Sheena Iyengar: How to make choosing easier

557,411 views ・ 2012-01-19

TED


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Karolina Sobkowicz Korekta: Marcin Mituniewicz
00:15
Do you know how many choices you make
0
15260
2000
Ile decyzji
00:17
in a typical day?
1
17260
3000
podejmujecie średnio każdego dnia?
00:20
Do you know how many choices you make
2
20260
2000
Ile decyzji
00:22
in typical week?
3
22260
2000
podejmujecie średnio w tygodniu?
00:24
I recently did a survey
4
24260
2000
Ostatnio przeprowadziłam ankietę
00:26
with over 2,000 Americans,
5
26260
2000
wśród ponad 2000 Amerykanów.
00:28
and the average number of choices
6
28260
2000
Według jej wyników
00:30
that the typical American reports making
7
30260
2000
statystyczny Amerykanin
00:32
is about 70 in a typical day.
8
32260
3000
podejmuje około 70 decyzji dziennie.
00:35
There was also recently a study done with CEOs
9
35260
4000
Podczas niedawnego badania, przez tydzień
00:39
in which they followed CEOs around for a whole week.
10
39260
3000
obserwowano pracę prezesów firm.
00:42
And these scientists simply documented all the various tasks
11
42260
3000
Udokumentowano wszystkie zajęcia,
00:45
that these CEOs engaged in
12
45260
2000
jakich podejmowali się prezesi,
00:47
and how much time they spent engaging
13
47260
2000
oraz ile czasu zajmowało im
00:49
in making decisions related to these tasks.
14
49260
2000
podjęcie decyzji dot. tych zajęć.
00:51
And they found that the average CEO
15
51260
3000
Obliczono, że wykonali
00:54
engaged in about 139 tasks in a week.
16
54260
3000
średnio 139 zadań tygodniowo.
00:57
Each task was made up of many, many, many sub-choices of course.
17
57260
4000
Każde z nich wymagało podjęcia wielu drobnych decyzji.
01:01
50 percent of their decisions
18
61260
2000
50% decyzji
01:03
were made in nine minutes or less.
19
63260
3000
podejmowano w 9 min lub krócej.
01:06
Only about 12 percent of the decisions
20
66260
3000
Podjęcie zaledwie 12% decyzji
01:09
did they make an hour or more of their time.
21
69260
4000
trwało godzinę lub dłużej.
01:13
Think about your own choices.
22
73260
2000
Pomyślcie o swoich wyborach.
01:15
Do you know how many choices
23
75260
2000
Dokonanie ilu
01:17
make it into your nine minute category
24
77260
2000
zajmuje wam 9 minut lub krócej,
01:19
versus your one hour category?
25
79260
2000
a ilu co najmniej godzinę?
01:21
How well do you think you're doing
26
81260
2000
Czy podejmowanie decyzji
01:23
at managing those choices?
27
83260
3000
przychodzi wam łatwo?
01:26
Today I want to talk
28
86260
2000
Dziś opowiem o poważnym problemie
01:28
about one of the biggest modern day choosing problems that we have,
29
88260
3000
związanym z podejmowaniem decyzji,
01:31
which is the choice overload problem.
30
91260
2000
czyli o nadmiarze możliwości wyboru.
01:33
I want to talk about the problem
31
93260
2000
Omówię problem
01:35
and some potential solutions.
32
95260
2000
i sposoby jego rozwiązania.
01:37
Now as I talk about this problem,
33
97260
2000
Zadam wam kilka pytań,
01:39
I'm going to have some questions for you
34
99260
2000
Zadam wam kilka pytań,
01:41
and I'm going to want to know your answers.
35
101260
3000
na które oczekuję odpowiedzi.
01:44
So when I ask you a question,
36
104260
2000
Ponieważ jestem niewidoma,
01:46
since I'm blind,
37
106260
2000
ręce podnoście tylko
01:48
only raise your hand if you want to burn off some calories.
38
108260
3000
jeśli chcecie spalić parę kalorii.
01:51
(Laughter)
39
111260
3000
(Śmiech)
01:54
Otherwise, when I ask you a question,
40
114260
2000
Jeśli odpowiadacie twierdząco,
01:56
and if your answer is yes,
41
116260
2000
Jeśli odpowiadacie twierdząco,
01:58
I'd like you to clap your hands.
42
118260
2000
bijcie brawa.
02:00
So for my first question for you today:
43
120260
3000
Pytanie pierwsze:
02:03
Are you guys ready to hear about the choice overload problem?
44
123260
3000
czy słyszeliście o nadmiarze możliwości wyboru?
02:06
(Applause)
45
126260
2000
(Brawa)
02:08
Thank you.
46
128260
2000
Dziękuję.
