Before Avatar ... a curious boy | James Cameron

James Cameron:Trước Avatar...một cậu bé tò mò

Translator: Nam Tran Reviewer: LD .

I grew up on a steady diet of science fiction.

Tôi lớn lên cùng với một chế độ đọc những cuốn tiểu thuyết viễn tưởng đều đặn

In high school, I took a bus to school

Khi học cấp ba, tôi bắt xe buýt đến trường

an hour each way every day.

đi về mỗi lượt một tiếng mỗi ngày.

And I was always absorbed in a book,

Và tôi đã luôn miệt mài ngấu nghiến đọc sách,

science fiction book,

sách viễn tưởng

which took my mind to other worlds,

chúng đã đưa tôi đến những thế giới khác

and satisfied, in a narrative form,

và làm thỏa mãn, qua những câu chuyện của chúng,

this insatiable sense of curiosity that I had.

sự tò mò vô độ của tôi.

And you know, that curiosity also manifested itself

Và các bạn biết đấy, sự tò mò đó cũng đã tự biểu lộ

in the fact that whenever I wasn't in school

qua việc mỗi lần tôi không đi học

I was out in the woods,

là y như rằng tôi vào rừng

hiking and taking "samples" --

leo núi và lấy các "mẫu vật"

frogs and snakes and bugs and pond water --

ếch và rắn rồi côn trùng rồi nước hồ

and bringing it back, looking at it under the microscope.

và mang nó về, quan sát bằng kính hiển vi.

You know, I was a real science geek.

Các bạn biết đấy, tôi luôn là một gã mê khoa học.

But it was all about trying to understand the world,

Nhưng tất cả những thứ đó cũng chỉ là những nỗ lực để hiểu về thế giới

understand the limits of possibility.

hiểu sự giới hạn của các khả năng

And my love of science fiction

Và tình yêu của tôi cho khoa học viễn tưởng

actually seemed mirrored in the world around me,

thật sự dường như đã phản ánh qua thế giới xung quanh tôi,

because what was happening, this was in the late '60s,

bởi vì khi đó, vào cuối thập niên 60,

we were going to the moon,

chúng ta đang lên mặt trăng,

we were exploring the deep oceans.

chúng ta đang thám hiểm đáy các đại dương.

Jacques Cousteau was coming into our living rooms

Jacques Costeau đã đến phòng khách nhà chúng ta

with his amazing specials that showed us

với những chương trình đặc biệt của ông và cho ta thấy

animals and places and a wondrous world

các loài vật và những nơi lạ và cả một thế giới thần kỳ

that we could never really have previously imagined.

mà chúng ta chưa bao giờ tưởng tượng ra trước đó.

So, that seemed to resonate

Điều đó như cộng hưởng

with the whole science fiction part of it.

với cái phần viễn tưởng trong đó.

And I was an artist.

Và tôi từng là một họa sĩ.

I could draw. I could paint.

Tôi có thể vẽ. Tôi có thể tô màu

And I found that because there weren't video games

Và tôi biết rằng, vì lúc đó chưa có video game,

and this saturation of CG movies and all of this

cũng không có đầy các thứ như phim đồ họa CG

imagery in the media landscape,

những hình ảnh trong phim

I had to create these images in my head.

Tôi phải tự tưởng tượng ra những hình ảnh đó trong đầu

You know, we all did, as kids having to

Các bạn biết đấy, chúng ta đều như vậy, những đứa trẻ đều phải

read a book, and through the author's description,

đọc một cuốn sách, và qua miêu tả của tác giả

put something on the movie screen in our heads.

đưa những hình ảnh trong phim vào đầu chúng ta.

And so, my response to this was to paint, to draw

Và tôi đáp lại những điều này bằng cách vẽ, tô màu

alien creatures, alien worlds,

những sinh vật ngoài hành tinh, thế giới ngoài hành tinh

robots, spaceships, all that stuff.

người máy, tàu vũ trụ, tất cả những thứ đó

I was endlessly getting busted in math class

Tôi cứ bị bắt gặp trong lớp toán

doodling behind the textbook.

tô vẽ đằng sau quyển sách giáo khoa

That was -- the creativity

Đó là sự sáng tạo

had to find its outlet somehow.

cần được có cơ hội phát tiết ra.

And an interesting thing happened: The Jacques Cousteau shows

Và một điều rất thú vị đã xảy ra, trong các chương trình của Jacques Cousteau

actually got me very excited about the fact that there was

tôi đã thực sự thích thú trước sự thật rằng

an alien world right here on Earth.

trên Trái Đất cũng có một thế giới "ngoài hành tinh"

I might not really go to an alien world

Tôi sẽ không cần phải rời khỏi trái đất

on a spaceship someday --

trên một con tàu vũ trụ

that seemed pretty darn unlikely.

