Can you really tell if a kid is lying? | Kang Lee

Tłumaczenie: Barbara Lawniczek Korekta: Rysia Wand

Cześć.

Hi.

Let me ask the audience a question:

Mam do was pytanie.

Did you ever lie as a child?

Kłamaliście w dzieciństwie?

Jeśli tak, podnieście rękę.

If you did, could you please raise your hand?

To najszczersza grupa, jaką widziałem.

Wow! This is the most honest group of people I've ever met.

(Laughter)

(Śmiech)

So for the last 20 years,

Przez ostatnie 20 lat

I've been studying how children learn to tell lies.

badałem, jak dzieci uczą się kłamać.

And today, I'm going to share with you

Dziś chcę się z wami podzielić

niektórymi odkryciami, których dokonałem.

some of the discoveries we have made.

But to begin, I'm going to tell you a story from Mr. Richard Messina,

Na początek opowiem historię pana Richarda Messiny,

who is my friend and an elementary school principal.

który jest moim przyjacielem i dyrektorem podstawówki.

He got a phone call one day.

Pewnego dnia odebrał telefon.

The caller says,

Rozmówca powiedział:

"Mr. Messina, my son Johnny will not come to school today

"Panie Messina, mój syn Johnny nie przyjdzie dziś do szkoły,

because he's sick."

bo jest chory.

Mr. Messina asks,

Pan Messina pyta:

"Who am I speaking to, please?"

"A można wiedzieć, z kim rozmawiam?".

And the caller says,

Rozmówca odpowiada:

"I am my father."

"Jestem moim tatą".

(Laughter)

(Śmiech)

So this story --

Ta historia...

(Laughter)

(Śmiech)

sums up very nicely three common beliefs we have

ładnie podsumowuje nasze trzy przekonania

about children and lying.

o dzieciach i kłamstwie.

1. Dzieci zaczynają kłamać

One, children only come to tell lies

after entering elementary school.

w podstawówce.

Two, children are poor liars.

2. Dzieci nie są dobrymi kłamcami.

We adults can easily detect their lies.

My, dorośli, łatwo wykrywamy, że kłamią.

And three, if children lie at a very young age,

3. Jeśli dzieci kłamią w bardzo wczesnym dzieciństwie,

there must be some character flaws with them,

coś musi być z nimi nie tak

and they are going to become pathological liars for life.

i całe życie będą patologicznymi kłamcami.

Well, it turns out

Okazuje się,

all of the three beliefs are wrong.

że te przekonania są błędne.

We have been playing guessing games

Bawiliśmy się w zgadywanki

with children all over the world.

z dziećmi na całym świecie.

Here is an example.

Oto przykład.

So in this game, we asked children to guess the numbers on the cards.

W tej grze prosimy dzieci, by zgadły liczby na kartach.

And we tell them if they win the game,

Mówimy, że jeśli wygrają,

they are going to get a big prize.

dostaną wielką nagrodę.

But in the middle of the game,

W trakcie gry

znajdujemy powód, by wyjść z pokoju.

we make an excuse and leave the room.

And before we leave the room,

Ale przed wyjściem mówimy,

we tell them not to peek at the cards.

żeby nie podglądały kart.

Of course,

Oczywiście

we have hidden cameras in the room

mamy w pokoju ukryte kamery,

by obserwować każdy ich ruch.

to watch their every move.

Because the desire to win the game is so strong,

Chęć wygrania jest tak silna,

more than 90 percent of children will peek

że ponad 90% dzieci podgląda karty,

jak tylko wyjdziemy z pokoju

as soon as we leave the room.

(Laughter)

(Śmiech)

Kluczowym pytaniem jest:

The crucial question is:

Kiedy wracamy do pokoju i pytamy dzieci,

When we return and ask the children

whether or not they have peeked,

czy podglądały,

czy winne dzieci przyznają się,

will the children who peeked confess

or lie about their transgression?

czy raczej skłamią o swoim występku?

