The mysterious world of underwater caves | Jill Heinerth

Tłumaczenie: Małgosia Makowska Korekta: Marta Konieczna

I'm an underwater explorer,

Jestem badaczem głębin,

more specifically a cave diver.

a dokładniej badaczem podwodnych jaskiń.

I wanted to be an astronaut when I was a little kid,

Kiedy byłam mała, chciałam zostać astronautą,

but growing up in Canada as a young girl, that wasn't really available to me.

nie było to jednak możliwe, bo wychowywałam się w Kanadzie.

But as it turns out, we know a lot more about space

Okazuje się, że wiemy dużo więcej o kosmosie

than we do about the underground waterways coursing through our planet,

niż o wodach głębinowych i ich ścieżkach biegnących przez naszą planetę,

the very lifeblood of Mother Earth.

tworzących układ krwionośny Matki Ziemi.

So I decided to do something that was even more remarkable.

Postanowiłam robić coś bardziej niezwykłego.

Instead of exploring outer space,

Zamiast badać kosmos,

I wanted to explore the wonders of inner space.

chciałam badać cuda świata głębin.

Now, a lot of people will tell you

Wielu ludzi twierdzi,

that cave diving is perhaps one of the most dangerous endeavors.

że nurkowanie w jaskiniach jest bardzo niebezpieczne.

I mean, imagine yourself here in this room,

Wyobraźcie sobie, że teraz w tej sali

if you were suddenly plunged into blackness,

nagle zapanowała całkowita ciemność,

with your only job to find the exit,

a waszym zadaniem jest znaleźć wyjście,

sometimes swimming through these large spaces,

czasem płynąc przez wielkie przestrzenie,

and at other times crawling beneath the seats,

a niekiedy czołgając się pod siedzeniami,

following a thin guideline,

trzymając się cienkiej linki asekuracyjnej

just waiting for the life support to provide your very next breath.

czekając, aż aparat oddechowy dostarczy wam tlenu na następny oddech.

Well, that's my workplace.

Tak wygląda moja praca.

But what I want to teach you today

Chcę wam pokazać,

is that our world is not one big solid rock.

że nasz świat nie jest jedną wielką skałą.

It's a whole lot more like a sponge.

Jest raczej gąbką.

I can swim through a lot of the pores in our earth's sponge,

Mogę płynąć przez liczne otwory w "gąbce" Ziemi,

but where I can't,

a tam, gdzie już nie mogę,

other life-forms and other materials can make that journey without me.

płyną dalej inne formy życia i materiały.

And my voice is the one that's going to teach you

Mój głos opowie wam

about the inside of Mother Earth.

o wnętrzu Matki Ziemi.

There was no guidebook available to me

Nie miałam żadnego przewodnika,

when I decided to be the first person to cave dive inside Antarctic icebergs.

kiedy postanowiłam jako pierwsza

nurkować w jaskiniach gór lodowych Antarktydy.

In 2000, this was the largest moving object on the planet.

W 2000 roku był to największy ruchomy obiekt na świecie.

It calved off the Ross Ice Shelf,

Odłamał się od Lodowca Szelfowego Rossa.

and we went down there to explore ice edge ecology

Zeszliśmy tam, żeby zbadać ekosystem pokrywy lodowej,

and search for life-forms beneath the ice.

w poszukiwaniu form życia pod lodem.

We use a technology called rebreathers.

Korzystaliśmy z tak zwanych oddycharek.

It's an awful lot like the same technology that is used for space walks.

Są bardzo podobne do urządzeń używanych przy spacerach w kosmosie.

This technology enables us to go deeper

Pozwalają nam zejść głębiej

than we could've imagined even 10 years ago.

niż moglibyśmy sobie wyobrazić nawet 10 lat temu.

We use exotic gases,

Używamy gazów egzotycznych,

and we can make missions even up to 20 hours long underwater.

a nasze misje pod wodą mogą trwać nawet do 20 godzin.

I work with biologists.

Pracuję z biologami.

It turns out that caves are repositories of amazing life-forms,

Okazuje się, że jaskinie są skarbnicą niezwykłych form życia,

species that we never knew existed before.

gatunków, o istnieniu których nie mieliśmy pojęcia.

Many of these life-forms live in unusual ways.

Wiele z nich prowadzi niezwykły tryb życia.

They have no pigment and no eyes in many cases,

Często są bezbarwne i nie mają oczu,

and these animals are also extremely long-lived.

żyją również bardzo długo.

In fact, animals swimming in these caves today

Właściwie zwierzęta, które dziś pływają w tych jaskiniach

are identical in the fossil record

wyglądają tak samo jak skamieliny

that predates the extinction of the dinosaurs.

datowane na okres przed wyginięciem dinozaurów.

So imagine that: these are like little swimming dinosaurs.

Wyobraźcie sobie, że są jak małe pływające dinozaury.

What can they teach us about evolution and survival?

Czego mogą nas nauczyć o ewolucji i przetrwaniu?

When we look at an animal like this remipede swimming in the jar,

Patrząc na łopatonoga w słoiku,

he has giant fangs with venom.

widzimy, że ma wielkie jadowite kły.

He can actually attack something 40 times his size and kill it.

Mógłby zaatakować coś 40 razy większego od siebie i to zabić.

If he were the size of a cat,

Jeśli byłby wielkości kota,

he'd be the most dangerous thing on our planet.

byłby najniebezpieczniejszym stworzeniem na Ziemi.

