Sheena Iyengar: How to make choosing easier

Sheena Iyengar: Seçim yapmayı nasıl kolaylaştırırız

Çeviri: Ayşe Müge Yüksel Gözden geçirme: osman oguz ahsen

Do you know how many choices you make

Normal bir gün içinde kaç tane

in a typical day?

seçim yaptığınızı biliyor musunuz?

Do you know how many choices you make

Normal bir hafta içinde kaç tane

in typical week?

seçim yaptığınızı?

I recently did a survey

Son dönemde 2000'den fazla Amerikalı ile

with over 2,000 Americans,

bir araştırma yaptım

and the average number of choices

ve ortalama seçim sayısı

that the typical American reports making

normal bir Amerikalının normal bir günde

is about 70 in a typical day.

yaklaşık olarak 70.

There was also recently a study done with CEOs

CEO'lar ile yakın zamanda yapılan başka bir çalışma daha var

in which they followed CEOs around for a whole week.

bu çalışmada tüm bir hafta boyunca CEO'ların etrafında gelişmeleri takip ettiler

And these scientists simply documented all the various tasks

ve bu bilim insanları basitçe CEO'ların

that these CEOs engaged in

iştigal ettikleri bütün görevleri

and how much time they spent engaging

ve görevlerle ilgili karar verirken

in making decisions related to these tasks.

harcadıkları süreleri kaydettiler.

And they found that the average CEO

Ortalama bir CEO'nun bir hafta içinde

engaged in about 139 tasks in a week.

yaklaşık 139 tane görev ile ilgili faaliyette bulunduğunu tespit ettiler.

Each task was made up of many, many, many sub-choices of course.

Her bir görev tabi ki bir çok alt seçimlerden oluşuyordu.

50 percent of their decisions

verdiklerin kararların yüzde 50'si

were made in nine minutes or less.

9 dakika veya daha az bir süre içinde alındı.

Only about 12 percent of the decisions

Kararların sadece yüzde 12'si

did they make an hour or more of their time.

bir saat içinde veya daha fazla süre içinde alındı.

Think about your own choices.

Kendi seçimlerinizi bir düşünün.

Do you know how many choices

Seçimlerinizden kaç tanesi

make it into your nine minute category

9 dakikalık kategorisine giriyor,

versus your one hour category?

ya da bir saatlik kategorisine?

How well do you think you're doing

Bu seçimleri yaparken

at managing those choices?

sizce nasıl bir iş çıkarıyorsunuz?

Today I want to talk

bugün, modern hayattaki

about one of the biggest modern day choosing problems that we have,

en büyük problemlerimizden biri hakkında konuşmak istiyorum,

which is the choice overload problem.

çok fazla seçenek olması problemi.

I want to talk about the problem

Bu sorun ve muhtemel çözümlerden

and some potential solutions.

bahsetmek istiyorum.

Now as I talk about this problem,

Ben sorundan bahsederken,

I'm going to have some questions for you

sizlere de sorularım olacak

and I'm going to want to know your answers.

ve cevaplarınızı bilmek isteyeceğim.

So when I ask you a question,

O yüzden, bir soru sorduğumda,

since I'm blind,

kör olduğuma göre,

only raise your hand if you want to burn off some calories.

sırf egzersiz olsun diye elinizi kaldırabilirsiniz.

(Laughter)

(gülüşmeler)

Otherwise, when I ask you a question,

Yoksa, bir soru sorduğumda,

and if your answer is yes,

cevabınız evetse

I'd like you to clap your hands.

alkışlamanızı rica edeceğim.

So for my first question for you today:

İlk sorum şu:

Are you guys ready to hear about the choice overload problem?

Çok fazla seçenek olması probleminden bahsetmeye hazır mısınız?

(Applause)

(Alkışlar)

Thank you.

Teşekkürler

So when I was a graduate student at Stanford University,

Stanford Üniversitesi'nde doktora öğrencisiyken

I used to go to this very, very upscale grocery store;

çok seçkin bir süpermarkete giderdim,

at least at that time it was truly upscale.

en azından o zamanlar çok lüks bir yerdi.

