Use art to turn the world inside out | JR

Translator: Unnawut Leepaisalsuwanna Reviewer: Sritala Dhanasarnsombut

Two weeks ago I was in my studio in Paris,

สองอาทิตย์ก่อน ผมอยู่ที่สตูดิโอของผมในปารีส

and the phone rang and I heard,

และเสียงโทรศัพท์ผมดังขึ้น เสียงที่ออกมาบอกว่าผมว่า

"Hey, JR,

"สวัสดี เจอาร์

you won the TED Prize 2011.

คุณได้รับรางวัล TED Prize 2011 นะ

You have to make a wish to save the world."

คุณสามารถขออะไรก็ได้อย่างหนึ่ง เพื่อรักษาโลกนี้เอาไว้"

I was lost.

ผมถึงกับเอ๋อเลย

I mean, I can't save the world. Nobody can.

ผมจะรักษาโลกนี้ไว้ได้ยังไง ไม่มีใครทำได้หรอก

The world is fucked up.

โลกนี้มันเละตุ้มเป๊ะไปแล้ว

Come on, you have dictators ruling the world,

ลองนึกดูสิ เรามีเผด็จการพยามจะครองโลก

population is growing by millions,

ประชากรเพิ่มขึ้นเป็นล้านๆคน

there's no more fish in the sea,

ในทะเลก็ไม่มีปลาเหลือ

the North Pole is melting

น้ำแข็งขั้วโลกก็กำลังละลาย

and as the last TED Prize winner said,

และผู้รับรางวัล TED Prize เมื่อปีที่แล้วก็ยังบอกว่า

we're all becoming fat.

พวกเราทุกคนกำลังเป็นโรคอ้วน

(Laughter)

(เสียงหัวเราะ)

Except maybe French people.

แต่อาจจะยกเว้นคนฝรั่งเศสไว้ได้นะ

Whatever.

ช่างมันเถอะ

So I called back

ผมก็เลยโทรกลับไป

and I told her,

แล้วบอกว่า

"Look, Amy,

"เอมี่ ฟังนะ

tell the TED guys I just won't show up.

บอกคนที่จัดงาน TED ว่า ผมจะไม่ไปรับรางวัลนะ

I can't do anything to save the world."

ผมกู้โลกนี้ไว้ไม่ได้หรอก"

She said, "Hey, JR,

เธอบอกผมว่า "เจอาร์...

your wish is not to save the world, but to change the world."

คุณไม่ต้องกู้โลกใบนี้ แค่เปลี่ยนมันก็พอ"

"Oh, all right."

"อ้าวหรอ ถ้างั้นก็โอเคนะ"

(Laughter)

(เสียงหัวเราะ)

"That's cool."

"มันคงเจ๋งดี"

I mean, technology, politics, business

ผมคิดว่าเทคโนโลยี การเมือง ธุรกิจ

do change the world --

มันเปลี่ยนแปลงโลกได้นะ

not always in a good way, but they do.

อาจจะไม่ใช่ทางที่ดี แต่มันก็เปลี่ยนโลก

What about art?

แล้วศิลปะล่ะ?

Could art change the world?

ศิลปะ จะเปลี่ยนโลกได้ไหม?

I started when I was 15 years old.

ผมเริ่มต้นเมื่อตอนอายุ 15 ขวบ

And at that time, I was not thinking about changing the world.

ในตอนนั้น ผมไม่ได้คิดจะเปลี่ยนแปลงโลกหรอก

I was doing graffiti --

ผมก็แค่ทำกราฟิตี้ของผมเรื่อยไป

writing my name everywhere,

เขียนชื่อผมไปซะทุกที่

using the city as a canvas.

ใช้เมืองทั้งเมืองเสมือนผ้าใบ

I was going in the tunnels of Paris,

ผมมุดอุโมงค์ปารีส

on the rooftops with my friends.

หรือไปบนดาดฟ้ากับเพื่อน

Each trip was an excursion,

แต่ละทริปเป็นเหมือนการท่องเที่ยว

was an adventure.

มันเป็นการผจญภัย

It was like leaving our mark on society,

มันเป็นเหมือนการทิ้งสัญลักษณ์ไว้บนสังคม

to say, "I was here," on the top of a building.

เพื่อบอกว่า "ฉันมาที่นี่แล้ว" บนดาดฟ้าของตึก

So when I found a cheap camera on the subway,

ผมไปเจอกล้องราคาถูกๆตัวหนึ่งบนรถไฟใต้ดิน

I started documenting those adventures with my friends

ผมก็เลยเริ่มบันทึกการผจญภัยของผมกับแก๊งเพื่อน

and gave them back as photocopies --

แล้วอัดรูปมาแจกเพื่อนๆของผม

really small photos just that size.

เป็นรูปเล็กๆ แค่นี้เอง

That's how, at 17 years old,

พอผมอายุ 17 ปี

I started pasting them.

ผมก็เริ่มแปะมัน

And I did my first "expo de rue,"

และผมก็ได้ทำ เอ็กซ์โป เดอ รูห์

which means sidewalk gallery.

ซึ่งแปลว่า นิทรรศการข้างถนน

And I framed it with color

และผมก็จะตีกรอบรูปด้วยสี

so you would not confuse it with advertising.

คุณจะได้ไม่สับสนมันกับโฆษณาต่างๆ

I mean, the city's the best gallery I could imagine.

มันเป็นนิทรรศการภาพที่ดีที่สุดในเมืองที่ผมพอจะนึกได้เลย

I would never have to make a book and then present it to a gallery

ผมไม่จำเป็นต้องจัดทำหนังสือ แล้วส่งให้หอศิลป์ต่างๆ

and let them decide

และให้เขาตัดสินใจ

if my work was nice enough to show it to people.

ว่างานของผมดีพอที่จะแสดงให้คนอื่นดูหรือเปล่า

I would control it directly with the public

คนทั่วไปเป็นคนตัดสินใจดูมันเอง

in the streets.

บนท้องถนนนี่แหละ

So that's Paris.

และนั่นคือเรื่องของผมที่ปารีส

I would change --

ผมจะเปลี่ยนชื่อนิทรรศการ

depending on the places I would go --

ไปเรื่อยๆ

the title of the exhibition.

ตามสถานที่ที่ผมไป

That's on the Champs-Elysees.

อันนี้อยู่ที่ ฌ็องเซลิเซ่

I was quite proud of that one.