We found that regardless of gender, country, religion,

Odkryliśmy, że niezależnie od płci, kraju, religii

at two years of age,

w wieku dwóch lat

30 percent lie,

30% dzieci kłamie,

a 70% mówi prawdę o podglądaniu.

70 percent tell the truth about their transgression.

At three years of age,

W wieku trzech lat

50% kłamie, a 50% mówi prawdę.

50 percent lie and 50 percent tell the truth.

At four years of age,

W wieku czterech lat,

more than 80 percent lie.

ponad 80% kłamie.

And after four years of age,

Dzieci powyżej 4. roku życia

most children lie.

w większości kłamią.

So as you can see,

Jak sami widzicie,

lying is really a typical part of development.

kłamanie to typowa część rozwoju.

Niektóre dzieci zaczynają kłamać

And some children begin to tell lies

as young as two years of age.

już w wieku dwóch lat.

So now, let's take a closer look at the younger children.

A teraz przyjrzyjmy się młodszym dzieciom.

Why do some but not all young children lie?

Dlaczego tylko niektóre dzieci kłamią?

In cooking, you need good ingredients

W gotowaniu potrzebujemy dobrych składników,

to cook good food.

żeby ugotować dobre jedzenie.

And good lying requires two key ingredients.

Dobre kłamstwo wymaga dwóch kluczowych składników.

Pierwszym z nich jest teoria umysłu

The first key ingredient is theory of mind,

or the mind-reading ability.

lub też czytanie w myślach.

Mind reading is the ability to know

Czytanie w myślach to świadomość tego,

that different people have different knowledge about the situation

że różni ludzi mają różną wiedzę o danej sytuacji

and the ability to differentiate between what I know

i zdolność odróżnienia tego, co wiem ja,

and what you know.

od tego, co wiesz ty.

Mind reading is important for lying

Czytanie umysłu jest ważne przy kłamaniu,

because the basis of lying is that I know

bo podstawą kłamstwa jest to, że ja wiem,

że ty nie wiesz tego,

you don't know

what I know.

co wiem ja.

Therefore, I can lie to you.

Zatem mogę cię okłamać.

Drugim kluczowym składnikiem dobrego kłamstwa jest samokontrola.

The second key ingredient for good lying is self-control.

It is the ability to control your speech, your facial expression

To zdolność do kontrolowania wypowiedzi, mimiki

and your body language,

oraz mowy ciała,

so that you can tell a convincing lie.

po to, żeby kłamstwo było przekonujące.

And we found that those young children

Odkryliśmy, że te małe dzieci,

who have more advanced mind-reading and self-control abilities

które lepiej opanowały czytanie myśli i samokontrolę,

tell lies earlier

zaczynają kłamać wcześniej

and are more sophisticated liars.

i są bardziej wyrafinowanymi kłamcami.

As it turns out, these two abilities are also essential for all of us

Okazuje się, że te zdolności są kluczowe dla nas wszystkich,

to function well in our society.

żeby móc dobrze funkcjonować w społeczeństwie.

In fact, deficits in mind-reading and self-control abilities

Istotnie, braki w czytaniu mysli i samokontroli

are associated with serious developmental problems,

są związane z poważnymi problemami w rozwoju,

such as ADHD and autism.

takimi jak ADHD i autyzm.

So if you discover your two-year-old is telling his or her first lie,

Jeśli odkryjesz, że twój dwulatek kłamie po raz pierwszy,

zamiast się niepokoić,

instead of being alarmed,

powinieneś świętować,

you should celebrate --

(Laughter)

(Śmiech)

bo to sygnał, że twoje dziecko rozpoczęło nowe stadium

because it signals that your child has arrived at a new milestone

of typical development.

prawidłowego rozwoju.

A teraz, czy dzieci są słabymi kłamcami?

Now, are children poor liars?