02:11
So when I was a graduate student at Stanford University,
47
131260
2000
Studiując na Uniwersytecie Stanforda,
02:13
I used to go to this very, very upscale grocery store;
48
133260
3000
chodziłam do ekskluzywnego sklepu spożywczego,
02:16
at least at that time it was truly upscale.
49
136260
2000
przynajmniej wtedy taki był.
02:18
It was a store called Draeger's.
50
138260
3000
To sklep Draeger'sa.
02:21
Now this store, it was almost like going to an amusement park.
51
141260
3000
Czułam się tam jak w parku rozrywki.
02:24
They had 250 different kinds of mustards and vinegars
52
144260
3000
Mieli 250 rodzajów musztardy i octu,
02:27
and over 500 different kinds
53
147260
2000
jakieś 500 gatunków
02:29
of fruits and vegetables
54
149260
2000
owoców i warzyw
02:31
and more than two dozen different kinds of bottled water --
55
151260
3000
i ponad dwa tuziny rodzajów butelkowanej wody,
02:34
and this was during a time when we actually used to drink tap water.
56
154260
4000
w czasach kiedy piliśmy kranówkę.
02:38
I used to love going to this store,
57
158260
3000
Uwielbiałam tam chodzić.
02:41
but on one occasion I asked myself,
58
161260
2000
Raz zadałam sobie pytanie:
02:43
well how come you never buy anything?
59
163260
2000
„Dlaczego nigdy nic nie kupiłaś?”.
02:45
Here's their olive oil aisle.
60
165260
2000
Weźmy półkę z oliwą z oliwek.
02:47
They had over 75 different kinds of olive oil,
61
167260
2000
Było jej tam ponad 75 rodzajów.
02:49
including those that were in a locked case
62
169260
2000
Oliwa z tysiącletnich drzewek
02:51
that came from thousand-year-old olive trees.
63
171260
4000
stała pod kluczem w gablocie.
02:55
So I one day decided to pay a visit to the manager,
64
175260
2000
Zapytałam kiedyś kierownika,
02:57
and I asked the manager,
65
177260
2000
czy tak wielki asortyment
02:59
"Is this model of offering people all this choice really working?"
66
179260
3000
to dobry sposób oferowania produktów?
03:02
And he pointed to the busloads of tourists
67
182260
2000
Wskazał na codziennie podjeżdżające
03:04
that would show up everyday,
68
184260
2000
autokary pełne turystów,
03:06
with cameras ready usually.
69
186260
2000
z gotowymi aparatami fotograficznymi.
03:08
We decided to do a little experiment,
70
188260
3000
Postanowiliśmy poeksperymentować,
03:11
and we picked jam for our experiment.
71
191260
2000
wypadło na dżem.
03:13
Here's their jam aisle.
72
193260
2000
Sklep był zaopatrzony
03:15
They had 348 different kinds of jam.
73
195260
2000
w 348 rodzajów dżemów.
03:17
We set up a little tasting booth
74
197260
2000
Przy wejściu do sklepu
03:19
right near the entrance of the store.
75
199260
2000
postawiliśmy stoisko degustacyjne.
03:21
We there put out six different flavors of jam
76
201260
2000
Raz oferowaliśmy 6,
03:23
or 24 different flavors of jam,
77
203260
3000
innym razem 24 smaki.
03:26
and we looked at two things:
78
206260
2000
Badaliśmy dwie rzeczy.
03:28
First, in which case
79
208260
2000
W którym przypadku
03:30
were people more likely to stop, sample some jam?
80
210260
3000
chętniej degustowano dżem?
03:33
More people stopped when there were 24, about 60 percent,
81
213260
3000
Więcej klientów, bo jakieś 60%, zatrzymało się,
03:36
than when there were six,
82
216260
2000
kiedy smaków było 24.
03:38
about 40 percent.
83
218260
2000
40% gdy było ich 6.
03:40
The next thing we looked at
84
220260
2000
Potem zbadaliśmy
03:42
is in which case were people more likely
85
222260
2000
kiedy chętniej
03:44
to buy a jar of jam.
86
224260
2000
kupowano dżem.
03:46
Now we see the opposite effect.
87
226260
2000
Tu wynik był odwrotny.
03:48
Of the people who stopped when there were 24,
88
228260
2000
Kiedy oferowano 24 smaki,
03:50
only three percent of them actually bought a jar of jam.
89
230260
3000
tylko 3% degustujących kupiło dżem.
03:53
Of the people who stopped when there were six,
90
233260
3000
Spośród tych, którzy degustowali
03:56
well now we saw that 30 percent of them
91
236260
2000
sześć smaków,
03:58
actually bought a jar of jam.
92
238260
2000
dżem kupiło 30%
04:00
Now if you do the math,
93
240260
2000
Przeliczcie to sobie.
