The mysterious world of underwater caves | Jill Heinerth

Çeviri: Eren Gokce Gözden geçirme: Sancak Gülgen

I'm an underwater explorer,

Ben bir su altı kâşifiyim.

more specifically a cave diver.

Daha çok bir mağara dalgıcı.

I wanted to be an astronaut when I was a little kid,

Küçük bir çocukken astronot olmak istiyordum

but growing up in Canada as a young girl, that wasn't really available to me.

ama Kanada'da büyüyen genç bir kız olarak bu benim için mümkün değildi.

But as it turns out, we know a lot more about space

Fakat tabiat ananın yaşam kaynağı olan,

than we do about the underground waterways coursing through our planet,

gezegenimizi dolaşan yeraltı sularının yollarına kıyasla uzay hakkında

the very lifeblood of Mother Earth.

daha fazla bilgiye sahip olduğumuz ortaya çıktı.

So I decided to do something that was even more remarkable.

Bu yüzden daha dikkat çekici bir şey yapmaya karar verdim.

Instead of exploring outer space,

Uzayı keşfetmek yerine,

I wanted to explore the wonders of inner space.

iç dünyamızdaki güzellikleri keşfetmeyi istedim.

Now, a lot of people will tell you

Şimdi birçok insan size mağara dalışının

that cave diving is perhaps one of the most dangerous endeavors.

belki de en tehlikeli uğraşlardan biri olduğunu söyleyecektir.

I mean, imagine yourself here in this room,

Şunu demek istiyorum, kendinizi bu odada

if you were suddenly plunged into blackness,

aniden karanlığa gömülü bir şekilde sadece

with your only job to find the exit,

çıkış yolunu aradığınızı,

sometimes swimming through these large spaces,

bazen geniş boşlukta yüzdüğünüzü,

and at other times crawling beneath the seats,

bazı zamanlarda ise ince bir kılavuzu takip ederek

following a thin guideline,

koltukların altında emeklediğinizi,

just waiting for the life support to provide your very next breath.

sadece bir sonraki nefesinizi sağlamak için yaşam desteği beklediğinizi düşünün.

Well, that's my workplace.

İşte bu benim çalışma alanım.

But what I want to teach you today

Ama bugün size öğretmek istediğim şey

is that our world is not one big solid rock.

dünyamızın tek bir büyük kaya olmadığı.

It's a whole lot more like a sponge.

Daha çok bir sünger gibi.

I can swim through a lot of the pores in our earth's sponge,

Dünyamızın süngeri içinde bir sürü deliğin arasında yüzebiliyorum,

but where I can't,

ama bunu yapamadığımda

other life-forms and other materials can make that journey without me.

diğer yaşam formları ve diğer maddeler yolculuğu bensiz yapabilirler.

And my voice is the one that's going to teach you

Benim sesim size tabiat ananın içinde

about the inside of Mother Earth.

olanları öğretecek.

There was no guidebook available to me

Güney Kutbu buzdağları içindeki mağaralara dalan

when I decided to be the first person to cave dive inside Antarctic icebergs.

ilk kişi olmaya karar verdiğimde bir rehber kitap yoktu.

In 2000, this was the largest moving object on the planet.

2000'de gezegenimizdeki hareket eden en büyük obje buydu.

It calved off the Ross Ice Shelf,

Ross Buzulu'ndan kopmuştu,

and we went down there to explore ice edge ecology

oraya buz kenarı ekolojisini keşfetmek

and search for life-forms beneath the ice.

ve buzun altındaki yaşam formlarını aramak için gittik.

We use a technology called rebreathers.

Geri nefes vericiler adında bir teknoloji kullandık.

It's an awful lot like the same technology that is used for space walks.

Uzay yürüyüşlerinde kullanılan teknolojiye çok benzer.

This technology enables us to go deeper

Bu teknoloji 10 sene önce

than we could've imagined even 10 years ago.

hayal ettiğimizden çok daha derine gitmemizi sağlıyor.