Do you think you can easily detect their lies?

Myślicie, że można łatwo wykryć ich kłamstwa?

Would you like to give it a try?

Chcielibyście sprawdzić?

Yes? OK.

Tak? OK.

So I'm going to show you two videos.

W takim razie pokażę wam dwa filmy,

w których dzieci będą odpowiadały

In the videos,

the children are going to respond to a researcher's question,

na pytanie badacza:

"Did you peek?"

"Podglądałeś?".

So try to tell me

Spróbujcie mi powiedzieć,

which child is lying

które dziecko kłamie,

and which child is telling the truth.

a które mówi prawdę.

Here's child number one.

Oto dziecko numer 1.

Are you ready?

Jesteście gotowi?

(Wideo) Dorosły: Podglądałeś? Dziecko: Nie.

(Video) Adult: Did you peek? Child: No.

Kang Lee: And this is child number two.

Kang Lee: A teraz dziecko numer 2.

(Video) Adult: Did you peek? Child: No.

(Wideo) Dorosły: Podglądałaś? Dziecko: Nie.

KL: OK, if you think child number one is lying,

Kang Lee: Jeśli myślicie, że pierwsze dziecko kłamie,

please raise your hand.

podnieście rękę.

And if you think child number two is lying, please raise your hand.

A jeśli myślicie, że drugie dziecko kłamie, podnieście rękę.

OK, so as a matter of fact,

Okazuje się,

że dziecko numer 1 mówi prawdę,

child number one is telling the truth,

a dziecko numer 2 kłamie.

child number two is lying.

Chyba wielu osobom kiepsko idzie wykrywanie kłamstw dzieci.

Looks like many of you are terrible detectors of children's lies.

(Laughter)

(Śmiech)

Now, we have played similar kinds of games

Graliśmy w podobne gry

with many, many adults from all walks of life.

z wieloma różnymi dorosłymi z różnych środowisk.

And we show them many videos.

Pokazujemy im wiele nagrań.

In half of the videos, the children lied.

W połowie z nich dzieci kłamały.

In the other half of the videos, the children told the truth.

W drugiej połowie - mówiły prawdę.

And let's find out how these adults performed.

Sprawdźmy, jak poszło tym dorosłym.

Because there are as many liars as truth tellers,

Ponieważ tyle samo dzieci kłamie, co mówi prawdę,

if you guess randomly,

strzelając na ślepo

there's a 50 percent chance you're going to get it right.

zgadniesz na 50%.

So if your accuracy is around 50 percent,

Czyli dokładność około 50% znaczy,

it means you are a terrible detector of children's lies.

że kiepsko wykrywasz dziecięce kłamstwa.

So let's start with undergrads and law school students,

Zacznijmy od studentów i studentów prawa,

who typically have limited experience with children.

którzy zazwyczaj mają ograniczony kontakt z dziećmi.

Nie, nie umieją wykryć kłamstw dzieci.

No, they cannot detect children's lies.

Robią to na chybił trafił.

Their performance is around chance.

Now how about social workers and child-protection lawyers,

A jak poszło kuratorom i pracownikom socjalnym,

who work with children on a daily basis?

którzy na co dzień pracują z dziećmi?

Can they detect children's lies?

Czy potrafią wykryć kłamstwa dzieci?

No, they cannot.

Nie, nie potrafią.

(Laughter)

(Śmiech)

What about judges,

A jak poszło sędziom,

customs officers

celnikom

and police officers,

i policjantom,

którzy mają na co dzień do czynienia z kłamcami?

who deal with liars on a daily basis?

Can they detect children's lies?

Czy potrafią wykryć kłamstwa dzieci?

No, they cannot.

Nie, nie potrafią.

What about parents?

A jak poszło rodzicom?

Can parents detect other children's lies?

Czy potrafią wykryć kłamstwa cudzych dzieci?

No, they cannot.

Nie, nie potrafią.

