Listening to shame | Brené Brown | TED

Tłumaczenie: Magda Rittenhouse Korekta: Sławomir Apel

Opowiem o swoim wykładzie na TEDxHouston.

I'm going to tell you a little bit about my TEDxHouston Talk.

Opowiem o swoim wykładzie na TEDxHouston.

I woke up the morning after I gave that talk

Otworzyłam się, a nazajutrz

with the worst vulnerability hangover of my life.

obudziłam się z potwornym kacem moralnym.

obudziłam się z potwornym kacem moralnym.

And I actually didn't leave my house for about three days.

Nie wychodziłam z domu przez trzy dni.

Nie wychodziłam z domu przez trzy dni.

Po raz pierwszy wyszłam na lunch z koleżanką.

The first time I left was to meet a friend for lunch.

And when I walked in, she was already at the table.

Zastałam ją przy stoliku.

Gdy usiadłam, stwierdziła, że wyglądam okropnie.

I sat down, and she said, "God, you look like hell."

Gdy usiadłam, stwierdziła, że wyglądam okropnie.

I said, "Thanks. I feel really --

Podziękowałam

i przyznałam, że jestem w rozsypce.

I'm not functioning."

And she said, "What's going on?"

Gdy spytała dlaczego,

And I said, "I just told 500 people

odpowiedziałam, że 500 osób usłyszało właśnie,

odpowiedziałam, że 500 osób usłyszało właśnie,

that I became a researcher to avoid vulnerability.

że zostałam naukowcem,

by uniknąć okazywania wrażliwości,

And that when being vulnerable emerged from my data,

a kiedy z moich badań wynikło,

a kiedy z moich badań wynikło,

że wrażliwość to cecha absolutnie niezbędna

as absolutely essential to whole-hearted living,

że wrażliwość to cecha absolutnie niezbędna

I told these 500 people that I had a breakdown.

do życia pełną piersią,

przeżyłam załamanie.

I had a slide that said 'Breakdown.'

Pokazałam im nawet slajd z napisem "Załamanie".

At what point did I think that was a good idea?"

Pokazałam im nawet slajd z napisem "Załamanie".

(Laughter)

Dlaczego uznałam, że to dobry pomysł? (Śmiech)

And she said, "I saw your talk live-streamed.

Ona na to, że widziała wykład na żywo w internecie

It was not really you.

Ona na to, że widziała wykład na żywo w internecie

It was a little different than what you usually do.

i że nie byłam sobą,

ale poszło mi świetnie.

But it was great."

And I said,

Oznajmiłam, że nie mogę pozwolić,

"This can't happen.

by wykład znalazł się na YouTube

YouTube, they're putting this thing on YouTube.

bo zobaczy go nawet 600-700 osób.

And we're going to be talking about 600, 700 people."

bo zobaczy go nawet 600-700 osób.

(Laughter)

(Śmiech)

And she said, "Well, I think it's too late."

Ona: "Jest już chyba za późno".

And I said, "Let me ask you something."

Zapytałam, czy pamięta,

jak byłyśmy szalonymi studentkami

And she said, "Yeah."

I said, "Do you remember when we were in college,

jak byłyśmy szalonymi studentkami

really wild and kind of dumb?"

i nagrałyśmy głupią

wiadomość na sekretarce

She said, "Yeah."

I said, "Remember when we'd leave a really bad message

jednego z naszych byłych chłopaków?

on our ex-boyfriend's answering machine?

jednego z naszych byłych chłopaków?

A potem włamałyśmy się do jego pokoju

Then we'd have to break into his dorm room and then erase the tape?"

żeby ją skasować?

(Laughter)

(Śmiech)

Odparła, że chyba nie.

And she goes, "Uh... no."

(Laughter)

(Śmiech)

Miałam na to tylko jedną odpowiedź:

Of course, the only thing I could say at that point was,

"Yeah, me neither.

"Ja też nie".

"Ja też nie".

Yeah -- me neither."

And I'm thinking to myself,

Pomyślałam:

"Brené, co ty wygadujesz?

"Brené, what are you doing?

Why did you bring this up?

Po co o tym wspominasz? Zgłupiałaś?

Have you lost your mind?