ผมภูมิใจงานชิ้นนี้มากนะ

Because I was just 18

เพราะผมเพิ่งจะอายุ 18 เอง

and I was just up there on the top of the Champs-Elysees.

และผมก็ไปอยู่บนยอดของ ฌ็องเซลิเซ่

Then when the photo left,

เมื่อรูปถูกปลดออก

the frame was still there.

กรอบผมก็ยังอยู่

(Laughter)

(เสียงหัวเราะ)

November 2005:

ในเดือนพฤศจิกายน ปี 2005

the streets are burning.

ถนนลุกเป็นไฟ

A large wave of riots

ผู้ก่อจลาจลจำนวนมหาศาล

had broken into the first projects of Paris.

กำลังก่อให้เกิดโกลาหลในปารีส

Everyone was glued to the TV,

ทุกคนจับจ้องอยู่ที่หน้าจอทีวี

watching disturbing, frightening images

มองภาพที่น่าวิตก และน่าเสียใจเป็นอย่างยิ่ง

taken from the edge of the neighborhood.

ภาพเหล่านี้ถูกถ่ายมาจากชาวบ้าน

I mean, these kids, without control,

โดยปราศจากการควบคุม เด็กเหล่านี้

throwing Molotov cocktails,

โยนระเบิดขวด

attacking the cops and the firemen,

โจมตีตำรวจและนักดับเพลิง

looting everything they could in the shops.

ขโมยทุกอย่างที่เห็นในร้านรวง

These were criminals, thugs, dangerous,

พวกนี้เป็นอาชญากร ขโมย เป็นบุคคลอันตราย

destroying their own environment.

ทำลายบ้านเมืองของตนเอง

And then I saw it -- could it be possible? --

ผมเลยคิดว่า มันเป็นไปได้ไหม

my photo on a wall

ที่รูปของผมบนกำแพง

revealed by a burning car --

ซึ่งถูกส่องสว่างโดยรถที่กำลังเผาไหม้

a pasting I'd done a year earlier --

เป็นรูปที่ผมแปะไว้ปีก่อน อย่างผิดกฎหมาย

an illegal one -- still there.

และยังคงอยู่ตรงนั้น

I mean, these were the faces of my friends.

นี่คือรูปโฉมหน้าของเพื่อนๆผม

I know those guys.

ผมรู้จักคนพวกนั้น

All of them are not angels,

พวกเขาไม่ใช่นางฟ้าหรือเทวดา

but they're not monsters either.

แต่พวกเขาก็ไม่ใช่ปีศาจร้ายเช่นกัน

So it was kind of weird to see

มันเป็นความรู้สึกแปลกๆที่จะได้เห็น

those images and those eyes stare back at me through a television.

รูปเหล่านั้น และสายตาของคนในรูป จ้องมองผมผ่านโทรทัศน์

So I went back there

ผมเลยกลับไปที่นั่น

with a 28 mm lens.

ด้วยกล้องเลนส์ 28 มม.

It was the only one I had at that time.

มันเป็นกล้องตัวเดียวที่ผมมีในตอนนั้น

But with that lens,

แต่ด้วยเลนส์นั้น

you have to be as close as 10 inches from the person.

คุณจะต้องอยู่ห่างจากตัวแบบได้แค่ 10 นิ้ว

So you can do it only with their trust.

ดังนั้น คุณจะถ่ายรูปได้ ก็ด้วยความเชื่อใจเท่านั้น

So I took full portraits of people from Le Bosquet.

ที่ เลอ โบสเก้ ผมถ่ายรูปใบหน้าคนมาสี่รูป

They were making scary faces

เป็นรูปคนกำลังทำหน้าตาน่ากลัว

to play the caricature of themselves.

เพื่อล้อเลียนตัวของพวกเขาเอง

And then I pasted huge posters everywhere

แล้วผมก็อัดรูปออกมาขนาดใหญ่ๆ แปะไปทุกที่

in the bourgeois area of Paris

ในชุมชนชนชั้นกลางของปารีส

with the name, age, even building number

พร้อมกับชื่อ อายุ แม้กระทั่งที่อยู่

of these guys.

ของคนในรูป

A year later,

หนึ่งปีต่อมา

the exhibition was displayed in front of the city hall of Paris.

นิทรรศการถูกจัดแสดงขึ้นหน้าศาลากลางของปารีส

And we go from thug images,

และเราก็ได้ถ่ายภาพ

who've been stolen and distorted by the media,

ของคนที่ถูกบิดเบือนโดยสื่อต่างๆ

who's now proudly taking over his own image.

ให้ได้ภาพที่เป็นตัวตนของเขาจริงๆ

That's where I realized

ตอนนั้นแหละที่ผมเข้าใจ

the power of paper and glue.

ถึงพลังของกระดาษและกาว

So could art change the world?

แล้วศิลปะเปลี่ยนโลกได้หรือยัง?

A year later,

ปีต่อมา

I was listening to all the noise

ผมได้ข่าวต่างๆนานา

about the Middle East conflict.

เกี่ยวกับความขัดแย้งในตะวันออกกลาง

I mean, at that time, trust me,

เชื่อผมสิ ในตอนนั้น

they were only referring to the Israeli and Palestinian conflict.

มันถูกเรียกว่า ความขัดแย้งระหว่างอิสราเอลและปาเลสไตน์ เท่านั้น

So with my friend Marco,

ผมกับเพื่อนของผม มาร์โก

we decided to go there

เลยตัดสินใจไปที่นั่น เพื่อหาคำตอบ

and see who are the real Palestinians and who are the real Israelis.

ว่าใครคือชาวปาไลสไตน์ ใครคือชาวอิสราเอล

Are they so different?

เขาแตกต่างกันแค่ไหนเชียว?

When we got there, we just went in the street,

เมื่อเราไปถึง เราก็ออกเดินตามท้องถนน

started talking with people everywhere,

คุยกับคนมากมาย

and we realized that things were a bit different

และเราก็เข้าใจว่าสิ่งต่างๆที่นี่

from the rhetoric we heard in the media.

มันไม่เหมือนกับที่เราได้ยินจากสื่อ

So we decided to take portraits

เราจึงถ่ายภาพคนเหล่านี้

of Palestinians and Israelis

ทั้งชาวปาเลสไตน์ และชาวอิสราเอล

doing the same jobs --

ที่ประกอบอาชีพเดียวกัน

taxi-driver, lawyer, cooks.

