Eve Ensler: Suddenly, my body

Vertaald door: Joyce van der Hoorn Nagekeken door: Christel Foncke

For a long time,

Voor een lange tijd

there was me, and my body.

had je 'ik' en 'mijn lichaam'.

Me was composed of stories,

'Ik' bestond uit verhalen,

of cravings, of strivings,

verlangens, inspanningen...

of desires of the future.

...en wensen voor de toekomst.

Me was trying

'Ik' probeerde

not to be an outcome of my violent past,

om geen resultaat van mijn gewelddadige verleden te zijn,

but the separation that had already occurred

maar de afscheiding die al had plaatsgevonden

between me and my body

tussen mij en mijn lichaam

was a pretty significant outcome.

was best een belangrijk resultaat hiervan.

Me was always trying to become something, somebody.

'Ik' probeerde altijd iets te worden, iemand te worden.

Me only existed in the trying.

'Ik' bestond alleen in het proberen.

My body was often in the way.

Mijn lichaam zat vaak in de weg.

Me was a floating head.

Ik was een zwevend hoofd.

For years, I actually only wore hats.

Ik heb jarenlang alleen hoeden gedragen.

It was a way of keeping my head attached.

Het was een manier om mijn hoofd bij me te houden.

It was a way of locating myself.

Een manier om mezelf te lokaliseren.

I worried that [if] I took my hat off

Ik was bang dat wanneer ik mijn hoed af zou zetten...

I wouldn't be here anymore.

...ik er niet meer zou zijn.

I actually had a therapist who once said to me,

Ik had zelfs een therapeut die tegen me zei:

"Eve, you've been coming here for two years,

"Eve, je komt hier nu twee jaar,

and, to be honest, it never occurred to me that you had a body."

en om eerlijk te zijn was het nooit bij me opgekomen dat je een lichaam hebt."

All this time I lived in the city

Ik woonde al die tijd in de stad,

because, to be honest,

omdat, om eerlijk te zijn,

I was afraid of trees.

ik bang was voor bomen.

I never had babies

Ik had geen kinderen

because heads cannot give birth.

want hoofden kunnen niet bevallen.

Babies actually don't come out of your mouth.

Baby's komen niet uit je mond.

As I had no reference point for my body,

Omdat ik geen uitgangspunt had voor mijn eigen lichaam...

I began to ask other women about their bodies --

begon ik andere vrouwen naar hun lichaam te vragen;

in particular, their vaginas,

in het bijzonder naar hun vagina's,

because I thought vaginas were kind of important.

omdat ik vagina's belangrijk vond.

This led to me writing "The Vagina Monologues,"

Dit zette me ertoe om "De Vagina Monologen" te schrijven...

which led to me obsessively and incessantly

...wat me er toe leidde om obsessief en onophoudelijk

talking about vaginas everywhere I could.

over vagina's te praten waar ik maar kon.

I did this in front of many strangers.

Ik deed dit zelfs waar vreemden bij waren.

One night on stage,

Een avond op het podium

I actually entered my vagina.

ben ik daadwerkelijk mijn vagina ingegaan.

It was an ecstatic experience.

Het was een betoverende ervaring.

It scared me, it energized me,

Het maakte me bang, het gaf me energie,

and then I became a driven person,

en toen werd ik een gedreven persoon,

a driven vagina.

een gedreven vagina.

I began to see my body like a thing,

Ik begon mijn lichaam als een ding te zien,

a thing that could move fast,

een ding dat snel kon bewegen,

like a thing that could accomplish other things,

als een ding dat ook andere dingen kon bereiken,

many things, all at once.

een heleboel dingen tegelijk.

I began to see my body like an iPad or a car.

Ik begon mijn lichaam als een iPad of auto te beschouwen.

I would drive it and demand things from it.

Ik zou het besturen en er dingen van verlangen.

It had no limits. It was invincible.

Het had geen grenzen. Het was onverslaanbaar.

It was to be conquered and mastered like the Earth herself.

Het zou overwonnen en beheerst worden als de Aarde zelf.

I didn't heed it;

Ik gaf het geen aandacht;

no, I organized it and I directed it.

nee, ik organiseerde en bestuurde het.

I didn't have patience for my body;

Ik had geen geduld voor mijn lichaam;

I snapped it into shape.

ik dwong het in vorm te zijn.

I was greedy.

Ik was gierig.

I took more than my body had to offer.

Ik nam meer dan mijn lichaam mij kon geven.

If I was tired, I drank more espressos.

Als ik moe was dan dronk ik meer espresso's.

If I was afraid, I went to more dangerous places.

Als ik bang was ging ik naar gevaarlijkere plaatsen.

