Before Avatar ... a curious boy | James Cameron

Vertaald door: Erik van der Tier Nagekeken door: Jeroen Trappers

I grew up on a steady diet of science fiction.

ik groeide op, op een constant dieet van science fiction.

In high school, I took a bus to school

Tijdens het voortgezet onderwijs, ging ik met de bus naar school,

an hour each way every day.

een uur heen en terug, elke dag.

And I was always absorbed in a book,

En ik was altijd geabsorbeerd door een boek,

science fiction book,

een science fiction boek,

which took my mind to other worlds,

dat me in gedachten meenam naar andere werelden,

and satisfied, in a narrative form,

en dat, in verhalende zin,

this insatiable sense of curiosity that I had.

mijn onverzadigbare nieuwsgierigheid bevredigde.

And you know, that curiosity also manifested itself

En, weet je, die nieuwsgierigheid manifesteerde zich ook

in the fact that whenever I wasn't in school

in het feit dat ik altijd, wanneer ik niet op school was,

I was out in the woods,

ik in het bos was,

hiking and taking "samples" --

wandelend en 'monsters' verzamelend,

frogs and snakes and bugs and pond water --

kikkers, slangen, insecten en vijverwater,

and bringing it back, looking at it under the microscope.

en ze mee terug nam, ze onder de microscoop bekeek.

You know, I was a real science geek.

Je weet wel, ik was een echte wetenschapsgek.

But it was all about trying to understand the world,

Maar het ging allemaal om het begrijpen van de wereld,

understand the limits of possibility.

de grenzen van het mogelijke begrijpen.

And my love of science fiction

En m'n liefde voor science fiction,

actually seemed mirrored in the world around me,

leek ook gespiegeld te worden in de wereld om me heen,

because what was happening, this was in the late '60s,

want wat er gebeurde, dit was het eind van de zestiger jaren,

we were going to the moon,

we gingen naar de maan,

we were exploring the deep oceans.

we waren de diepe oceanen aan het verkennen,

Jacques Cousteau was coming into our living rooms

Jacques Cousteau kwam onze woonkamers binnen

with his amazing specials that showed us

met z'n fantastische specials, die ons

animals and places and a wondrous world

dieren en plekken en een wonderbare wereld lieten zien

that we could never really have previously imagined.

die we ons nooit eerde echt hadden kunnen voorstellen.

So, that seemed to resonate

Dit leek te resoneren

with the whole science fiction part of it.

met het hele science fiction element ervan.

And I was an artist.

En ik was een kunstenaar.

I could draw. I could paint.

Ik kon tekenen. Ik kon schilderen.

And I found that because there weren't video games

En omdat er geen video spelletjes waren

and this saturation of CG movies and all of this

en deze verzadiging van CG films en al deze

imagery in the media landscape,

beelden in het medialandschap,

I had to create these images in my head.

moest ik deze beelden in m'n hoofd creëren.

You know, we all did, as kids having to

Je weet wel, dat moesten we allemaal, als kinderen

read a book, and through the author's description,

een boek lezen en op basis van de beschrijving van de auteur

put something on the movie screen in our heads.

iets op het filmscherm in ons hoofd zetten.

And so, my response to this was to paint, to draw

En mijn reactie hierop was: schilderen, tekenen

alien creatures, alien worlds,

buitenaardse wezens, buitenaardse werelden,

robots, spaceships, all that stuff.

robots, ruimteschepen, al dat soort dingen.

I was endlessly getting busted in math class

Ik werd constant betrapt tijdens wiskundeles

doodling behind the textbook.

schetsend achter m'n lesboek.

That was -- the creativity

Dat was de creativiteit

had to find its outlet somehow.

die een uitweg moest vinden.

And an interesting thing happened: The Jacques Cousteau shows

En er gebeurde iets interessants, de Jacques Cousteau programma's,

actually got me very excited about the fact that there was

maakten me erg opgewonden over het feit dat er

an alien world right here on Earth.

een buitenaardse wereld was, gewoon hier op aarde.