คนขับแท๊กซี่บ้าง นักกฎหมายบ้าง พ่อครัวบ้าง

Asked them to make a face as a sign of commitment.

โดยขอให้เขาทำหน้าตาที่จริงใจที่สุด ยังไงก็ได้

Not a smile -- that really doesn't tell

แต่ไม่เอารูปยิ้มนะ มันบอกอะไรไม่ได้เลย

about who you are and what you feel.

ว่าคุณเป็นใคร หรือคุณรู้สึกยังไง

They all accepted

พวกเขาทั้งหมดยินยอม

to be pasted next to the other.

ที่จะให้แปะรูปของเขาข้างๆรูปคนอื่น

I decided to paste

ผมตัดสินใจที่จะแปะ

in eight Israeli and Palestinian cities

ในเมืองของทั้งสองประเทศ อย่างละแปดเมือง

and on both sides of the wall.

บนกำแพงทั้งสองฝั่ง

We launched the biggest illegal art exhibition ever.

ในตอนนั้น เราได้เปิดตัวนิทรรศการผิดกฎหมายที่ใหญ่ที่สุดในโลก

We called the project Face 2 Face.

เราเรียกมันว่า โปรเจกต์ ตาต่อตา ฟันต่อฟัน

The experts said, "No way.

ผู้เชี่ยวชาญบอกว่า "ไม่มีทางหรอก

The people will not accept.

ชาวบ้านไม่ยอมแน่ๆ

The army will shoot you, and Hamas will kidnap you."

ทหารจะยิงคุณ และพวกฮามาสจะลักพาตัวคุณแน่ๆ"

We said, "Okay, let's try and push as far as we can."

เราเลยบอกว่า "โอเค ลองทำเท่าที่เราจะทำได้ดู"

I love the way that people will ask me,

ผมชอบเวลาที่คนถามผม

"How big will my photo be?"

"รูปผมจะใหญ่แค่ไหน?"

"It will be as big as your house."

"มันจะใหญ่เท่าบ้านคุณเลยล่ะ"

When we did the wall, we did the Palestinian side.

ตอนเราแปะรูปในฝั่งปาเลสไตน์

So we arrived with just our ladders

เรามีเพียงบันไดอันเดียว

and we realized that they were not high enough.

และเราก็เพิ่งจะรู้ว่า มันสูงไม่พอ

And so Palestinians guys say,

ชาวปาเลสไตน์แถวนั้นเลยบอกว่า

"Calm down. No wait. I'm going to find you a solution."

"ใจเย็นๆนะ เดี๋ยวผมช่วยคุณ"

So he went to the Church of Nativity

และเขาก็ไปที่โบสถ์

and brought back an old ladder

เอาบันไดเก่าๆมาอันหนึ่ง

that was so old that it could have seen Jesus being born.

มันเก่ามากจนอาจจะอยู่ทันตอนพระเยซูเกิดก็ได้

(Laughter)

(เสียงหัวเราะ)

We did Face 2 Face with only six friends,

เราทำโปรเจกต์ "ต่อหน้าต่อตา" นี้กับเพื่อนเพียงหกคน

two ladders, two brushes,

บันไดสองอัน แปรงสองด้าม

a rented car, a camera

รถเช่าหนึ่งคัน กล้องหนึ่งตัว

and 20,000 square feet of paper.

และกระดาษเกือบ 2,000 ตารางเมตร

We had all sorts of help

เราได้ความช่วยเหลือทุกรูปแบบ

from all walks of life.

จากทุกๆคน

Okay, for example, that's Palestine.

ลองยกตัวอย่างนะ นี่คือชาวปาเลสไตน์

We're in Ramallah right now.

เราอยู่ใน รามาลลาห์

We're pasting portraits --

เราแปะรูปของพวกเราอยู่

so both portraits in the streets in a crowded market.

รูปทั้งสอง ในตลาดที่ผู้คนเดินขวักไขว่

People come around us and start asking,

ผู้คนเดินมาถามเราว่า

"What are you doing here?"

"คุณกำลังทำอะไรกันอยู่?"

"Oh, we're actually doing an art project

"อ๋อ เรากำลังทำโปรเจกต์ศิลปะน่ะ

and we are pasting an Israeli and a Palestinian doing the same job.

เรากำลังแปะรูปชาวอิสราเอลและปาเลสไตน์ ทำอาชีพเดียวกัน

And those ones are actually two taxi-drivers."

นี่เป็นรูปของคนขับแท๊กซี่ทั้งสอง

And then there was always a silence.

แล้วการสนทนาก็ถูกกลืนด้วยความเงียบ

"You mean you're pasting an Israeli face --

"คุณกำลังแปะรูปชาวอิสราเอล

doing a face -- right here?"

ทำหน้าทำตา ตรงนี้เนี่ยนะ?"

"Well, yeah, yeah, that's part of the project."

"ก็ ประมาณนั้นแหละ"

And I would always leave that moment,

และผมก็จะปล่อยให้สถานการณ์เป็นแบบนั้น

and we would ask them,

และเราก็ถามเขาว่า

"So can you tell me who is who?"

"คุณช่วยบอกผมได้ไหม ใครเป็นใคร?"

And most of them couldn't say.

และคนส่วนใหญ่ก็บอกไม่ได้หรอกครับ

(Applause)

(เสียงปรบมือ)

We even pasted on Israeli military towers,

เราเคยแปะรูปบนหอตรวจการณ์ของทหารด้วยนะ

and nothing happened.

และก็ไม่มีอะไรเกิดขึ้น

When you paste an image, it's just paper and glue.

เวลาที่คุณแปะรูป มันก็เป็นแค่กระดาษกับกาว

People can tear it, tag on it, or even pee on it --

คุณสามารถฉีกมันทิ้ง ขีดฆ่า หรือฉี่รดมันก็ได้

some are a bit high for that, I agree --

อาจจะเว่อร์ไปนิดนึง เอาจริงๆ

but the people in the street,

แต่ผู้คนบนท้องถนนนั่นแหละ

they are the curator.

คือภัณฑารักษ์ให้รูปของผม

The rain and the wind will take them off anyway.

ฟ้าฝนและลมจะดึงภาพเหล่านี้ออกอยู่แล้ว

They are not meant to stay.

และเราก็ไม่ได้ตั้งใจให้มันอยู่ตลอดไป

But exactly four years after,

แต่สี่ปีต่อมา

the photos, most of them are still there.