Your sisters would be perfect for this."

Twoje siostry świetnie by się do tego nadawały".

(Laughter)

So I looked back up and she said,

Podniosłam wzrok, a ona spytała,

"Are you really going to try to break in and steal the video

czy naprawdę zamierzam

wykraść to nagranie

before they put it on YouTube?"

zanim udostępnią je na YouTube?

(Laughter)

And I said, "I'm just thinking about it a little bit."

Przyznałam, że przeszło mi to przez myśl.

(Laughter)

(Śmiech)

She said, "You're like the worst vulnerability role model ever."

Stwierdziła, że dostarczam fatalnych wzorców wrażliwym ludziom. (Śmiech)

Stwierdziła, że dostarczam fatalnych wzorców wrażliwym ludziom. (Śmiech)

(Laughter)

Then I looked at her and I said something

Moja reakcja wydawała się histeryczna,

that at the time felt a little dramatic,

Moja reakcja wydawała się histeryczna,

but ended up being more prophetic than dramatic.

jednak okazała się prorocza:

powiedziałam,

"If 500 turns into 1,000

że jeżeli z 500 widzów zrobi się tysiąc, albo dwa,

or 2,000,

że jeżeli z 500 widzów zrobi się tysiąc, albo dwa,

my life is over."

będzie po mnie.

(Laughter)

Planu awaryjnego na wypadek 4 mln nie miałam.

I had no contingency plan for four million.

Planu awaryjnego na wypadek 4 mln nie miałam.

(Laughter)

(Śmiech)

And my life did end when that happened.

I rzeczywiście było po mnie.

And maybe the hardest part about my life ending

Najtrudniejsze było to,

is that I learned something hard about myself,

czego przy okazji dowiedziałam się o sobie:

and that was that,

mimo że za wszelką cenę

as much as I would be frustrated

chciałam pokazać światu

about not being able to get my work out to the world,

efekty mojej pracy,

there was a part of me that was working very hard

część mnie za wszelką cenę

to engineer staying small,

chciała pozostać niewidzialna.

staying right under the radar.

chciała pozostać niewidzialna.

But I want to talk about what I've learned.

W ciągu minionego roku

There's two things that I've learned in the last year.

nauczyłam się dwóch rzeczy.

The first is:

Pierwsza:

vulnerability is not weakness.

wrażliwość nie jest oznaką słabości.

And that myth is profoundly dangerous.

To bardzo niebezpieczny mit.

To bardzo niebezpieczny mit.

Powiedzcie szczerze,

Let me ask you honestly --

z zawodu jestem terapeutą

and I'll give you this warning,

I'm trained as a therapist,

i mogę czekać na odpowiedź,

so I can out-wait you uncomfortably --

aż poczujecie się skrępowani...

so if you could just raise your hand that would be awesome --

podnieście rękę, jeśli uważacie,

how many of you honestly,

że zrobienie lub powiedzenie czegoś,

when you're thinking about doing or saying something vulnerable

że zrobienie lub powiedzenie czegoś,

co demaskuje wrażliwość,

think, "God, vulnerability is weakness."

jest oznaką słabości.

How many of you think of vulnerability and weakness synonymously?

Kto utożsamia wrażliwość ze słabością?

Większość.

The majority of people.

Podczas tej tygodniowej

Now let me ask you this question:

This past week at TED,

konferencji TED, kto z was,

how many of you, when you saw vulnerability up here,

widząc na scenie przejaw wrażliwości,

thought it was pure courage?

dostrzegł w niej odwagę?

Vulnerability is not weakness.

Wrażliwość nie jest słabością.

I define vulnerability as emotional risk,

Dla mnie wrażliwość to emocjonalne ryzyko,

Dla mnie wrażliwość to emocjonalne ryzyko,

exposure, uncertainty.

okazanie uczuć, niepewność.

It fuels our daily lives.

To napędowa siła życia.

And I've come to the belief --

Przekonałam się,

this is my 12th year doing this research --

a badam ją od 12 lat,

that vulnerability is our most accurate measurement of courage --

że wrażliwość

jest najbardziej rzetelną miarą odwagi.

jest najbardziej rzetelną miarą odwagi:

to be vulnerable, to let ourselves be seen,

do otwarcia się przed innymi,

to be honest.

do bycia szczerym.