04:02
people were at least six times more likely to buy a jar of jam
94
242260
3000
Gdy do wyboru były 6 a nie 24 smaki,
04:05
if they encountered six
95
245260
2000
dżem kupowano
04:07
than if they encountered 24.
96
247260
2000
przynajmniej 6 razy chętniej.
04:09
Now choosing not to buy a jar of jam
97
249260
2000
Niekupienie dżemu
04:11
is probably good for us --
98
251260
2000
to pewnie dobra decyzja,
04:13
at least it's good for our waistlines --
99
253260
2000
przynajmniej dla naszych talii.
04:15
but it turns out that this choice overload problem affects us
100
255260
3000
Nadmierny wybór wywiera na nas wpływ
04:18
even in very consequential decisions.
101
258260
3000
nawet w przypadku bardzo ważnych decyzji.
04:21
We choose not to choose,
102
261260
2000
Decydujemy się nie wybierać,
04:23
even when it goes against our best self-interests.
103
263260
3000
nawet gdy jest to dla nas niekorzystne.
04:26
So now for the topic of today: financial savings.
104
266260
3000
Opowiem teraz o oszczędzaniu.
04:29
Now I'm going to describe to you a study I did
105
269260
4000
Z Gurem Hubermanem, Emirem Kamienica i Wei Jangiem
04:33
with Gur Huberman, Emir Kamenica, Wei Jang
106
273260
3000
przeanalizowaliśmy decyzje
04:36
where we looked at the retirement savings decisions
107
276260
4000
dotyczące oszczędności emerytalnych
04:40
of nearly a million Americans
108
280260
3000
niemal miliona Amerykanów
04:43
from about 650 plans
109
283260
3000
objętych 650 planami emerytalnymi
04:46
all in the U.S.
110
286260
2000
w Stanach Zjednoczonych.
04:48
And what we looked at
111
288260
2000
Badaliśmy, czy liczba
04:50
was whether the number of fund offerings
112
290260
2000
funduszy inwestycyjnych oferowanych
04:52
available in a retirement savings plan,
113
292260
2000
w programach emerytalnych
04:54
the 401(k) plan,
114
294260
2000
w ramach planu 401(k),
04:56
does that affect people's likelihood
115
296260
2000
wpływa na to, czy ludzie
04:58
to save more for tomorrow.
116
298260
2000
oszczędzają więcej na przyszłość.
05:00
And what we found
117
300260
2000
Istotnie, istniała pewna zależność.
05:02
was that indeed there was a correlation.
118
302260
3000
Istotnie, istniała pewna zależność.
05:05
So in these plans, we had about 657 plans
119
305260
3000
Jakieś 657 programów
05:08
that ranged from offering people
120
308260
2000
oferowało klientom
05:10
anywhere from two to 59 different fund offerings.
121
310260
3000
od 2 do 59 funduszy inwestycyjnych.
05:13
And what we found was that,
122
313260
2000
Okazało się, że im więcej
05:15
the more funds offered,
123
315260
2000
funduszy w ofercie,
05:17
indeed, there was less participation rate.
124
317260
3000
tym rzadziej przystępowano do programu.
05:20
So if you look at the extremes,
125
320260
2000
Z drugiej strony, do programów
05:22
those plans that offered you two funds,
126
322260
2000
oferujących 2 fundusze,
05:24
participation rates were around in the mid-70s --
127
324260
3000
przystępowano w ok. 75% -
05:27
still not as high as we want it to be.
128
327260
2000
nadal mogłoby być lepiej.
05:29
In those plans that offered nearly 60 funds,
129
329260
3000
Do programów oferujących ok. 60 funduszy,
05:32
participation rates have now dropped
130
332260
3000
przystąpiło jeszcze mniej,
05:35
to about the 60th percentile.
131
335260
3000
bo jakieś 60% adresatów oferty.
05:38
Now it turns out
132
338260
2000
Okazuje się,
05:40
that even if you do choose to participate
133
340260
3000
że większa ilość funduszy
05:43
when there are more choices present,
134
343260
2000
wpływała nawet na wybory tych,
05:45
even then, it has negative consequences.
135
345260
3000
co zdecydowali się przystąpić.
05:48
So for those people who did choose to participate,
136
348260
3000
Ci, co przystąpili do planu,
05:51
the more choices available,
137
351260
2000
a mieli szeroki wybór funduszy,
05:53
the more likely people were
138
353260
2000
częściej unikali
05:55
to completely avoid stocks or equity funds.
139
355260
3000
funduszy inwestycyjnych.
05:58
The more choices available,
140
358260
2000
Im większy wybór,
06:00
the more likely they were
141
360260
2000
tym częściej decydowano
06:02
to put all their money in pure money market accounts.
142
362260
2000
o inwestowaniu w fundusze pieniężne.