รูปส่วนใหญ่ ก็ยังคงอยู่ที่เดิม

Face 2 Face demonstrated

โปรเจกต์ต่อหน้าต่อตานี้ แสดงให้เห็น

that what we thought impossible was possible --

ว่าสิ่งที่เราคิดว่าเป็นไปไม่ได้ ก็เป็นไปได้

and, you know what, even easy.

เอาจริงๆ เกิดขึ้นได้ง่ายๆด้วยสิ

We didn't push the limit;

เราไม่ได้บีบรั้งใคร

we just showed that they were further than anyone thought.

เราแค่แสดงให้เห็นว่า เราไปไกลกว่าที่ทุกคนคิด

In the Middle East, I experienced my work

ในตะวันออกกลาง ผมได้แสดงงานของผม

in places without [many] museums.

ในสถานที่ต่างๆ โดยไม่ต้องมีพิพิธภัณฑ์

So the reactions in the street

ผมว่างานเหล่านี้

were kind of interesting.

มันน่าสนใจดีนะ

So I decided to go further in this direction

ผมเลยเดินหน้าต่อ

and go in places where there were zero museums.

ไปยังที่ที่ไม่มีพิพิธภัณฑ์เลย

When you go in these developing societies,

เมื่อคุณไปยังสังคมที่กำลังพัฒนา

women are the pillars of their community,

ผู้หญิงเป็นส่วนสำคัญของชุมชน

but the men are still the ones holding the streets.

แต่กลับเป็นผู้ชายที่ยังยึดครองถนนเอาไว้

So we were inspired to create a project

เราเลยมีแรงบันดาลใจที่จะทำโปรเจกต์

where men will pay tribute to women

ที่ผู้ชาย จะสรรเสริญผู้หญิง

by posting their photos.

โดยการแปะรูปของพวกเธอ

I called that project Women Are Heroes.

ผมเรียกโปรเจกต์นี้ว่า ผู้หญิงคือฮีโร่

When I listened to all the stories

เมื่อผมรับฟังเรื่องราวต่างๆ

everywhere I went on the continents,

ทุกที่ที่ผมไปในทวีป

I couldn't always understand

ผมไม่สามารถเข้าใจถึงความขัดแย้ง

the complicated circumstances of their conflict.

ที่แสนจะซับซ้อนได้ทุกอัน

I just observed.

ผมได้แต่เฝ้ามอง

Sometimes there was no words,

บางทีมันไม่มีคำบรรยาย

no sentence, just tears.

ไม่มีสักประโยค มีแต่น้ำตาเท่านั้น

I just took their pictures

ผมก็ถ่ายรูปพวกเขา

and pasted them.

แล้วแปะรูปเอาไว้

Women Are Heroes took me around the world.

โปรเจกต์ผู้หญิงคือฮีโร่ พาผมไปทั่วโลก

Most of the places I went to,

สถานที่ส่วนใหญ่ที่ผมไป

I decided to go there

คือที่ที่ผม

because I've heard about it through the media.

ได้ยินเรื่องราวจากทางสื่อ

So for example, in June 2008,

ยกตัวอย่างในเดือนมิถุนายน 2008

I was watching TV in Paris,

ผมดูทีวีอยู่ในปารีส

and then I heard about this terrible thing

แล้วผมก็ได้ยินเรื่องที่แสนน่ากลัว

that happened in Rio de Janeiro --

ที่เกิดขึ้นใน ริโอ เดอ จาเนโร

the first favela of Brazil named Providencia.

ในสลัมแห่งแรกของบราซิล โปรวิเดนเซีย

Three kids -- that was three students --

มีนักเรียนสามคน

were [detained] by the army

ถูกจับกุมตัวโดยทหาร

because they were not carrying their papers.

เพราะพวกเขาไม่มีหลักฐานแสดงตน

And the army took them,

พวกทหารก็จับเขา

and instead of bringing them to the police station,

และแทนที่จะส่งเด็กเหล่านี้ให้กับตำรวจ

they brought them to an enemy favela

กลับส่งไปยังสลัมของฝ่ายตรงข้าม

where they get chopped into pieces.

ซึ่งเด็กเหล่านี้ถูกเชือดเป็นชิ้นเล็กชิ้นน้อย

I was shocked.

ผมตกใจมาก

All Brazil was shocked.

คนทั้งบราซิลก็ตกใจสุดขีด

I heard it was one of the most violent favelas,

ผมได้ยินมาว่ามันเป็นสลัมที่มีความรุนแรงมากที่สุด

because the largest drug cartel controls it.

เพราะมีแก๊งค์ค้ายาที่ใหญ่ที่สุดควบคุมมันอยู่

So I decided to go there.

ผมเลยตัดสินใจไปที่นั่น

When I arrived --

เมื่อผมไปถึง

I mean, I didn't have any contact with any NGO.

คือผมไม่ได้ติดต่อกับเอ็นจีโอที่ไหนเลย

There was none in place -- no association, no NGOs, nothing --

ที่นั่นไม่มีเลยด้วยซ้ำ ทั้งบริษัททัวร์ เอ็นจีโอ ไม่มีเลย

no eyewitnesses.

ไม่มีพยานที่จะรู้เห็นในเหตุการณ์อะไรก็ตาม

So we just walked around,

เราเดินไปรอบๆ

and we met a woman,

และพบกับผู้หญิงคนหนึ่ง

and I showed her my book.

ผมหยิบหนังสือของผมให้เธอดู

And she said, "You know what?

เธอบอกว่า "คุณรู้ไหม?

We're hungry for culture.

เรากำลังกระหายวัฒนธรรม

We need culture out there."

เราต้องการวัฒนธรรมที่นี่"

So I went out and I started with the kids.

ผมจึงออกไป และเริ่มต้นจากเด็กๆ

I just took a few photos of the kids,

ผมถ่ายรูปเด็กๆพวกนั้น

and the next day I came with the posters and we pasted them.

แล้ววันต่อมาผมก็กลับมาพร้อมโปสเตอร์ แล้วเราก็แปะมันขึ้นผนัง

The day after, I came back and they were already scratched.

ผมกลับมาดูมันในวันถัดมา รูปของผมเริ่มมีรอยขีดข่วน

But that's okay.

แต่ก็โอเคนะ

I wanted them to feel that this art belongs to them.

ผมต้องการให้เขารู้สึกว่างานศิลปะเหล่านี้เป็นของพวกเขา

Then the next day, I held a meeting on the main square

วันต่อมา ผมจัดประชุมที่จตุรัสของเมือง

and some women came.