I might not really go to an alien world

Ik zou dan waarschijnlijk niet echt naar een buitenaardse wereld gaan

on a spaceship someday --

op een dag in een ruimteschip.

that seemed pretty darn unlikely.

Dat leek behoorlijk onwaarschijnlijk.

But that was a world I could really go to,

Maar dat was een wereld waar ik daadwerkelijk naar toe kon gaan

right here on Earth, that was as rich and exotic

gewoon hier op aarde, die zo rijk en exotisch was,

as anything that I had imagined

als alles dat ik me had verbeeld,

from reading these books.

door het lezen van die boeken.

So, I decided I was going to become a scuba diver

Dus besloot ik duiker te worden

at the age of 15.

op 15 jarige leeftijd.

And the only problem with that was that I lived

En het enige probleem daarmee was, dat ik

in a little village in Canada,

in een klein dorpje in Canada leefde,

600 miles from the nearest ocean.

600 mijl van de dichtstbijzijnde oceaan.

But I didn't let that daunt me.

Maar daar liet ik me niet door afschrikken.

I pestered my father until he finally found

Ik zeurde bij m'n vader totdat hij eindelijk

a scuba class in Buffalo, New York,

een duikschool vond in Buffalo, New York,

right across the border from where we live.

net over de grens van waar we leefden.

And I actually got certified

En ik haalde m'n certificaat,

in a pool at a YMCA in the dead of winter

in een zwembad van een YMCA, midden in de winter,

in Buffalo, New York.

in Buffalo, New York.

And I didn't see the ocean, a real ocean,

En ik zag de oceaan, een echte oceaan, niet

for another two years,

tot pas twee jaar later,

until we moved to California.

toen we naar California verhuisden.

Since then, in the intervening

Sindsdien, in de tussenliggende

40 years,

40 jaar,

I've spent about 3,000 hours underwater,

heb ik ongeveer 3000 uur onder water doorgebracht,

and 500 hours of that was in submersibles.

en 500 uur daarvan was in onderzeeërs.

And I've learned that that deep-ocean environment,

En ik heb geleerd dat die diepzee omgeving,

and even the shallow oceans,

en zelfs de ondiepe oceanen,

are so rich with amazing life

zo rijk zijn met wonderbaarlijk leven

that really is beyond our imagination.

dat het werkelijk onze verbeelding overstijgt.

Nature's imagination is so boundless

De verbeeldingskracht van de natuur is zo grenzeloos,

compared to our own

vergeleken met onze

meager human imagination.

beperkte, menselijke verbeeldingskracht.

I still, to this day, stand in absolute awe

Tot op deze dag, heb ik groots ontzag

of what I see when I make these dives.

voor wat ik zie tijdens deze duiken.

And my love affair with the ocean is ongoing,

En m'n doorlopende liefde voor de oceaan

and just as strong as it ever was.

is nog net zo sterk als zij ooit was.

But when I chose a career as an adult,

Maar toen ik als volwassene een carrière koos,

it was filmmaking.

was dit filmmaker.

And that seemed to be the best way to reconcile

En dat leek de beste manier, om de drang die ik had

this urge I had to tell stories

om verhalen te vertellen, te combineren

with my urges to create images.

met mijn drang om beelden te creëren.

And I was, as a kid, constantly drawing comic books, and so on.

En als kind was ik altijd bezig met het tekenen van stripboeken, enz.

So, filmmaking was the way to put pictures and stories

Films maken was de manier om beelden en verhalen

together, and that made sense.

samen te brengen. En dat leek zinnig.

And of course the stories that I chose to tell

En natuurlijk waren de verhalen, die ik koos te vertellen,

were science fiction stories: "Terminator," "Aliens"

science fiction verhalen: "Terminator", "Aliens",

and "The Abyss."

en "The Abyss".