06:04
Now neither of these extreme decisions
143
364260
2000
Żadna z tak skrajnych decyzji
06:06
are the kinds of decisions
144
366260
2000
nie jest godna polecenia
06:08
that any of us would recommend for people
145
368260
2000
dla tych, którzy rozważają
06:10
when you're considering their future financial well-being.
146
370260
3000
swoją finansową przyszłość.
06:13
Well, over the past decade,
147
373260
2000
W ostatnim 10-leciu
06:15
we have observed three main negative consequences
148
375260
3000
wyodrębniliśmy 3 główne, negatywne skutki
06:18
to offering people more and more choices.
149
378260
3000
powiększania ofert. Są nimi:
06:21
They're more likely to delay choosing --
150
381260
2000
opóźnienie podjęcia decyzji,
06:23
procrastinate even when it goes against their best self-interest.
151
383260
3000
nawet gdy działa na niekorzyść decydującego;
06:26
They're more likely to make worse choices --
152
386260
2000
częstsze dokonywanie nietrafnych decyzji
06:28
worse financial choices, medical choices.
153
388260
3000
finansowych oraz tych związanych ze zdrowiem;
06:31
They're more likely to choose things that make them less satisfied,
154
391260
3000
mniej satysfakcjonujące decyzje,
06:34
even when they do objectively better.
155
394260
3000
nawet jeśli obiektywnie nie są one złe.
06:37
The main reason for this
156
397260
2000
Jest tak głównie dlatego,
06:39
is because, we might enjoy gazing at those giant walls
157
399260
4000
że choć lubimy podziwiać półki pełne majonezu
06:43
of mayonnaises, mustards, vinegars, jams,
158
403260
2000
musztardy czy dżemu,
06:45
but we can't actually do the math of comparing and contrasting
159
405260
3000
trudno porównać tak wiele produktów
06:48
and actually picking from that stunning display.
160
408260
4000
i z zachwycającej oferty wybrać jeden.
06:52
So what I want to propose to you today
161
412260
2000
Chcę zaproponować
06:54
are four simple techniques --
162
414260
3000
4 proste metody,
06:57
techniques that we have tested in one way or another
163
417260
3000
przetestowane na różne sposoby,
07:00
in different research venues --
164
420260
2000
w różnych centrach badań.
07:02
that you can easily apply
165
422260
2000
Można je łatwo zastosować
07:04
in your businesses.
166
424260
2000
w waszych firmach.
07:06
The first: Cut.
167
426260
2000
Pierwsza metoda to cięcia.
07:08
You've heard it said before,
168
428260
2000
Słyszeliście o tym,
07:10
but it's never been more true than today,
169
430260
2000
a nigdy nie było to bardziej na miejscu,
07:12
that less is more.
170
432260
2000
że „mniej znaczy więcej”.
07:14
People are always upset when I say, "Cut."
171
434260
3000
Ludzie burzą się, kiedy sugeruję cięcia.
07:17
They're always worried they're going to lose shelf space.
172
437260
2000
Martwi ich mniejsza zawartość półek.
07:19
But in fact, what we're seeing more and more
173
439260
3000
A okazuje się, że coraz częściej
07:22
is that if you are willing to cut,
174
442260
2000
rezultatem cięć i ograniczenia oferty są:
07:24
get rid of those extraneous redundant options,
175
444260
2000
rezultatem cięć i ograniczenia oferty są:
07:26
well there's an increase in sales,
176
446260
2000
wzrost sprzedaży,
07:28
there's a lowering of costs,
177
448260
2000
malejące koszty,
07:30
there is an improvement of the choosing experience.
178
450260
4000
oraz łatwiejszy wybór. Kiedy Procter & Gamble
07:34
When Proctor & Gamble
179
454260
2000
ograniczyło rodzaje
07:36
went from 26 different kinds of Head & Shoulders to 15,
180
456260
2000
Head & Shoulders z 26 do 15,
07:38
they saw an increase in sales by 10 percent.
181
458260
3000
sprzedaż wzrosła o 10%.
07:41
When the Golden Cat Corporation
182
461260
2000
Kiedy Golden Cat Corporation
07:43
got rid of their 10 worst-selling cat litter products,
183
463260
2000
wycofała ze sprzedaży
07:45
they saw an increase in profits
184
465260
2000
10 nierentownych produktów,
07:47
by 87 percent --
185
467260
2000
dzięki wzrostowi sprzedaży
07:49
a function of both increase in sales
186
469260
2000
i obniżeniu kosztów,
07:51
and lowering of costs.
187
471260
2000
zyski wzrosły o 87%
07:53
You know, the average grocery store today
188
473260
2000
Przeciętny sklep spożywczy
07:55
offers you 45,000 products.
189
475260
2000
oferuje 45 tys. produktów.
07:57
The typical Walmart today offers you 100,000 products.
190
477260
3000
Typowy Walmart 100 tysięcy.