มีผู้หญิงจำนวนหนึ่งเข้าร่วมประชุม

They were all linked to the three kids that got killed.

และเธอทั้งหมดก็มีความสัมพันธ์กับเด็กที่ถูกฆ่า

There was the mother, the grandmother, the best friend --

คนหนึ่งเป็นแม่ เป็นคุณยาย และเป็นเพื่อนสนิท

they all wanted to shout the story.

พวกเขาอยากเล่าเรื่องราวที่เกิดขึ้น

After that day,

หลังจากวันนั้น

everyone in the favela gave me the green light.

ทุกคนในสลัมแห่งนั้นก็อนุญาต

I took more photos, and we started the project.

ให้ผมถ่ายรูปอีก และเราก็เริ่มโปรเจกขึ้น

The drug lords were kind of worried

พวกพ่อค้ายาเสพติดเป็นกังวล

about us filming in the place,

กับการที่เราไปถ่ายรูปในที่ของเขา

so I told them, "You know what?

ผมเลยบอกว่า "คุณฟังนะ

I'm not interested in filming the violence and the weapons.

ผมไม่สนใจที่จะถ่ายรูปความรุนแรง หรืออาวุธต่างๆ

You see that enough in the media.

คุณเห็นพวกนั้นในสื่ออยู่แล้ว

What I want to show is the incredible life and energy.

ผมอยากจะแสดงให้เห็นถึงความมหัศจรรย์ของชีวิตคน

I've been seeing it around me the last few days."

และผมก็เห็นมันแล้วในสองสามวันที่ผ่านมา จริงๆนะ"

So that's a really symbolic pasting,

รูปที่อยู่ตรงนั้นเป็นสัญลักษณ์ที่สำคัญมาก

because that's the first one we did that you couldn't see from the city.

เพราะมันเป็นรูปแรกที่เราทำ ที่คุณไม่สามารถมองเห็นได้จากในตัวเมือง

And that's where the three kids got arrested,

และนั่นเป็นที่ที่เด็กสามคนนั้นถูกจับกุมตัว

and that's the grandmother of one of them.

และคนนั้นคือคุณยายของหนึ่งในเด็กเหล่านั้น

And on that stairs,

และบนขั้นบันใดเหล่านั้น

that's where the traffickers always stand

คือที่ที่พวกค้ายายืนอยู่เป็นประจำ

and there's a lot of exchange of fire.

และตรงนั้นเองก็มีการยิงกันตลอดเวลา

Everyone there understood the project.

ทุกคนที่นั่นเข้าใจโปรเจกนั้น

And then we pasted everywhere -- the whole hill.

หลังจากนั้นเราก็แปะรูปไว้ทุกที่ ทั้งเนินเขานั้นเลย

(Applause)

(เสียงปรบมือ)

What was interesting is that the media couldn't get in.

ที่น่าสนใจก็คือ สื่อมวลชนเข้าไปในพื้นที่นี้ไม่ได้

I mean, you should see that.

คุณน่าจะเห็นแล้วนะ

They would have to film us from a really long distance by helicopter

พวกสื่อต้องขึ้นฮ.เพื่อถ่ายรูปพวกเราจากระยะไกล

and then have a really long lens,

ซึ่งเขาก็ต้องใช้เลนส์ซูมไกลๆ

and we would see ourselves, on TV, pasting.

แล้วเราก็จะเห็นตัวเราเองบนทีวี

And they would put a number: "Please call this number

พวกสื่อจะเขียนว่า "กรุณาโทรมาเบอร์นี้

if you know what's going on in Providencia."

ถ้าคุณรู้ว่ากำลังเกิดอะไรขึ้นใน โปรวิเด็นเซีย

We just did a project and then left

เราเข้าไปทำโปรเจกนี้ แล้วก็หายตัวออกมา

so the media wouldn't know.

เพื่อที่ว่าสื่อจะได้หาตัวเราไม่เจอ

So how can we know about the project?

แล้วเขาจะทำอย่างไรเพื่อให้ได้ข่าวมาล่ะ?

So they had to go and find the women

พวกเขาก็ต้องเข้าไป ไปหาผู้หญิงเหล่านั้น

and get an explanation from them.

ไปหาคำอธิบายจากพวกเธอ

So you create a bridge between the media

คุณก็ได้สร้างสะพานระหว่างสื่อมวลชน

and the anonymous women.

กับหญิงนิรนามเหล่านั้นเข้าให้แล้ว

We kept traveling.

เราก็เดินทางต่อไป

We went to Africa, Sudan, Sierra Leone,

เราเดินทางไปที่แอฟริกา ซูดาน เซียร์ราลีโอน

Liberia, Kenya.

ไลบีเรีย เคนย่า

In war-torn places like Monrovia,

และในที่ที่บอบช้ำจากสงครามอย่างมอนโรเวีย

people come straight to you.

ผู้คนจะพุ่งมาหาคุณเลยล่ะ

I mean, they want to know what you're up to.

เขาอยากรู้ว่าเรากำลังทำอะไร

They kept asking me, "What is the purpose of your project?

พวกเขาถามอยู่นั่นแหละ ว่า "จุดประสงค์ของโปรเจกคุณคืออะไร?"

Are you an NGO? Are you the media?"

คุณเป็นเอ็นจีโอหรือ? คุณเป็นพวกสื่อมวลชนหรือเปล่า?

Art. Just doing art.

ศิลปะครับ แค่คนสรรค์สร้างศิลปะ

Some people question, "Why is it in black and white?

บางคนถามว่า "ทำไมต้องภาพขาวดำ?

Don't you have color in France?"

ฝรั่งเศสไม่มีสีสันเลยหรือไง?"

(Laughter)

(เสียงหัวเราะ)

Or they tell you, "Are these people all dead?"

หรือพวกเขาจะบอกคุณ "คนในรูปพวกนี้ตายแล้วหรือ?"

Some who understood the project would explain it to others.

คนที่เข้าใจโปรเจกต์ ก็จะพยายามอธิบายให้คนอื่นฟัง

And to a man who did not understand, I heard someone say,

ผมได้ยินคนหนึ่ง พูดกับอีกคนว่า

"You know, you've been here for a few hours

"รู้ไหม คุณมาอยู่ที่นี่เป็นชั่วโมงแล้วนะ

trying to understand, discussing with your fellows.

พยายามที่จะเข้าใจ พยายามถกเถียงกับเพื่อนๆ

During that time, you haven't thought about

ระหว่างนี้ คุณลืมไปหรือเปล่า

what you're going to eat tomorrow.