One of the weird things that's happened is, after the TED explosion,

Zaskoczyło mnie,

że po wykładzie na TEDxHuston

I got a lot of offers to speak all over the country --

proponowano mi wystąpienia w całym kraju:

everyone from schools and parent meetings

w szkołach, na zebraniach rodziców,

to Fortune 500 companies.

nawet w firmach z rankingu Fortune 500.

And so many of the calls went like this,

Wiele propozycji brzmiało tak:

"Dr. Brown, we loved your TED talk.

"Dr Brown, świetny wykład.

We'd like you to come in and speak.

Zapraszamy do nas.

We'd appreciate it

Wolelibyśmy jednak,

if you wouldn't mention vulnerability or shame."

aby nie wspominała pani o wrażliwości ani wstydzie".

(Laughter)

(Śmiech)

What would you like for me to talk about?

To o czym miałabym mówić?

Trzy główne odpowiedzi,

There's three big answers.

This is mostly, to be honest with you, from the business sector:

przeważnie z branży związanej z biznesem to:

innovation, creativity and change.

przeważnie z branży związanej z biznesem to:

o innowacji, kreatywności i zmianie.

(Laughter)

So let me go on the record and say,

Ustalmy raz na zawsze:

wrażliwość to matka

vulnerability is the birthplace of innovation, creativity and change.

wrażliwość to matka

innowacji, kreatywności i zmiany.

(Applause)

(Oklaski)

To create is to make something that has never existed before.

Stworzyć znaczy zrobić coś,

co dotąd nie istniało.

There's nothing more vulnerable than that.

To esencja wrażliwości.

Adaptability to change is all about vulnerability.

Zdolność adaptacji

jest związana z wrażliwością.

Nauczyłam się też,

The second thing,

in addition to really finally understanding

że aby naprawdę zrozumieć

the relationship between vulnerability and courage,

związek wrażliwości z odwagą

the second thing I learned, is this:

związek wrażliwości z odwagą

We have to talk about shame.

musimy poruszyć temat wstydu.

And I'm going to be really honest with you.

Będę z wami szczera.

When I became a "vulnerability researcher"

Okrzyknięto mnie "badaczem wrażliwości"

and that became the focus because of the TED talk --

po moim wystąpieniu w Houston,

and I'm not kidding.

nie żartuję.

I'll give you an example.

Wyjaśnię.

About three months ago, I was in a sporting goods store

Trzy miesiące temu byłam w sklepie sportowym

po gogle i ochraniacze

buying goggles and shin guards

and all the things that parents buy at the sporting goods store.

i inny sprzęt sportowy dla dzieci.

Z odległości 30 metrów ktoś krzyknął:

About from a hundred feet away, this is what I hear:

"Vulnerability TED! Vulnerability TED!"

"Wykład TED o wrażliwości!"

(Laughter)

(Śmiech)

(Laughter ends)

I'm a fifth-generation Texan.

Jestem Teksanką w piątym pokoleniu.

Our family motto is "Lock and load."

Motto naszej rodziny to "Gotowi? Do dzieła!".

I am not a natural vulnerability researcher.

Badanie wrażliwości nie przychodzi mi łatwo.

So I'm like,

Powiedziałam sobie:

just keep walking, she's on my six.

"Zignoruj ją, jest za tobą".

(Laughter)

(Śmiech)

And then I hear, "Vulnerability TED!"

Znów krzyknęła: "Wykład TED o wrażliwości!"

I turn around, I go, "Hi."

Odwróciłam się i przywitałam.

She's right here and she said,

Ona zaczęła:

"You're the shame researcher who had the breakdown."

"Jesteś tą badaczką wstydu, która przeżyła załamanie!" (Śmiech)

(Laughter)

"Jesteś tą badaczką wstydu, która przeżyła załamanie!" (Śmiech)

At this point, parents are, like, pulling their children close.

W tym momencie

rodzice przyciągnęli do siebie dzieci.

(Laughter)

"Look away."

"Odwróć się".