Điều đó đã dường như là hoàn toàn không thể.

But that was a world I could really go to,

Nhưng đã có một thế giới mà tôi đã thật sự có thể đến,

right here on Earth, that was as rich and exotic

ngay trên Trái Đất này,một nơi rất phong phú và đẹp mê hồn

as anything that I had imagined

như tất cả những gì tôi đã tưởng tượng

from reading these books.

khi đọc sách.

So, I decided I was going to become a scuba diver

Tôi quyết định trở thành một thợ lặn

at the age of 15.

ở tuổi 15.

And the only problem with that was that I lived

Và điều khó khăn duy nhất lúc đó là tôi sống

in a little village in Canada,

trong một ngôi làng nhỏ ở Canada,

600 miles from the nearest ocean.

cách biển tới 600 dặm.

But I didn't let that daunt me.

Nhưng tôi không lấy thế làm nhụt chí.

I pestered my father until he finally found

Tôi kỳ kèo cha tôi đến khi cuối cùng ông cũng tìm thấy

a scuba class in Buffalo, New York,

một lớp dạy lặn ở Buffalo, New York,

right across the border from where we live.

ngay ở bên kia biên giới từ nơi chúng tôi sống.

And I actually got certified

Và tôi đã thực sự được cấp chứng nhận

in a pool at a YMCA in the dead of winter

ở một bể bơi ở YMCA vào cuối mùa đông

in Buffalo, New York.

ở Buffalo, New York.

And I didn't see the ocean, a real ocean,

Nhưng tôi cũng chưa được thấy đại dương, một đại dương thực sự

for another two years,

cho tới hai năm sau,

until we moved to California.

cho đến khi chúng tôi chuyển đến California.

Since then, in the intervening

Từ lúc đó, trong vòng

40 years,

40 năm,

I've spent about 3,000 hours underwater,

tôi đã lặn khoảng 3000 giờ dưới nước,

and 500 hours of that was in submersibles.

Trong đó có 500 giờ lặn bằng tàu lặn.

And I've learned that that deep-ocean environment,

Và tôi học được rằng thế giới dưới đáy đại dương

and even the shallow oceans,

và ngay cả ở các đại dương không sâu lắm,

are so rich with amazing life

cũng đều chứa đựng vô vàn sự sống kỳ diệu

that really is beyond our imagination.

vượt qua trí tưởng tượng của chúng ta.

Nature's imagination is so boundless

Trí tưởng tượng của thiên nhiên không có biên giới

compared to our own

so với chúng ta

meager human imagination.

trí tưởng tượng nhỏ bé của con người

I still, to this day, stand in absolute awe

Đến bây giờ tôi vẫn hoàn toàn tôn sùng và sợ hãi

of what I see when I make these dives.

những điều tôi khi tôi đi lặn.

And my love affair with the ocean is ongoing,

Và tình yêu của tôi với đại dương vẫn cứ tiếp tục

and just as strong as it ever was.

và vẫn sâu đậm như ngày nào.

But when I chose a career as an adult,

Nhưng khi tôi lớn lên và chọn lấy một nghề nghiệp

it was filmmaking.

đó là nghề làm phim.

And that seemed to be the best way to reconcile

Và điều đó có vẻ là cách tốt nhất để hài hòa

this urge I had to tell stories

giữa khát vọng của tôi được kể những câu chuyện

with my urges to create images.

với khát vọng tạo ra hình ảnh.

And I was, as a kid, constantly drawing comic books, and so on.

Và tôi, như một đứa trẻ, cứ tiếp tục vẽ những trang truyện.

So, filmmaking was the way to put pictures and stories

Và làm phim chính là cách đặt những bức hình và những câu chuyện

together, and that made sense.

lại với nhau. Điều đó nghe thật có lý.

And of course the stories that I chose to tell

Và tất nhiên những câu chuyện mà tôi đã chọn để kể

were science fiction stories: "Terminator," "Aliens"

là những cậu chuyện khoa học viễn tưởng: "Terminator", "Aliens"

and "The Abyss."

và "The Abyss."

And with "The Abyss," I was putting together my love

Và với "The Abyss", tôi hòa chung tình yêu của mình

of underwater and diving with filmmaking.

dành cho thế giới nước và việc lặn với cùng việc làm phim.

So, you know, merging the two passions.

Nên các bạn biết đấy, kết hợp hai niềm đam mê với nhau.