It was a store called Draeger's.

Draeger's diye bir mağazaydı.

Now this store, it was almost like going to an amusement park.

Bu mağazaya gitmek lunaparka gitmek gibi bir şeydi.

They had 250 different kinds of mustards and vinegars

250 farklı çeşit hardal ve sirkeleri,

and over 500 different kinds

500'den fazla çeşit

of fruits and vegetables

meyve ve sebzeleri

and more than two dozen different kinds of bottled water --

25'ten fazla çeşit şişe suları vardı--

and this was during a time when we actually used to drink tap water.

ve biz o zamanlar suyu çeşmeden içiyorduk.

I used to love going to this store,

Bu mağazaya gitmeye bayılıyordum,

but on one occasion I asked myself,

bir keresinde kendime sordum,

well how come you never buy anything?

nasıl oluyor da hiçbir şey almadan dönüyorum?

Here's their olive oil aisle.

Burası zeytin yağı reyonu

They had over 75 different kinds of olive oil,

75'ten fazla çeşit zeytin yağı vardı,

including those that were in a locked case

kilitli bir kutuda satılan

that came from thousand-year-old olive trees.

bin yıllık ağaçlardan gelenler dahil.

So I one day decided to pay a visit to the manager,

Bir gün mağaza müdürünü ziyaret etmeye karar verdim

and I asked the manager,

ve kendisine sordum

"Is this model of offering people all this choice really working?"

"İnsanlara bu kadar çok seçenek sunmak gerçekten işe yarıyor mu?"

And he pointed to the busloads of tourists

Ellerinde kameraları ile

that would show up everyday,

her gün gelen otobüsler dolusu

with cameras ready usually.

turiste işaret etti.

We decided to do a little experiment,

Küçük bir deney yapmaya karar verdik,

and we picked jam for our experiment.

bunun için reçelleri seçtik.

Here's their jam aisle.

Burası reçel reyonu.

They had 348 different kinds of jam.

348 çeşit reçelleri vardı.

We set up a little tasting booth

Tadım için, mağazanın girişine yakın

right near the entrance of the store.

küçük bir stand kurduk.

We there put out six different flavors of jam

Buraya 6 veya 24 farklı

or 24 different flavors of jam,

aromada reçeller koyduk

and we looked at two things:

ve iki şeyi gözlemledik.

First, in which case

Birincisi, hangi durumda

were people more likely to stop, sample some jam?

insanlar daha çok duruyor ve reçel tadıyorlar?

More people stopped when there were 24, about 60 percent,

24 aroma varken daha fazla insan durdu, gelenlerin yaklaşık

than when there were six,

yüzde 60'ı, 6 aroma varken ise

about 40 percent.

gelenlerin yaklaşık yüzde 40'ı.

The next thing we looked at

Gözlemlediğimiz diğer şey şuydu,

is in which case were people more likely

hangi durumlarda daha çok insan

to buy a jar of jam.

reçel satın alıyor?

Now we see the opposite effect.

O zaman tam ters etkiyi görüyoruz.

Of the people who stopped when there were 24,

24 aroma varken duranlardan

only three percent of them actually bought a jar of jam.

yalnızca yüzde 3'ü reçel satın aldı.

Of the people who stopped when there were six,

6 aroma varken duranlardan

well now we saw that 30 percent of them

yüzde 30'u

actually bought a jar of jam.

bir kavanoz reçel aldı.

Now if you do the math,

Hesaplamayı yaparsanız

people were at least six times more likely to buy a jar of jam

24 değil 6 aroma sunulduğunda

if they encountered six

6 kat daha fazla sayıda insan

than if they encountered 24.

reçel satın alıyor.

Now choosing not to buy a jar of jam

Reçel almamayı seçmek

is probably good for us --

muhtemelen iyi bir seçim--

at least it's good for our waistlines --

en azından belimizin inceliği için--

but it turns out that this choice overload problem affects us

ama öyle görünüyor ki bu çok fazla seçenek problemi

even in very consequential decisions.

önemli sonuçları olan kararlarımızı da etkiliyor.