08:00
But the ninth largest retailer,
191
480260
5000
Ale dziewiątym największym sprzedawcą detalicznym
08:05
the ninth biggest retailer in the world today
192
485260
2000
na świecie jest Aldi,
08:07
is Aldi,
193
487260
2000
na świecie jest Aldi,
08:09
and it offers you only 1,400 products --
194
489260
3000
a oferuje zaledwie 1400 produktów,
08:12
one kind of canned tomato sauce.
195
492260
3000
w tym jeden rodzaj pomidorów w puszcze.
08:15
Now in the financial savings world,
196
495260
2000
Jeśli chodzi o oszczędności finansowe
08:17
I think one of the best examples that has recently come out
197
497260
3000
jednym z najlepszych przykładów
08:20
on how to best manage the choice offerings
198
500260
3000
efektywnego zarządzania ofertą
08:23
has actually been something that David Laibson was heavily involved in designing,
199
503260
3000
jest program z Harvardu,
08:26
which was the program that they have at Harvard.
200
506260
2000
nad którym pracował David Laibson.
08:28
Every single Harvard employee
201
508260
2000
Każdy pracownik Harvardu
08:30
is now automatically enrolled
202
510260
2000
jest automatycznie zapisywany
08:32
in a lifecycle fund.
203
512260
2000
do funduszu emerytalnego.
08:34
For those people who actually want to choose,
204
514260
2000
Ci, którzy sami chcą zdecydować,
08:36
they're given 20 funds,
205
516260
2000
mają do wyboru 20 funduszy, a nie 300.
08:38
not 300 or more funds.
206
518260
2000
mają do wyboru 20 funduszy, a nie 300.
08:40
You know, often, people say,
207
520260
2000
Czasami ludzie mówią:
08:42
"I don't know how to cut.
208
522260
2000
„Nie potrafię ciąć.
08:44
They're all important choices."
209
524260
2000
Wszystkie pozycje są ważne”.
08:46
And the first thing I do is I ask the employees,
210
526260
3000
Najpierw więc pytam pracowników:
08:49
"Tell me how these choices are different from one another.
211
529260
2000
„Czym różnią się poszczególne pozycje?”.
08:51
And if your employees can't tell them apart,
212
531260
2000
Jeśli pracownicy nie umieją ich rozróżnić,
08:53
neither can your consumers."
213
533260
3000
klienci też tego nie potrafią.
08:56
Now before we started our session this afternoon,
214
536260
3000
Przed dzisiejszym spotkaniem
08:59
I had a chat with Gary.
215
539260
2000
rozmawiałam z Garym,
09:01
And Gary said that he would be willing
216
541260
3000
który powiedział, że chętnie
09:04
to offer people in this audience
217
544260
2000
zaproponuje publiczności
09:06
an all-expenses-paid free vacation
218
546260
3000
darmową wycieczkę
09:09
to the most beautiful road in the world.
219
549260
4000
po najpiękniejszej drodze świata.
09:13
Here's a description of the road.
220
553260
3000
Oto opis drogi.
09:16
And I'd like you to read it.
221
556260
2000
Przeczytajcie go.
09:18
And now I'll give you a few seconds to read it
222
558260
2000
Macie na to kilka sekund.
09:20
and then I want you to clap your hands
223
560260
2000
Bijcie brawo, jeśli chcecie
09:22
if you're ready to take Gary up on his offer.
224
562260
2000
skorzystać z oferty Garego.
09:24
(Light clapping)
225
564260
2000
(Pojedyncze brawa)
09:26
Okay. Anybody who's ready to take him up on his offer.
226
566260
3000
Czy ktoś chce skorzystać z propozycji?
09:29
Is that all?
227
569260
2000
Tylko tyle?
09:31
All right, let me show you some more about this.
228
571260
3000
W takim razie podam więcej informacji.
09:34
(Laughter)
229
574260
3000
(Śmiech)
09:37
You guys knew there was a trick, didn't you.
230
577260
3000
Wiedzieliście, że to był podstęp?
09:44
(Honk)
231
584260
2000
(Dźwięk klaksonu)
09:46
Now who's ready to go on this trip.
232
586260
3000
Kto ma ochotę udać się w podróż?
09:49
(Applause)
233
589260
2000
(Brawa)
09:51
(Laughter)
234
591260
2000
(Śmiech)
09:53
I think I might have actually heard more hands.
235
593260
3000
Jest chyba więcej chętnych.
09:56
All right.
236
596260
2000
W porządku.
09:58
Now in fact,
237
598260
2000
Tak naprawdę
10:00
you had objectively more information
238
600260
2000
więcej informacji
10:02
the first time around than the second time around,
239
602260
2000
otrzymaliście za pierwszym razem.
10:04
but I would venture to guess
240
604260
2000
Natomiast drugim razem
10:06
that you felt that it was more real the second time around.