And with "The Abyss," I was putting together my love

En met "The Abyss", bracht ik m'n liefde

of underwater and diving with filmmaking.

voor onderwater en duiken, samen met films maken.

So, you know, merging the two passions.

Zeg maar, de twee passies combinerend.

Something interesting came out of "The Abyss,"

Iets interessants ontstond uit "The Abyss",

which was that to solve a specific narrative

dat om een specifiek verhaal-technisch

problem on that film,

probleem op te lossen in die film,

which was to create this kind of liquid water creature,

het creëren van een soort vloeibaar water schepsel,

we actually embraced computer generated animation, CG.

dat we computer gegenereerde animatie, CG, omhelsden.

And this resulted in the first soft-surface

En dit resulteerde in het eerste 'soft surface'

character, CG animation

karakter, CG animatie,

that was ever in a movie.

die ooit in een film had gezeten.

And even though the film didn't make any money --

En zelfs ondanks dat de film nooit geld opbracht,

barely broke even, I should say --

het was nauwelijks break-even moet ik eigenlijk zeggen,

I witnessed something amazing, which is that the audience,

was ik getuige van iets bijzonders, dat was dat het publiek,

the global audience, was mesmerized

het wereldwijde publiek, betoverd was

by this apparent magic.

door deze schijnbare magie.

You know, it's Arthur Clarke's law

Je weet wel, het is Arthur Clarke's wet,

that any sufficiently advanced technology is indistinguishable from magic.

dat elke voldoende geavanceerde technologie niet te onderscheiden is van magie.

They were seeing something magical.

Zij zagen iets magisch.

And so that got me very excited.

En daar werd ik erg enthousiast van.

And I thought, "Wow, this is something that needs to be embraced

en ik dacht: "Wow, dit is iets dat omhelsd moet worden

into the cinematic art."

in de filmkunst."

So, with "Terminator 2," which was my next film,

Dus, met "terminator 2", wat mijn tweede film was,

we took that much farther.

gingen we hier veel verder in.

Working with ILM, we created the liquid metal dude

Werkend met ILM, creëerden we de vloeirbaar metalen gast

in that film. The success hung in the balance

in die film. Het succes hing ervan af

on whether that effect would work.

of dat effect zou werken.

And it did, and we created magic again,

En dat deed het. En we creëerden opnieuw magie.

and we had the same result with an audience --

En we hadden hetzelfde resultaat met het publiek.

although we did make a little more money on that one.

Al verdienden we een beetje meer geld op die film.

So, drawing a line through those two dots

Dus, om een lijn te trekken tussen die twee punten

of experience

van ervaring,

came to, "This is going to be a whole new world,"

leidde tot, dit wordt een hele nieuwe wereld,

this was a whole new world of creativity

een hele nieuwe wereld van creativiteit

for film artists.

voor filmartiesten.

So, I started a company with Stan Winston,

Dus begon ik een bedrijf met Stan Winston,

my good friend Stan Winston,

mijn goede vriend Stan Winston,

who is the premier make-up and creature designer

wie de voornaamste make-up- en schepselontwerper was

at that time, and it was called Digital Domain.

in die tijd en het was genaamd: Digital Domain.

And the concept of the company was

En het concept van het bedrijf was

that we would leapfrog past

dat we een sprong zouden maken, voorbij

the analog processes of optical printers and so on,

de analoge processen van optische printers en dergelijke

and we would go right to digital production.

en we zouden direct op digitale productie overstappen.

And we actually did that and it gave us a competitive advantage for a while.

En dat deden we daadwerkelijk en het gaf ons tijdelijk een concurrentie voordeel.

But we found ourselves lagging in the mid '90s

Maar we vonden ons zelf achterlopen, midden de jaren negentig,

in the creature and character design stuff

in de schepsel- en karakterontwerp hoek,

that we had actually founded the company to do.

waarvoor we oorspronkelijk het bedrijf hadden opgericht.