What about, can parents detect their own children's lies?

A czy rodzice potrafią wykryć kłamstwa swoich dzieci?

No, they cannot.

Nie, nie potrafią.

(Laughter) (Applause)

(Śmiech) (Brawa)

So now you may ask

Teraz możecie spytać,

why children's lies are so difficult to detect.

dlaczego kłamstwa dzieci są tak trudne do wykrycia.

Let me illustrate this with my own son, Nathan.

Przedstawię to na przykładzie mojego syna, Nathana.

This is his facial expression

To jego wyraz twarzy,

when he lies.

kiedy kłamie.

(Laughter)

(Śmiech)

So when children lie,

Kiedy dzieci kłamią,

their facial expression is typically neutral.

ich wyraz twarzy jest zazwyczaj neutralny.

Ale za neutralną miną

However, behind this neutral expression,

the child is actually experiencing a lot of emotions,

kryje się dziecko doświadczające wielu emocji,

such as fear, guilt, shame

takich jak strach, poczucie winy, wstyd

and maybe a little bit of liar's delight.

i może trochę rozkoszy kłamcy.

(Laughter)

(Śmiech)

Unfortunately, such emotions are either fleeting or hidden.

Niestety, takie emocje są albo przelotne albo ukryte.

Therefore, it's mostly invisible to us.

Stąd, są dla nas w większości niewidoczne.

So in the last five years,

Przez ostatnie 5 lat

próbowaliśmy znaleźć sposób, by ujawnić te ukryte emocje.

we have been trying to figure out a way to reveal these hidden emotions.

Then we made a discovery.

Dokonaliśmy odkrycia.

We know that underneath our facial skin,

Wiemy, że pod skórą twarzy

there's a rich network of blood vessels.

jest ogromna sieć naczyń krwionośnych.

When we experience different emotions,

Kiedy doświadczamy różnych emocji,

our facial blood flow changes subtly.

przepływ krwi na twarzy delikatnie się zmienia.

And these changes are regulated by the autonomic system

Zmiany te są regulowane przez autonomiczny system,

that is beyond our conscious control.

będący poza świadomą kontrolą.

Obserwując przepływ krwi na twarzy,

By looking at facial blood flow changes,

możemy ujawnić ukryte emocje.

we can reveal people's hidden emotions.

Unfortunately, such emotion-related facial blood flow changes

Niestety, zmiany przepływu krwi związane z emocjami

są zbyt subtelne, by je wykryć gołym okiem.

are too subtle to detect by our naked eye.

So to help us reveal people's facial emotions,

Żeby lepiej ujawniać ludzkie emocje,

we have developed a new imaging technology

stworzyliśmy nową technikę obrazowania,

we call "transdermal optical imaging."

którą nazwaliśmy "przezskórne obrazowanie optyczne".

To do so, we use a regular video camera to record people

W tym celu nagrywaliśmy ludzi

when they experience various hidden emotions.

doświadczających różnych ukrytych emocji.

And then, using our image processing technology,

Później, dzięki technice przetwarzania obrazu,

we can extract transdermal images of facial blood flow changes.

można wydobyć obrazy przepływu krwi pod skórą twarzy.

By looking at transdermal video images,

Patrząc na takie obrazy,

now we can easily see

możemy z łatwością zobaczyć

facial blood flow changes associated with the various hidden emotions.

zmiany przepływu krwi powiązane z różnymi ukrytymi emocjami.

And using this technology,

Używając tej techniki,

we can now reveal the hidden emotions associated with lying,

można ujawnić ukryte emocje związane z kłamaniem,

and therefore detect people's lies.

czyli wykryć kłamstwa.

We can do so noninvasively,

Można to robić nieinwazyjnie,

remotely, inexpensively,

zdalnie, niedrogo,

with an accuracy at about 85 percent,

z dokładnością około 85%,

znacznie lepiej od metody na chybił trafił.

which is far better than chance level.