241
606260
4000
informacje były bardziej konkretne.
10:10
Because the pictures made it feel
242
610260
2000
Zdjęcia sprawiły, że oferta
10:12
more real to you.
243
612260
2000
stała się bardziej realna.
10:14
Which brings me to the second technique
244
614260
2000
Sprowadza mnie to do drugiej metody
10:16
for handling the choice overload problem,
245
616260
2000
radzenia sobie z nadmiarem wyboru,
10:18
which is concretization.
246
618260
2000
czyli do konkretyzacji.
10:20
That in order for people to understand
247
620260
2000
Abyśmy byli w stanie
10:22
the differences between the choices,
248
622260
2000
rozróżnić poszczególne pozycje,
10:24
they have to be able to understand
249
624260
2000
musimy zrozumieć
10:26
the consequences associated with each choice,
250
626260
3000
konsekwencje wyboru każdej z nich
10:29
and that the consequences need to be felt
251
629260
3000
i poczuć je na własnej skórze.
10:32
in a vivid sort of way, in a very concrete way.
252
632260
4000
i poczuć je na własnej skórze.
10:36
Why do people spend an average of 15 to 30 percent more
253
636260
3000
Dlaczego płacąc kartą wydajemy średnio
10:39
when they use an ATM card or a credit card
254
639260
2000
15 do 30% więcej
10:41
as opposed to cash?
255
641260
2000
niż gdy płacimy gotówką?
10:43
Because it doesn't feel like real money.
256
643260
2000
Bo o karcie nie myślimy
10:45
And it turns out
257
645260
2000
jak o prawdziwych pieniądzach.
10:47
that making it feel more concrete
258
647260
2000
Uzmysłowienie tej zależności
10:49
can actually be a very positive tool
259
649260
2000
Uzmysłowienie tej zależności
10:51
to use in getting people to save more.
260
651260
2000
może przekonać
10:53
So a study that I did with Shlomo Benartzi
261
653260
2000
do większych oszczędności.
10:55
and Alessandro Previtero,
262
655260
2000
Przyglądaliśmy się z Sholmo Benartzi
10:57
we did a study with people at ING --
263
657260
4000
i Alessandro Previtero,
11:01
employees that are all working at ING --
264
661260
3000
pracownikom ING
11:04
and now these people were all in a session
265
664260
2000
podczas zapisów
11:06
where they're doing enrollment for their 401(k) plan.
266
666260
3000
do planu emerytalnego 401(k).
11:09
And during that session,
267
669260
2000
Było to zwyczajne
11:11
we kept the session exactly the way it used to be,
268
671260
2000
tego typu spotkanie,
11:13
but we added one little thing.
269
673260
3000
z jednym wyjątkiem.
11:16
The one little thing we added
270
676260
3000
Poprosiliśmy obecnych,
11:19
was we asked people
271
679260
2000
aby pomyśleli o przyjemnościach,
11:21
to just think about all the positive things that would happen in your life
272
681260
3000
na które będzie ich stać,
11:24
if you saved more.
273
684260
2000
jeśli więcej zaoszczędzą.
11:26
By doing that simple thing,
274
686260
3000
Dzięki tej prostej sugestii,
11:29
there was an increase in enrollment by 20 percent
275
689260
3000
zapisy do planu wzrosły o 20%,
11:32
and there was an increase in the amount of people willing to save
276
692260
3000
a liczba chętnych do odkładania na konto
11:35
or the amount that they were willing to put down into their savings account
277
695260
3000
oraz suma, jaką zdecydowano się odkładać
11:38
by four percent.
278
698260
2000
wzrosły o 4%.
11:40
The third technique: Categorization.
279
700260
3000
Trzecia metoda to kategoryzacja.
11:43
We can handle more categories
280
703260
3000
Lepiej radzimy sobie z większą liczbą
11:46
than we can handle choices.
281
706260
2000
kategorii niż opcji.
11:48
So for example,
282
708260
2000
Przeprowadzliliśmy badanie
11:50
here's a study we did in a magazine aisle.
283
710260
2000
w dziale z czasopismami.
11:52
It turns out that in Wegmans grocery stores
284
712260
2000
Okazuje się, że na całym
11:54
up and down the northeast corridor,
285
714260
2000
wschodnim wybrzeżu,
11:56
the magazine aisles range anywhere
286
716260
2000
sklep Wegman oferuje
11:58
from 331 different kinds of magazines
287
718260
2000
od 331 do 664 różnych czasopism.
12:00
all the way up to 664.
288
720260
3000
od 331 do 664 różnych czasopism.
12:03
But you know what?
289
723260
2000
Ale wiecie co?