We use exotic gases,

Egzotik gazlar kullanıyoruz

and we can make missions even up to 20 hours long underwater.

ve su altında 20 saate kadar görevlere gidebiliriz.

I work with biologists.

Biyologlarla çalışıyorum.

It turns out that caves are repositories of amazing life-forms,

Mağaraların inanılmaz yaşam formlarına, daha önce varlığı bilinmeyen türlere

species that we never knew existed before.

barınak olduğu ortaya çıktı.

Many of these life-forms live in unusual ways.

Bu yaşam formlarının çoğu değişik şekillerde yaşar.

They have no pigment and no eyes in many cases,

Pek çok durumda pigmentleri ve gözleri yoktur,

and these animals are also extremely long-lived.

bu hayvanlar aynı zamanda son derece uzun yaşarlar.

In fact, animals swimming in these caves today

Aslında bugün bu mağaralarda yüzen hayvanlar

are identical in the fossil record

dinazorların yok olduğu zamandan önceki

that predates the extinction of the dinosaurs.

fosil kayıtları ile benzerdir.

So imagine that: these are like little swimming dinosaurs.

O zaman şöyle düşünün: Bunlar, yüzen küçük dinazorlar gibiler.

What can they teach us about evolution and survival?

Bize evrim ve hayatta kalmak hakkında ne öğretebilirler?

When we look at an animal like this remipede swimming in the jar,

Kavanozda yüzen bu remipede gibi bir hayvana baktığımızda,

he has giant fangs with venom.

zehirli kocaman sivri dişleri var.

He can actually attack something 40 times his size and kill it.

Kendi büyüklüğünün 40 katı kadar bir şeye saldırıp onu öldürebilir.

If he were the size of a cat,

Eğer bir kedi büyüklüğünde olsaydı,

he'd be the most dangerous thing on our planet.

gezegenimizdeki en tehlikeli şey olurdu.

And these animals live in remarkably beautiful places,

Bu hayvanlar kayda değer güzellikteki yerlerde yaşarlar

and in some cases, caves like this, that are very young,

ve bazı durumlarda bunun gibi çok genç mağaralarda

yet the animals are ancient.

çok eski hayvanlar bulunur.

How did they get there?

Buraya nasıl geldiler?

I also work with physicists,

Fizikçilerle de çalışıyorum

and they're interested oftentimes in global climate change.

ve çoğu zaman küresel iklim değişimiyle ilgililer.

They can take rocks within the caves,

Mağaralar içindeki kayaları alırlar

and they can slice them and look at the layers within with rocks,

ve onları keserek bir ağacın halkalarına benzer şekilde

much like the rings of a tree,

taşlar içindeki katmanlara bakarlar,

and they can count back in history

yaşını bularak farklı zamanlarda

and learn about the climate on our planet at very different times.

gezegenimizdeki iklim hakkında bilgi edinirler.

The red that you see in this photograph

Bu fotoğrafta gördüğünüz kırmızılık

is actually dust from the Sahara Desert.

aslında Sahra Çölü'nden kum.

So it's been picked up by wind, blown across the Atlantic Ocean.

Rüzgârla alınıp Atlas Okyanusu üzerinde taşınmış.

It's rained down in this case on the island of Abaco in the Bahamas.

Bu durumda Bahamalar'daki Abaco Adası'na yağmurla yağmış.

It soaks in through the ground

Toprak tarafından emilip

and deposits itself in the rocks within these caves.

bu mağaralar içindeki kayaların içine birikmiş.

And when we look back in the layers of these rocks, we can find times

Bu kayalardaki katmanlara bakınca,

when the climate was very, very dry on earth,

dünyada iklimin çok kuru olduğu zamanları görebiliriz

and we can go back many hundreds of thousands of years.

ve yüz binlerce yıl öncesine gidebiliriz.

Paleoclimatologists are also interested

Paleo iklimciler de dünyada diğer zamanlarda

in where the sea level stands were at other times on earth.

deniz seviyelerinin nerede olduğuyla da ilgilenirler.