Something interesting came out of "The Abyss,"

Rồi một vấn đề rất thú vị nảy ra từ "The Abyss"

which was that to solve a specific narrative

đó là phải giải quyết một vấn đề cụ thể

problem on that film,

để truyền tải câu chuyện trong bộ phim đó,

which was to create this kind of liquid water creature,

đó là làm sao để tạo ra thứ sinh vật bằng chất lỏng trong phim,

we actually embraced computer generated animation, CG.

chúng tôi đã đưa vào sử dụng công nghệ đồ họa máy tính, CG(Computer Graphics).

And this resulted in the first soft-surface

Và kết quả là nhân vật có bề mặt mềm đầu tiên

character, CG animation

với cử động được dựng bằng CG

that was ever in a movie.

điều chưa từng có trước đây

And even though the film didn't make any money --

Và mặc dù bộ phim không thu được lợi nhuận nào,

barely broke even, I should say --

tôi phải thừa nhận là chỉ đủ thu hồi vốn,

I witnessed something amazing, which is that the audience,

nhưng tôi đã nhận thấy một điều thật bất ngờ, đó là người xem,

the global audience, was mesmerized

người xem trên toàn cầu, đã bị mê hoặc

by this apparent magic.

bởi phép màu của bộ phim.

You know, it's Arthur Clarke's law

Các bạn biết đấy, theo định luật của Arthur Clarke,

that any sufficiently advanced technology is indistinguishable from magic.

đó là những công nghệ thực sự tiên tiến và phép màu hoàn toàn không khác nhau.

They were seeing something magical.

Họ đã được xem điều gì đó giống như phép màu.

And so that got me very excited.

Và điều đó khiến tôi rất hứng thú.

And I thought, "Wow, this is something that needs to be embraced

Và tôi nghĩ, "Wow, đây là một điều rất cần được đưa vào

into the cinematic art."

trong nghệ thuật điện ảnh."

So, with "Terminator 2," which was my next film,

Thế là, với "Terminator 2", bộ phim tiếp theo của tôi,

we took that much farther.

chúng tôi lại tiến xa hơn.

Working with ILM, we created the liquid metal dude

Làm việc với ILM, chúng tôi tạo ra gã người kim loại lỏng

in that film. The success hung in the balance

trong phim đó. Thành công của bộ phim đã chênh vênh

on whether that effect would work.

phụ thuộc vào hiệu ứng đó có đem lại kết quả mong muốn hay không.

And it did, and we created magic again,

Nhưng nó đã thành công. Chúng tôi lại tạo ra phép màu..

and we had the same result with an audience --

Chúng tôi thu được phản hồi tương tự từ khán giả.

although we did make a little more money on that one.

Mặc dù chúng tôi đã kiếm được khá là nhiều tiền hơn từ bộ phim đó.

So, drawing a line through those two dots

Thế là, kết nối một đường thẳng qua hai điểm

of experience

của kinh nghiệm.

came to, "This is going to be a whole new world,"

ta sẽ nhận ra đây sẽ là một thế giới hoàn toàn khác.

this was a whole new world of creativity

một thế giới của sự sáng tạo

for film artists.

dành cho nghệ sĩ làm phim.

So, I started a company with Stan Winston,

Thế là, tôi khởi đầu một công ty với Stan Winston

my good friend Stan Winston,

người bạn tốt của tôi Stan Winston,

who is the premier make-up and creature designer

một nhà trang điểm và thiết kế sinh vật đại tài

at that time, and it was called Digital Domain.

vào lúc đó, và công ty được đặt tên là Digital Domain.

And the concept of the company was

Ý tưởng cơ bản của công ty là

that we would leapfrog past

chúng tôi sẽ nhảy cóc qua

the analog processes of optical printers and so on,

quá trình analog của máy in quang học và những thứ tương tự,

and we would go right to digital production.

chúng tôi đi thẳng đến việc sản xuất bằng kỹ thuật số.

And we actually did that and it gave us a competitive advantage for a while.

Chúng tôi đã làm vậy, và nó cho chúng tôi một lợi thế cạnh tranh trong một khoảng thời gian.