ว่าพรุ่งนี้คุณจะหาอะไรกิน

This is art."

นี่คือศิลปะ"

I think it's people's curiosity

ผมคิดว่าเป็นเพราะความอยากรู้ในตัวทุกคน

that motivates them

ที่เป็นแรงผลักดัน

to come into the projects.

ให้เขาเข้ามาอยู่ในโปรเจกนี้

And then it becomes more.

ทันใดนั้นมันก็เป็นอะไรมากกว่าที่คิด

It becomes a desire, a need, an armor.

มันกลายเป็นความต้องการ กลายเป็นความจำเป็น

On this bridge that's in Monrovia,

นี่เป็นสะพานในมอนโรเวีย

ex-rebel soldiers helped us pasting a portrait

อดีตกองกำลังกบฎช่วยเราแปะรูป

of a woman that might have been raped during the war.

ของผู้หญิงที่อาจถูกข่มขืนมาในช่วงสงคราม

Women are always the first ones targeted

ผู้หญิงเป็นผู้เคราะห์ร้ายกลุ่มแรกเสมอ

during conflict.

ไม่ว่าจะในความขัดแย้งใดก็ตาม

This is Kibera, Kenya,

นี่คือไคบีรา ประเทศเคนย่า

one of the largest slums of Africa.

หนึ่งในสลัมที่ใหญ่ที่สุดในแอฟริกา

You might have seen images about the post-election violence

คุณอาจเคยเห็นรูปความรุนแรงหลังการเลือกตั้ง

that happened there in 2008.

ที่เกิดขึ้นในปี 2008

This time we covered the roofs of the houses,

คราวนี้เราคลุมหลังคาบ้านเลย

but we didn't use paper,

แต่เราไม่ได้ใช้กระดาษนะ

because paper doesn't prevent the rain

เพราะว่ากระดาษกันฝนไม่ได้

from leaking inside the house --

น้ำจะรั่วเข้าบ้านเอา

vinyl does.

แต่ผ้าไวนิลกันฝนได้

Then art becomes useful.

ศิลปะก็มีประโยชน์ขึ้นมาทันตาเห็น

So the people kept it.

ผู้คนก็เลยอยากเก็บรักษามันไว้

You know what I love is, for example, when you see the biggest eye there,

คุณรู้จักความรักไหม ยกตัวอย่างนะ เวลาคุณมองดวงตาที่ใหญ่โตพวกนั้น

there are so [many] houses inside.

จริงๆในนั้นมีบ้านหลายหลังเลย

And I went there a few months ago --

ผมกลับไปที่นั่นไม่กี่เดือนที่ผ่านมา

photos are still there -- and it was missing a piece of the eye.

รูปยังคงอยู่ แต่มีส่วนหนึ่งของดวงตาหายไป

So I asked the people what happened.

ผมเลยถามว่าเกิดอะไรขึ้น

"Oh, that guy just moved."

"อ๋อ บ้านนั้นเพิ่งย้ายออกไป"

(Laughter)

(เสียงหัวเราะ)

When the roofs were covered, a woman said as a joke,

ตอนที่เราขึงรูปบนหลังคา มีผู้หญิงคนนึงพูดขำๆว่า

"Now God can see me."

"ทีนี้พระเจ้าจะเห็นฉันแล้วล่ะ"

When you look at Kibera now,

เวลาคุณมองไปที่คิเบราตอนนี้

they look back.

มันจะมองกลับมาที่คุณ

Okay, India.

ต่อไปเป็นประเทศอินเดีย

Before I start that, just so you know,

ก่อนที่ผมจะเล่า ขอเกริ่นอะไรหน่อย

each time we go to a place, we don't have authorization,

แต่ละครั้งที่เราไปที่ไหน เราไม่เคยติดต่อบริษัทท่องเที่ยว

so we set up like commandos --

เราไปดั่งหน่วยคอมมานโด

we're a group of friends who arrive there,

เราก็เป็นแค่กลุ่มเพื่อนกลุ่มหนึ่ง

and we try to paste on the walls.

ที่พยายามจะแปะรูปบนผนังต่างๆ

But there are places where you just can't paste on a wall.

แต่มีที่ที่คุณแปะบนผนังไม่ได้

In India it was just impossible to paste.

อินเดียคือหนึ่งในที่เหล่านั้น

I heard culturally and because of the law,

ผมได้ยินมาว่าเป็นเพราะวัฒนธรรมและกฎหมายของอินเดีย

they would just arrest us at the first pasting.

เราจะโดนจับกุมทันทีตั้งแต่ที่แปะรูปแรก

So we decided to paste white,

เราเลยตัดสินใจ แปะสีขาว

white on the walls.

แปะสีขาวบนผนัง

So imagine white guys pasting white papers.

ลองนึกดู คนขาว แปะสีขาว

So people would come to us and ask us,

ผู้คนก็ตรงเข้ามาถามเรา

"Hey, what are you up to?"

"คุณทำอะไรอยู่น่ะ?"

"Oh, you know, we're just doing art." "Art?"

"อ๋อ ก็แค่งานศิลปะน่ะ" "ศิลปะงั้นหรอ"

Of course, they were confused.

แน่นอนว่าเขางงไปตามๆกัน

But you know how India has a lot of dust in the streets,

แต่คุณรู้ใช่ไหม อินเดียฝุ่นเยอะแค่ไหน

and the more dust you would have

และยิ่งมีฝุ่นมากเท่าไหร่

going up in the air,

ฝุ่นฟุ้งในอากาศ

on the white paper you can almost see,

แทบจะเห็นฝุ่นได้เลยเมื่อมองกระดาษสีขาว

but there is this sticky part

เราก็ทำให้บางส่วนติดกาว

like when you reverse a sticker.

เหมือนเวลาคุณทำสติ๊กเกอร์กลับด้าน

So the more dust you have, the more it will reveal the photo.

ดังนั้น ยิ่งมีฝุ่นมากเท่าไหร่ รูปภาพก็จะปรากฎชัดยิ่งขึ้น

So we could just walk in the street during the next days

ในวันต่อๆมา เราเดินผ่านกระดาษสีขาวเหล่านั้น

and the photos would get revealed by themselves.

ตอนนั้นมันกลายเป็นรูปแล้วล่ะ

(Applause)

(เสียงปรบมือ)

Thank you.