Oh sure, sure, I had moments of appreciation of my body,

Oh, natuurlijk, natuurlijk had ik momenten dat ik mijn lichaam op prijs stelde,

the way an abusive parent

op de manier waarop een mishandelende ouder

can sometimes have a moment of kindness.

soms een aardig moment kan hebben.

My father was really kind to me

Mijn vader was heel aardig voor me,

on my 16th birthday, for example.

bijvoorbeeld op mijn zestiende verjaardag.

I heard people murmur from time to time

Ik hoorde mensen van tijd tot tijd mompelen

that I should love my body,

dat ik van mijn lichaam moest houden,

so I learned how to do this.

dus leerde ik mezelf dit te doen.

I was a vegetarian, I was sober, I didn't smoke.

Ik was vegetariër, ik was nuchter, ik rookte niet.

But all that was just a more sophisticated way

Maar dat was allemaal een verfijnde manier

to manipulate my body --

om mijn lichaam te manipuleren --

a further disassociation,

een grotere afstandneming,

like planting a vegetable field on a freeway.

alsof je een moestuin plant op de autoweg.

As a result of me talking so much about my vagina,

Omdat ik zoveel over mijn vagina praatte,

many women started to tell me about theirs --

begonnen veel vrouwen me over die van hen te vertellen --

their stories about their bodies.

hun verhalen over hun lichamen.

Actually, these stories compelled me around the world,

Die verhalen dwongen mij de wereld over,

and I've been to over 60 countries.

en ik ben in meer dan 60 landen geweest.

I heard thousands of stories,

Ik heb duizenden verhalen gehoord.

and I have to tell you, there was always this moment

En ik moet zeggen, er was altijd zo'n moment

where the women shared with me

waarop vrouwen precies konden uitleggen

that particular moment when she separated from her body --

op welk moment ze niet verenigd waren met hun lichaam --

when she left home.

wanneer ze niet thuis waren.

I heard about women being molested in their beds,

Ik hoorde over vrouwen die in hun bed zijn aangerand,

flogged in their burqas,

gegeseld in hun burka's,

left for dead in parking lots,

voor dood zijn achtergelaten in parkeerplaatsen,

acid burned in their kitchens.

met zuur verbrand in hun keukens.

Some women became quiet and disappeared.

Sommige vrouwen werden stil en verdwenen.

Other women became mad, driven machines like me.

Sommigen werden boze, gedreven machines als ikzelf.

In the middle of my traveling,

Gedurende het reizen

I turned 40 and I began to hate my body,

werd ik 40 en begon ik mijn lichaam te haten,

which was actually progress,

wat eigenlijk vooruitgang was,

because at least my body existed enough to hate it.

want mijn lichaam bestond tenminste genoeg om het te kunnen haten.

Well my stomach -- it was my stomach I hated.

Althans, mijn buik -- ik haatte mijn buik.

It was proof that I had not measured up,

Hij was het bewijs dat ik niet goed genoeg was.

that I was old and not fabulous and not perfect

Dat ik oud en niet grandioos en niet perfect was.

or able to fit into the predetermined corporate image in shape.

Of dat ik niet paste in het vooraf vastgestelde bedrijfsbeeld.

My stomach was proof that I had failed,

Mijn buik was bewijs dat ik had gefaald,

that it had failed me, that it was broken.

dat hij me had laten vallen, dat ik kapot was.

My life became about getting rid of it and obsessing about getting rid of it.

Mijn leven draaide om het kwijtraken ervan en de obsessie hierover.

In fact, it became so extreme

Het werd zelfs zo extreem

I wrote a play about it.

dat ik er een toneelstuk over schreef.

But the more I talked about it,

Maar hoe meer ik erover praatte,

the more objectified and fragmented my body became.

hoe verdeelder en ontzielder mijn lichaam werd.

It became entertainment; it became a new kind of commodity,

Het werd entertainment; het werd een nieuw soort product,

something I was selling.

iets wat ik verkocht.

Then I went somewhere else.

Toen ging ik ergens anders heen.

I went outside

Ik stapte uit datgene

what I thought I knew.

dat ik dacht te kennen.

I went to the Democratic Republic of Congo.

Ik ging naar de democratische republiek Congo.

And I heard stories

En ik hoorde verhalen

that shattered all the other stories.

die alle andere verhalen deden verdwijnen.

I heard stories

Ik hoorde verhalen

that got inside my body.

die in mijn lichaam drongen.

I heard about a little girl

Ik hoorde over een klein meisje

who couldn't stop peeing on herself

dat niet kon ophouden zichzelf onder te plassen

because so many grown soldiers

omdat zoveel volwassen soldaten

had shoved themselves inside her.

bij haar naar binnen waren gedrongen.