But we found ourselves lagging in the mid '90s

Nhưng chúng tôi tự thấy mình tụt hậu vào giữa thập niên 90

in the creature and character design stuff

trong việc thiết kế các sinh vật và nhân vật

that we had actually founded the company to do.

mà là mục đích khiến chúng tôi sáng lập ra công ty

So, I wrote this piece called "Avatar,"

Vì thế, tôi viết một bản thảo có tên là "Avatar"

which was meant to absolutely push the envelope

dự định tạo bước đột phá

of visual effects,

trong hiệu ứng hình ảnh,

of CG effects, beyond,

trong các hiệu ứng CG, vượt trội,

with realistic human emotive characters

với những nhân vật thật có cảm xúc con người

generated in CG,

được tạo ra bởi CG

and the main characters would all be in CG,

Và những nhân vật chính đều sẽ được tảo bởi CG

and the world would be in CG.

Thế giới cũng sẽ là CG

And the envelope pushed back,

Nhưng nỗ lực đó đã bị ngăn lại.

and I was told by the folks at my company

Và tôi đã được những người thân cận trong công ty nói rằng

that we weren't going to be able to do this for a while.

chúng ta sẽ không thể làm được điều đó trong tương lai gần.

So, I shelved it, and I made this other movie about a big ship that sinks.

Thế là tôi gác dự định lại, và làm bộ phim khác về con tàu lớn bị đắm.

(Laughter)

(Tiếng cười)

You know, I went and pitched it to the studio as "'Romeo and Juliet' on a ship:

Tôi đến và diễn thuyết về nó cho cả studio nghe về một chuyện tình Romeo và Juliet trên một con tàu.

"It's going to be this epic romance,

Nó sẽ là một bộ phim siêu lãng mạn

passionate film."

một bộ phim đầy đam mê.

Secretly, what I wanted to do was

Thật ra thì, điều tôi đã muốn làm là

I wanted to dive to the real wreck of "Titanic."

lặn đến xác của chiếc "Titanic."

And that's why I made the movie.

Và đó là lý do tôi đã làm bộ phim.

(Applause)

(Vỗ tay)

And that's the truth. Now, the studio didn't know that.

Đó là sự thật. Lúc đó, đoàn làm phim không biết điều đó.

But I convinced them. I said,

Nhưng tôi cố thuyết phục họ, tôi nói,

"We're going to dive to the wreck. We're going to film it for real.

"Chúng ta sẽ lặn vào xác tàu. Chúng ta sẽ quay cảnh thật.

We'll be using it in the opening of the film.

Chúng ta sẽ dùng đoạn làm đoạn đầu trong phim.

It will be really important. It will be a great marketing hook."

Nó sẽ rất quan trọng. Nó sẽ là một điểm móc nối tuyệt vời cho việc tiếp thị."

And I talked them into funding an expedition.

Và tôi dụ được họ tài trợ cho chuyến du hành.

(Laughter)

(Tiếng cười).

Sounds crazy. But this goes back to that theme

Nghe có vẻ điên rồ. Nhưng đó là minh chứng cho việc

about your imagination creating a reality.

trí tưởng tượng của bạn tạo ra hiện thực.

Because we actually created a reality where six months later,

Vì thực sự chúng tôi đã tạo ra hiện thực sáu tháng sau khi

I find myself in a Russian submersible

tôi đã thấy mình đang ngồi trong một con tàu ngầm của Nga

two and a half miles down in the north Atlantic,

hai dặm rưỡi dưới đáy bắc Đại Tây Dương,

looking at the real Titanic through a view port.

nhìn con tàu Titanic thật qua một cửa sổ quan sát.

Not a movie, not HD -- for real.

không phải phim, không phải HD, mà là thật.

(Applause)

(Vỗ tay)

Now, that blew my mind.

Điều đó đã làm tôi cực kỳ hưng phấn.

And it took a lot of preparation, we had to build cameras

Và chuyến du hành đã cần nhiều sự chuẩn bị, chúng tôi phải tạo ra các máy quay

and lights and all kinds of things.

đèn chiếu sáng, nhiều thứ khác.

But, it struck me how much

Nhưng, điều đã gây ấn tượng với tôi là

this dive, these deep dives,

lần đi lặn ấy, những lần lặn sâu ấy,

was like a space mission.

giống một chuyến bay vào vũ trụ như thế nào.

You know, where it was highly technical,

Các bạn biết đấy, cũng có kỹ thuật hiện đại

and it required enormous planning.

cũng cần kế hoạch lớn.

You get in this capsule, you go down to this dark

Và bạn cũng vào một cái khoang, cũng đi vào bóng tối

hostile environment

vào nơi hung hiểm

where there is no hope of rescue

nơi không có hy vọng sống sót

if you can't get back by yourself.

một khi bạn không thể tự về được

And I thought like, "Wow. I'm like,

Và tôi nghĩ, "Wow tôi như

living in a science fiction movie.

đang sống trong một bộ phim khoa học viễn tưởng.

This is really cool."