ขอบคุณครับ

So we didn't get caught this time.

เราเลยไม่ถูกจับ

Each project -- that's a film

นี่คือวีดีโอ

from Women Are Heroes.

จากโปรเจก "ผู้หญิงคือฮีโร่"

(Music)

(เสียงเพลง)

Okay.

โอเค

For each project we do

สำหรับแต่ละโปรเจก

a film.

เราถ่ายวีดีโอเก็บไว้

And most of what you see -- that's a trailer from "Women Are Heroes" --

และที่คุณเห็น นั่นคือโปรเจก "ผู้หญิงคือฮีโร่"

its images, photography,

รูปเหล่านั้น

taken one after the other.

ถ่ายรูปไปเรื่อยๆ

And the photos kept traveling even without us.

และรูปเหล่านั้นก็เดินทางต่อไปโดยไม่สนใจเรา

(Laughter)

(เสียงหัวเราะ)

(Applause)

(เสียงปรบมือ)

Hopefully, you'll see the film,

เมื่อคุณเห็นวีดีโอ

and you'll understand the scope of the project

คุณน่าจะเข้าใจถึงขอบเขต

and what the people felt when they saw those photos.

และเข้าใจความรู้สึกของคนที่เห็นรูปเหล่านั้น

Because that's a big part of it. There's layers behind each photo.

เพราะนั่นคือส่วนสำคัญ มันมีอะไรอยู่ภายใต้ภาพ

Behind each image is a story.

แต่ละภาพมีเรื่องราวของมัน

Women Are Heroes created a new dynamic

"ผู้หญิงคือฮีโร่" ได้สร้างพลวัตใหม่

in each of the communities,

ในแต่ละชุมชน

and the women kept that dynamic after we left.

และแรงขับเคลื่อนนั้นก็คงอยู่ต่อไปหลังจากที่เรากลับออกมา

For example, we did books -- not for sale --

เราทำหนังสือขึ้นมา โดยไม่คิดเงิน

that all the community would get.

ที่ทุกชุมชนจะได้ไป

But to get it, they would have to [get] it signed by one of the women.

แต่จะได้ไปนั้น เขาจะต้องขอลายเซ็นจากผู้หญิงในนั้นหนึ่งคน

We did that in most of the places.

เราทำแบบนั้นเกือบทุกที่

We go back regularly.

เรากลับไปเป็นประจำ

And so in Providencia, for example, in the favela,

อย่างในสลัมของโปรวิเด็นเซีย

we have a cultural center running there.

เรามีศูนย์ควบคุมเราที่นั่น

In Kibera, each year we cover more roofs.

ในคิเบร่า เรามุงหลังคาเพิ่มขึ้นทุกๆปี

Because of course, when we left, the people who were just at the edge of the project

เพราะเวลาเรากลับออกมา คนที่ไม่ได้เข้าร่วมบอกกับเรา

said, "Hey, what about my roof?"

"นี่คุณ แล้วหลังคาผมล่ะ?"

So we decided to come the year after

เราจึงกลับไปที่นั่นในปีต่อมา

and keep doing the project.

และทำโปรเจกของเราไปเรื่อยๆ

A really important point for me

สิ่งสำคัญอย่างหนึ่งสำหรับผม

is that I don't use any brand or corporate sponsors.

ก็คือ ผมไม่ใช้สปอนเซอร์เลย

So I have no responsibility

ดังนั้นผมไม่มีความรับผิดชอบต่อใคร

to anyone but myself

นอกจากตัวผม

and the subjects.

และเป้าหมายของผม

(Applause)

(เสียงปรบมือ)

And that is for me

และนี่แหละ

one of the more important things in the work.

คือสิ่งที่สำคัญจริงๆในการทำงาน

I think, today,

ผมคิดว่าทุกวันนี้

as important as the result is the way you do things.

วิธีที่คุณทำงาน มีความสำคัญพอๆกับผลลัพธ์ที่คุณได้

And that has always been a central part of the work.

และนั่นคือส่วนหนึ่งของการทำงาน

And what's interesting is that fine line that I have

และผมก็แบ่งแยกชัดเจน

with images and advertising.

อะไรคือรูปภาพ อะไรคือโฆษณา

We just did some pasting in Los Angeles

เราแปะรูปขึ้นที่ลอส แองเจลลิส

on another project in the last weeks.

ในอาทิตย์หลังๆที่ผ่านมา

And I was even invited to cover the MOCA museum.

ผมถูกเชิญให้ไปแปะรูปที่พิพิธภัณฑ์ MOCA

But yesterday the city called them and said,

แต่เมื่อวานเทศบาลโทรมาหาผม และบอกว่า

"Look, you're going to have to tear it down.

"คุณครับ เราจะต้องเอารูปคุณลงนะ

Because this can be taken for advertising,

เพราะมันเรียกว่าเป็นโฆษณาได้

and because of the law,

และด้วยกฎหมาย

it has to be taken down."

เราต้องเอารูปพวกนี้ลง"

But tell me, advertising for what?

บอกผมหน่อยเถอะครับ โฆษณาให้อะไร?"

The people I photograph

ผู้คนที่ผมถ่ายรูปมา

were proud to participate in the project

ยินดีและภูมิใจที่เป็นส่วนนึงของโปรเจก

and to have their photo in the community.

และภูมิใจที่มีรูปพวกเขาในชุมชน

But they asked me for a promise basically.

แต่เขาขอร้องให้ผมสัญญาอย่างหนึ่ง

They asked me, "Please, make our story travel with you."

พวกเขาขอร้องว่า "กรุณาให้เรื่องของเรา เดินทางไปกับคุณนะ"

So I did. That's Paris.

ผมก็ทำตามนั้น นี่คือปารีส

That's Rio.

นี่คือ ริโอ

In each place, we built exhibitions with a story, and the story traveled.

ในแต่ละสถานที่ เราสร้างนิทรรศการด้วยเรื่องราว และเรื่องราวก็ออกเดินทาง

You understand the full scope of the project.

แล้วคุณจะเข้าใจขอบเขตของงาน

That's London.

นั่นคือลอนดอน

New York.

นิวยอร์ค

And today, they are with you in Long Beach.

และวันนี้ รูปนั้นอยู่กับคุณที่ลองบีชนี้แล้ว

All right, recently I started a public art project

ในช่วงที่ผ่านมานี้ ผมเริ่มอีกโปรเจกหนึ่ง

where I don't use my artwork anymore.