12:05
If I show you 600 magazines
290
725260
2000
Gdybym pokazała wam
12:07
and I divide them up into 10 categories,
291
727260
3000
600 czasopism,
12:10
versus I show you 400 magazines
292
730260
2000
podzielonych na 10 kategorii
12:12
and divide them up into 20 categories,
293
732260
3000
oraz 400 czasopism
12:15
you believe that I have given you
294
735260
2000
podzielonych na 20 kategorii,
12:17
more choice and a better choosing experience
295
737260
2000
uznalibyście, że oferta jest większa,
12:19
if I gave you the 400
296
739260
2000
a wybór łatwiejszy,
12:21
than if I gave you the 600.
297
741260
2000
w drugim przypadku.
12:23
Because the categories tell me how to tell them apart.
298
743260
3000
Kategoryzacja ułatwia odróżnianie.
12:28
Here are two different jewelry displays.
299
748260
3000
Oto dwie sklepowe wystawy biżuterii.
12:31
One is called "Jazz" and the other one is called "Swing."
300
751260
3000
Jedna nazywa się „Jazz”, druga „Swing”.
12:34
If you think the display on the left is Swing
301
754260
3000
Jeśli zgadzacie się, że ta po lewej to Swing,
12:37
and the display on the right is Jazz,
302
757260
3000
a ta po prawej to Jazz,
12:40
clap your hands.
303
760260
2000
bijcie brawo.
12:42
(Light Clapping)
304
762260
2000
(Pojedyncze brawa)
12:44
Okay, there's some.
305
764260
2000
Niektórzy się zgadzają.
12:46
If you think the one on the left is Jazz and the one on the right is Swing,
306
766260
2000
Bijcie brawo, jeśli uważacie,
12:48
clap your hands.
307
768260
2000
że jest odwrotnie.
12:50
Okay, a bit more.
308
770260
2000
Tak myśli was więcej.
12:52
Now it turns out you're right.
309
772260
2000
Macie rację.
12:54
The one on the left is Jazz and the one on the right is Swing,
310
774260
2000
Ta z lewej to Jazz a z prawej to Swing.
12:56
but you know what?
311
776260
2000
Ale wiecie co?
12:58
This is a highly useless categorization scheme.
312
778260
3000
Ten podział nie ma sensu.
13:01
(Laughter)
313
781260
2000
(Śmiech)
13:03
The categories need to say something
314
783260
3000
Kategorie mają być czytelne dla wybierającego,
13:06
to the chooser, not the choice-maker.
315
786260
3000
nie dla tego co wprowadził podział.
13:09
And you often see that problem
316
789260
2000
Problem ten często towarzyszy
13:11
when it comes down to those long lists of all these funds.
317
791260
3000
długim listom funduszy inwestycyjnych.
13:14
Who are they actually supposed to be informing?
318
794260
4000
Dla kogo mają być zrozumiałe?
13:18
My fourth technique: Condition for complexity.
319
798260
3000
4. metoda to ustalenie stopnia trudności.
13:21
It turns out we can actually
320
801260
2000
Okazuje się, że z drobną pomocą,
13:23
handle a lot more information than we think we can,
321
803260
2000
z nawałem informacji
13:25
we've just got to take it a little easier.
322
805260
2000
radzimy sobie lepiej, niż myślimy.
13:27
We have to gradually increase the complexity.
323
807260
3000
Złożoność informacji należy stopniować.
13:30
I'm going to show you one example of what I'm talking about.
324
810260
3000
Wyjaśnię to na przykładzie
13:33
Let's take a very, very complicated decision:
325
813260
2000
podjęcia bardzo trudnej decyzji
13:35
buying a car.
326
815260
2000
o zakupie samochodu.
13:37
Here's a German car manufacturer
327
817260
2000
Niemiecka marka oferuje
13:39
that gives you the opportunity to completely custom make your car.
328
819260
3000
auta składane na zamówienie.
13:42
You've got to make 60 different decisions,
329
822260
2000
Aby skompletować samochód
13:44
completely make up your car.
330
824260
2000
należy podjąć 60 różnych decyzji,
13:46
Now these decisions vary
331
826260
2000
które różnią się od siebie
13:48
in the number of choices that they offer per decision.
332
828260
3000
liczbą możliwości wyboru.
13:51
Car colors, exterior car colors --
333
831260
2000
Kolor auta, kolor nadwozia:
13:53
I've got 56 choices.
334
833260
2000
56 możliwości wyboru.
13:55
Engines, gearshift -- four choices.
335
835260
3000
Silniki, dźwignia zmiany biegów: 4 możliwości.
13:58
So now what I'm going to do
336
838260
2000
Ułożę kolejność
14:00
is I'm going to vary the order in which these decisions appear.
337
840260
3000
podejmowania decyzji tak,
14:03
So half of the customers
338
843260
2000
by połowa klientów zaczęła od
14:05
are going to go from high choice, 56 car colors,
339
845260
2000
najtrudniejszej (56 kolorów aut),
14:07
to low choice, four gearshifts.
