there is now water all over her basement.

bodrumunun her tarafını su bastığını görüyor.

If you've ever had anything like this happen to you,

Eğer sizin başınıza böyle bir şey geldiyse

you know it is a hugely damaging, frightening, sopping mess.

çok olumsuz,korkutucu,sırılsıklam bir karışıklık olduğunu bilirsiniz.

So she's dealing with the immediate aftermath that night,

O gece hemen kötü sonuçla uğraşıyor,

next day she's got plumbers coming in,

ertesi gün su tesisatçıları geliyor,

day after that, professional cleaning crew dealing with the ruined carpet.

ondan soraki gün, temizlik ekibi mahvolmuş halıyla uğraşıyor.

All this is being recorded on her time log.

Bütün bunlar onun günlük zamanına kaydediliyor.

Winds up taking seven hours of her week.

Haftasının yedi saatini bitiriyor.

Seven hours.

Yedi saat.

That's like finding an extra hour in the day.

Her gün fazladan bir saat bulmak gibi.

But I'm sure if you had asked her at the start of the week,

Eminim ki eğer ona haftanın başında sorsaydınız

"Could you find seven hours to train for a triathlon?"

"Triatlon eğitimi için yedi saat bulabilir misin?"

"Could you find seven hours to mentor seven worthy people?"

"Yedi önemli insana akıl vermek için yedi saat bulabilir misin?"

I'm sure she would've said what most of us would've said,

Çoğumuzun söyleceği şeyi söyleyeceğine eminim.

which is, "No -- can't you see how busy I am?"

"Hayır ne kadar meşgul olduğumu görmüyor musun?"

Yet when she had to find seven hours

Ama 7 saat bulmak zorunda olduğunda,

because there is water all over her basement,

bodrumunu su bastığından,

she found seven hours.

yedi saati buldu.

And what this shows us is that time is highly elastic.

Bu bize zamanın çok esnek olduğunu gösteriyor.

We cannot make more time,

Fazladan zaman yapamayız

but time will stretch to accommodate what we choose to put into it.

ama seçtiğimiz şeyi yapmak için zamanı esnetebiliriz.

And so the key to time management

Yani zaman yönetiminin çözümü

is treating our priorities

önceliklerimize önem vermek

as the equivalent of that broken water heater.

bozuk su ısıtıcısı gibi.

To get at this,

Bunu anlamak için

I like to use language from one of the busiest people I ever interviewed.

röportaj yaptığım en yoğun insanlardan birinin dilini kullanmak istiyorum.

By busy, I mean she was running a small business

Yoğun derken küçük bir işletme işletiyordu

with 12 people on the payroll,

12 insan çalıştırdığı

she had six children in her spare time.

işten arta kalan zamanda baktığı altı çocuğu vardı.

I was getting in touch with her to set up an interview

Onunla röportaj yapmak için iletişime geçtim

on how she "had it all" -- that phrase.

nasıl 'her şeye sahip' olduğuyla ilgili

I remember it was a Thursday morning,

Hatırlıyorum bir perşembe sabahıydı

and she was not available to speak with me.

ve benimle konuşmak için uygun değildi.

Of course, right?

tabi ki değil mi?

But the reason she was unavailable to speak with me

Ama uygun olmamasının sebebi

is that she was out for a hike,

yürüyüşe çıkmış olmasıydı

because it was a beautiful spring morning,

çünkü güzel bir bahar sabahıydı

and she wanted to go for a hike.

ve yürüyüşe çıkmak istemişti.

So of course this makes me even more intrigued,

Tabiki bu daha çok ilgimi çekmişti

and when I finally do catch up with her, she explains it like this.

sonunda onunla konuşabildiğimde şöyle açıkladı

She says, "Listen Laura, everything I do,

Dedi ki 'Dinle Laura, yaptığım her şey

every minute I spend, is my choice."

harcadığım her dakika benim tercihim.'

And rather than say,

"x,y veya z'yi

"I don't have time to do x, y or z,"

yapacak zamanım yok" demek yerine

she'd say, "I don't do x, y or z because it's not a priority."

"x,y veya z yi yapmıyorum çünkü önceliğim değil." diyor.

"I don't have time," often means "It's not a priority."

"Zamanım yok" çoğunlukla "Önceliğim değil" anlamına gelir.

If you think about it, that's really more accurate language.

Eğer düşünürsen, bu daha doğru bir dil.