ที่ผมไม่ใช้งานศิลป์ของผมอีกต่อไป

I use Man Ray, Helen Levitt,

ผมใช้งานของแมน เรย์, เฮเลน เลวิตต์

Giacomelli, other people's artwork.

เจียโกเมลลี่ และบุคคลอื่นๆ

It doesn't matter today if it's your photo or not.

มันไม่สำคัญว่านี่คือรูปของคุณหรือเปล่า

The importance is what you do

ความสำคัญอยู่ที่ว่า

with the images,

คุณทำอะไรกับรูปเหล่านั้น

the statement it makes where it's pasted.

เรื่องราวที่เกิดขึ้นเมื่อคุณแปะมัน

So for example, I pasted the photo of the minaret

ยกตัวอย่าง ผมแปะรูปของมินาเรต์ (หอสูง)

in Switzerland

ในสวิสเซอร์แลนด์

a few weeks after they voted the law forbidding minarets in the country.

ไม่กี่อาทิตย์หลังจากที่กฎหมายห้ามให้มีมินาเรต์ในประเทศ

(Applause)

(เสียงปรบมือ)

This image of three men wearing gas masks

อันนี้เป็นรูปชายสามคน ใส่หน้ากากกันสารพิษ

was taken in Chernobyl originally,

ถูกถ่ายในเชอร์โนบิล

and I pasted it in Southern Italy,

ผมไปแปะไว้ที่ตอนใต้ของอิตาลี

where the mafia sometimes bury the garbage under the ground.

ในที่ที่เหล่ามาเฟียฝังขยะไว้ใต้ดิน

In some ways, art can change the world.

ในบางมุม ศิลปะก็เปลี่ยนโลกได้

Art is not supposed to change the world,

ศิลปะไม่ได้ทำให้เปลี่ยนโลก

to change practical things,

ในทางปฏิบัติ

but to change perceptions.

แต่เปลี่ยนมุมมองของคนได้

Art can change

ศิลปะสามาระเปลี่ยน

the way we see the world.

มุมมองที่เรามองต่อโลกใบนี้

Art can create an analogy.

ศิลปะสามารถสร้างการเปรียบเทียบ

Actually the fact that art cannot change things

ด้วยเหตุผลที่ศิลปะไม่สามารถเปลี่ยนอะไรได้

makes it a neutral place

ทำให้มันเป็นสถานที่ที่เป็นกลาง

for exchanges and discussions,

สำหรับการแลกเปลี่ยน และการสนทนา

and then enables you to change the world.

มันทำให้ตัวคุณไปเปลี่ยนแปลงโลกใบนี้

When I do my work,

เวลาที่ผมทำงานของผม

I have two kinds of reactions.

ผมได้รับเสียงตอบรับสองแบบ

People say, "Oh, why don't you go in Iraq or Afghanistan.

ผู้คนพูดว่า "ทำไมคุณไม่ไปอิรักหรืออัฟกานิสถานล่ะ

They would be really useful."

คงจะมีประโยชน์มากๆเลยนะ"

Or, "How can we help?"

หรือ "เราจะช่วยคุณได้ยังไง"

I presume that you belong to the second category,

ผมคิดว่าพวกคุณอยู่ในกลุ่มที่สอง

and that's good,

และนั่นเป็นสิ่งที่ดี

because for that project,

เพราะว่าโปรเจกต่อไปนี้

I'm going to ask you to take the photos

ผมจะขอให้คุณช่วยกันถ่ายรูป

and paste them.

แล้วแปะมันขึ้นมา

So now my wish is:

ความปราถนาของผมก็คือ:

(mock drum roll)

(เลียนเสียงรัวกลอง)

(Laughter)

(เสียงหัวเราะ)

I wish for you to stand up

ผมขอให้คุณลุกขึ้นสู้

for what you care about

เพื่อสิ่งที่คุณห่วงใย

by participating in a global art project,

โดยการร่วมลงมือในโปรเจกศิลปะระดับโลก

and together we'll turn the world inside out.

แล้วพวกเราจะร่วมกันพลิกโลกใบนี้

And this starts right now.

จากหน้ามือเป็นหลังมือ เริ่มตั้งแต่บัดนี้

Yes, everyone in the room.

ใช่ครับ ทุกคนในห้องนี้

Everyone watching.

และทุกคนที่ดูอยู่

I wanted that wish

ผมอยากให้คำปรารถนาของผม

to actually start now.

เริ่มตั้งแต่บัดนี้เลย

So a subject you're passionate about, a person who you want to tell their story

สิ่งที่คุณกระตือรือร้น หรือคนที่คุณอย่างจะเล่าเรื่องเขา

or even your own photos --

หรือรูปของคุณเองก็ได้

tell me what you stand for.

ให้สิ่งเหล่านั้นบอกผมหน่อย ว่าคุณยึดมั่นกับสิ่งใด

Take the photos, the portraits,

จงถ่ายรูปเข้ามา อัพโหลดรูปขึ้นมา

upload it -- I'll give you all the details --

เดี๋ยวผมจะบอกรายละเอียดทั้งหมด

and I'll send you back your poster. Join by groups

แล้วผมจะส่งรูปที่ปริ้นแล้วกลับไปให้คุณ

and reveal things to the world.

ร่วมจัดตั้งกลุ่ม แล้วเปิดเผยเรื่องของคุณให้โลกเห็น

The full data is on the website --

รายละเอียดทั้งหมดอยู่ในเว็บไซต์

insideoutproject.net --

insideoutproject.net

that is launching today.

ซึ่งจะเปิดตัวในวันนี้

What we see changes who we are.

สิ่งที่เราเห็นจะกำหนดสิ่งที่เราเป็น

When we act together,

และเมื่อเราร่วมมือกัน

the whole thing is much more than the sum of the parts.

ผลลัพธ์มันยิ่งใหญ่กว่าผลรวมของน้ำพักน้ำแรงทุกคนเสียอีก

So I hope that, together, we'll create something

ดังนั้น ผมหวังว่า เราจะได้สร้างบางสิ่งบางอย่าง

that the world will remember.

ที่โลกจะจดจำเอาไว้

And this starts right now and depends on you.

และสิ่งนี้เริ่มตั้งแต่บัดนี้ มันขึ้นอยู่กับคุณแล้วล่ะ

Thank you.

ขอบคุณครับ

(Applause)

(เสียงปรบมือ)

Thank you.

ขอบคุณครับ

(Applause)

(เสียงปรบมือ)