And I'm so worn out at this point in my life,

Byłam psychicznie wyczerpana,

I look at her and I actually say,

spojrzałam na nią, i odparłam:

"It was a fricking spiritual awakening."

"To było cholernie duchowe przebudzenie".

(Laughter)

(Śmiech)

(Applause)

(Oklaski)

And she looks back and does this,

Odpowiedziała, że wie,

Odpowiedziała, że wie,

"I know."

(Laughter)

i że obejrzała mój wykład

And she said,

z koleżankami w klubie czytelniczym.

"We watched your TED talk in my book club.

Przeczytały też moją książkę

Then we read your book and we renamed ourselves

i okrzyknęły się

'The Breakdown Babes.'"

"Załamanymi laskami".

(Laughter)

And she said, "Our tagline is:

Ich motto to:

'We're falling apart and it feels fantastic.'"

"Jesteśmy załamane i jest wspaniale".

(Laughter)

(Śmiech)

You can only imagine what it's like for me in a faculty meeting.

Możecie sobie wyobrazić

jak czuję się na zebraniach wydziału.

(Sighs)

So when I became Vulnerability TED,

Po tym jak okrzyknięto mnie

"TEDem wrażliwości", superbohaterką,

like an action figure --

Like Ninja Barbie, but I'm Vulnerability TED --

niczym Barbie Ninja.

I thought, I'm going to leave that shame stuff behind,

Myślałam, że nie wrócę już do tematu wstydu.

because I spent six years studying shame

Zajmowałam się nim przez 6 lat,

before I started writing and talking about vulnerability.

zanim zaczęłam pisać i mówić o wrażliwości.

And I thought, thank God, because shame is this horrible topic,

Odpowiadało mi to, bo wstyd to trudny temat,

no one wants to talk about it.

o którym nikt nie chce rozmawiać.

It's the best way to shut people down on an airplane.

Można skutecznie ucinać pogawędki.

"What do you do?" "I study shame." "Oh."

- Co robisz? - Badam wstyd. - Aha. (Śmiech)

(Laughter)

- Co robisz? - Badam wstyd. - Aha. (Śmiech)

And I see you.

Nie dziwię się.

(Laughter)

(Śmiech)

But in surviving this last year,

Wtedy przypomniano mi

o podstawowej zasadzie:

I was reminded of a cardinal rule --

not a research rule,

nie badawczej,

but a moral imperative from my upbringing --

ale moralnej,

zasadzie, którą wyniosłam z domu:

"you've got to dance with the one who brung ya".

rób to, w czym jesteś dobra.

And I did not learn about vulnerability

O otwieraniu się, odwadze,

and courage and creativity and innovation

kreatywności i innowacji

from studying vulnerability.

nie nauczyłam się badając wrażliwość.

I learned about these things from studying shame.

Nauczyłam się o nich badając wstyd.

Nauczyłam się o nich badając wstyd.

And so I want to walk you in to shame.

Dlatego chcę wam opowiedzieć o wstydzie.

Dlatego chcę wam opowiedzieć o wstydzie.

Jungian analysts call shame the swampland of the soul.

Psychoanalitycy szkoły Junga

nazywają wstyd bagnem duszy.

And we're going to walk in.

Wejdziemy w nie.

And the purpose is not to walk in

Nie po to, by się w nim taplać

and construct a home and live there.

albo zadomowić.

Ale po to, by przejść przez nie w kaloszach

It is to put on some galoshes --

and walk through and find our way around.

i znaleźć wyjście.

Oto dlaczego.

Here's why.

We heard the most compelling call ever to have a conversation in this country,

Wcześniej apelowano tu

o podjęcie debaty,

and I think globally, around race, right?

krajowej i światowej,

na temat rasy.

Pamiętamy, prawda?

Yes? We heard that.

Yes?

Pamiętamy, prawda?

Cannot have that conversation without shame.

Tej kwestii nie poruszymy bez wstydu,

Because you cannot talk about race without talking about privilege.

bo nie da się pominąć kwestii przywilejów,

których wspomnienie

And when people start talking about privilege,

they get paralyzed by shame.

wywołuje paraliżujący wstyd.