Here in Bermuda, my team and I embarked

Burada Bermuda'da ekibim ve ben

bölgede şimdiye dek yürütülen en derin insanlı dalışlardan birine giriştik

on the deepest manned dives ever conducted in the region,

and we were looking for places

ve deniz seviyelerinin eskiden

where the sea level used to lap up against the shoreline,

kıyıya geldiği, şimdiki seviyelerin yüzlerce fit altındaki

many hundreds of feet below current levels.

yerlere bakıyorduk.

I also get to work with paleontologists and archaeologists.

Aynı zamanda paleontologlar ve arkeologlar ile çalışıyoruz.

In places like Mexico, in the Bahamas, and even in Cuba,

Meksika, Bahamalar ve Küba'da dahi

we're looking at cultural remains and also human remains in caves,

mağaralarda kültürel kalıntılara ve insan kalıntılarına bakıyoruz,

and they tell us a lot

bunlar bize bu bölgeye

about some of the earliest inhabitants of these regions.

ilk yerleşenlerin bir kısmı hakkında pek çok bilgi veriyor.

But my very favorite project of all was over 15 years ago,

Ama benim en sevdiğim proje 15 sene önce

when I was a part of the team that made the very first

ilk doğru, üç boyutlu yeraltı yüzeyinin haritasını

accurate, three-dimensional map of a subterranean surface.

yapan ekibin bir parçası olduğum zamandı.

This device that I'm driving through the cave

Mağarada sürdüğüm bu araç

was actually creating a three-dimensional model as we drove it.

sürdüğümüz sırada aslında üç boyutlu model yaratıyordu.

We also used ultra low frequency radio

Aynı zamanda mağara içinde bulunduğumuz

to broadcast back to the surface our exact position within the cave.

yeri yüzeye geri bildirmek için düşük frekanslı radyo dalgaları kullandık.

So I swam under houses and businesses and bowling alleys and golf courses,

Böylece evlerin, iş yerlerinin, bowling ve golf sahalarının,

and even under a Sonny's BBQ Restaurant,

Sonny'nin Barbekü Restoranı'nın bile altında yüzdüm,

Pretty remarkable, and what that taught me

oldukça kayda değer ve bunun bana öğrettiği şey,

was that everything we do on the surface of our earth

yeryüzünde yaptığımız her şey

will be returned to us to drink.

bize içtiğimiz şey olarak geri dönecek.

Our water planet is not just rivers, lakes and oceans,

Su gezegenimiz sadece nehirler, göller ve okyanuslardan oluşmuyor,

but it's this vast network of groundwater that knits us all together.

aslında o hepimizi birbirimize bağlayan büyük bir su altı ağı.

It's a shared resource from which we all drink.

Hepimizin içtiği ortak bir kaynak.

And when we can understand our human connections with our groundwater

Bu gezegendeki su altı ve diğer bütün su kaynakları ile

and all of our water resources on this planet,

insani bağlantımızı anladığımızda,

then we'll be working on the problem

bu yüzyılın belki de

that's probably the most important issue of this century.

en önemli meselesi üzerinde çalışacağız.

So I never got to be that astronaut that I always wanted to be,

Sonuçta hep istediğim astronot olamadım,

but this mapping device, designed by Dr. Bill Stone, will be.

ama Dr. Bill Stone tarafından tasarlanan bu haritalama cihazı olacak.

It's actually morphed.

Aslında değişikliğe uğradı.

It's now a self-swimming autonomous robot,

Artık kendi kendine yüzen, yapay zekâya sahip

artificially intelligent,

otonom bir robot

and its ultimate goal is to go to Jupiter's moon Europa

ve nihai amacı Jüpiter'in uydusu Europa'ya giderek

and explore oceans beneath the frozen surface of that body.

gezegenin donmuş yüzeyi altındaki okyanusları keşfetmek.

And that's pretty amazing.

Ve bu oldukça müthiş.

(Applause)

(Alkış)