Thật là tuyệt."

And so, I really got bitten by the bug of deep-ocean exploration.

Và vì thế tôi như bị chích bởi những con bọ của những chuyến thám hiểm đại dương.

Of course, the curiosity, the science component of it --

Dĩ nhiên, sự tò mò, những phần khoa học trong đó.

it was everything. It was adventure,

Đó đã là tất cả. Đó là phiêu lưu.

it was curiosity, it was imagination.

Đó là sự tò mò. Đó là tưởng tượng.

And it was an experience that

Và đó là một trải nghiệm mà

Hollywood couldn't give me.

Hollywood không cho tôi được.

Because, you know, I could imagine a creature and we could

Bởi vì, các bạn biết đấy, tôi có thể tưởng tượng một loài sinh vật và tôi cũng có thể

create a visual effect for it. But I couldn't imagine what I was seeing

tạo ra một hình ảnh thị giác của nó. Nhưng tôi đã không thể tưởng tưởng một loài vật mà tôi đang trông thấy

out that window.

ngoài cánh cửa số kia.

As we did some of our subsequent expeditions,

Khi chúng tôi làm tiếp vài chuyến phiêu lưu nữa

I was seeing creatures at hydrothermal vents

Tôi đã trông thấy những loài vật với lỗ thủy nhiệt

and sometimes things that I had never seen before,

và thỉnh thoảng vài thứ tôi chưa từng thấy trước đây,

sometimes things that no one had seen before,

thỉnh thoảng vài thứ chưa từng ai thấy trước đây.

that actually were not described by science

những thứ thực ra khoa học chưa nhắc đến

at the time that we saw them and imaged them.

vào thời điểm mà chúng tôi thấy và chụp ảnh chúng.

So, I was completely smitten by this,

Thế là, tôi hoàn toàn bị chúng mê hoặc

and had to do more.

và phải làm nhiều chuyến hơn.

And so, I actually made a kind of curious decision.

Và thế là, tôi thực sự đưa ra một quyết định gây tò mò.

After the success of "Titanic,"

Sau thành công của Titanic,

I said, "OK, I'm going to park my day job

tôi bảo "Được rồi, tôi sẽ tạm bỏ công việc

as a Hollywood movie maker,

của một nhà làm phim Hollywood

and I'm going to go be a full-time explorer for a while."

và tôi sẽ chuyển sang làm nhà thám hiểm một thời gian."

And so, we started planning these

Và thế là, chúng tôi lên kế hoạch

expeditions.

cho những chuyến khám phá đó.

And we wound up going to the Bismark,

Và chúng tôi quyết định đến Bismark.

and exploring it with robotic vehicles.

khám phá nơi này bằng những con thiết bị tự động.

We went back to the Titanic wreck.

Chúng tôi quay lại xác tàu Titanic

We took little bots that we had created

Dùng những con bot do chúng tôi chế ra

that spooled a fiber optic.

có gắn một sợi cáp quang.

And the idea was to go in and do an interior

Và ý tưởng là đi vào bên trong để làm một cuộc nội

survey of that ship, which had never been done.

khảo sát con tàu, điều chưa từng được làm.

Nobody had ever looked inside the wreck. They didn't have the means to do it,

Chưa ai từng nhìn vào bên trong cái xác tàu. Chưa ai có phương tiện để làm điều đó

so we created technology to do it.

thế nên chúng tôi tạo ra công nghệ để làm điều đó.

So, you know, here I am now, on the deck

Thế là, các bạn biết đấy, giờ tôi ở đây, trên boong

of Titanic, sitting in a submersible,

con tàu Titanic, ngồi trong một chiếc tàu ngầm

and looking out at planks that look much like this,

và nhìn ra những sàn gỗ trông giống như sàn gỗ này,

where I knew that the band had played.

nơi tôi biết ban nhạc đã từng chơi.

And I'm flying a little robotic vehicle

Và tôi tiếp tục điều khiển con rô bốt

through the corridor of the ship.

qua hành lang của con tàu.

When I say, "I'm operating it,"

Khi tôi bảo, tôi đang vận hành nó,

but my mind is in the vehicle.

nhưng tâm trí tôi thì ở trên cái máy,

I felt like I was physically present

Tôi cảm giác như tôi đang hiện hữu một cách vật lý

inside the shipwreck of Titanic.

ngay bên trong xác tàu Titanic.