We choose not to choose,

Seçim yapmamayı seçiyoruz,

even when it goes against our best self-interests.

bu bizim zararımıza olsa bile.

So now for the topic of today: financial savings.

Şimdi bugünkü konumuza gelelim: mali birikimlerimiz

Now I'm going to describe to you a study I did

Gur Huberman, Emir Kamenica ve Wei Jang ile

with Gur Huberman, Emir Kamenica, Wei Jang

yaptığımız bir çalışmayı özetleyeceğim.

where we looked at the retirement savings decisions

Tamamı Birleşik Devletler'de

of nearly a million Americans

yaklaşık bir milyon Amerikalı'nın

from about 650 plans

650 civarında plan arasından yaptığı

all in the U.S.

emeklilik programı seçimlerini inceledik.

And what we looked at

Bir emeklilik programında,

was whether the number of fund offerings

401(k)planında, sunulan

available in a retirement savings plan,

fon seçeneği sayısı arttıkça

the 401(k) plan,

insanlar emeklilik için

does that affect people's likelihood

daha çok veya daha az biriktiriyor mu

to save more for tomorrow.

diye baktık.

And what we found

Bulduğumuz şey şu

was that indeed there was a correlation.

gerçekten aralarında bir ilişki var.

So in these plans, we had about 657 plans

Elimizdeki 657 plan

that ranged from offering people

insanlara 2 ila 59 arası

anywhere from two to 59 different fund offerings.

farklı fon seçeneği sunuyordu.

And what we found was that,

Biz şunu gördük,

the more funds offered,

daha fazla fon seçeneği sunulduğunda

indeed, there was less participation rate.

katılım daha az oluyor.

So if you look at the extremes,

En uçtaki durumlara bakarsanız

those plans that offered you two funds,

2 fon seçeneği içeren planlarda

participation rates were around in the mid-70s --

katılım yüzde 70'lerde-- ki bu da

still not as high as we want it to be.

istediğimiz kadar yüksek değil.

In those plans that offered nearly 60 funds,

Yaklaşık 60 fon seçeneği içeren planlarda

participation rates have now dropped

katılım yüzde 60'lara

to about the 60th percentile.

kadar düşüyor.

Now it turns out

Görünen şu ki

that even if you do choose to participate

katılmaya karar vermiş olsanız bile

when there are more choices present,

daha fazla seçenek mevcutken

even then, it has negative consequences.

o zaman bile, olumsuz sonuçları var.

So for those people who did choose to participate,

Katılmayı seçen kişilerde,

the more choices available,

seçenekler arttıkça daha

the more likely people were

fazla sayıda insan hisse senedi

to completely avoid stocks or equity funds.

ve öz sermaye fonlarından tümüyle uzak duruyor.

The more choices available,

Daha çok seçenek sunuldukça

the more likely they were

paralarını tümüyle alıp

to put all their money in pure money market accounts.

banka hesaplarına yatırıyorlar.

Now neither of these extreme decisions

Bu uçtaki seçimlerden hiçbiri

are the kinds of decisions

herhangi birimizin birine

that any of us would recommend for people

gelecekteki mali durumunu iyileştirmek için

when you're considering their future financial well-being.

tavsiye edeceği cinsten değil.

Well, over the past decade,

Son on yılda,

we have observed three main negative consequences

insanlara hep daha fazla seçenek sunmanın

to offering people more and more choices.

üç ana olumsuz sonucunu gördük.

They're more likely to delay choosing --

insanlar seçim yapmayı erteliyorlar--

procrastinate even when it goes against their best self-interest.

kendi çıkarlarına ters düşse bile oyalanıyorlar.

They're more likely to make worse choices --

Daha kötü tercihler yapıyorlar--

worse financial choices, medical choices.

daha kötü mali seçimler, tıbbi seçimler.

They're more likely to choose things that make them less satisfied,

Objektif olarak daha iyi seçimler yaptıklarında bile

even when they do objectively better.

kendilerini daha az tatmin eden seçimler yapıyorlar.