I heard an 80-year-old woman

Ik hoorde van een tachtig jaar oude vrouw

whose legs were broken and pulled out of her sockets

wiens benen waren gebroken en uit hun gewrichten waren getrokken

and twisted up on her head

en achter haar hoofd werden gedraaid

as the soldiers raped her like that.

terwijl de soldaten haar zo verkrachtten.

There are thousands of these stories,

Er zijn duizenden van zulke verhalen.

and many of the women had holes in their bodies --

En veel van die vrouwen hadden gaten in hun lichaam --

holes, fistula --

gaten, openingen --

that were the violation of war --

gevormd door die oorlogsmisdaden --

holes in the fabric of their souls.

gaten in de kern van hun zielen.

These stories saturated my cells and nerves,

Deze verhalen verzadigden mijn cellen en zenuwen.

and to be honest,

En om eerlijk te zijn

I stopped sleeping for three years.

heb ik drie jaar niet kunnen slapen.

All the stories began to bleed together.

Alle verhalen begonnen samen te smelten.

The raping of the Earth,

Het verkrachten van de Aarde,

the pillaging of minerals,

het plunderen van mineralen,

the destruction of vaginas --

het vernietigen van vagina's --

none of these were separate anymore

niets hiervan was in mijn ogen

from each other or me.

nog langer een losstaande zaak.

Militias were raping six-month-old babies

Milities verkrachtten zes maanden oude baby's

so that countries far away

zodat landen ver weg

could get access to gold and coltan

toegang kregen tot goud en coltan

for their iPhones and computers.

voor hun iPhones en computers.

My body had not only become a driven machine,

Mijn lichaam was niet alleen meer een gedreven machine,

but it was responsible now

maar het was nu ook verantwoordelijk

for destroying other women's bodies

voor het vernietigen van de lichamen van die vrouwen

in its mad quest to make more machines

door de drang om meer machines te maken

to support the speed and efficiency of my machine.

om de snelheid en efficiëntie van mijn machine te ondersteunen.

Then I got cancer --

Toen kreeg ik kanker --

or I found out I had cancer.

of ik kwam erachter dat ik kanker had.

It arrived like a speeding bird

Dat kwam aan als een snelvliegende vogel

smashing into a windowpane.

die tegen een raamkozijn aanknalt.

Suddenly, I had a body,

Plotseling had ik een lichaam,

a body that was pricked

een lichaam dat geprikt werd

and poked and punctured,

en gepord en doorboord,

a body that was cut wide open,

een lichaam dat helemaal open werd gesneden,

a body that had organs removed

een lichaam waar organen uit zijn gehaald

and transported and rearranged and reconstructed,

en vervoerd en herschikt en opnieuw gemonteerd,

a body that was scanned

een lichaam dat gescand werd

and had tubes shoved down it,

en waar buisjes in werden geschoven,

a body that was burning from chemicals.

een lichaam dat brandde van de chemische stoffen.

Cancer exploded

Kanker blies de muur op

the wall of my disconnection.

die tussen mij en mijn lichaam stond.

I suddenly understood that the crisis in my body

Ik begreep ineens dat de crisis in mijn lichaam

was the crisis in the world,

de crisis in de wereld was,

and it wasn't happening later,

en dat het niet later gebeurde,

it was happening now.

maar dat het nu aan het gebeuren was.

Suddenly, my cancer was a cancer that was everywhere,

Opeens was mijn kanker een kanker die overal was,

the cancer of cruelty, the cancer of greed,

de kanker van wreedheid, de kanker van hebzucht,

the cancer that gets inside people

de kanker die in mensen kruipt

who live down the streets from chemical plants -- and they're usually poor --

die vlakbij kerncentrales wonen -- en die zijn meestal arm --

the cancer inside the coal miner's lungs,

de kanker die in de longen van koolmijnwerkers komt,

the cancer of stress for not achieving enough,

de kanker van de stress omdat je niet goed genoeg presteert,

the cancer of buried trauma,

de kanker van begraven trauma,

the cancer in caged chickens and polluted fish,

de kanker in opgehokte kippen en vervuilde vis,

the cancer in women's uteruses from being raped,

de kanker in baarmoeders van verkrachte vrouwen;

the cancer that is everywhere from our carelessness.

de kanker die overal zit door onze laksheid.