We heard a brilliant simple solution to not killing people in surgery,

Usłyszeliśmy też, że można zapobiec

śmierci pacjenta na stole operacyjnym

which is, have a checklist.

korzystając z prostej listy.

Problem dotyczy wstydu,

You can't fix that problem without addressing shame,

Problem dotyczy wstydu,

because when they teach those folks how to suture,

they also teach them how to stitch their self-worth

bo przyszłym lekarzom wpaja się poczucie nieomylności,

to being all-powerful.

bo przyszłym lekarzom wpaja się poczucie nieomylności,

And all-powerful folks don't need checklists.

a nieomylni nie potrzebują list sprawdzających.

And I had to write down the name of this TED Fellow

Nazwisko tego członka TED

so I didn't mess it up here.

musiałam zapisać,

żeby go nie przekręcić:

Myshkin Ingawale,

Myshkin Ingawale.

I hope I did right by you.

(Applause)

(Oklaski)

I saw the TED Fellows my first day here.

Pierwszego dnia konferencji

And he got up and he explained how he was driven to create

Myshkin opowiedział

o próbach stworzenia

some technology to help test for anemia,

technologii do diagnozowania anemii,

because people were dying unnecessarily.

która pozwoli ratować życie ludzkie.

"Zbudowałem to urządzenie,

And he said, "I saw this need.

So you know what I did? I made it."

bo było potrzebne".

And everybody just burst into applause, and they were like "Yes!"

Wszyscy bili brawo.

On dodał: "Urządzenie nie działało.

And he said, "And it didn't work.

(Laughter)

Zadziałało po 32 próbach".

And then I made it 32 more times,

and then it worked."

Zadziałało po 32 próbach".

You know what the big secret about TED is?

Co jest tajemnicą konferencji TED?

Nie mogę się doczekać,

I can't wait to tell people this.

I guess I'm doing it right now.

żeby ją wam wyjawić.

(Laughter)

(Śmiech)

This is like the failure conference.

Jest poświęcona niepowodzeniom.

(Laughter)

Poważnie.

No, it is.

(Applause)

(Oklaski)

You know why this place is amazing?

Dlaczego jest wspaniała?

Because very few people here are afraid to fail.

Bo niewielu tu obecnych

boi się porażki.

Wszyscy, którzy tu przemawiają jej doświadczyli.

And no one who gets on the stage, so far that I've seen, has not failed.

I've failed miserably, many times.

Znam smak gorzkiej porażki.

I don't think the world understands that,

Ale świat tego nie rozumie.

because of shame.

Uniemożliwia to wstyd.

There's a great quote that saved me this past year

Uratował mnie

cytat Theodore'a Roosevelta,

by Theodore Roosevelt.

A lot of people refer to it as the "Man in the Arena" quote.

szerzej znany jako "Człowiek na arenie".

And it goes like this:

Brzmi tak:

"It is not the critic who counts.

"Nie krytyk się liczy,

It is not the man who sits and points out

nie człowiek, który wskazuje jak potykają się silni,

how the doer of deeds could have done things better

nie człowiek, który wskazuje jak potykają się silni,

and how he falls and stumbles.

albo co mogliby zrobić lepiej.

The credit goes to the man in the arena

Chwała należy się człowiekowi na arenie,

którego twarz jest umazana błotem,

whose face is marred with dust and blood and sweat.

potem i krwią.

But when he's in the arena,

Ten który walczy,

w najlepszym wypadku wygrywa,

at best, he wins,

w najgorszym przegrywa.

and at worst, he loses,

but when he fails, when he loses,

Przegrywa jednak

he does so daring greatly."

z wielką odwagą".

Dla mnie jest to istota tej konferencji.

And that's what this conference, to me, is about.

Life is about daring greatly, about being in the arena.

W życiu liczy się wielka odwaga, bycie na arenie.

W życiu liczy się wielka odwaga, bycie na arenie.

When you walk up to that arena and you put your hand on the door,

Kiedy wchodzisz na ową arenę

and you think, "I'm going in and I'm going to try this,"

i myślisz: "Wejdę i spróbuję"

w twojej głowie niczym chochlik

shame is the gremlin

who says, "Uh, uh.

odzywa się wstyd:

You're not good enough.