The main reason for this

Temel neden ise şu:

is because, we might enjoy gazing at those giant walls

mayonez, hardal, sirke, reçel dolu

of mayonnaises, mustards, vinegars, jams,

dev standları izlemeyi seviyor olabiliriz

but we can't actually do the math of comparing and contrasting

ama onları karşılaştırma hesaplarını yapamıyoruz

and actually picking from that stunning display.

ve bu etkileyici raflardan gidip bir şey alamıyoruz.

So what I want to propose to you today

Bugün size önermek istediğim

are four simple techniques --

dört basit teknik var--

techniques that we have tested in one way or another

bunları değişik şekillerde

in different research venues --

araştırma ortamlarında denedik--

that you can easily apply

kendi işlerinizde

in your businesses.

kolaylıkla uygulayabilirsiniz.

The first: Cut.

Birincisi: Azaltın.

You've heard it said before,

Daha önce de duydunuz bunu,

but it's never been more true than today,

ama hiçbir zaman bugünkü kadar anlamlı olmamıştı,

that less is more.

"daha az, daha iyidir"

People are always upset when I say, "Cut."

Ben "azaltın" deyince insanlar hep üzülüyorlar.

They're always worried they're going to lose shelf space.

Raf hacimlerini kaybetmekten endişeleniyorlar.

But in fact, what we're seeing more and more

Ama aslında gördüğümüz,

is that if you are willing to cut,

azaltmayı tercih ettiğinizde

get rid of those extraneous redundant options,

faazladan, gereksiz seçeneklerden kurtuluyorsunuz,

well there's an increase in sales,

satışlar artıyor,

there's a lowering of costs,

maliyetler düşüyor,

there is an improvement of the choosing experience.

yapılan seçimler de iyileşiyor.

When Proctor & Gamble

Proctor & Gamble 26 yerine

went from 26 different kinds of Head & Shoulders to 15,

15 çeşit Head & Shoulders ürünü pazarlamaya karar verdiğinde

they saw an increase in sales by 10 percent.

satışlarında yüzde 10'luk bir artış oldu.

When the Golden Cat Corporation

Golden Cat Corporation, en az satan

got rid of their 10 worst-selling cat litter products,

10 kedi kumu ürününden vazgeçince

they saw an increase in profits

karlarında yüzde 87'lik

by 87 percent --

bir artış oldu.

a function of both increase in sales

Hem satışları arttı,

and lowering of costs.

hem maliyetleri azaldı.

You know, the average grocery store today

Bugün bir süpermarket size

offers you 45,000 products.

ortalama 45000 ürün sunuyor.

The typical Walmart today offers you 100,000 products.

Tipik bir Wallmart bugün size 100000 ürün sunuyor.

But the ninth largest retailer,

Ama bugün dünyanın

the ninth biggest retailer in the world today

en büyük 9. toptancısı

is Aldi,

Aldi

and it offers you only 1,400 products --

ve sadece 1400 ürün sunuyor--

one kind of canned tomato sauce.

sadece bir çeşit salça var.

Now in the financial savings world,

Mali birikimlere gelince

I think one of the best examples that has recently come out

en iyi örneklerden birini geçenlerde gördük

on how to best manage the choice offerings

David Laibson, Harvard'da

has actually been something that David Laibson was heavily involved in designing,

kullandıkları programda seçeneklerin nasıl en iyi şekilde

which was the program that they have at Harvard.

düzenleneceğine ağırlık verdi.

Every single Harvard employee

Harvard'daki her çalışan

is now automatically enrolled

şimdi otomatik olarak bir yaşam fonuna

in a lifecycle fund.

kaydoluyor.

For those people who actually want to choose,

Seçimin kendisi yapmak isteyenler için

they're given 20 funds,

20 seçenek var,

not 300 or more funds.

300 ya da daha fazla değil.

You know, often, people say,

Bilirsiniz, insanlar şöyle der

"I don't know how to cut.

"nasıl azaltacağımı bilmiyorum,

They're all important choices."

hepsi çok önemli seçenekler"

And the first thing I do is I ask the employees,

Benim ilk yaptığım şey çalışanlara şunu sormak

"Tell me how these choices are different from one another.

"Bu seçenekle diğerlerinin farkı nedir?