So, I wrote this piece called "Avatar,"

Dus schreef ik dit stuk genaamd: "Avatar",

which was meant to absolutely push the envelope

dat bedoelt was om absoluut de grenzen te verleggen

of visual effects,

van visuele effecten,

of CG effects, beyond,

van CG effecten, voorbij,

with realistic human emotive characters

met realistische menselijk emotionele karakters

generated in CG,

gegenereerd in CG

and the main characters would all be in CG,

En de hoofdkarakters zouden allemaal in CG zijn

and the world would be in CG.

En de wereld zou in CG zijn

And the envelope pushed back,

En de grenzen duwden terug.

and I was told by the folks at my company

En ik werd verteld door de mensen in m'n bedrijf,

that we weren't going to be able to do this for a while.

dat we voorlopig nog niet in staat zouden zijn om dit te doen.

So, I shelved it, and I made this other movie about a big ship that sinks.

Dus zette ik het in de koelkast en ik maakte die andere film over een groot schip dat zinkt.

(Laughter)

(gelach)

You know, I went and pitched it to the studio as "'Romeo and Juliet' on a ship:

Ik verkocht het aan de studio als: "'Romeo en Juliet' op een schip".

"It's going to be this epic romance,

Het wordt een epische romantische,

passionate film."

gepassioneerde film.

Secretly, what I wanted to do was

Wat ik heimelijk wilde doen was,

I wanted to dive to the real wreck of "Titanic."

ik wilde naar het echte wrak van de "Titanic" duiken.

And that's why I made the movie.

En dat is waarom ik de film maakte.

(Applause)

(Applaus)

And that's the truth. Now, the studio didn't know that.

En dat is de waarheid. Echter, de studio wist dat niet.

But I convinced them. I said,

Maar ik overtuigden hen. Ik zei:

"We're going to dive to the wreck. We're going to film it for real.

"We gaan naar het wrak duiken. We gaan het echt filmen.

We'll be using it in the opening of the film.

We zullen het gebruiken in de opening van de film.

It will be really important. It will be a great marketing hook."

Het zal erg belangrijk zijn. Het zal een geweldige 'marketing hook' zijn.

And I talked them into funding an expedition.

Een ik overtuigde ze een expeditie te financieren.

(Laughter)

(Gelach)

Sounds crazy. But this goes back to that theme

Klinkt gek. Maar dit komt terug op het thema van

about your imagination creating a reality.

je verbeeldingskracht die een realiteit creëert.

Because we actually created a reality where six months later,

Omdat we daadwerkelijk een realiteit creëerden waar ik me

I find myself in a Russian submersible

zes maanden later in een Russische onderzeeër vond,

two and a half miles down in the north Atlantic,

twee en een halve mijl diep, in de noordelijk Atlantische oceaan,

looking at the real Titanic through a view port.

kijkend naar de echte Titanic door een patrijspoort,

Not a movie, not HD -- for real.

niet een film, niet HD, maar echt.

(Applause)

(Applaus)

Now, that blew my mind.

Daar stond ik helemaal versteld van.

And it took a lot of preparation, we had to build cameras

En het vereiste een hoop voorbereiding, we moesten camera's ontwikkelen

and lights and all kinds of things.

en lichten en allerlei soorten dingen.

But, it struck me how much

Maar het viel me op hoe veel

this dive, these deep dives,

deze duik, deze diepe duiken

was like a space mission.

leken op ruimtemissies.

You know, where it was highly technical,

Je weet wel, daar het zeer technisch was

and it required enormous planning.

en het vereiste enorme planning.

You get in this capsule, you go down to this dark

Je stapt in zo'n capsule, je daalt af in deze donkere

hostile environment

vijandige omgeving

where there is no hope of rescue

waar er geen hoop op redding is

if you can't get back by yourself.

als je niet zelf terug kunt komen.

And I thought like, "Wow. I'm like,

En ik dacht: "Wow, het lijkt of ik

living in a science fiction movie.

in een science fiction film leef.

This is really cool."