And it was the most surreal kind

Và đó là thứ cảm giác kỳ quái nhất

of deja vu experience I've ever had,

trong những cảm giác ngờ ngợ mà tôi đã từng có,

because I would know before I turned a corner

bởi tôi biết trước được trước khi tôi rẽ một khúc cua

what was going to be there before the lights

thứ gì sẽ có ở đó trước khi ánh sáng

of the vehicle actually revealed it,

của cái máy rọi vào nó,

because I had walked the set for months

bởi tôi đã đi qua lại cảnh dựng của phim hàng tháng trời

when we were making the movie.

trong lúc chúng tôi làm bộ phim.

And the set was based as an exact replica

Và cảnh dựng được bố trí theo bản sao chính xác

on the blueprints of the ship.

theo bản vẽ kỹ thuật của con tàu.

So, it was this absolutely remarkable experience.

Đó đã là một trải nghiệm thật tuyệt vời.

And it really made me realize that

Và nó khiến tôi thực sự nhận ra rằng

the telepresence experience --

sự trải nghiệm về sự hiện hữu ở một nơi khác

that you actually can have these robotic avatars,

mà các bạn thực sự có thể dùng những con rôbôt hiện thân tự động hóa,

then your consciousness is injected into the vehicle,

sẽ khiến ý thức của bạn hòa nhập vào cái máy

into this other form of existence.

vào một thể tồn tại khác.

It was really, really quite profound.

Một cảm giác nằm sâu trong tâm trí.

And it may be a little bit of a glimpse as to what might be happening

Và có thể là một tia sáng nhỏ rọi vào những gì sẽ có thể diễn ra

some decades out

tron vài thập kỷ nữa

as we start to have cyborg bodies

khi ta bắt đầu có những cơ thể nửa người nửa máy

for exploration or for other means

phục vụ cho việc khám phá hoặc những thứ khác

in many sort of

trong số những

post-human futures

tương lai sau - con người

that I can imagine,

mà tôi có thể tưởng tượng

as a science fiction fan.

với cương vị là một người hâm mộ khoa học viễn tưởng.

So, having done these expeditions,

Vậy là, tôi đã hoàn thành những chuyến du hành đó,

and really beginning to appreciate what was down there,

và thực sự bắt đầu hiểu rõ giá trị của những điều nằm sâu dưới đó,

such as at the deep ocean vents

ví dụ như những miệng phun dưới đáy đại dương,

where we had these amazing, amazing animals --

nơi chúng tôi đã thấy những loài vật rất rất đáng kinh ngạc.

they're basically aliens right here on Earth.

Cơ bản chúng chính là những sinh vật "ngoài hành tinh" nằm ngay trên trái đất.

They live in an environment of chemosynthesis.

Chúng sống trong môi trường hóa tổng hợp.

They don't survive on sunlight-based

Chúng không tồn tại nhờ ánh nắng

system the way we do.

như chúng ta.

And so, you're seeing animals that are living next to

Và các bạn sẽ thấy những con vật sống cạnh

a 500-degree-Centigrade

những dòng chảy

water plumes.

nóng đến 500 độ C.

You think they can't possibly exist.

Các bạn nghĩ làm sao mà những sinh vật đấy có thể tồn tại được.

At the same time

Cũng trong thời gian đó

I was getting very interested in space science as well --

tôi trở nên rất hứng thú với khoa học vũ trụ,

again, it's the science fiction influence, as a kid.

một lần nữa, do ảnh hưởng của khoa học viễn tưởng, khi còn là một đứa trẻ.

And I wound up getting involved with

Và tôi hào hứng tham gia vào

the space community,

cộng đồng không gian,

really involved with NASA,

thực sự hợp tác với NASA,

sitting on the NASA advisory board,

ngồi trong hội đồng tư vấn của NASA,

planning actual space missions,

lên kế hoạch cho những nhiệm vụ không gian thật sự

going to Russia, going through the pre-cosmonaut

đến Nga, đến thăm trạm chuẩn bị du hành,

biomedical protocols,

những giao thức y sinh học,

and all these sorts of things,

và tất cả những thứ giống như vậy,

to actually go and fly to the international space station

để thực sự đi và bay đến trạm không gian quốc tế

with our 3D camera systems.

với những hệ thống camera 3D của chúng tôi.

And this was fascinating.

Và điều này thực sự hấp dẫn.

But what I wound up doing was bringing space scientists

Nhưng điều tôi đã làm là mang theo các nhà khoa học về không gian

with us into the deep.

theo chúng tôi xuống dưới sâu.