I could tell you I don't have time to dust my blinds,

Size panjurların tozunu almak için zamanım yok diyebilirim

but that's not true.

ama bu doğru değil.

If you offered to pay me $100,000 to dust my blinds,

Eğer panjurların tozunu almak için bana 100.000 dolar teklif edersen

I would get to it pretty quickly.

çabucak yaparım.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Since that is not going to happen,

Bu gerçek olmayacağına göre

I can acknowledge this is not a matter of lacking time;

bunun zaman eksikliği olayı olmadığını kabul edebilirim

it's that I don't want to do it.

sebebi yapmak istememem.

Using this language reminds us that time is a choice.

Bu dil bize zamanın bir seçim olduğunu hatırlatıyor.

And granted,

Diyelim ki

there may be horrible consequences for making different choices,

farklı seçimler yapmanın korkunç sonuçları olabilir.

I will give you that.

Hak veriyorum.

But we are smart people,

Ama biz akıllı insanlarız

and certainly over the long run,

ve kesinlikle uzun vadede

we have the power to fill our lives

hayatımızı hak eden şeylerle dolduracak

with the things that deserve to be there.

güce sahibiz.

So how do we do that?

Peki bunu nasıl yaparız?

How do we treat our priorities

Önceliklerimize nasıl

as the equivalent of that broken water heater?

bozuk su ısıtıcısına eşdeğer davranırız?

Well, first we need to figure out what they are.

Öncelikle ne olduklarını çözmemiz gerek.

I want to give you two strategies for thinking about this.

Bunun hakkında düşünmeniz için iki taktik vermek istiyorum.

The first, on the professional side:

Birincisi profesyonel taraftan

I'm sure many people coming up to the end of the year

Eminim ki çoğu insan yılın sonunda

are giving or getting annual performance reviews.

performans incelemesi yapacak veya yapılacak.

You look back over your successes over the year,

Yıl boyuncaki başarına bakacaksın

your "opportunities for growth."

'gelişme imkanlarına'

And this serves its purpose,

Bu amacına hizmet ediyor

but I find it's more effective to do this looking forward.

ama bence ileriye dönük yapılırsa daha etkili olur.

So I want you to pretend it's the end of next year.

Yani gelecek yılın sonuymuş gibi yapmanızı istiyorum.

You're giving yourself a performance review,

Kendi kendinize performans değerlendirmesi yapıyorsunuz

and it has been an absolutely amazing year for you professionally.

ve profesyonel anlamda mükemmel bir yıl olmuş.

What three to five things did you do that made it so amazing?

Mükemmel olsun diye yaptığınız üç-beş şey ne?

So you can write next year's performance review now.

Gelecek yılın performans değerlendirmesini şimdi yazabilirsin.

And you can do this for your personal life, too.

Bunu kişisel hayatın için de yapabilirsin.

I'm sure many of you, like me, come December,

Eminim benim gibi çoğu insan Aralık geldiğinde

get cards that contain these folded up sheets of colored paper,

aile bayram mektubu olarak bilinen

on which is written what is known as the family holiday letter.

içinde katlanmış renkli kağıtlar olan kartlar alırlar.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Bit of a wretched genre of literature, really,

Aslında biraz acınası bir edebiyat türü,

going on about how amazing everyone in the household is,

evdeki herkesin ne kadar iyi olduğundan fazlasıyla bahsetmeleri

or even more scintillating,

daha da iyisi,

how busy everyone in the household is.

evdekilerin ne kadar meşgul olduğundan bahsediyorlar.

But these letters serve a purpose,

Ama bu mektupların bir amacı var

which is that they tell your friends and family

yıl boyunca özel hayatında yaptığın önemli şeyleri

what you did in your personal life that mattered to you over the year.

arkadaşlarına ve ailene anlatmanın bir yolu.

So this year's kind of done,

Bu yıl bitti sayılır

but I want you to pretend it's the end of next year,

ama ben sizin gelecek yılın sonuymuş gibi davranmanızı istiyorum

and it has been an absolutely amazing year

ve sizin ve önemsediğiniz insanlar için

for you and the people you care about.

harika bir yıl oldu.

What three to five things did you do that made it so amazing?

Daha da harika olsun diye yapacağınız üç veya beş şey nedir?

So you can write next year's family holiday letter now.

Yani gelecek yılın aile bayram mektubunu şimdi yazabilirsiniz.

Don't send it.