And if your employees can't tell them apart,

Eğer çalışanlarınız onları birbirinden ayıramıyorsa

neither can your consumers."

tüketicileriniz de zaten ayıramaz."

Now before we started our session this afternoon,

Öğleden sonra bu oturuma başlamadan önce

I had a chat with Gary.

Gary ile sohbet ettik.

And Gary said that he would be willing

Gary dedi ki buradaki izleyicilere

to offer people in this audience

dünyanın en güzel yolunda

an all-expenses-paid free vacation

tüm masrafları dahil bir tatil

to the most beautiful road in the world.

hediye etmek istiyormuş.

Here's a description of the road.

Yolun tarifi şöyle.

And I'd like you to read it.

Okumanızı istiyorum.

And now I'll give you a few seconds to read it

Size okumanız için birkaç saniye vereceğim

and then I want you to clap your hands

sonrasında, eğer Gary'nin önerisini

if you're ready to take Gary up on his offer.

kabul ediyorsanız alkışlayın.

(Light clapping)

(zayıf bir alkış)

Okay. Anybody who's ready to take him up on his offer.

Peki kimler kabul ediyor?

Is that all?

Hepsi bu kadar mı?

All right, let me show you some more about this.

Tamam şimdi biraz daha fazla şey göstereyim.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

You guys knew there was a trick, didn't you.

Bir numara olduğunu biliyordunuz değil mi.

(Honk)

(korna sesi)

Now who's ready to go on this trip.

Şimdi, kimler bu geziye gitmek istiyor?

(Applause)

(Alkışlar)

(Laughter)

(Gülüşmeler)

I think I might have actually heard more hands.

Sanırım bu sefer daha çok alkış duydum.

All right.

Tamam.

Now in fact,

Şimdi aslında

you had objectively more information

objektif olarak ilk seferde ikinciden

the first time around than the second time around,

daha fazla bilgi sahibiydiniz

but I would venture to guess

ama benim tahminim

that you felt that it was more real the second time around.

ikincisi size daha gerçek geldi.

Because the pictures made it feel

çünkü resimler size bunu

more real to you.

daha gerçek gibi hissettirdi.

Which brings me to the second technique

Bu da beni, çok fazla seçenek problemini

for handling the choice overload problem,

ele almadaki 2. tekniğe getiriyor,

which is concretization.

yani somutlaştırma.

That in order for people to understand

insanların, seçeneklerin farkını

the differences between the choices,

anlaması için

they have to be able to understand

her seçeneğin

the consequences associated with each choice,

sonuçlarını anlaması gerekiyor,

and that the consequences need to be felt

ve her sonucun nasıl hissettireceğini

in a vivid sort of way, in a very concrete way.

canlı, somut biçimde görmesi gerekiyor.

Why do people spend an average of 15 to 30 percent more

Neden insanlar nakit yerine kredi kartı veya ATM kartı

when they use an ATM card or a credit card

kullandıklarında yüzde 15 ila 30

as opposed to cash?

daha fazla harcama yaparlar?

Because it doesn't feel like real money.

Çünkü gerçek para gibi gelmez.

And it turns out

Öyle ki,

that making it feel more concrete

somutlaştırmak, aslında

can actually be a very positive tool

insanları daha fazla biriktirmeye

to use in getting people to save more.

yönlendirmek için etkili bir yöntem olabilir.

So a study that I did with Shlomo Benartzi

Shlomo Benartzi ve

and Alessandro Previtero,

Alessandro Previtero ile

we did a study with people at ING --

ING'dekilerle bir çalışma yaptık--

employees that are all working at ING --

hepsi ING'deki çalışanlar--

and now these people were all in a session

Bu insanlar bir oturumda

where they're doing enrollment for their 401(k) plan.

401(k) planı için kayıt yaptırıyorlar.

And during that session,

Bu oturumda

we kept the session exactly the way it used to be,

her şeyi aynı şekilde tuttuk,

but we added one little thing.

sadece bir şey ekledik.

The one little thing we added

Eklediğimiz şuydu,

was we asked people

insanlardan, eğer para

to just think about all the positive things that would happen in your life

biriktirirlerse hayatlarında gerçekleşecek bütün iyi şeyleri

if you saved more.

düşünmelerini istedik.