Dit is erg cool".

And so, I really got bitten by the bug of deep-ocean exploration.

En dus, had ik de smaak van het verkennen van de diepe oceaan flink te pakken.

Of course, the curiosity, the science component of it --

Natuurlijk, de nieuwsgierigheid, de wetenschapscomponent ervan.

it was everything. It was adventure,

Het was alles. Het was avontuur

it was curiosity, it was imagination.

Het was nieuwsgierigheid. Het was verbeelding

And it was an experience that

En het was een ervaring die

Hollywood couldn't give me.

Hollywood me niet kon geven.

Because, you know, I could imagine a creature and we could

Omdat, weet je, ik me een wezen kon verbeelden en we konden

create a visual effect for it. But I couldn't imagine what I was seeing

daar een 'visual effect' voor creëren. Maar ik kon me niet verbeelden wat ik zag

out that window.

uit dat raam.

As we did some of our subsequent expeditions,

Naarmate we een aantal van onze volgende expedities deden

I was seeing creatures at hydrothermal vents

zag ik wezens bij hydrothermale bronnen

and sometimes things that I had never seen before,

en soms dingen die ik nog nooit eerder had gezien

sometimes things that no one had seen before,

soms dingen die nog niemand ooit eerder had gezien,

that actually were not described by science

die daadwerkelijk niet beschreven waren door de wetenschap

at the time that we saw them and imaged them.

op het moment dat we ze zagen en ze vastlegden.

So, I was completely smitten by this,

Dus was ik hierdoor volkomen overdonderd

and had to do more.

en moest meer doen.

And so, I actually made a kind of curious decision.

En dus maakte ik een nog al vreemde beslissing.

After the success of "Titanic,"

Na het succes van "Titanic",

I said, "OK, I'm going to park my day job

zei ik: "OK, ik parkeer m'n baan

as a Hollywood movie maker,

als Hollywood filmmaker,

and I'm going to go be a full-time explorer for a while."

en ik ga een tijdje full-time ontdekker zijn".

And so, we started planning these

En dus begonnen we deze

expeditions.

expedities te plannen.

And we wound up going to the Bismark,

En we gingen uiteindelijk naar de Bismark,

and exploring it with robotic vehicles.

en verkenden het met robotische voertuigen.

We went back to the Titanic wreck.

We gingen terug naar het wrak van de Titanic.

We took little bots that we had created

We namen kleine 'bots' die we hadden gecreëerd mee

that spooled a fiber optic.

die glasvezel uitrolden.

And the idea was to go in and do an interior

En het idee was om naar binnen te gaan en een interieur-

survey of that ship, which had never been done.

onderzoek van dat schip te doen, wat nog nooit eerder gedaan was.

Nobody had ever looked inside the wreck. They didn't have the means to do it,

Niemand had ooit in het wrak gekeken. Ze hadden de middelen niet om het te doen,

so we created technology to do it.

dus ontwikkelde we technologie om het te doen.

So, you know, here I am now, on the deck

Dus, hier ben ik nu, op het dek

of Titanic, sitting in a submersible,

van de Titanic, zittend in een onderzeeër,

and looking out at planks that look much like this,

en kijk naar buiten naar planken die veel lijken op deze,

where I knew that the band had played.

waar ik wist dat de band gespeeld had.

And I'm flying a little robotic vehicle

En ik bedien een klein robotvoertuig

through the corridor of the ship.

door de gang van het schip.

When I say, "I'm operating it,"

Wanneer ik zeg dat ik hem bedien

but my mind is in the vehicle.

maar m'n bewustzijn zit in het voertuig

I felt like I was physically present

ik voelde me alsof ik fysiek aanwezig was

inside the shipwreck of Titanic.

binnen het scheepswrak van de Titanic.