Ama göndermeyin.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Please, don't send it.

Lütfen göndermeyin.

But you can write it.

Ama yazabilirsiniz.

And now, between the performance review and the family holiday letter,

Şimdi performans değerlendirmesi ve aile bayram mektubu arasında

we have a list of six to ten goals we can work on in the next year.

gelecek yıl içinde üzerinde çalışacağımız altı ila on hedefimiz var.

And now we need to break these down into doable steps.

Şimdi bu hedefleri yapılabilir adımlara bölmemiz gerek.

So maybe you want to write a family history.

Belki aile hikayesi yazmak istiyorsun.

First, you can read some other family histories,

İlk olarak başka aile hikayelerini okursun

get a sense for the style.

tarzı algılarsın.

Then maybe think about the questions you want to ask your relatives,

Sonra belki akrabalarına sormak istediğin soruları düşünürsün

set up appointments to interview them.

onlarla görüşmek için randevular ayarlarsın.

Or maybe you want to run a 5K.

Veya belki 5 km koşmak istiyorsun.

So you need to find a race and sign up, figure out a training plan,

Yarış bulup kaydolmalısın, idman planı yapmalısın

and dig those shoes out of the back of the closet.

ve ayakkabılarını dolabın içinden bulup çıkarmalısın.

And then -- this is key --

Ve sonra --çözüm olarak

we treat our priorities as the equivalent of that broken water heater,

önceliklerimize, bozuk su ısıtıcısıyla eşit davranabiliriz

by putting them into our schedules first.

önce onları programımıza koyarak.

We do this by thinking through our weeks before we are in them.

Bunu haftalarımızı önceden enine boyuna düşünerek yapabiliriz.

I find a really good time to do this is Friday afternoons.

Bence bunu yapmanın en iyi zamanı Cuma öğleden sonraları.

Friday afternoon is what an economist might call

Cuma öğleden sonraya ekonomistler

a "low opportunity cost" time.

'düşük fırsat maliyeti' derler.

Most of us are not sitting there on Friday afternoons saying,

Çoğumuz cuma öğleden sonraları oturup

"I am excited to make progress

"Şimdi özel ve mesleki önceliklerime

toward my personal and professional priorities

program yapacağım için çok heyecanlıyım"

right now."

demeyiz.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

But we are willing to think about what those should be.

Ama ne yapmamız gerektiğini düşünmeye istekliyiz.

So take a little bit of time Friday afternoon,

Öyleyse cuma öğleden sonraları biraz zaman ayır

make yourself a three-category priority list: career, relationships, self.

üç kategorili önceliğin için liste yap: kariyerin, ilişkilerin ve sen.

Making a three-category list reminds us

Bu liste bize her kategoride

that there should be something in all three categories.

bir şey olması gerektiğini hatırlatıyor.

Career, we think about;

Kariyerimiz düşünüyoruz

relationships, self --

ilişkilerimizi, kendimizi

not so much.

öyle çok değil.

But anyway, just a short list,

Ama olsun, kısa bir liste

two to three items in each.

her birinde iki ila üç öğe olan.

Then look out over the whole of the next week,

Sonra bütün haftaya bak

and see where you can plan them in.

ve öğeleri nereye koyacağını gör.

Where you plan them in is up to you.

Nereye koyacağın sana kalmış.

I know this is going to be more complicated for some people than others.

Bu bazı insalara daha karmaşık gelecek biliyorum.

I mean, some people's lives are just harder than others.

Yani bazılarının hayatı diğerlerinden daha zor.

It is not going to be easy to find time to take that poetry class

Şiir dersi almak için zaman bulmak kolay olmayacak

if you are caring for multiple children on your own.

eğer birkaç çocuğa kendi başına bakıyorsan.

I get that.

Bunu anlıyorum.

And I don't want to minimize anyone's struggle.

Ve kimsenin uğraşını küçümsemek istemiyorum.

But I do think that the numbers I am about to tell you are empowering.

Ama size söylemek üzere olduğum sayılar izin verici nitelikte.

There are 168 hours in a week.

Her haftada 168 saat var.

Twenty-four times seven is 168 hours.

Yirmi dört çarpı yedi 168 saat.

That is a lot of time.

Bu zaman oldukça çok.

If you are working a full-time job, so 40 hours a week,

Eğer tam gün çalışıyorsanız, haftada 40 saat

sleeping eight hours a night, so 56 hours a week --

her gece 8 saat uyku, haftada 56 saat

that leaves 72 hours for other things.

geriye diğer şeyler için 72 saat kalıyor.

