Madeleine Albright: On being a woman and a diplomat

119,370 views ・ 2011-02-18

TED


Ju lutemi, klikoni dy herë mbi titrat në anglisht më poshtë për të luajtur videon.

Translator: Alda Mazreku Reviewer: Helena Bedalli
00:15
Pat Mitchell: What is the story of this pin?
0
15260
2000
Pat Mitchell: Cila është historia e kësaj karfice?
00:17
Madeleine Albright: This is "Breaking the Glass Ceiling."
1
17260
2000
Madeleine Albright: Kjo është thyerja e barrierës së qelqtë.
00:19
PM: Oh.
2
19260
2000
PM: Oh.
00:22
That was well chosen, I would say, for TEDWomen.
3
22260
3000
Kjo ishte e zgjedhur mirë, do të thosha, për TEDWomen.
00:25
MA: Most of the time I spend when I get up in the morning
4
25260
2000
MA: Kur zgjohem në mëngjes, shumicën e kohës e shpenzoj
00:27
is trying to figure out what is going to happen.
5
27260
2000
duke u përpjekur të kuptoj se çfarë do të ndodhë.
00:29
And none of this pin stuff would have happened
6
29260
2000
Historia e karficave nuk do të kishte ndodhur
00:31
if it hadn't been for Saddam Hussein.
7
31260
2000
po të mos kishte qenë shkak, Sadam Husein.
00:33
I'll tell you what happened.
8
33260
2000
Do t'jua tregoj se çka ka ndodhur.
00:35
I went to the United Nations as an ambassador,
9
35260
3000
Unë shkova në Kombet e Bashkuara si ambasadore.
00:38
and it was after the Gulf War,
10
38260
2000
Kjo ndodhi pas Luftës së Gjirit.
00:40
and I was an instructed ambassador.
11
40260
2000
Dhe unë isha ambasadore e udhëzuar.
00:42
And the cease-fire had been translated
12
42260
2000
Armë pushimi ishte përkthyer
00:44
into a series of sanctions resolutions,
13
44260
3000
në një seri rezolutash sanksionuese,
00:47
and my instructions
14
47260
2000
dhe udhëzimet e mia
00:49
were to say perfectly terrible things about Saddam Hussein constantly,
15
49260
3000
ishin pikërisht, që të thoja gjëra të tmerrshme për Saddam Hussein-in,
00:52
which he deserved -- he had invaded another country.
16
52260
3000
gjë që ai e meritonte -- sepse kishte pushtuar një tjetër shtet.
00:55
And so all of a sudden, a poem appeared in the papers in Baghdad
17
55260
3000
Dhe krejt papritur, një poemë u shfaq nëpër gazetat e Baghdad-it
00:58
comparing me to many things,
18
58260
2000
që më krahasonte mua me shumë gjëra,
01:00
but among them an "unparalleled serpent."
19
60260
3000
por në mes tyre me një gjarpër të pashembullt.
01:03
And so I happened to have a snake pin.
20
63260
2000
Dhe rastësisht, unë kisha një karficë me gjarpër.
01:05
So I wore it when we talked about Iraq.
21
65260
2000
Kështu që e vendosa kur biseduam për Irakun.
01:07
(Laughter)
22
67260
2000
(Të qeshura)
01:09
And when I went out to meet the press,
23
69260
2000
Dhe kur dola jashtë të takohem me gazetarët,
01:11
they zeroed in, said, "Why are you wearing that snake pin?"
24
71260
2000
ata më ngacmuan dhe thanë; "Pse e keni vendosur atë karficë me gjarpër?"
01:13
I said, "Because Saddam Hussein compared me to an unparalleled serpent."
25
73260
3000
e unë ua ktheva: "Sepse Saddam Hussein-i më krahasoi me një gjarpër të pashembullt."
01:16
And then I thought, well this is fun.
26
76260
2000
Me vete mendova, kjo ka filluar të bëhet argëtuese.
01:18
So I went out and I bought a lot of pins
27
78260
3000
Kështuqë dola e bleva një mori karficash
01:21
that would, in fact, reflect
28
81260
2000
që në fakt, do të reflektonin
01:23
what I thought we were going to do on any given day.
29
83260
2000
atë që unë mendoja se do të bënim në ditët në vijim.
01:25
So that's how it all started.
30
85260
2000
Dhe ja...kështu filloi e tëra.
01:27
PM: So how large is the collection?
31
87260
2000
PM: E sa është i madh koleksioni juaj?
01:29
MA: Pretty big.
32
89260
2000
MA: Mjaft i madh.
01:31
It's now traveling.