By doing that simple thing,

Bu basit şeyi yaparak

there was an increase in enrollment by 20 percent

katılımı yüzde 20 arttırdık

and there was an increase in the amount of people willing to save

ayrıca katılımcılar hesaplarına

or the amount that they were willing to put down into their savings account

yüzde 4 oranında daha fazla yatırmaya

by four percent.

istekliydiler.

The third technique: Categorization.

Üçüncü teknik: kategorilere ayırma.

We can handle more categories

Seçenekler yerine kategorilerle

than we can handle choices.

daha iyi başedebiliyoruz.

So for example,

Mesela burada

here's a study we did in a magazine aisle.

dergi reyonlarında yaptığımız bir çalışma var.

It turns out that in Wegmans grocery stores

Amerikanın kuzeybatısındaki

up and down the northeast corridor,

Wegmans süpermarketlerinde

the magazine aisles range anywhere

dergi reyonları

from 331 different kinds of magazines

331 ila 664 dergiden

all the way up to 664.

oluşuyor.

But you know what?

Ama ne oluyor biliyor musunuz?

If I show you 600 magazines

600 dergiyi 10 kategoriye

and I divide them up into 10 categories,

ayırıp ya da

versus I show you 400 magazines

400 dergiyi 20 kategoriye

and divide them up into 20 categories,

ayırıp sunduğumda

you believe that I have given you

600 yerine 400 dergi

more choice and a better choosing experience

size daha fazla seçenek

if I gave you the 400

ve daha iyi bir seçim olanağı

than if I gave you the 600.

gibi görünüyor.

Because the categories tell me how to tell them apart.

Çünkü kategoriler bana onları nasıl birbirnden ayıracağımı söylüyor.

Here are two different jewelry displays.

Burada iki farklı mücevher görüntüsü var.

One is called "Jazz" and the other one is called "Swing."

Birinin adı "Jazz", diğerinin "Swing".

If you think the display on the left is Swing

Eğer soldaki resim Swing,

and the display on the right is Jazz,

sağdaki ise Jazz diyorsanız

clap your hands.

alkışlayın.

(Light Clapping)

(zayıf bir alkış)

Okay, there's some.

Peki, birkaç tane.

If you think the one on the left is Jazz and the one on the right is Swing,

Eğer soldaki Jazz, sağdaki Swing diyorsanız

clap your hands.

alkışlayın.

Okay, a bit more.

Peki, biraz daha fazla.

Now it turns out you're right.

Doğru bildiniz.

The one on the left is Jazz and the one on the right is Swing,

Soldaki Jazz, sağdaki Swing

but you know what?

ama biliyor musunuz

This is a highly useless categorization scheme.

bu son derece gereksiz bi kategorileme biçimi.

(Laughter)

(gülüşmeler)

The categories need to say something

Kategoriler seçenekleri sunana değil

to the chooser, not the choice-maker.

seçene birşeyler söylemeli

And you often see that problem

Uzun fon listelerinde

when it comes down to those long lists of all these funds.

bu problemi sıkça görüyoruz

Who are they actually supposed to be informing?

Kimi bilgilendirmek için hazırlıyorlar?

My fourth technique: Condition for complexity.

Dördüncü tekniğim: Zorluğa hazırlamak.

It turns out we can actually

Anlaşılıyor ki

handle a lot more information than we think we can,

düşündüğümüzden çok daha fazla bilgiyle

we've just got to take it a little easier.

, sadece biraz ağırdan alarak.

We have to gradually increase the complexity.

Zorluğu seviye seviye arttırmalıyız.

I'm going to show you one example of what I'm talking about.

Neden bahsettiğime bir örnek vereyim.

Let's take a very, very complicated decision:

Çok karmaşık bir seçimi ele alalım:

buying a car.

arama almayı.

Here's a German car manufacturer

Burada bir alman üretici firma size

that gives you the opportunity to completely custom make your car.

arabanızı kişiye özel tasarlama fırsatı sunuyor.