"Nie jesteś wystarczająco dobry.

You never finished that MBA. Your wife left you.

Nie skończyłeś studiów. Zostawiła cię żona.

I know your dad really wasn't in Luxembourg,

Ojciec nie był w Luksemburgu,

tylko w więzieniu Sing Sing.

he was in Sing Sing.

I know those things that happened to you growing up.

Wiem o twoim dzieciństwie.

I know you don't think

Myślisz, że jesteś niewystarczająco

that you're pretty, smart, talented or powerful enough.

atrakcyjny, inteligentny, utalentowany, i za słaby.

I know your dad never paid attention, even when you made CFO."

Ojciec zawsze cię lekceważył, nawet gdy zostałeś prezesem".

Shame is that thing.

To jest właśnie wstyd.

And if we can quiet it down and walk in

Gdy go uciszymy i wejdziemy na arenę,

and say, "I'm going to do this,"

aby oznajmić, że chcemy się czegoś podjąć

we look up and the critic that we see pointing and laughing,

odzywa się krytyk,

wyśmiewa i wytyka palcem.

99 percent of the time is who?

Kim jest w 99% przypadków?

Us.

To my sami.

Shame drives two big tapes --

Wstyd napędza dwie myśli:

"never good enough" --

"Niewystarczająco dobry"

and, if you can talk it out of that one,

A jeśli umiesz ją odeprzeć, to:

"who do you think you are?"

"Za kogo ty się uważasz?"

The thing to understand about shame is, it's not guilt.

Wstyd to nie poczucie winy,

jest związany z ego, poczucie winy - z zachowaniem.

Shame is a focus on self, guilt is a focus on behavior.

Shame is "I am bad."

Wstyd mówi: "Jestem zły".

Guilt is "I did something bad."

Poczucie winy: "Zrobiłem coś złego".

How many of you,

Ilu z was,

if you did something that was hurtful to me,

gdybyście wyrządzili mi przykrość,

would be willing to say, "I'm sorry. I made a mistake?"

zdobyłoby się na przeprosiny i przyznanie do błędu?

zdobyłoby się na przeprosiny i przyznanie do błędu?

How many of you would be willing to say that?

Guilt: I'm sorry. I made a mistake.

Poczucie winy: "Wybacz, popełniłem błąd".

Shame: I'm sorry. I am a mistake.

Wstyd: "Jestem błędem".

There's a huge difference between shame and guilt.

Różnica między wstydem

And here's what you need to know.

a poczuciem winy jest ogromna.

Shame is highly, highly correlated

Wstyd jest powiązany

with addiction, depression, violence, aggression,

z uzależnieniem, depresją, przemocą,

bullying, suicide, eating disorders.

prześladowaniem, samobójstwem, zaburzeniami odżywiania.

And here's what you even need to know more.

Powinniście też wiedzieć,

Guilt, inversely correlated with those things.

że istnieje odwrotna korelacja z poczuciem winy.

The ability to hold something we've done or failed to do

Odnoszenie naszych dokonań i błędów,

do tego kim chcielibyśmy być,

up against who we want to be is incredibly adaptive.

choć bywa nieprzyjemne, bardzo pomaga w dostosowaniu się do otoczenia.

It's uncomfortable, but it's adaptive.

choć bywa nieprzyjemne, bardzo pomaga w dostosowaniu się do otoczenia.

The other thing you need to know about shame

Musicie też wiedzieć,

is it's absolutely organized by gender.

że wstyd podlega prawom płci.

Jeśli Chris i ja doświadczamy wstydu,

If shame washes over me and washes over Chris,

to odczuwamy to samo.

it's going to feel the same.

Everyone sitting in here knows the warm wash of shame.

Każdy z was zna to uczucie.

We're pretty sure that the only people who don't experience shame

Wydaje nam się, że wstydu

nie doświadczają tylko ci,

are people who have no capacity for connection or empathy.

którzy nie odczuwają empatii.

Odczuwam wstyd,

Which means, yes, I have a little shame;

więc nie jestem socjopatą.

no, I'm a sociopath.

So I would opt for, yes, you have a little shame.

Zakładam zatem, że odczuwacie wstyd.