And taking them down so that they had access --

Đưa họ xuống để học có thể đến gần

astrobiologists, planetary scientists,

những nhà khoa học vũ trụ, khoa học hành tinh,

people who were interested in these extreme environments --

những người hứng thú với những môi trường đặc biệt,

taking them down to the vents, and letting them see,

đưa họ xuống miệng núi lửa ngầm, và cho họ thấy,

and take samples and test instruments, and so on.

và lấy mẫu vật và thử nghiệm các dụng cụ, và cứ thế.

So, here we were making documentary films,

Vậy là chúng tôi làm phim tài liệu

but actually doing science,

nhưng thực ra là đang làm khoa học,

and actually doing space science.

chính xác là khoa học không gian.

I'd completely closed the loop

Tôi đã hoàn toàn đóng lại vòng tròn

between being the science fiction fan,

giữa việc là một người hâm mộ khoa học viễn tưởng

you know, as a kid,

khi còn là một đứa trẻ

and doing this stuff for real.

và việc làm khoa học một cách thực sự.

And you know, along the way in this journey

Và các bạn biết đấy, trên con đường của chuyến phiêu lưu

of discovery,

khám phá,

I learned a lot.

tôi đã học được rất nhiều.

I learned a lot about science. But I also learned a lot

Tôi học được nhiều thứ về khoa học. Nhưng tôi còn học được rất nhiều

about leadership.

về khả năng lãnh đạo.

Now you think director has got to be a leader,

Bây giờ, bạn nghĩ đạo diễn phải là một nhà lãnh đạo,

leader of, captain of the ship, and all that sort of thing.

lãnh đạo của, thuyền trưởng của con tàu, và tất cả những điều tương tự.

I didn't really learn about leadership

Tôi không thực sự hiểu về sự lãnh đạo

until I did these expeditions.

cho đến khi tôi thực hiện những chuyến hành trình đó.

Because I had to, at a certain point, say,

Bởi vì tôi đã phải, trong một lúc nào đó, nói rằng

"What am I doing out here?

"Tôi đang làm gì ở đây?"

Why am I doing this? What do I get out of it?"

"Tại sao tôi lại làm điều này? Tôi sẽ được gì?"

We don't make money at these damn shows.

Chúng tôi có kiếm được tiền từ những chương trình dở hơi này đâu cơ chứ.

We barely break even. There is no fame in it.

Chúng tôi làm chỉ đủ hòa vốn. Không có được danh vọng gì từ nó.

People sort of think I went away

Dân tình chỉ nghĩ rằng tôi đi nghỉ

between "Titanic" and "Avatar" and was buffing my nails

giữa "Titanic" và "Avatar", ngồi giũa móng tay

someplace, sitting at the beach.

nơi nào đó, ngồi trên bãi biển.

Made all these films, made all these documentary films

Làm những bộ phim đó, những bộ phim tài liệu đó

for a very limited audience.

cho một lượng khán giả rất hạn chế.

No fame, no glory, no money. What are you doing?

Không danh tiếng, không vinh quang, không tiền bạc. Mình đang làm gì cơ chứ?

You're doing it for the task itself,

Các bạn làm điều đó vì chính nhiệm vụ đó

for the challenge --

vì sự thách thức

and the ocean is the most challenging environment there is --

và đại dương là môi trường thách thức nhất,

for the thrill of discovery,

để tận hưởng sự khám phá

and for that strange bond that happens

và cho mối liên kết kỳ lạ xảy ra

when a small group of people form a tightly knit team.

khi một nhóm nhỏ những con người trong một đội gắn kết chặt chẽ.

Because we would do these things with 10, 12 people,

Bởi vì tôi sẽ làm những việc đó với 10-12 con người

working for years at a time,

làm việc hàng năm liên tục.

sometimes at sea for two, three months at a time.

Đôi khi trên biển 2-3 tháng liền.

And in that bond, you realize

Và trong mối gắn kết đó, các bạn nhận ra

that the most important thing

rằng điều quan trọng nhất

is the respect that you have for them

là sự tôn trọng các bạn dành cho họ

and that they have for you, that you've done a task

và họ dành cho các bạn, khi các bạn hoàn thành một nhiệm vụ

that you can't explain to someone else.

mà các bạn không thể giải thích cho một ai khác.

When you come back to the shore and you say,

Khi các bạn quay về bờ, và các bạn nói,

"We had to do this, and the fiber optic, and the attentuation,

"Chúng tôi đã làm điều đó, và những sợi cáp quang, và sự suy giảm,

and the this and the that,

và cái này cái kia,

all the technology of it, and the difficulty,

tất cả những công nghệ, và sự khó khăn,

the human-performance aspects of working at sea,"

về sự biểu hiện của con người khi làm việc trên biển,

you can't explain it to people. It's that thing that

các bạn không thể giải thích điều đó cho người khác. Đó là điều mà

maybe cops have, or people in combat that have gone through something together

có thể các cảnh sát viên có, hoặc những người trong lực lượng chiến đấu đã trải qua điều gì đó cùng nhau,

and they know they can never explain it.

và họ biết họ không bao giờ có thể giải thích điều đó.