W dodatku odkryliśmy efekt Pinokia.

And in addition, we discovered a Pinocchio effect.

No, not this Pinocchio effect.

Nie, nie tego Pinokia.

(Laughter)

(Śmiech)

This is the real Pinocchio effect.

To jest prawdziwy efekt Pinokia.

When people lie,

Kiedy ludzie kłamią,

przepływ krwi na twarzy spada na policzkach,

the facial blood flow on the cheeks decreases,

and the facial blood flow on the nose increases.

a wzrasta na nosie.

Of course, lying is not the only situation

Oczywiście, kłamanie to nie jedyna sytuacja,

that will evoke our hidden emotions.

która wywołuje w nas ukryte emocje.

So then we asked ourselves,

Zaczęliśmy się zastanawiać,

in addition to detecting lies,

do czego oprócz wykrywania kłamstw

można zastosować naszą technikę

how can our technology be used?

Jedno zastosowanie to edukacja.

One application is in education.

For example, using this technology, we can help this mathematics teacher

Na przykład, możemy pomóc nauczycielom matematyki

to identify the student in his classroom

zidentyfikować w klasie ucznia,

who may experience high anxiety about the topic he's teaching

który boi się tematu,

so that he can help him.

żeby mogli mu pomóc.

And also we can use this in health care.

Można ją też zastosować w opiece zdrowotnej.

Na przykład, codziennie dzwonię na Skypie do swoich rodziców,

For example, every day I Skype my parents,

who live thousands of miles away.

którzy mieszkają tysiące kilometrów stąd.

Korzystając z tej techniki,

And using this technology,

mogę nie tylko dowiedzieć się, co u nich słychać,

I can not only find out what's going on in their lives

but also simultaneously monitor their heart rate, their stress level,

ale również monitorować ich puls, poziom stresu,

their mood and whether or not they are experiencing pain.

ich nastrój i to, czy coś ich boli.

And perhaps in the future,

A być może w przyszłości

their risks for heart attack or hypertension.

ryzyko zawału czy nadciśnienia.

And you may ask:

I można zapytać:

Can we use this also to reveal politicians' emotions?

Czy da się tego użyć do ujawniania emocji polityków?

(Laughter)

(Śmiech)

For example, during a debate.

Na przykład podczas debaty.

Well, the answer is yes.

Tak, można.

Używając materiału filmowego,

Using TV footage,

możemy wykryć ich puls,

we could detect the politicians' heart rate,

mood and stress,

nastrój i stres.

and perhaps in the future, whether or not they are lying to us.

Możliwe, że w przyszłości będzie można wykryć, czy nas okłamują.

We can also use this in marketing research,

Możemy to również wykorzystać w marketingu,

for example, to find out

na przykład, aby dowiedzieć się,

whether or not people like certain consumer products.

czy konsumenci lubią dany produkt.

We can even use it in dating.

Możemy użyć jej nawet na randce.

So for example,

Na przykład

jeśli partnerka uśmiecha się do ciebie,

if your date is smiling at you,

this technology can help you to determine

ta technika może ci pomóc określić,

whether she actually likes you

czy naprawdę jej się podobasz,

czy tylko stara się być miła.

or she is just trying to be nice to you.

And in this case,

W tym przypadku

she is just trying to be nice to you.

jest tylko miła.

(Laughter)

(Śmiech)

So transdermal optical imaging technology

Obrazowanie przezskórne

is at a very early stage of development.

jest we wczesnym stadium rozwoju.

Many new applications will come about that we don't know today.

Może pojawić się wiele zastosowań, o których dziś nie wiemy.

However, one thing I know for sure

Choć jedno wiem na pewno,

że kłamanie już nigdy nie będzie takie samo.

is that lying will never be the same again.

Thank you very much.

Dziękuję bardzo.

Xiè xie.

Xiè xie (Dziękuję).

(Brawa)

(Applause)