In his new and visionary book,

In zijn nieuwe en visionaire boek

"New Self, New World,"

"Nieuw Zelf, Nieuwe Wereld"

the writer Philip Shepherd says,

zegt schrijver Philip Shepherd:

"If you are divided from your body,

"Als je gescheiden bent van je lichaam,

you are also divided from the body of the world,

ben je ook gescheiden van het lichaam van de wereld,

which then appears to be other than you

dat dan anders lijkt te zijn dan jou,

or separate from you,

of los van jou staat,

rather than the living continuum

in plaats van het levende continuüm

to which you belong."

waar jij deel van uitmaakt.

Before cancer,

Voor de kanker

the world was something other.

was de wereld iets anders.

It was as if I was living in a stagnant pool

Het was alsof ik in een stilstaande poel leefde

and cancer dynamited the boulder

en kanker blies de steen op

that was separating me from the larger sea.

die me scheidde van de grotere zee.

Now I am swimming in it.

Nu zwem ik erin.

Now I lay down in the grass

Nu lig ik in het gras

and I rub my body in it,

en wrijf ik mijn lichaam erin,

and I love the mud on my legs and feet.

en ik hou van de modder op mijn benen en voeten.

Now I make a daily pilgrimage

Nu maak ik een dagelijkse pelgrimstocht

to visit a particular weeping willow by the Seine,

om een bepaalde treurwilg bij de Seine te bezoeken,

and I hunger for the green fields

en ik honger naar de groene velden

in the bush outside Bukavu.

in het woud vlak buiten Bukavu.

And when it rains hard rain,

En als het hard regent,

I scream and I run in circles.

dan gil ik en ren in rondjes.

I know that everything is connected,

Ik weet dat alles is verbonden,

and the scar that runs the length of my torso

en het litteken dat in de lengte over mijn romp loopt

is the markings of the earthquake.

is daar getekend door de aardbeving.

And I am there with the three million in the streets of Port-au-Prince.

En ik ben daar met drie miljoen mensen in de straten van Port-au-Prince.

And the fire that burned in me

Het vuur dat in mij brandt

on day three through six of chemo

op de derde dag van de zes dagen chemo

is the fire that is burning

is het vuur dat brandt

in the forests of the world.

in de bossen op de wereld.

I know that the abscess

Ik weet dat het abces

that grew around my wound after the operation,

dat rond mijn wond groeide na de operatie,

the 16 ounces of puss,

die 47 centiliter pus,

is the contaminated Gulf of Mexico,

de vervuilde Golf van Mexico is,

and there were oil-drenched pelicans inside me

en er waren in olie gedrenkte pelikanen in mij

and dead floating fish.

en dode drijvende vissen.

And the catheters they shoved into me without proper medication

De katheters die zonder de juiste medicatie in mij werden geschoven,

made me scream out

deden me uitschreeuwen

the way the Earth cries out from the drilling.

zoals de Aarde het uitschreeuwt bij het boren.

In my second chemo,

Tijdens mijn tweede chemokuur

my mother got very sick

werd mijn moeder heel erg ziek

and I went to see her.

en ging ik naar haar toe.

And in the name of connectedness,

En in de naam van verbondenheid:

the only thing she wanted before she died

Het enige dat ze wilde voordat ze stierf...

was to be brought home

was thuisgebracht worden

by her beloved Gulf of Mexico.

naar haar geliefde Golf van Mexico.

So we brought her home,

Dus we brachten haar naar huis,

and I prayed that the oil wouldn't wash up on her beach

en ik bad dat de olie niet op haar strand zou aanspoelen

before she died.

voordat ze stierf.

And gratefully, it didn't.

Gelukkig gebeurde dat ook niet.

And she died quietly in her favorite place.

Ze stierf rustig op haar favoriete plaats.

And a few weeks later, I was in New Orleans,

Een paar weken later was ik in New Orleans

and this beautiful, spiritual friend

en deze prachtige, spirituele vriendin

told me she wanted to do a healing for me.

vertelde me dat ze een genezing voor me wilde doen.

And I was honored.

Ik was vereerd.

And I went to her house, and it was morning,

Ik ging naar haar huis in de ochtend.

and the morning New Orleans sun was filtering through the curtains.

en de New Orleans - ochtendzon flikkerde door de gordijnen.

And my friend was preparing this big bowl,

Mijn vriendin maakte deze grote schaal klaar,

and I said, "What is it?"

en ik vroeg: "Wat is dat?"

And she said, "It's for you.

En ze zei: "Het is voor jou.

The flowers make it beautiful,

De bloemen maken het mooi,

and the honey makes it sweet."

de honing maakt het zoet."

And I said, "But what's the water part?"

Ik vroeg: "Maar wat is het watergedeelte?"