33
91260
2000
Tani është duke udhëtuar.
01:33
At the moment it's in Indianapolis,
34
93260
2000
Për momentin është në Indianapolis,
01:35
but it was at the Smithsonian.
35
95260
2000
por më herët ishte në Smithsonian.
01:37
And it goes with a book that says, "Read My Pins."
36
97260
3000
Dhe udhëton bashkë me një libër që titullohet; "Lexoji karficat e mia."
01:40
(Laughter)
37
100260
2000
(Të qeshura)
01:42
PM: So is this a good idea.
38
102260
3000
PM: Pra, kjo është një ide e mirë.
01:45
I remember when you were the first woman
39
105260
2000
Më kujtohet kur ju ishit gruaja e parë
01:47
as Secretary of State,
40
107260
2000
si Sekretare Shteti,
01:49
and there was a lot of conversation always
41
109260
2000
dhe gjithmonë kishte shumë diskutime
01:51
about what you were wearing,
42
111260
2000
rreth asaj se çka ju vishnit,
01:53
how you looked --
43
113260
2000
si dukeshit --
01:55
the thing that happens to a lot of women,
44
115260
2000
diçka kjo që ju ndodh shumë femrave,
01:57
especially if they're the first in a position.
45
117260
3000
posaçërisht nëse ato janë të parat në një pozicion.
02:00
So how do you feel about that -- the whole --
46
120260
3000
Prandaj si ndiheni ju rreth kësaj --të gjithës --
02:03
MA: Well, it's pretty irritating actually
47
123260
2000
MA: Ehh, është vërtetë irrituese, realisht
02:05
because nobody ever describes what a man is wearing.
48
125260
3000
sepse askush nuk përshkruan atë që një mashkull vesh.
02:08
But people did pay attention to what clothes I had.
49
128260
3000
Por njerëzit i kushtonin rëndësi rrobave që unë vishja.
02:11
What was interesting was that,
50
131260
2000
Ajo që ishte interesante, ishte se
02:13
before I went up to New York as U.N. ambassador,
51
133260
2000
para se të shkoja në New York si ambasadore e U.N.
02:15
I talked to Jeane Kirkpatrick, who'd been ambassador before me,
52
135260
3000
bisedova me Jeane Kirkpatrick që kishte qenë ambasadore përpara meje,
02:18
and she said, "You've got to get rid of your professor clothes.
53
138260
3000
dhe ajo më tha: "Duhet t'i heqësh qafe rrobat e tua si profesoreshë.
02:21
Go out and look like a diplomat."
54
141260
2000
Dil atje dhe duku si diplomate."
02:23
So that did give me a lot of opportunities to go shopping.
55
143260
3000
Kështu që kjo më dha më shumë mundësi që të bëja pazar.
02:26
But still, there were all kinds of questions
56
146260
3000
Por ende, kishte lloj-lloj pyetjesh
02:29
about -- "did you wear a hat?" "How short was your skirt?"
57
149260
3000
si psh., A keni vënë kapelë? Sa i shkurtër ishte fundi juaj?
02:32
And one of the things --
58
152260
2000
Dhe njëra nga gjërat --
02:34
if you remember Condoleezza Rice was at some event and she wore boots,
59
154260
3000
nëse ju kujtohet Condoleezza Rice, ishte se ajo kishte veshur çizme në një eveniment,
02:37
and she got criticized over that.
60
157260
2000
dhe ajo u kritikua rreth kësaj.
02:39
And no guy ever gets criticized. But that's the least of it.
61
159260
3000
E asnjë mashkull asnjëherë nuk kritikohet. Por kjo është më e pakta.
02:42
PM: It is, for all of us, men and women,
62
162260
3000
PM: Për të gjithë ne, meshkuj dhe femra,
02:45
finding our ways of defining our roles,
63
165260
3000
duhet të gjejmë mënyrat tona për të përcaktuar rolet tona,
02:48
and doing them in ways that make a difference in the world
64
168260
3000
dhe përmbushur ato në mënyrë të tillë që të bëjnë një ndryshim në botë
02:51
and shape the future.
65
171260
2000
dhe t'i japin formë të ardhmes.
02:53
How did you handle that balance
66
173260
3000
Si arritët ta mbani ekuilibrin
02:56
between being the tough diplomatic
67
176260
3000
mes të qenit diplomate e forte
02:59
and strong voice of this country
68
179260
3000
dhe zë i fuqishëm i këtij vendi
03:02
to the rest of the world
69
182260
2000
për pjesën tjetër të botës
03:04
and also how you felt about yourself
70
184260
2000
dhe gjithashtu si e keni ndjerë veten
03:06
as a mother, a grandmother, nurturing ...