And it was the most surreal kind

En het was de meest surreële soort

of deja vu experience I've ever had,

deja-vu-ervaring die ik ooit had,

because I would know before I turned a corner

omdat ik voor ik een hoek om ging al wist

what was going to be there before the lights

wat er zou zijn, voor de lichten

of the vehicle actually revealed it,

van het voertuig het daadwerkelijk toonden,

because I had walked the set for months

omdat ik maandenlang op de set had belopen

when we were making the movie.

toen we de film aan het maken waren.

And the set was based as an exact replica

En de set was als een exacte replica

on the blueprints of the ship.

op de blauwdrukken van het schip gebaseerd.

So, it was this absolutely remarkable experience.

Dus was een het absoluut merkwaardige ervaring.

And it really made me realize that

En het deed me realiseren dat

the telepresence experience --

de telepresentie ervaring,

that you actually can have these robotic avatars,

dat je daadwerkelijke dit soort robotische avatars kunt hebben,

then your consciousness is injected into the vehicle,

waarbij je bewustzijn geïnjecteerd wordt in het voertuig,

into this other form of existence.

in deze andere vorm van bestaan.

It was really, really quite profound.

Het was echt behoorlijk diepgaand.

And it may be a little bit of a glimpse as to what might be happening

En wellicht een beetje een kijkje naar wat zou kunnen gebeuren,

some decades out

wat decennia verder,

as we start to have cyborg bodies

als 'cyborg' lichamen beschikbaar komen

for exploration or for other means

voor exploratie of andere doelen,

in many sort of

in vele soorten

post-human futures

post-menselijke toekomsten,

that I can imagine,

die ik me kan voorstellen

as a science fiction fan.

als een science fiction fan.

So, having done these expeditions,

Dus, deze expedities gedaan te hebben

and really beginning to appreciate what was down there,

en echt beginnen te waarderen wat er daar beneden was,

such as at the deep ocean vents

zoals bij de diepe oceaan bronnen,

where we had these amazing, amazing animals --

waar we deze wonderbaarlijke wonderbaarlijke dieren hadden.

they're basically aliens right here on Earth.

Zij zijn praktisch buitenaardse wezens gewoon hier op aarde.

They live in an environment of chemosynthesis.

Ze leven in een milieu van chemosynthese.

They don't survive on sunlight-based

Ze leven niet in een zonlicht

system the way we do.

gebaseerd systeem zoals wij dat doen.

And so, you're seeing animals that are living next to

En dus zie je dieren die leven naast

a 500-degree-Centigrade

500 graden Celcius hete

water plumes.

waterpluimen.

You think they can't possibly exist.

Je zou denken dat ze onmogelijk kunnen bestaan.

At the same time

Op hetzelfde moment

I was getting very interested in space science as well --

was ik ook opnieuw zeer geïnteresseerd te raken in ruimtewetenschap,

again, it's the science fiction influence, as a kid.

opnieuw de science fiction invloed als kind.

And I wound up getting involved with

En ik raakte betrokken in

the space community,

de ruimtegemeenschap,

really involved with NASA,

erg betrokken bij NASA,

sitting on the NASA advisory board,

deelnemend aan de NASA adviesraad,

planning actual space missions,

daadwerkelijke ruimtemissies plannen,

going to Russia, going through the pre-cosmonaut

ik ging naar Rusland, ik ging naar de pre-cosmonaut

biomedical protocols,

biomedische protocolen

and all these sorts of things,

en al dat soort dingen,

to actually go and fly to the international space station

om daadwerkelijk naar het internationaal ruimtestation te gaan

with our 3D camera systems.

met onze 3D camera systemen.

And this was fascinating.

En dit was fascinerend.

But what I wound up doing was bringing space scientists

Maar wat het uiteindelijke resultaat was, dat ik ruimte wetenschappers

with us into the deep.

met ons meenam naar de diepte.