And in the name of connectedness,

In de naam van verbondenheid

she said, "Oh, it's the Gulf of Mexico."

zei ze: "Oh, dat is de Golf van Mexico."

And I said, "Of course it is."

En ik zei: "Natuurlijk."

And the other women arrived and they sat in a circle,

De andere vrouwen arriveerden en ze zaten in een kring,

and Michaela bathed my head with the sacred water.

en Michaela baadde mijn hoofd met het heilige water.

And she sang -- I mean her whole body sang.

Ze zong -- haar hele lichaam zong.

And the other women sang

De andere vrouwen zongen

and they prayed for me and my mother.

en ze baden voor mij en mijn moeder.

And as the warm Gulf washed over my naked head,

En terwijl de warme Golf over mijn naakte hoofd spoelde,

I realized that it held

realiseerde ik me

the best and the worst of us.

dat dit het beste en het slechtste van ons bevatte.

It was the greed and recklessness

Het was de hebzucht en roekeloosheid

that led to the drilling explosion.

die tot de boorexplosie leidde.

It was all the lies that got told

Het waren al de leugens

before and after.

die daarvoor en daarna werden verteld.

It was the honey in the water that made it sweet,

Het was de honing in het water die het zoet maakte,

it was the oil that made it sick.

het was de olie die het ziek maakte.

It was my head that was bald --

Het was mijn hoofd dat nu kaal was

and comfortable now without a hat.

en op haar gemak was zonder hoed.

It was my whole self

Ik was mijn complete zelf

melting into Michaela's lap.

die in Michaela's schoot wegzakte.

It was the tears that were indistinguishable from the Gulf

Het waren de tranen die niet te onderscheiden waren van de Golf

that were falling down my cheek.

die langs mijn wangen omlaag liepen.

It was finally being in my body.

Het was de langverwachte verbinding met mijn lichaam.

It was the sorrow

Het was het verdriet

that's taken so long.

dat zo lang had geduurd.

It was finding my place

Het was mijn plek vinden

and the huge responsibility

en de gigantische verantwoordelijkheid

that comes with connection.

die met verbondenheid meekomt.

It was the continuing devastating war in the Congo

Het was de voortdurende verwoestende oorlog in Congo

and the indifference of the world.

en de onverschilligheid van de wereld.

It was the Congolese women

Het waren de Congolese vrouwen

who are now rising up.

die nu in opstand komen.

It was my mother leaving,

Het was het vertrek van mijn moeder,

just at the moment

net op het moment

that I was being born.

dat ik geboren werd.

It was the realization

Het was de realisatie

that I had come very close to dying --

dat ik heel dicht bij de dood ben geweest --

in the same way that the Earth, our mother,

op dezelfde manier dat de Aarde, onze moeder,

is barely holding on,

het amper volhoudt,

in the same way that 75 percent of the planet

op dezelfde manier dat 75% van de bevolking van deze planeet

are hardly scraping by,

nog maar net de eindjes aan elkaar knopen,

in the same way

op dezelfde manier

that there is a recipe for survival.

dat er een recept voor overleven is.

What I learned

Wat ik heb geleerd

is it has to do with attention and resources

is dat het te maken heeft met aandacht en hulpbronnen

that everybody deserves.

die iedereen verdient.

It was advocating friends

Het waren pleitende vrienden

and a doting sister.

en een betuttelende zus.

It was wise doctors and advanced medicine

Het waren wijze doktoren en geavanceerde geneeskunde

and surgeons who knew what to do with their hands.

en chirurgen die weten wat ze met hun handen moeten doen.

It was underpaid and really loving nurses.

Het waren onderbetaalde en liefhebbende verpleegsters.

It was magic healers and aromatic oils.

Het waren magische genezers en aromatische oliën.

It was people who came with spells and rituals.

Het waren mensen die met spreuken en rituelen kwamen.

It was having a vision of the future

Het was het hebben van een visioen van de toekomst

and something to fight for,

en iets om voor te vechten,

because I know this struggle isn't my own.

omdat ik weet dat dit niet mijn strijd is.

It was a million prayers.

Het waren een miljoen gebeden.

It was a thousand hallelujahs

Het waren duizend halleluja's

and a million oms.

en een miljoen oms.

It was a lot of anger,

Het was een heleboel woede,

insane humor,

krankzinnige humor,

a lot of attention, outrage.

een heleboel aandacht, verontwaardiging.

It was energy, love and joy.

Het was energie, liefde en vreugde.

It was all these things.

Het was al deze dingen.

It was all these things.

Het was al deze dingen.

It was all these things

Het was al deze dingen

in the water, in the world, in my body.

in het water, in de wereld, in mijn lichaam.

(Applause)

(Applaus)