Creates a bond, creates a bond of respect.

Tạo ra một mối liên kết, mối liên kết của sự tôn trọng.

So, when I came back to make my next movie,

Thế là, khi tôi quay về và thực hiện bộ phim tiếp theo,

which was "Avatar,"

"Avatar",

I tried to apply that same principle of leadership,

tôi cố gắng áp dụng nguyên tắc tương tự của lãnh đạo

which is that you respect your team,

đó là khi các bạn tôn trọng nhóm của mình,

and you earn their respect in return.

và các bạn được họ tôn trọng lại.

And it really changed the dynamic.

Và nó thực sự thay đổi mọi thứ.

So, here I was again with a small team,

Thế là, bây giờ tôi lại cùng với một nhóm nhỏ,

in uncharted territory,

trong những vùng chưa được thám hiểm

doing "Avatar," coming up with new technology

thực hiện "Avatar", cùng tạo ra những công nghệ mới

that didn't exist before.

chưa từng có trước đây.

Tremendously exciting.

Một sự hưng phấn tột cùng.

Tremendously challenging.

Sự thách thức tột cùng.

And we became a family, over a four-and-half year period.

Và chúng tôi trở thành một gia đình, trong vòng bốn năm rưỡi.

And it completely changed how I do movies.

Và nó hoàn toàn thay đổi cách tôi làm phim.

So, people have commented on how, "Well, you know,

Thế nên, mọi người đã bình luận về việc làm thế nào, các bạn biết đấy,

you brought back the ocean organisms

mà bạn đã mang về những sinh vật của đại dương

and put them on the planet of Pandora."

và đặt chúng vào hành tinh Pandora.

To me, it was more of a fundamental way of doing business,

Với tôi nó còn hơn cả một phương thức cơ bản trong việc kinh doanh,

the process itself, that changed as a result of that.

chính quá trình đã thay đổi kết quả của nó.

So, what can we synthesize out of all this?

Vậy là, làm sao để tổng kết tất cả những điều này?

You know, what are the lessons learned?

Các bạn biết đấy, bài học ở đây là gì?

Well, I think number one is

Tôi nghĩ điều quan trọng nhất là

curiosity.

sự tò mò.

It's the most powerful thing you own.

Đó là thứ mạnh nhất mà bạn sở hữu.

Imagination is a force

Sự tưởng tượng là một động lực

that can actually manifest a reality.

giúp bạn thực sự thay đổi thực tế.

And the respect of your team

Và sự tôn trọng nhóm của bạn

is more important than all the

là điều quan trọng hơn tất cả

laurels in the world.

những vòng nguyệt quế trên thế giới này.

I have young filmmakers

Có những nhà làm phim trẻ

come up to me and say, "Give me some advice for doing this."

đến gặp tôi và nói, "Cho tôi ít lời khuyên để làm phim đi."

And I say, "Don't put limitations on yourself.

Và tôi nói, "Đừng đặt giới hạn cho bản thân.

Other people will do that for you -- don't do it to yourself,

Người khác sẽ làm điều đó cho anh/chị, vì thế đừng tự làm thế với mình,

don't bet against yourself,

đừng nghi ngờ bản thân mình.

and take risks."

Và hãy mạo hiểm."

NASA has this phrase that they like:

NASA có một câu nói mà họ thích:

"Failure is not an option."

"Thất bại không phải là một lựa chọn."

But failure has to be an option

Nhưng thất bại bắt buộc là lựa chọn

in art and in exploration, because it's a leap of faith.

trong nghệ thuật và trong công cuộc khám phá, đó là một bước nhảy của niềm tin.

And no important endeavor

Không một nỗ lực quan trọng nào

that required innovation

mang tính đổi mới

was done without risk.

mà không hàm chứa sự mạo hiểm.

You have to be willing to take those risks.

Các bạn phải dám chấp nhận mạo hiểm.

So, that's the thought I would leave you with,

Vậy, đó là suy nghĩ tôi sẽ để lại cho các bạn,

is that in whatever you're doing,

trong mọi việc các bạn đang làm,

failure is an option,

thất bại là một lựa chọn,

but fear is not. Thank you.

nhưng sợ hãi thì không. Cảm ơn.

(Applause)

(Vỗ tay)