Shame feels the same for men and women,

Wstydu doświadczają kobiety i mężczyźni,

but it's organized by gender.

ale są róźnice.

W przypadku kobiet,

For women,

najlepszym przykładem

the best example I can give you is Enjoli, the commercial.

jest reklama perfum Enjoli:

"Mogę wywiesić pranie,

"I can put the wash on the line, pack the lunches, hand out the kisses

przygotować drugie śniadanie,

rozdać buziaki

and be at work at five to nine.

i pracować na pełen etat.

Przyniosę do domu kasę i nie pozwolę

I can bring home the bacon, fry it up in the pan

and never let you forget you're a man."

byś zapomniał, że jesteś mężczyzną".

For women, shame is, do it all,

Wstyd motywuje kobiety do perfekcji.

do it perfectly

Wstyd motywuje kobiety do perfekcji.

and never let them see you sweat.

I nikt nie może zauważyć, że przy okazji się pocą.

I don't know how much perfume that commercial sold,

Nie wiem jak skuteczna była ta reklama,

but I guarantee you,

ale zapewniam was,

it moved a lot of antidepressants and anti-anxiety meds.

że podniosła sprzedaż antydepresantów. (Śmiech)

(Laughter)

że podniosła sprzedaż antydepresantów. (Śmiech)

Shame, for women, is this web

Dla kobiet wstyd to splot

of unobtainable, conflicting, competing expectations

niemożliwych do pogodzenia i nieosiągalnych oczekiwań.

niemożliwych do pogodzenia i nieosiągalnych oczekiwań.

about who we're supposed to be.

And it's a straight-jacket.

To kajdany.

For men,

Mężczyźni nie mierzą się ze splotem sprzecznych oczekiwań,

shame is not a bunch of competing, conflicting expectations.

Mężczyźni nie mierzą się ze splotem sprzecznych oczekiwań,

Shame is one,

ale z jednym oczekiwaniem:

do not be perceived as what?

Nie pozwól by uważano cię za słabeusza.

Weak.

Nie pozwól by uważano cię za słabeusza.

I did not interview men for the first four years of my study.

Nie rozmawiałam z mężczyznami przez 4 lata badań.

It wasn't until a man looked at me after a book signing, and said,

Aż pewnego dnia, gdy podpisywałam książki,

jakiś mężczyzna pochwalił moje uwagi na temat wstydu,

"I love what say about shame,

ale zapytał, czemu nie wspominam o mężczyznach.

I'm curious why you didn't mention men."

Odpowiedziałam, że nie badam mężczyzn.

And I said, "I don't study men."

And he said, "That's convenient."

Stwierdził, że to wygodne.

(Śmiech)

(Laughter)

Zapytany dlaczego,

And I said, "Why?"

And he said, "Because you say to reach out,

odpowiedział: "Zachęcasz,

tell our story,

by dzielić się doświadczeniami,

be vulnerable.

i otwierać się.

But you see those books you just signed for my wife and my three daughters?"

Te książki podpisałaś

dla mojej żony i córek...

a one raczej wolałyby,

I said, "Yeah."

bym poległ na białym koniu

"They'd rather me die on top of my white horse

than watch me fall down.

niż bym z niego spadł.

Gdy wyciągamy do kogoś rękę i otwieramy się

When we reach out and be vulnerable,

we get the shit beat out of us.

pozwalamy by nas zmiażdżono.

Nie mów mi,

And don't tell me

it's from the guys and the coaches and the dads.

że to wina facetów, trenerów i ojców,

bo kobiety w moim życiu krytykują mnie bardziej niż ktokolwiek inny".

Because the women in my life are harder on me than anyone else."

Zaczęłam więc rozmawiać z mężczyznami

So I started interviewing men and asking questions.

i zadawać im pytania.

And what I learned is this:

Oto czego się dowiedziałam:

You show me a woman who can actually sit with a man

Kobieta, która potrafi siedzieć z mężczyzną,

in real vulnerability and fear,

który przeżywa strach i niepewność

to kobieta, która wykonała kawał roboty nad sobą.

I'll show you a woman who's done incredible work.

You show me a man who can sit with a woman

Mężczyzna, który potrafi usiąść z kobietą

who's just had it,

która ma dość,

she can't do it all anymore,

i nie ma na nic siły,

i który zamiast poinformować ją,

and his first response is not,

że opróżnił zmywarkę,

"I unloaded the dishwasher!"

(Laughter)

po prostu ją wysłucha,

But he really listens --

because that's all we need --

po prostu ją wysłucha,

I'll show you a guy who's done a lot of work.

to mężczyzna, który odwalił kawał dobrej roboty.

Wstyd to epidemia naszej kultury.

Shame is an epidemic in our culture.

And to get out from underneath it --

Aby się z niej wygrzebać

to find our way back to each other,

i odnaleźć drogę do siebie nawzajem,

we have to understand how it affects us

musimy zrozumieć jak na nas wpływa:

and how it affects the way we're parenting,

na to jak wychowujemy dzieci,

the way we're working, the way we're looking at each other.

jak pracujemy, jak odnosimy się do siebie.

Very quickly, some research by Mahalik at Boston College.

W skrócie, badania Mahalika z Boston College,

He asked, what do women need to do to conform to female norms?

który pytał o oczekiwania jakie muszą spełnić kobiety.

The top answers in this country:

Najczęstsze odpowiedzi w naszym kraju:

nice, thin, modest

miła, szczupła, skromna,

and use all available resources for appearance.

zawsze dbająca o wygląd.

(Laughter)

Zadawał te same pytania na temat mężczyzn.

When he asked about men,

what do men in this country need to do to conform with male norms,

Zadawał te same pytania na temat mężczyzn.

Zadawał te same pytania na temat mężczyzn.

the answers were:

Odpowiedzi były takie:

always show emotional control,

trzymanie emocji w ryzach, praca priorytetem,

work is first,

troska o status i siła.

pursue status and violence.

Jeśli chcemy odnaleźć do siebie nawzajem drogę,

If we're going to find our way back to each other,

we have to understand and know empathy,

musimy się nauczyć empatii,

because empathy's the antidote to shame.

która stanowi antidotum na wstyd.

If you put shame in a Petri dish,

Gdybyśmy umieścili wstyd w próbówce,

it needs three things to grow exponentially:

do wzrostu będzie potrzebował

secrecy, silence and judgment.

tajemnicy, ciszy i oceny.

If you put the same amount in a Petri dish and douse it with empathy,

Ten sam wstyd podlany empatią - nie przeżyje.

it can't survive.

Ten sam wstyd podlany empatią - nie przeżyje.

The two most powerful words when we're in struggle:

Dwa najpotężniejsze słowa dla kogoś, kto cierpi:

me too.

"Ja też".

And so I'll leave you with this thought.

Zakończę pewną myślą.

Jeśli mamy na nowo odnaleźć do siebie drogę,

If we're going to find our way back to each other,

Jeśli mamy na nowo odnaleźć do siebie drogę,

vulnerability is going to be that path.

powiedzie ona przez wrażliwość.

And I know it's seductive to stand outside the arena,

Kuszące jest stać z boku areny.

because I think I did it my whole life,

Sama tak robiłam,

and think to myself,

myśląc sobie:

I'm going to go in there and kick some ass

"Wejdę na ring i przywalę komuś,

when I'm bulletproof and when I'm perfect.

kiedy już będę silna".

To bardzo kuszące,

And that is seductive.

But the truth is, that never happens.

ale nigdy się nie zdarza.

And even if you got as perfect as you could

Nawet gdybyśmy osiągnęli ową perfekcję,

Nawet gdybyśmy osiągnęli ową perfekcję,

and as bulletproof as you could possibly muster

gdy się tam znajdziemy,

when you got in there,

that's not what we want to see.

to nie jej będziemy najbardziej potrzebować.

We want you to go in.

Musimy tam wejść,

We want to be with you and across from you.

chcemy być tam razem,

i chcemy, by ludzie nam bliscy,

And we just want,

for ourselves and the people we care about

ci na których nam zależy,

z którymi pracujemy,

and the people we work with,

byli pięknie odważni.

to dare greatly.

So thank you all very much. I really appreciate it.

Bardzo wam wszystkim dziękuję.

(Applause)

(Oklaski)