340
847260
3000
a skończyła na najłatwiejszej (4 dźwignie biegu).
14:10
The other half of the customers
341
850260
2000
Druga połowa będzie wybierać
14:12
are going to go from low choice, four gearshifts,
342
852260
2000
w odwrotnej kolejności,
14:14
to 56 car colors, high choice.
343
854260
3000
zacznie od 4 dźwigni biegu,
14:17
What am I going to look at?
344
857260
2000
skończy na 56 kolorach aut.
14:19
How engaged you are.
345
859260
2000
Zbadam zaangażowanie.
14:21
If you keep hitting the default button per decision,
346
861260
3000
Jeśli klient ciągle wybiera opcję standardową,
14:24
that means you're getting overwhelmed,
347
864260
2000
znaczy, że jest wyczerpany
14:26
that means I'm losing you.
348
866260
2000
i traci zainteresowanie.
14:28
What you find
349
868260
2000
Ci, którzy zaczęli wybór
14:30
is the people who go from high choice to low choice,
350
870260
2000
od najtrudniejszej decyzji,
14:32
they're hitting that default button over and over and over again.
351
872260
3000
ciągle wybierali opcję standardową.
14:35
We're losing them.
352
875260
2000
Stracili zainteresowanie.
14:37
They go from low choice to high choice,
353
877260
2000
Ci, którzy zaczęli od najłatwiejszej decyzji, jakoś sobie poradzili.
14:39
they're hanging in there.
354
879260
2000
Ci, którzy zaczęli od najłatwiejszej decyzji, jakoś sobie poradzili.
14:41
It's the same information. It's the same number of choices.
355
881260
3000
Mieli te same warianty wyboru.
14:44
The only thing that I have done
356
884260
2000
Jedyna różnica tkwi
14:46
is I have varied the order
357
886260
2000
w zmianie kolejności
14:48
in which that information is presented.
358
888260
2000
prezentowanych informacji.
14:50
If I start you off easy,
359
890260
2000
Łatwy początek
14:52
I learn how to choose.
360
892260
2000
przygotowuje do dalszych wyborów.
14:54
Even though choosing gearshift
361
894260
3000
Wybór dźwigni skrzyni biegów ułatwia
14:57
doesn't tell me anything about my preferences for interior decor,
362
897260
3000
dalsze podejmowanie decyzji, mimo że
15:00
it still prepares me for how to choose.
363
900260
3000
ma niewiele wspólnego z urządzaniem wnętrza auta.
15:03
It also gets me excited about this big product that I'm putting together,
364
903260
3000
Pozwala cieszyć się składanym produktem,
15:06
so I'm more willing to be motivated
365
906260
2000
i motywuje do dalszego zaangażowania.
15:08
to be engaged.
366
908260
2000
i motywuje do dalszego zaangażowania.
15:10
So let me recap.
367
910260
2000
Teraz podsumuję.
15:12
I have talked about four techniques
368
912260
3000
Mówiłam o 4 metodach
15:15
for mitigating the problem of choice overload --
369
915260
3000
łagodzenia problemu nadmiaru możliwości.
15:18
cut -- get rid of the extraneous alternatives;
370
918260
3000
Tnij, pozbądź się zbędnego asortymentu;
15:21
concretize -- make it real;
371
921260
3000
skonkretyzuj, uczyń prawdziwym;
15:24
categorize -- we can handle more categories, less choices;
372
924260
4000
skategoryzuj, bo łatwiej radzimy sobie z większą ilością kategorii niż opcji;
15:28
condition for complexity.
373
928260
3000
ustal stopień skomplikowania.
15:31
All of these techniques that I'm describing to you today
374
931260
3000
Użycie tych metod
15:34
are designed to help you manage your choices --
375
934260
3000
ułatwi dokonywanie wyboru,
15:37
better for you, you can use them on yourself,
376
937260
3000
tobie i twoim klientom.
15:40
better for the people that you are serving.
377
940260
2000
tobie i twoim klientom.
15:42
Because I believe that the key
378
942260
2000
Uważam, że kluczem
15:44
to getting the most from choice
379
944260
2000
do dokonywania właściwego wyboru
15:46
is to be choosy about choosing.
380
946260
3000
jest bycie wybrednym.
15:49
And the more we're able to be choosy about choosing
381
949260
2000
Im bardziej jesteśmy wybredni,
15:51
the better we will be able
382
951260
2000
Im bardziej jesteśmy wybredni,
15:53
to practice the art of choosing.
383
953260
2000
tym łatwiej nam wybierać.
15:55
Thank you very much.
384
955260
2000
Dziękuję badzo.
15:57
(Applause)
385
957260
2000
(Brawa)
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7