71
186260
3000
si nënë, gjyshe, duke edukuar.
03:09
and so how did you handle that?
72
189260
2000
Si e keni përballuar këtë?
03:11
MA: Well the interesting part was I was asked
73
191260
2000
MA: Pjesa më interesante ishte kur më pyetën
03:13
what it was like to be the first woman Secretary of State
74
193260
2000
se çfarë ndjenje ishte, të qënurit femra e parë Sekretare e Shtetit,
03:15
a few minutes after I'd been named.
75
195260
2000
disa minuta pasi isha emëruar.
03:17
And I said, "Well I've been a woman for 60 years,
76
197260
2000
Dhe unë thashë: "Kam qenë femër për 60 vite,
03:19
but I've only been Secretary of State for a few minutes."
77
199260
3000
dhe jam Sekretare e Shtetit vetëm prej disa minutash."
03:22
So it evolved.
78
202260
2000
Pra, paskam evoluar.
03:24
(Laughter)
79
204260
2000
(Të qeshura)
03:26
But basically I love being a woman.
80
206260
2000
Por në thelb, unë e dashuroj të qënit grua.
03:28
And so what happened --
81
208260
2000
Dhe çfarë ndodhi -
03:30
and I think there will probably be some people in the audience
82
210260
2000
unë mendoj se ndoshta disa njerëz në publik
03:32
that will identify with this --
83
212260
2000
më identifikojnë me këtë -
03:34
I went to my first meeting, first at the U.N.,
84
214260
3000
unë shkova në takimin tim të parë, së pari në OKB.
03:37
and that's when this all started,
85
217260
2000
Dhe kështu nisi gjithshka,
03:39
because that is a very male organization.
86
219260
3000
sepse ajo ishte një organizatë shumë mashkullore.
03:42
And I'm sitting there -- there are 15 members of the Security Council --
87
222260
3000
Dhe unë u ula atje – Këshilli i Sigurimit ka 15 anëtarë -
03:45
so 14 men sat there staring at me,
88
225260
4000
kështu që 14 meshkuj të ulur atje m’i kishin ngulur sytë mua,
03:49
and I thought -- well you know how we all are.
89
229260
2000
dhe mendova – ehh, ju e dini si jemi ne të gjitha.
03:51
You want to get the feeling of the room,
90
231260
2000
Ti do të ndjesh ngrohtësinë e dhomës,
03:53
and "do people like me?"
91
233260
2000
po kështu bëjnë dhe njerëz si unë,
03:55
and "will I really say something intelligent?"
92
235260
2000
dhe a do të them diçka me të vërtetë inteligjente?
03:57
And all of a sudden I thought, "Well, wait a minute.
93
237260
3000
Dhe befas mendova, prit një minutë.
04:00
I am sitting behind a sign that says 'The United States,'
94
240260
3000
Unë jam ulur prapa një shenje që shkruan "Shtetet e Bashkuara."
04:03
and if I don't speak today
95
243260
2000
Dhe në qoftë se nuk flas sot,
04:05
then the voice of the United States will not be heard,"
96
245260
3000
atëherë zëri i Shteteve të Bashkuara nuk do të dëgjohet.
04:08
and it was the first time that I had that feeling
97
248260
2000
Dhe kjo ishte hera e parë që pata ndjesinë,
04:10
that I had to step out of myself
98
250260
2000
që unë duhet të dilja nga vetvetja,
04:12
in my normal, reluctant female mode
99
252260
4000
nga ajo femra normale dhe ngurruese
04:16
and decide that I had to speak on behalf of our country.
100
256260
3000
dhe vendosa që duhet të flisja në emër të vendit tim.
04:19
And so that happened more at various times,
101
259260
3000
Dhe kjo ka ndodhur edhe shumë herë të tjera,
04:22
but I really think that there was a great advantage in many ways
102
262260
4000
por unë me të vërtetë mendoj se ka pasur një avantazh të madh, në shumë mënyra.
04:26
to being a woman.
103
266260
2000
të qënit grua
04:28
I think we are a lot better
104
268260
2000
Unë mendoj se ne jemi shumë herë më mirë
04:30
at personal relationships,
105
270260
2000
në marrëdhëniet personale,
04:32
and then have the capability obviously
106
272260
2000
dhe mesa duket kemi aftësi të qarta
04:34
of telling it like it is when it's necessary.
107
274260
3000
për të thënë atë që është, kur është e nevojshme.