That is a lot of time.

Bu zaman çok fazla.

You say you're working 50 hours a week,

Haftada 50 saat çalıştığını söylersen,

maybe a main job and a side hustle.

belki esas işin ve ek işlerin.

Well, that leaves 62 hours for other things.

Öyleyse sana diğer şeyler için 62 saat kalıyor.

You say you're working 60 hours.

60 saat çalıştığını söylersen

Well, that leaves 52 hours for other things.

yani diğer şeyler için 52 saat kalıyor.

You say you're working more than 60 hours.

60 saatten fazla çalıştığını söylersen

Well, are you sure?

peki, emin misin?

(Laughter)

(Gülüşmeler)

There was once a study comparing people's estimated work weeks

İnsanların çalıştıkları haftaları karşılaştırdıkları

with time diaries.

bir çalışma vardı.

They found that people claiming 75-plus-hour work weeks

Haftada 75 ve üzeri saat çalıştıklarını iddaa eden insaların

were off by about 25 hours.

yaklaşık 25 saatinin yok olduğunu bulmuşlardı.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

You can guess in which direction, right?

Hangi yönde olduğunu tahmin edebilirsiniz değil mi?

Anyway, in 168 hours a week,

Neyse, haftada 168 saat içinde

I think we can find time for what matters to you.

bence bizim için önemli olan şeylere zaman bulabiliriz.

If you want to spend more time with your kids,

Eğer çocuklarınla daha çok zaman geçirmek istiyorsan,

you want to study more for a test you're taking,

gireceğin sınava daha çok çalışmak istiyorsan

you want to exercise for three hours and volunteer for two,

üç saat egzersiz yapmak ve iki saat gönüllü olmak

you can.

yapabilirsin.

And that's even if you're working way more than full-time hours.

Hatta eğer tam günden fazla çalışıyorsan bile.

So we have plenty of time, which is great,

Yani bol zamanımız var, bu müthiş

because guess what?

çünkü

We don't even need that much time to do amazing things.

Harika şeyler yapmak için o kadar zamana bile ihtiyacımız yok.

But when most of us have bits of time, what do we do?

Ama biraz zamanımız oldu mu ne yapıyoruz?

Pull out the phone, right?

Telefonu çıkarıyoruz, değil mi?

Start deleting emails.

Mailleri silmeye başlıyoruz.

Otherwise, we're puttering around the house

Aksi halde evde ufak tefek işler yapıyoruz

or watching TV.

veya televizyon izliyoruz.

But small moments can have great power.

Ama küçük anların büyük etkisi olabilir.

You can use your bits of time

Az olan zamanını biraz mutluluk için

for bits of joy.

kullanabilirsin.

Maybe it's choosing to read something wonderful on the bus

Belki bu işe giderken otobüste okumak için

on the way to work.

şahane bir şey seçmek olabilir.

I know when I had a job that required two bus rides

Benim her sabah iki otobüs ve bir metroya

and a subway ride every morning,

binmem gereken işim varken

I used to go to the library on weekends to get stuff to read.

haftasonu kütüphaneye okumak için bir şeyler almaya giderdim.

It made the whole experience almost, almost, enjoyable.

Bu bütün deneyimimi neredeyse zevkli yaptı.

Breaks at work can be used for meditating or praying.

İşteki molalar meditasyon veya dua etmek için kullanılabilir.

If family dinner is out because of your crazy work schedule,

Eğer çok çalıştığınız için ailecek akşam yemeği yiyemiyorsanız

maybe family breakfast could be a good substitute.

belki onun yerine ailecek sabah kahvaltısı yapabilirsiniz.

It's about looking at the whole of one's time

Her şey, birinin vaktinin hepsine bakıp iyi şeyler nereye konabilir

and seeing where the good stuff can go.

onu görmekle alakalı.

I truly believe this.

Buna gerçekten inanıyorum.

There is time.

Vakit var.

Even if we are busy,

Meşgul olsak bile

we have time for what matters.

önemli şeyler için vaktimiz var.

And when we focus on what matters,

Biz neyin önemli olduğuna odaklandığımızda

we can build the lives we want

istediğimiz hayatı sahip olduğumuz

in the time we've got.

zaman içinde kurabiliriz.

Thank you.

Teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkış)