How to save a language from extinction | Daniel Bögre Udell

Translator: Panitan Suvannaroj Reviewer: Alice Coe

Languages don't just die naturally.

ภาษาไม่ได้ตายไปโดยธรรมชาติ

People abandon mother tongues, because they're forced to.

ผู้คนละทิ้งภาษาแม่ของตน เพราะเขาถูกบังคับให้ทำ

Often, the pressure is political.

และบ่อยครั้ง เพราะแรงกดดันทางการเมือง

In 1892,

ในปี 1892

the US Army general Richard Henry Pratt

นายพลของกองทัพบกสหรัฐ ริชาร์ด เฮนรี่ แพรท์

argued that killing indigenous cultures

บอกว่า การทำลายวัฒนธรรมพื้นเมือง

was the only alternative to killing indigenous people.

เป็นทางเลือกเดียวในการทำลายคนพื้นเมือง

"Kill the Indian," he said, "but save the man."

"ฆ่าพวกอินเดียน" เขากล่าว "แต่รักษาคนเอาไว้"

And until 1978, the government did just that,

และในปี 1978 รัฐบาลสหรัฐก็ทำอย่างนั้น

removing indigenous children from their families

โดยนำเด็กพื้นเมืองไปจากครอบครัวของพวกเขา

and forcing them into boarding schools where they were given English names

และบังคับให้เรียนในโรงเรียนประจำ ซึ่งพวกเขาได้รับชื่อภาษาอังกฤษ

and punished for speaking their languages.

และถูกลงโทษหากพูดภาษาของพวกเขา

Assimilation was a complement to genocide.

การดูดกลืนทางวัฒนธรรม คือ คำพูดที่สวยหรูของการฆ่าล้างเผ่าพันธุ์

Seven thousand languages are alive today,

มีเจ็ดพันภาษาที่ยังไม่ตายในตอนนี้

but few are recognized by their own governments

แต่มีเพียงส่วนน้อยที่ได้รับ การยอมรับจากรัฐบาล

or supported online.

หรือใช้ในโลกออนไลน์

So for people from the vast majority of cultures,

ดังนั้น สำหรับคนในวัฒนธรรมส่วนใหญ่แล้ว

globalization remains profoundly alienating.

โลกาภิวัฒน์ก็คือการแบ่งแยก

It means giving up your language for someone else's.

มันหมายถึงการยกเลิกการใช้ภาษาของคุณ เพื่อใช้ภาษาของคนอื่น

And if nothing changes,

และถ้าไม่เปลี่ยนแปลง

as many as 3,000 languages could disappear in 80 years.

จะมีมากถึง 3,000 ภาษา ที่จะหายไปภายใน 80 ปี

But things are changing.

แต่มันมีการเปลี่ยนแปลง

Around the world,

ทั่วทุกที่ในโลก

people are reviving ancestral languages

ผู้คนกำลังฟื้นฟูภาษาของบรรพบุรุษ

and rebuilding their cultures.

และสร้างวัฒนธรรมของเขาขึ้นมาใหม่

As far as we know,

และตามที่เราทราบ

language reclamation began in the 1800s when, at a time of rising antisemitism,

การเรียกคืนภาษาเริ่มต้นในศตวรรษที่ 1800 ซึ่งเป็นช่วงการเริ่มต่อต้านชาวยิว

Jewish communities looked to their ancestral language, Hebrew,

ชุมชนชาวยิวมองที่ภาษาบรรพบุรุษของพวกขา นั่นคือ ภาษาฮีบรู

as a means of cultural revival.

ว่าเป็นส่วนหนึ่งของการนำวัฒนธรรมกลับคืนมา

And though it had been dormant for over 1,000 years,

และ ถึงแม้ภาษาฮีบรูจะไม่ถูกใช้มานับพันปี

it was well preserved in books of Jewish religion and philosophy.

มันก็ถูกเก็บรักษาไว้อย่างดีในหนังสือศาสนา และปรัชญาของชาวยิว

So Jewish activists studied and taught it to their children,

ดังนั้น ชาวยิวจึงเริ่มเรียน และสอนภาษายิวให้แก่ลูกหลานของเขา

raising the first native speakers in nearly 100 generations.

เพื่อสร้างคนพูดภาษาท้องถิ่นกลุ่มแรก ในรอบกว่าร้อยช่วงอายุคน

Today, it's the mother tongue of five million Jews.

วันนี้ ภาษาฮีบรูเป็นภาษาแม่ ของชาวยิว 5 ล้านคน

And at least for me,

และอย่างน้อยสำหรับผม

an assimilated English-speaking member of the Jewish diaspora,

สมาชิกชาวยิวผลัดถิ่นที่ซึมซับภาษาอังกฤษ

a pillar of cultural sovereignty.

เสาหลักของเอกราชทางวัฒนธรรม

Two thousand years later,

สองพันปีต่อมา

we're still here.

พวกเรายังอยู่ที่นี้

Now, until recently,

และจนถึงปัจจุบัน

Hebrew's reawakening was an anomaly.

การฟื้นคืนของภาษาฮีบรูเป็นเรื่องที่ผิดปกติ

Few languages are as well preserved as ours was,

มีไม่กี่ภาษาที่ยังคงรักษาไว้ได้ เหมือนภาษาของเรา

and the creation of Israel,

และการเริ่มต้นของประเทศอิสราเอล

the first Jewish state in over 1,000 years,

รัฐแรกของชาวยิวในรอบเกินกว่า 1,000 ปี

provided a space for Hebrew's daily use.

ได้ให้พื้นที่สำหรับการใช้ภาษาฮีบรู ในชีวิตประจำวัน

In other words, most cultures just weren't given a chance.

อีกนัยหนึ่ง หลายวัฒนธรรม ไม่ได้มีโอกาสอย่างนี้

(Video) Good evening, I'm Elizabeth

(วิดีโอ) สวัสดี ฉันชื่อ เอลิซาเบธ

and I live in Cornwall.

และฉันอาศัยในรัฐคอร์นวอล

That was Cornish,

นั่นคือชาวภาษาคอร์นิช

the ancestral language of Cornwall,

ซึ่งเป็นภาษาดั้งเดิมของคอร์นวอล

which today is technically a county in southern England.

ซึ่งในวันนี้ โดยทางเทคนิคแล้ว เป็นเมืองหนึ่งในตอนใต้ของอังกฤษ

In the 1900s, Cornish activists fought for their culture.

ในศตวรรษที่ 1900 นักเคลื่อนไหวชาวคอร์นิช ได้ต่อสู้เพื่อวัฒนธรรมของเขา

The language had been dormant for over 100 years,

ภาษาที่ไม่ถูกใช้มาเกินกว่า 100 ปี

but they used old books and plays to teach it to their children.

แต่พวกเขาใช้หนังสือเก่า และละคร เพื่อสอนลูกหลานของพวกเขา

However, this new generation of Cornish speakers

อย่างไรก็ตาม คนรุ่นใหม่ที่พูดภาษาคอร์นิช

was scattered across Cornwall

อาศัยกระจัดกระจายไปทั่วคอร์นวอล

and unable to use the language freely.

และไม่สามารถใช้ภาษาได้อย่างเสรี

By the 1990s, Cornish had reawakened,

ในทศวรรษที่ 1990 ภาษาคอร์นิชได้ฟื้นขึ้น

but it wasn't thriving.

แต่ก็ไม่ได้เจริญรุ่งเรืองขึ้น

Then, in the early 2000s, Cornish speakers found one another online

ต่อมา ในช่วงต้นศตวรรษที่ 2000 คนพูดคอร์นิชได้พบกันในโลกออนไลน์

and leveraged digital spaces to speak on a daily basis.

และใช้พื้นที่ดิจิตอลในการพูดคอร์นิช ในชีวิตประจำวัน

From there, they organized weekly or monthly events

จากจุดนั้น พวกเขาได้จัดงานประจำสัปดาห์ และประจำเดือน

where they could gather and speak in public.

ที่พวกเขาสามารถรวมกัน และพูดคอร์นิชในพื้นที่สาธารณะ

Today, some schools teach Cornish.

ในวันนี้ บางโรงเรียนได้มีการสอนภาษาคอร์นิช

There are Cornish language signs,

มีสัญลักษณ์ในภาษาคอร์นิช

ice-cream commercials,

โฆษณาไอศกรีม

Wikipedia, and even memes.

วิกิพีเดีย และแม้กระทั่ง มุกตกลงในอินเตอร์เน็ต

(Laughter)

(หัวเราะ)

(Laughter)

(หัวเราะ)

And with their language once again intact,

และเมื่อภาษาของเขาสมบูรณ์ขึ้นอีกครั้ง

the people of Cornwall have secured recognition

ชาวคอร์นวอลก็ได้รับการยอมรับ

as a Celtic nation alongside Ireland, Scotland and Wales.

ในฐานะชาวเซลติก เช่นเดียวกับ ชาวไอร์แลนด์ สก๊อตแลนด์ และเวลส์

They stared down centuries of forced assimilation

พวกเขามองไปที่อดีตของการบังคับ การดูดกลืนทางวัฒนธรรม

and said, "We're not a county in England.

และพูดว่า "เราไม่ใช่เมืองของอังกฤษ"

We're a people in our own right.

เราเป็นประชาชนที่มีสิทธิของเราเอง

And we're still here."

และเรายังอยู่ที่นี่"

And they're not the only ones.

และพวกเขาไม่ใช่คนกลุ่มเดียว

The Tunica-Biloxi tribe of Louisiana is reviving their ancestral language.

ชนเผ่าทูนิกา-บิลอกซิ ในลุยเซียน่าก็กำลัง พื้นฟูภาษาของบรรพบุรุษ

(Video) My name is Teyanna.

(วิดีโอ) ฉันชื่อทียานนา

My friends, they call me "Quiet Storm."

เพื่อนเรียกฉันว่า "พายุที่เงียบสงัด"

It started in the 1980s,

มันเริ่มต้นในทศวรรษที่ 1980

when Donna Pierite and her family

เมื่อ ดอนน่า พีเออร์ริท และครอบครัว

started taking trips to Baton Rouge and New Orleans

เริ่มเดินทางไปที่ บาทอน รัฟ และนิว ออร์ลีน

to photocopy old dictionaries stored away in university archives.

เพื่อถ่ายสำเนาพจนานุกรมเก่าที่เก็บไว้ ในห้องสมุดของมหาวิทยาลัย

The goal was to study Tunica

โดยมีจุดมุ่งหมายเพื่อศึกษาภาษาทูนิกา

and teach it to the children and share it with the community.

และสอนมันให้แก่เด็ก ๆ รวมทั้งเผยแพร่ภายในชุมชน

Today, they're leading a Tunica renaissance.

วันนี้ พวกเขาเป็นผู้นำในการฟื้นฟู วัฒนธรรมทูนิกา

Since 2014, there are nearly 100 speakers in language immersion classes,

นับตั้งแต่ปี 2014 เกือบ 100 คนเข้าร่วม การศึกษาภาษาอย่างตั้งใจ

and according to a 2017 census,

และตามการสำรวจในปี 2017

32 new fluent speakers,

มีคนที่พูดภาษาทูนิกา ได้อย่างคล่องแคล่วถึง 32 คน

some of whom, like Donna's daughter Elisabeth,

บางคน อย่างดอนน่าลูกสาวของเอลิซาเบธ

are teaching Tunica to their children.

กำลังสอนภาษาทูนิกาใ้ห้แก่ลูกหลานของเขา

These new speakers are creating content,

คนที่พูดภาษาที่เพิ่มขึ้นนี้กำลังทำบทความ

Facebook videos and also memes.

วิดีโอเฟซบุ๊ค และแม้กระทั่ง มุกตลกบนอินเตอร์เน็ต

(Laughter)

(หัวเราะ)

(Laughter)

(หัวเราะ)

(Laughter)

(หัวเราะ)

And the more they publish,

และยิ่งใช้กันมากเท่าไหร่

the more they inspire other Tunica people to get involved.

ก็เป็นแรงบรรดาลใจให้ชาวทูนิกาอื่นๆ ให้มามีส่วนร่วมเท่านั้น

Recently, a tribal member living in Texas wrote Elisabeth on Facebook,

เร็วๆ นี้ สมาชิกชนเผ่าที่อาศัยในรัฐเท็กซัส เขียนถึงเอลิซาเบธทางเฟซบุ๊ก

asking how to say "bless these lands."

ถามว่าเขียนคำว่า "โปรดอวยพรแก่แผ่นดินนี้" อย่างไร

It was for a yard sign,

เพื่อเขาจะได้ใช้เป็นป้ายที่สนาม

so she could show her neighbors that her culture is alive

เพื่อแสดงให้เพื่อนบ้านเห็นว่า วัฒนธรรมของเธอยังมีอยู่

and thriving today.

และยังรุ่งเรืองในปัจจุบัน

Now, Hebrew, Cornish and Tunica

ปัจจุบัน ภาษาฮีบรู คอร์นิช และทูนิกา

are just three examples from a groundswell of language activism on every continent.

เป็นเพียงแค่ 3 ตัวอย่างของคลื่นใต้น้ำ ของการเคลื่อนไหวทางภาษาในทุกทวีป

And whether they're Jèrriais speakers from the Channel Isles,

และแม้ว่าพวกเขาเป็นคนพูดภาษาเจอร์เรียล ที่มาจากหมู่เกาะแชนเนล

or Kenyan sign language speakers from Nairobi,

หรือคนพูดภาษาของชาวเคนยาจากไนโรบี

all communities working to preserve or reclaim a language

ทุกชุมชนที่ทำงานเพื่อรักษา และฟื้นฟูภาษา

have one thing in common: media,

มีสิ่งหนึ่งที่เหมือนกันคือ สื่อ

so their language can be shared and taught.

เพื่อว่าภาษาของพวกเขาจะถูกเผยแพร่และถูกสอน

And as the internet grows,

และเช่นเดียวกับการเติบโตของอินเตอร์เน็ต

expanding media access and creation,

การขยายการเข้าถึงสื่อ และความคิดสร้างสรรค์

preserving and reclaiming ancestral languages

การรักษาและฟื้นฟูภาษาของบรรพบุรุษ

is now more possible than ever.

เป็นสิ่งที่เป็นไปได้มากกว่าเดิม

So what are your ancestral languages?

แล้วภาษาของบรรพบุรุษคุณคือภาษาอะไร ?

Mine are Hebrew, Yiddish, Hungarian and Scottish Gaelic,

ของผมคือ ฮีบรู, ยิดดิช, ฮังกาเรียน และสก๊อตติช แกลิค

even though I was raised in English.

แม้ผมจะเติบโตโดยใช้ภาษาอังกฤษ

And luckily for me, each of these languages is available online.

และเป็นโชคดีของผม ที่ภาษาเหล่านั้น มีใช้ในโลกออนไลน์

Hebrew in particular -- it came installed on my iPhone,

โดยเฉพาะภาษาฮีบรู มันถูกจัดเก็บในไอโฟนของผม

it's supported by Google Translate,

มันมีการแปลโดยกูเกิ้ล

it even has autocorrect.

แม้กระทั่งการแก้คำผิดอัตโนมัติ

And while your language may not be as widely supported,

และ ในขณะที่ภาษาของคุณอาจไม่ได้รับ การสนับสนุนในวงกว้าง

I encourage you to investigate,

ผมขอกระตุ้ันให้คุณลองตรวจสอบดู

because chances are, someone, somewhere, has started getting it online.

เพราะมีโอกาสที่ บางคน ในบางที่ อาจเริ่มใช้มันในออลไลน์

Reclaiming your language and embracing your culture

การเรียกคืนภาษาของคุณ และ หวงแหนวัฒนธรรมของคุณไว้

is a powerful way to be yourself in the age of globalization,

เป็นวิธีการที่ทรงพลังในการเป็นตัวของตัวเอง ในยุคโลกาภิวัฒน์

because as I recently learned to say in Hebrew,

เพราะ ผมพึ่งได้เรียนที่จะพูดในภาษาฮีบรูว่า

"'nḥnw 'dyyn k'n" --

(ภาษาฮีบรู)

we're still here.

พวกเรายังอยู่ที่นี่

Thank you.

ขอบคุณ

(Applause)

(เสียงปรบมือ)