04:37
But I have to tell you, I have my youngest granddaughter,
108
277260
2000
Por duhet t'ju them, unë kam mbesën time të vogël,
04:39
when she turned seven last year,
109
279260
2000
kur ajo mbushi shtatë vjeç vitin e kaluar,
04:41
said to her mother, my daughter,
110
281260
2000
i tha nënës së saj, vajzës sime,
04:43
"So what's the big deal about Grandma Maddie being Secretary of State?
111
283260
3000
- " Eh çfarë, punë e madhe për gjyshe Maddi-n që është Sekretare Shteti?
04:46
Only girls are Secretary of State."
112
286260
2000
Vetëm vajzat janë Sekretare Shteti ".
04:48
(Laughter)
113
288260
2000
(Të qeshura)
04:50
(Applause)
114
290260
9000
(Duartrokitje)
04:59
PM: Because in her lifetime -- MA: That would be so.
115
299260
3000
PM: Shkaku është mosha e saj – (MA: Kështu duhet të jetë.)
05:03
PM: What a change that is.
116
303260
2000
PM: Çfarë ndryshimi !
05:05
As you travel now all over the world,
117
305260
3000
Kur udhëtoni tani në mbarë botën,
05:08
which you do frequently,
118
308260
2000
gjë të cilën e bëni shpesh,
05:10
how do you assess
119
310260
2000
si i vlerësoni
05:12
this global narrative around the story of women and girls?
120
312260
3000
faktet globale rreth historive të grave dhe vajzave?
05:15
Where are we?
121
315260
2000
Ku jemi ne?
05:17
MA: I think we're slowly changing,
122
317260
2000
MA: Unë mendoj se ne po ndryshojmë ngadalë,
05:19
but obviously there are whole pockets
123
319260
2000
por me sa duket ka shumë xhepa
05:21
in countries where nothing is different.
124
321260
2000
në shtete ku asgjë nuk është ndryshe.
05:23
And therefore it means that we have to remember
125
323260
3000
Kjo do të thotë se ne duhet të kujtojmë se,
05:26
that, while many of us have had huge opportunities --
126
326260
3000
ndërkohë që shumë prej nesh kanë pasur mundësi të mëdha -
05:29
and Pat, you have been a real leader in your field --
127
329260
3000
dhe Pat, ju keni qenë një udhëheqëse e vërtetë në fushën tuaj -
05:32
is that there are a lot of women
128
332260
2000
ka shumë gra
05:34
that are not capable
129
334260
2000
të cilat nuk janë në gjendje
05:36
of worrying and taking care of themselves
130
336260
2000
të nevrikosen dhe të kujdesen për veten e tyre
05:38
and understanding that women have to help other women.
131
338260
3000
dhe të kuptojnë se gratë duhet të ndihmojnë gra të tjera.
05:41
And so what I have felt --
132
341260
2000
Dhe kështu ajo që unë kam ndjerë -
05:43
and I have looked at this
133
343260
2000
dhe e kam parë këtë
05:45
from a national security issue --
134
345260
2000
nga një çështje e sigurimit kombëtar -
05:47
when I was Secretary of State, I decided
135
347260
3000
kur kam qenë Sekretare Shtetit, vendosa
05:50
that women's issues had to be central to American foreign policy,
136
350260
3000
që çështjet e grave të ishin në qendër të politikës së jashtme amerikane,
05:53
not just because I'm a feminist,
137
353260
2000
jo vetëm sepse unë jam feministe,
05:55
but because I believe that societies are better off
138
355260
4000
por sepse unë besoj se shoqëritë janë më të mira
05:59
when women are politically and economically empowered,
139
359260
3000
kur gratë janë politikisht dhe ekonomikisht të fuqizuara,
06:02
that values are passed down,
140
362260
2000
kur vlerat trashëgohen,
06:04
the health situation is better,
141
364260
3000
kur gjendja shëndetësore është më e mirë,
06:07
education is better,
142
367260
2000
arsimi është më i mirë,
06:09
there is greater economic prosperity.
143
369260
2000
ka prosperitet më të madh ekonomik.
06:11
So I think that it behooves us --
144
371260
3000
Kështu që unë mendoj se na takon ne -
06:14
those of us that live in various countries
145
374260
3000
atyre prej nesh që jetojnë në vende të ndryshme
06:17
where we do have economic and political voice --
146
377260
3000
ku kemi zë ekonomik dhe politik -
06:20
that we need to help other women.
147
380260
2000
që duhet të ndihmojmë gratë e tjera.
06:22
And I really dedicated myself to that,
148
382260
2000
Dhe unë, me të vërtetë iu përkushtova kësaj,.