And these animals live in remarkably beautiful places,

Te zwierzęta żyją w niesamowicie pięknych miejscach.

and in some cases, caves like this, that are very young,

Czasem te jaskinie są bardzo młode,

yet the animals are ancient.

a te zwierzęta bardzo stare.

How did they get there?

Jak się tam dostały?

I also work with physicists,

Pracuję też z fizykami,

and they're interested oftentimes in global climate change.

którzy interesują się globalną zmianą klimatu.

They can take rocks within the caves,

Zbierają skały z jaskiń,

and they can slice them and look at the layers within with rocks,

tną je, oglądają warstwy w środku,

much like the rings of a tree,

podobne do słojów drzewa.

and they can count back in history

Mogą cofnąć się w czasie

and learn about the climate on our planet at very different times.

i dowiedzieć się, jak zmieniał się klimat w różnych okresach na Ziemi.

The red that you see in this photograph

Kolor czerwony widoczny na tym zdjęciu

is actually dust from the Sahara Desert.

to piasek Sahary.

So it's been picked up by wind, blown across the Atlantic Ocean.

Uniósł go wiatr znad Oceanu Atlantyckiego.

It's rained down in this case on the island of Abaco in the Bahamas.

Tutaj spadł na wyspę Abaco na Bahamach.

It soaks in through the ground

Przesiąknął przez glebę

and deposits itself in the rocks within these caves.

i osiadł na skałach w tych jaskiniach.

And when we look back in the layers of these rocks, we can find times

Badając warstwy tych skał, możemy rozpoznać okresy,

when the climate was very, very dry on earth,

kiedy klimat na Ziemi był bardzo suchy.

and we can go back many hundreds of thousands of years.

Możemy tak odczytać setki tysięcy lat wstecz.

Paleoclimatologists are also interested

Paleoklimatolodzy badają również

in where the sea level stands were at other times on earth.

poziom morza w różnych okresach na Ziemi.

Here in Bermuda, my team and I embarked

Tu, na Bermudach, wraz z zespołem

on the deepest manned dives ever conducted in the region,

zanurkowaliśmy tak głęboko, jak nikt wcześniej w tej okolicy.

and we were looking for places

Szukaliśmy miejsc,

where the sea level used to lap up against the shoreline,

gdzie dawniej poziom morza stykał się z linią brzegową

many hundreds of feet below current levels.

setki metrów poniżej obecnego poziomu.

I also get to work with paleontologists and archaeologists.

Pracuję też z paleontologami i archeologami.

In places like Mexico, in the Bahamas, and even in Cuba,

W miejscach takich jak Meksyk, Bahamy czy Kuba,

we're looking at cultural remains and also human remains in caves,

szukamy w jaskiniach pozostałości po kulturze czy obecności człowieka.

and they tell us a lot

Dużo mówią nam

about some of the earliest inhabitants of these regions.

o dawnych mieszkańcach tych regionów.

But my very favorite project of all was over 15 years ago,

Mój ulubiony projekt był ponad 15 lat temu,

when I was a part of the team that made the very first

kiedy byłam częścią zespołu wykonującego pierwszą

accurate, three-dimensional map of a subterranean surface.

dokładną mapę 3D podziemnej powierzchni.

This device that I'm driving through the cave

Urządzenie, które prowadzę przez jaskinię,

was actually creating a three-dimensional model as we drove it.

wykonywało model 3D w czasie rzeczywistym.

We also used ultra low frequency radio

Przez radio o ultra niskiej częstotliwości

to broadcast back to the surface our exact position within the cave.

przekazywaliśmy naszą aktualną pozycję w jaskini na powierzchnię.

So I swam under houses and businesses and bowling alleys and golf courses,

Płynęłam więc pod domami, biurowcami, kręgielniami i polami golfowymi,

and even under a Sonny's BBQ Restaurant,

a nawet pod restauracją Sonny's BBQ.

Pretty remarkable, and what that taught me

Niesamowite. Nauczyłam się,

was that everything we do on the surface of our earth

że wszystko, co robimy na powierzchni

will be returned to us to drink.

powróci do nas w postaci wody pitnej.

Our water planet is not just rivers, lakes and oceans,

Nasza planeta to nie tylko rzeki, jeziora i oceany,

but it's this vast network of groundwater that knits us all together.

to ogromna sieć wód gruntowych, która łączy nas wszystkich.

It's a shared resource from which we all drink.

To wspólne źródło, z którego wszyscy pijemy.

And when we can understand our human connections with our groundwater

Gdy zrozumiemy nasze powiązanie z wodami gruntowymi

and all of our water resources on this planet,

i ze wszystkimi źródłami wody na ziemi,

then we'll be working on the problem

zaczniemy pracować nad problemem,

that's probably the most important issue of this century.

prawdopodobnie najważniejszym wyzwaniem tego stulecia.

So I never got to be that astronaut that I always wanted to be,

Nie zostałam astronautą, tak jak zawsze chciałam,

but this mapping device, designed by Dr. Bill Stone, will be.

ale to urządzenie, zaprojektowane przez dra Billa Stone, zostanie nim.

It's actually morphed.

Zostało ono zmodyfikowane.

It's now a self-swimming autonomous robot,

To samodzielnie pływający, autonomiczny robot

artificially intelligent,

o sztucznej inteligencji,

and its ultimate goal is to go to Jupiter's moon Europa

którego ostatecznym celem jest wylot na księżyc Jowisza, Europę

and explore oceans beneath the frozen surface of that body.

w celu zbadania oceanów pod jej zamarzniętą powierzchnią.

And that's pretty amazing.

To niesamowite.

(Applause)

(Brawa)