And taking them down so that they had access --

En ze meenemen zodat ze toegang hadden tot

astrobiologists, planetary scientists,

astrobiologen, planetaire wetenschappers,

people who were interested in these extreme environments --

mensen die geïnteresseerd waren in die extreme milieus,

taking them down to the vents, and letting them see,

ze mee naar beneden nemend naar de bronnen en ze laten kijken

and take samples and test instruments, and so on.

en monsters nemen en instrumenten laten testen, enzovoorts.

So, here we were making documentary films,

Dus, hier waren we, documentaire films aan het maken

but actually doing science,

maar daadwerkelijk ook wetenschap aan het doen,

and actually doing space science.

en daadwerkelijk ruimtewetenschap aan het doen.

I'd completely closed the loop

Ik had de cirkel rond gemaakt

between being the science fiction fan,

vanaf het science fiction fan zijn,

you know, as a kid,

je weet wel, als kind

and doing this stuff for real.

en dit allemaal echt doen.

And you know, along the way in this journey

En weet je, gedurende deze reis

of discovery,

van ontdekking,

I learned a lot.

leerde ik een hoop.

I learned a lot about science. But I also learned a lot

Ik leerde een hoop over wetenschap. Maar ik leerde ook een hoop

about leadership.

over leiderschap.

Now you think director has got to be a leader,

Nu zou je denken dat een regisseur een leider zou moeten zijn,

leader of, captain of the ship, and all that sort of thing.

leider van, kapitein van het schip en dat soort zaken.

I didn't really learn about leadership

Ik leerde niet echt over leiderschap

until I did these expeditions.

totdat ik die expedities deed.

Because I had to, at a certain point, say,

Omdat ik op een bepaald moment moest zeggen:

"What am I doing out here?

"Wat doe ik hier?

Why am I doing this? What do I get out of it?"

Waarom doe ik dit? Wat win ik er mee?"

We don't make money at these damn shows.

We verdienen geen geld met deze verdomde programma's.

We barely break even. There is no fame in it.

Ze zijn nauwelijks break-even. Er is geen faam mee te behalen.

People sort of think I went away

Mensen denken min of meer dat ik weg gegaan ben

between "Titanic" and "Avatar" and was buffing my nails

tussen "Titanic" en "Avatar" en dat ik duimen aan het draaien was,

someplace, sitting at the beach.

ergens aan het strand.

Made all these films, made all these documentary films

Ik maakte al deze films, al deze documentaires

for a very limited audience.

voor een zeer beperkt publiek.

No fame, no glory, no money. What are you doing?

Geen faam, geen glorie, geen geld. Waar ben je mee bezig?

You're doing it for the task itself,

Je doet het voor het werk zelf,

for the challenge --

voor de uitdaging,

and the ocean is the most challenging environment there is --

en de oceaan is de meest uitdagende omgeving die er is,

for the thrill of discovery,

voor de opwinding van de ontdekking,

and for that strange bond that happens

en voor die vreemde band die ontstaat

when a small group of people form a tightly knit team.

als een kleine groep mensen een hecht team vormen.

Because we would do these things with 10, 12 people,

Omdat we al deze dingen deden met 10-12 mensen

working for years at a time,

werkend voor jaren aan een stuk.

sometimes at sea for two, three months at a time.

Soms op zee voor 2-3 maanden aan een stuk.

And in that bond, you realize

En door die band, realiseer je je

that the most important thing

dat het meest belangrijke ding

is the respect that you have for them

het respect is dat je voor hen hebt

and that they have for you, that you've done a task

en dat zei voor jou hebben, dat je een taak volbracht hebt,

that you can't explain to someone else.

die je niet kan uitleggen aan iemand anders.

When you come back to the shore and you say,

Wanneer je terug komt aan wal en je zegt:

"We had to do this, and the fiber optic, and the attentuation,

"We moesten dit doen en de fiber optic en de demping,

and the this and the that,

en de dit en dat,

all the technology of it, and the difficulty,

al de technology ervan en de moeilijkheid,

the human-performance aspects of working at sea,"

de menselijke prestatie aspecten van het werken op zee,

you can't explain it to people. It's that thing that

dat kan je niet uitleggen aan mensen. Het is dat ding dat

maybe cops have, or people in combat that have gone through something together

wellicht politieagenten hebben of mensen in het leger die zoiets doorstaan hebben, samen

and they know they can never explain it.

en ze weten dat ze het nooit kunnen uitleggen.