06:24
both at the U.N. and then as Secretary of State.
149
384260
3000
si në OKB-së ashtu dhe më pas si Sekretare e Shtetit
06:27
PM: And did you get pushback
150
387260
2000
PM: A keni patur kundërshtime
06:29
from making that a central tenant of foreign policy?
151
389260
3000
meqë e bëtë pjesë qëndrore të politikës së jashtme?
06:32
MA: From some people.
152
392260
2000
MA: Nga disa njerëz.
06:34
I think that they thought that it was a soft issue.
153
394260
3000
Unë mendoj se ata kujtuan se kjo ishte një çështje e lehtë.
06:37
The bottom line that I decided
154
397260
2000
Përfundimisht unë kam përcaktuar
06:39
was actually women's issues are the hardest issues,
155
399260
3000
që çështjet e grave janë çështjet më të vështira,
06:42
because they are the ones that have to do with life and death
156
402260
3000
sepse janë ato që kanë të bëjnë me jetën dhe vdekjen
06:45
in so many aspects,
157
405260
2000
në shumë aspekte -
06:47
and because, as I said,
158
407260
2000
dhe për shkak se, siç thashë,
06:49
it is really central to the way that we think about things.
159
409260
3000
kjo është me të vërtetë mënyra kryesore se si i mendojmë gjërat.
06:52
Now for instance,
160
412260
2000
Për shembull,
06:54
some of the wars that took place
161
414260
2000
në disa nga luftërat që u zhvilluan
06:56
when I was in office,
162
416260
2000
kur unë isha në detyrë,
06:58
a lot of them, the women were the main victims of it.
163
418260
3000
në shumë prej tyre, gratë ishin viktimat kryesore të saj.
07:01
For instance, when I started,
164
421260
2000
Për shembull, kur kam filluar punë,
07:03
there were wars in the Balkans.
165
423260
3000
në Ballkan kishte luftëra.
07:06
The women in Bosnia were being raped.
166
426260
3000
Gratë në Bosnje po përdhunoheshin.
07:09
We then managed to set up a war crimes tribunal
167
429260
3000
Ne arritëm të ngrinim një gjykatë për krimet e luftës
07:12
to deal specifically with those kinds of issues.
168
432260
3000
që të merrej në mënyrë specifike me ato lloj çështjesh.
07:15
And by the way, one of the things that I did at that stage
169
435260
3000
Dhe meqë ra fjala, kjo ishte një nga gjërat që kam bërë në atë fazë,
07:18
was, I had just arrived at the U.N.,
170
438260
3000
ndërkohë unë sapo kisha shkuar në Kombet e Bashkuara,
07:21
and when I was there, there were 183 countries in the U.N.
171
441260
3000
dhe kur isha atje, në OKB ishin 183 shtete.
07:24
Now there are 192.
172
444260
2000
Tani janë 192.
07:26
But it was one of the first times that I didn't have to cook lunch myself.
173
446260
3000
Por ishte një nga të parat herë ku unë nuk duhej të gatuaja drekën për veten time.
07:29
So I said to my assistant,
174
449260
2000
Kështu që, i thashë ndihmësit tim,
07:31
"Invite the other women permanent representatives."
175
451260
3000
"Fto gratë e tjera, përfaqësuese të përhershme."
07:34
And I thought when I'd get to my apartment
176
454260
2000
Dhe mendova, kur unë të shkoja në apartamentin tim,
07:36
that there'd be a lot of women there.
177
456260
2000
do të gjeja shumë gra atje.
07:38
I get there, and there are six other women, out of 183.
178
458260
3000
Shkoj atje, dhe kishte gjashtë gra, nga 183.
07:41
So the countries that had women representatives
179
461260
3000
Pra vendet që kishin gra përfaqësuese
07:44
were Canada, Kazakhstan, Philippines,
180
464260
2000
ishin Kanadaja, Kazakistani, Filipinet,
07:46
Trinidad Tobago, Jamaica,
181
466260
2000
Trinidad Tobago, Xhamajka,
07:48
Lichtenstein and me.
182
468260
3000
Lihtensheini dhe unë.
07:51
So being an American, I decided to set up a caucus.
183
471260
3000
Dhe duke qenë një amerikane, vendosa të ngre një komitet drejtues.
07:54
(Laughter)
184
474260
2000
(Të qeshura)
07:56
And so we set it up,
185
476260
2000
Dhe kështu, e ngritëm
07:58
and we called ourselves the G7.
186
478260
2000
dhe e quajtëm veten G7.
08:00
(Laughter)
187
480260
2000
(Të qeshura)
08:02
PM: Is that "Girl 7?" MA: Girl 7.
188
482260
2000
PM: A është kjo “Shtatë Vajzat” ? (MA: “Shtatë Vajzat” )
08:04
And we lobbied
189
484260
2000
MA: Dhe ne lobuam
08:06
on behalf of women's issues.
190
486260
2000
në emër të çështjes së grave.
08:08
So we managed to get two women judges
191
488260
3000
Pra, ne kemi arritur të kemi dy gra gjyqëtare
08:11
on this war crimes tribunal.
192
491260
2000
në gjykatën e krimeve të luftës.
08:13
And then what happened
193
493260
2000
Dhe pastaj, ndodhi,
08:15
was that they were able to declare that rape was a weapon of war,
194
495260
3000
që ato ishin në gjendje të deklarojnë se përdhunimi ishte një armë lufte,
08:18
that it was against humanity.
195
498260
2000
ishte kundër njerëzimit.
08:20
(Applause)
196
500260
5000
(Duartrokitje)♪
08:25
PM: So when you look around the world
197
505260
2000
PM: Pra, kur ju shikoni rreth botës,
08:27
and you see that, in many cases --
198
507260
2000
ju shihni se, në shumë raste -
08:29
certainly in the Western world --
199
509260
2000
sigurisht në botën perëndimore -
08:31
women are evolving into more leadership positions,
200
511260
3000
gratë janë përfshirë në shumë poste udhëheqëse,
08:34
and even other places
201
514260
2000
dhe madje edhe në vende të tjera
08:36
some barriers are being brought down,
202
516260
3000
disa barriera janë rrëzuar,
08:39
but there's still so much violence,
203
519260
3000
por ka ende aq shumë dhunë,
08:42
still so many problems,
204
522260
2000
aq shumë probleme,
08:44
and yet we hear there are more women
205
524260
2000
dhe ende ne dëgjojmë që ka shumë gra
08:46
at the negotiating tables.
206
526260
2000
në tryezat negociuese.
08:48
Now you were at those negotiating tables
207
528260
2000
Pra, ju keni qenë në ato tryezat negociuese,
08:50
when they weren't, when there was maybe you --
208
530260
3000
kur nuk ka pasur, keni qenë ndoshta ju -
08:53
one voice, maybe one or two others.
209
533260
2000
një zë, ndoshta një ose dy të tjera.
08:55
Do you believe, and can you tell us why,
210
535260
3000
A besoni ju, dhe mund të na thoni përse,
08:58
there is going to be a significant shift
211
538260
3000
duhet të ketë një ndryshim të rëndësishëm
09:01
in things like violence
212
541260
2000
në gjëra të tilla si dhuna,
09:03
and peace and conflict and resolution
213
543260
3000
konflikti dhe zgjidhja
09:06
on a sustainable basis?
214
546260
2000
mbi një bazë të qëndrueshme?
09:08
MA: Well I do think, when there are more women,
215
548260
3000
MA: E pra, unë mendoj se, kur ka më shumë gra,
09:11
that the tone of the conversation changes,
216
551260
4000
toni i bisedës ndryshon,
09:15
and also the goals of the conversation change.
217
555260
3000
gjithashtu edhe qëllimet e bisedës ndryshojnë.
09:18
But it doesn't mean that the whole world
218
558260
2000
Por kjo nuk do të thotë se e gjithë bota
09:20
would be a lot better
219
560260
2000
do të ishte shumë më mirë
09:22
if it were totally run by women.
220
562260
2000
në qoftë se ajo do të ishte drejtuar tërësisht nga gratë.
09:24
If you think that, you've forgotten high school.
221
564260
3000
Në qoftë mendoni kështu, atëherë ju paskeni harruar shkollën e mesme.
09:27
(Laughter)
222
567260
3000
(Të qeshura)
09:30
But the bottom line
223
570260
2000
Por kryesorja
09:32
is that there is a way,
224
572260
2000
është se ekziston një mënyrë
09:34
when there are more women at the table,
225
574260
3000
që kur ka më shumë gra në tryezë,
09:37
that there's an attempt
226
577260
2000
ka një përpjekje
09:39
to develop some understanding.
227
579260
2000
për të zhvilluar arsyetimin.
09:41
So for instance, what I did when I went to Burundi,
228
581260
3000
Kështu për shembull, çfarë bëra kur shkova në Burundi.
09:44
we'd got Tutsi and Hutu women together
229
584260
3000
Mblodhëm të gjitha gratë Tutsi dhe Hutu, bashkë
09:47
to talk about some of the problems
230
587260
2000
për të folur për disa nga problemet
09:49
that had taken place in Rwanda.
231
589260
2000
që kishin ndodhur në Ruandë.
09:51
And so I think the capability of women
232
591260
3000
Dhe kështu unë besoj në aftësinë e grave
09:54
to put themselves --
233
594260
2000
për të vendosur veten -
09:56
I think we're better about putting ourselves into the other guy's shoes
234
596260
3000
unë mendoj se ne arrijme te vendosim veten më mire në kepucet e të tjerëve
09:59
and having more empathy.
235
599260
2000
dhe kemi më shumë ndjeshmëri.
10:01
I think it helps in terms of the support
236
601260
3000
Unë mendoj se ajo ndihmon, në drejtimin e mbështetjes,
10:04
if there are other women in the room.
237
604260
2000
nëse ka gra të tjera në dhomë.
10:06
When I was Secretary of State,
238
606260
2000
Kur isha Sekretare Shteti,
10:08
there were only 13 other women foreign ministers.
239
608260
3000
ishin vetëm 13 gra të tjera Ministre të Jashtme.
10:11
And so it was nice when one of them would show up.
240
611260
3000
Dhe kështu që ishte bukur, kur njëra prej tyre shfaqej.
10:14
For instance, she is now the president of Finland,
241
614260
3000
Për shembull, tani ajo është presidente e Finlandës,
10:17
but Tarja Halonen was the foreign minister of Finland
242
617260
3000
Tarja Halonen, por ajo ka qenë Ministre e Jashtme e Finlandës
10:20
and, at a certain stage, head of the European Union.
243
620260
3000
dhe, në një fazë të caktuar, kreu i Bashkimit Evropian.
10:23
And it was really terrific.
244
623260
2000
Dhe kjo ishte me të vërtetë e frikshme.
10:25
Because one of the things I think you'll understand.
245
625260
2000
Për shkak të njërës prej gjërave të cilën unë mendoj se ju do të më kuptoni.
10:27
We went to a meeting,
246
627260
2000
Ne shkuam në një takim,
10:29
and the men in my delegation,
247
629260
2000
dhe burrat në delegacionin tim,
10:31
when I would say, "Well I feel we should do something about this,"
248
631260
3000
kur unë thashë, "Epo ndjej që ne duhet të bëjmë diçka për këtë",
10:34
and they'd say, "What do you mean, you feel?"
249
634260
3000
ata më thanë: "Çfarë do të thotë, ju ndjeni?"
10:37
And so then Tarja was sitting across the table from me.
250
637260
3000
Dhe kështu më vonë Tarja ishte ulur përballë meje në tryezë.
10:40
And all of a sudden we were talking about arms control,
251
640260
3000
Dhe të gjithë papritur ishim duke folur për kontrollin e armëve,
10:43
and she said, "Well I feel we should do this."
252
643260
2000
dhe ajo tha,"Pra, unë ndjej që duhet të bëjmë këtë."
10:45
And my male colleagues kind of got it all of a sudden.
253
645260
3000
Dhe kolegët të mi meshkuj, në një farë mënyre u habitën.
10:48
But I think it really does help
254
648260
2000
Por unë mendoj se me të vërtetë ndihmon
10:50
to have a critical mass of women
255
650260
3000
që të ketë një masë kritike të grave
10:53
in a series of foreign policy positions.
256
653260
3000
në një sërë pozicionesh në politikën e jashtme.
10:56
The other thing that I think is really important:
257
656260
3000
Gjëja tjetër që unë mendoj, është me të vërtetë e rëndësishme:
10:59
A lot of national security policy
258
659260
2000
Shumica e politikës kombëtare të sigurisë
11:01
isn't just about foreign policy,
259
661260
2000
nuk është vetëm për politikën e jashtme,
11:03
but it's about budgets, military budgets,
260
663260
3000
por është e lidhur me buxhetet, buxhetet ushtarake,
11:06
and how the debts of countries work out.
261
666260
3000
dhe se si menaxhohen borxhet e shteteve.
11:09
So if you have women
262
669260
2000
Pra, nëse ju keni gra
11:11
in a variety of foreign policy posts,
263
671260
3000
në një shumëllojshmëri postesh të politikës së jashtme,
11:14
they can support each other
264
674260
2000
ato mund të mbështesin njëra-tjetrën,
11:16
when there are budget decisions being made in their own countries.
265
676260
3000
kur bëhet fjalë për marrjen e vendimeve të buxhetit në shtetet e tyre.
11:19
PM: So how do we get
266
679260
2000
PM: Pra, si mund ta kemi
11:21
this balance we're looking for, then, in the world?