You've got to make 60 different decisions,

60 farklı seçim yaparak

completely make up your car.

kendi arabanızı oluşturuyorsunuz.

Now these decisions vary

Bu kararların her birinde

in the number of choices that they offer per decision.

size sunulan seçenek sayısı farklı.

Car colors, exterior car colors --

Arabanın rengi, dışının rengi

I've got 56 choices.

56 seçeneğiniz var.

Engines, gearshift -- four choices.

Motor, vites -- dört seçenek.

So now what I'm going to do

Şimdi şunu yapacağım,

is I'm going to vary the order in which these decisions appear.

bu kararların alınma sırasını değiştireceğim.

So half of the customers

Müşterilerin yarısı

are going to go from high choice, 56 car colors,

önce 56 renkten birini

to low choice, four gearshifts.

sonra 4 vitesten birini seçecek.

The other half of the customers

Müşterilerin diğer yarısı ise

are going to go from low choice, four gearshifts,

önce az seçenekten, 4 vitesten

to 56 car colors, high choice.

çok seçeneğe, 56 renge doğru gidecekler.

What am I going to look at?

Neye bakıyorum?

How engaged you are.

Ne kadar ilgili olduğunuza.

If you keep hitting the default button per decision,

Eğer varsayılan seçeneği işaretleyip duruyorsanız

that means you're getting overwhelmed,

demek ki yoruldunuz,

that means I'm losing you.

demek ki sizi kaybediyorum.

What you find

Bulduğunuz şey şu,

is the people who go from high choice to low choice,

çok seçenekten az seçeneğe doğru gidince

they're hitting that default button over and over and over again.

insanlar varsayılan seçeneği seçip duruyorlar.

We're losing them.

Onları kaybediyoruz.

They go from low choice to high choice,

Az seçenekten çok seçeneğe doğru gidince,

they're hanging in there.

ilgileri dağılmıyor.

It's the same information. It's the same number of choices.

Aynı bilgi, aynı sayıda seçenek.

The only thing that I have done

Tek yaptığım şey

is I have varied the order

bilginin sunuluş

in which that information is presented.

sırasını değiştirmek.

If I start you off easy,

Kolayla başlarsanız

I learn how to choose.

karar vermeyi öğreniyorsunuz.

Even though choosing gearshift

Vites seçmek bana arabanın

doesn't tell me anything about my preferences for interior decor,

iç dizaynını nasıl istediğimi söylemiyor

it still prepares me for how to choose.

ama beni seçim yapmaya hazırlıyor.

It also gets me excited about this big product that I'm putting together,

Oluşturduğum bu büyük ürün hakkında beni heyecanlandırıyor,

so I'm more willing to be motivated

ilgimin dağılmaması için

to be engaged.

istekliyim.

So let me recap.

Özetlersem,

I have talked about four techniques

çok fazla seçenek problemini

for mitigating the problem of choice overload --

çözmek için 4 teknikten bahsettim --

cut -- get rid of the extraneous alternatives;

azaltın -- gereksiz seçenekleri atın;

concretize -- make it real;

somutlaştırın -- gerçek gibi hissettirin;

categorize -- we can handle more categories, less choices;

kategorilere ayırın -- kategorilerle başetmek seçeneklerden daha kolay;

condition for complexity.

zorluğa hazırlayın.

All of these techniques that I'm describing to you today

Bugün tarif ettiğim bütün bu teknikler

are designed to help you manage your choices --

sizin seçeneklerle baş etmeniz için tasarlandı --

better for you, you can use them on yourself,

sizin için daha iyi, kendinizde kullanabilirsiniz,

better for the people that you are serving.

müşterileriniz için de daha iyi.

Because I believe that the key

Çünkü bence bir seçimden

to getting the most from choice

en iyi sonucu elde etmek için

is to be choosy about choosing.

seçmek konusunda seçici olmak lazım.

And the more we're able to be choosy about choosing

Seçerken seçici olduğumuzda

the better we will be able

seçme sanatında

to practice the art of choosing.

daha başarılı olabileceğiz.

Thank you very much.

Çok teşekkürler.

(Applause)

(Alkışlar)