Creates a bond, creates a bond of respect.

Dat creëert een band, creëert een band van respect.

So, when I came back to make my next movie,

Dus toen ik terug kwam om m'n volgende film te maken,

which was "Avatar,"

welke "Avatar" was,

I tried to apply that same principle of leadership,

probeerde ik datzelfde principe van leiderschap,

which is that you respect your team,

welke is dat je je team respecteert

and you earn their respect in return.

en dat je in ruil, hun respect verdient.

And it really changed the dynamic.

En dat veranderde werkelijk de dynamiek.

So, here I was again with a small team,

Dus, daar was ik weer met een klein team,

in uncharted territory,

in nog niet in kaart gebracht terrein,

doing "Avatar," coming up with new technology

"Avatar' aan het maken, nieuwe technologie ontwikkelend

that didn't exist before.

die nog niet eerder bestond.

Tremendously exciting.

Enorm opwindend.

Tremendously challenging.

Enorm uitdagend.

And we became a family, over a four-and-half year period.

En we werden een familie, gedurende een periode van vier en een half jaar.

And it completely changed how I do movies.

En het veranderde volkomen hoe ik films maak.

So, people have commented on how, "Well, you know,

Dus, mensen gaven commentaar op hoe je, zeg maar,

you brought back the ocean organisms

de oceaan organismen mee terug bracht

and put them on the planet of Pandora."

en ze op de planeet Pandora zette.

To me, it was more of a fundamental way of doing business,

Voor mij was het meer een fundamentele manier van zaken doen,

the process itself, that changed as a result of that.

het process zelf, dat als resultaat daarvan veranderde.

So, what can we synthesize out of all this?

Dus, wat kunnen we uit dit alles synthetiseren?

You know, what are the lessons learned?

Je weet wel, wat zijn de geleerde lessen?

Well, I think number one is

Nou, ik denk nummer een is

curiosity.

nieuwsgierigheid.

It's the most powerful thing you own.

Het is het krachtigste wat je bezit.

Imagination is a force

Verbeelding is een kracht

that can actually manifest a reality.

die daadwerkelijke een realiteit kan manifesteren.

And the respect of your team

En het respect van je team

is more important than all the

is belangrijker dan alle lof

laurels in the world.

in de wereld.

I have young filmmakers

Er zijn jonge filmmakers

come up to me and say, "Give me some advice for doing this."

die naar me toe komen en zeggen: "Geef me wat advies om dit te doen."

And I say, "Don't put limitations on yourself.

En ik zeg: "Leg jezelf geen beperkingen op.

Other people will do that for you -- don't do it to yourself,

Andere mensen zullen dat wel voor je doen, doe het jezelf niet aan,

don't bet against yourself,

wed niet tegen jezelf.

and take risks."

En neem risico's."

NASA has this phrase that they like:

NASA heeft dit gezegde waar ze gek op zijn:

"Failure is not an option."

"Mislukking is geen optie."

But failure has to be an option

Maar mislukking moet een optie zijn

in art and in exploration, because it's a leap of faith.

in kunst en ontdekking, omdat het een sprong in het diepe is.

And no important endeavor

En geen enkele belangrijke onderneming

that required innovation

die innovatie vereist

was done without risk.

is gedaan zonder risico.

You have to be willing to take those risks.

Je moet bereid zijn om die risico's te nemen.

So, that's the thought I would leave you with,

En dat is de gedachte die ik jullie zou willen achterlaten,

is that in whatever you're doing,

dat in wat je ook doet,

failure is an option,

mislukking een optie is,

but fear is not. Thank you.

maar angst niet. Dank u.

(Applause)

(Applaus)