267
681260
3000
këtë barazi që kërkojmë, në botë?
11:24
More women's voices at the table?
268
684260
2000
Më shumë zëra të grave në tryezë?
11:26
More men who believe
269
686260
2000
Më shumë meshkuj të cilët besojnë
11:28
that the balance is best?
270
688260
2000
se barazia është më e mira?
11:30
MA: Well I think one of the things --
271
690260
2000
MA: E pra unë mendoj në një nga gjërat:
11:32
I'm chairman of the board of an organization
272
692260
2000
Unë jam kryetare e bordit të një organizate
11:34
called the National Democratic Institute
273
694260
2000
të quajtur Instituti Kombëtar Demokratik
11:36
that works to support women candidates.
274
696260
3000
që punon për mbështetjen e grave kandidate.
11:39
I think that we need
275
699260
2000
Unë mendoj se ne duhet
11:41
to help in other countries
276
701260
2000
të ndihmojme vendet e tjera
11:43
to train women
277
703260
2000
për të trajnuar gratë
11:45
to be in political office,
278
705260
2000
për të qenë në poste politike,
11:47
to figure out how they can in fact
279
707260
2000
të kuptojnë faktikisht, se si ato mund
11:49
develop political voices.
280
709260
2000
të zhvillojnë zërin politik.
11:51
I think we also need to be supportive
281
711260
3000
Unë mendoj se ne gjithashtu duhet të jemi mbështetëse
11:54
when businesses are being created
282
714260
3000
kur krijojmë biznese
11:57
and just make sure that women help each other.
283
717260
2000
dhe të sigurohemi që femrat të ndihmojnë njëri-tjetrin.
11:59
Now I have a saying
284
719260
2000
Unë kam një thënie
12:01
that I feel very strongly about,
285
721260
2000
për të cilën ndihem shumë e vendosur
12:03
because I am of a certain age
286
723260
2000
sepse unë jam në një moshe të caktuar,
12:05
where, when I started in my career,
287
725260
2000
dhe kur kam filluar karrierën time,
12:07
believe it or not, there were other women who criticized me:
288
727260
3000
besoni apo jo, ka pasur gra të tjera që më kanë kritikuar:
12:10
"Why aren't you in the carpool line?"
289
730260
3000
"Pse nuk bashkoheni në makinën e grupit? "
12:13
or "Aren't your children suffering
290
733260
2000
ose "A vuajnë fëmijët tuaj,
12:15
because you're not there all the time?"
291
735260
2000
për shkak se ju nuk jeni atje gjithë kohën?"
12:17
And I think we have a tendency to make each other feel guilty.
292
737260
3000
Dhe unë mendoj se ne kemi një tendencë për të bërë njëri-tjetrin të ndihet fajtor.
12:20
In fact, I think "guilt" is every woman's middle name.
293
740260
4000
Në fakt, unë mendoj se "faji" është emri i dytë çdo gruaje.
12:24
And so I think what needs to happen
294
744260
2000
Dhe kështu që unë mendoj se, ajo çfarë duhet të ndodhë
12:26
is we need to help each other.
295
746260
3000
është ndihma ndaj njëra-tjetrës.
12:29
And my motto is that there's a special place in hell
296
749260
2000
Dhe motoja ime është: Ka një vend të veçantë në ferr
12:31
for women who don't help each other.
297
751260
3000
për gratë që nuk ndihmojnë njëra-tjetrën.
12:34
(Applause)
298
754260
8000
(Duartrokitje)
12:42
PM: Well Secretary Albright, I guess you'll be going to heaven.
299
762260
3000
PM: Mirë, Sekretare Albright, I supozoj se ju do të shkojnë në parajsë.
12:46
Thank you for joining us today.
300
766260
2000
Faleminderit që u bashkuat me ne sot.
12:48
MA: Thank you all. Thanks Pat.
301
768260
3000
MA: Faleminderit të gjithëve. Faleminderit Pat.
12:51
(Applause)
302
771260
2000
(Duartrokitje)
Rreth kësaj faqe interneti

Kjo faqe do t'ju prezantojë me videot e YouTube që janë të dobishme për të mësuar anglisht. Do të shihni mësime angleze të mësuara nga mësues të nivelit më të lartë nga e gjithë bota. Klikoni dy herë mbi titrat në anglisht të shfaqura në secilën faqe të videos për të luajtur videon prej andej. Titrat lëvizin në sinkron me riprodhimin e videos. Nëse keni ndonjë koment ose kërkesë, ju lutemi na kontaktoni duke përdorur këtë formular kontakti.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7