Before Avatar ... a curious boy | James Cameron

James Cameron: Avatar'dan önce...meraklı bir çocuk

Çeviri: Ayşe Demirel Gözden geçirme: Müge Gür

I grew up on a steady diet of science fiction.

Ben bilim-kurguyla büyüdüm.

In high school, I took a bus to school

Ortaokuldayken, okula otobüsle giderdim;

an hour each way every day.

her gün 2 saatim yolda geçerdi.

And I was always absorbed in a book,

Ve hep kendimi bir kitaba kaptırırdım--

science fiction book,

beni başka dünyalara götüren

which took my mind to other worlds,

ve içimdeki doyumsuz merakı

and satisfied, in a narrative form,

öyküler aracılığıyla yatıştıran

this insatiable sense of curiosity that I had.

bir bilim-kurgu kitabına.

And you know, that curiosity also manifested itself

Bu merak, kendisini başka türlü de belli ederdi.

in the fact that whenever I wasn't in school

Okulda olmadığım zamanlarda,

I was out in the woods,

ormana gidip,

hiking and taking "samples" --

yürüyüş yapıyor ve "numune" topluyordum.

frogs and snakes and bugs and pond water --

Kurbağalar, yılanlar, böcekler, gölet suyu.

and bringing it back, looking at it under the microscope.

Bunları eve getirip, mikroskopta inceliyordum.

You know, I was a real science geek.

Tam bir bilim hastasıydım.

But it was all about trying to understand the world,

Ama bütün bunlar dünyayı anlamak,

understand the limits of possibility.

olanakların sınırlarını anlamak içindi.

And my love of science fiction

Ve benim bilim-kurguya olan tutkunluğum,

actually seemed mirrored in the world around me,

sanki etrafımda olup bitene de yansımıştı,

because what was happening, this was in the late '60s,

çünkü 1960ların sonlarında,

we were going to the moon,

aya gidiyorduk,

we were exploring the deep oceans.

okyanusun derinliklerini keşfediyorduk.

Jacques Cousteau was coming into our living rooms

Jacques Cousteau, inanılmaz programlarıyla

with his amazing specials that showed us

evlerimize girip bize, daha önceden

animals and places and a wondrous world

hayal edemeyeceğimiz hayvanatı, yerleri,

that we could never really have previously imagined.

olağandışı bir dünyayı gösteriyordu.

So, that seemed to resonate

Ve bu da işin

with the whole science fiction part of it.

bilim-kurgu tarafıyla benzeşiyordu.

And I was an artist.

Ve ben bir ressamdım.

I could draw. I could paint.

Çizebiliyordum, resim yapabiliyordum.

And I found that because there weren't video games

Ve anladım ki, bilgisayar oyunları,

and this saturation of CG movies and all of this

özel efektli filmler, ve medyada şimdiki kadar

imagery in the media landscape,

görsel malzeme olmadığı için

I had to create these images in my head.

bu görüntüleri zihnimde oluşturmalıydım.

You know, we all did, as kids having to

Kitap okumak zorunda kalan

read a book, and through the author's description,

her çocuk gibi hepimiz, yazarın betimlemelerini

put something on the movie screen in our heads.

zihnimizdeki sinema perdesine yansıttık.

And so, my response to this was to paint, to draw

Bunun üzerine ben,

alien creatures, alien worlds,

uzaylı yaratıklar, robotlar ve

robots, spaceships, all that stuff.

uzay gemileri çizmeye başladım.

I was endlessly getting busted in math class

Matematik dersinde sürekli

doodling behind the textbook.

kitabın arkasını karalarken yakalanıyordum.

That was -- the creativity

Yani, yaratıcılık

had to find its outlet somehow.

ortaya çıkacak yer arıyordu.

And an interesting thing happened: The Jacques Cousteau shows

Ve ilginçtir, Jacques Cousteau'nun programları

actually got me very excited about the fact that there was

beni, yeryüzünde farklı bir dünya

an alien world right here on Earth.

olduğuna inandırdı.

I might not really go to an alien world

Bir gün gerçekten bir uzay aracıyla

on a spaceship someday --

bir bambaşka bir dünyaya gidemem.

that seemed pretty darn unlikely.

Bu hiç de mümkün görünmüyordu.

But that was a world I could really go to,

Ama o, gerçekten gidebileceğim bir dünyaydı,

right here on Earth, that was as rich and exotic

burada, yeryüzünde; kiatplarda okuduklarımın

as anything that I had imagined

zihnimde canlandırdıkları kadar

from reading these books.

renkli ve farklı.

So, I decided I was going to become a scuba diver

Bunun üzerine, bir dalgıç olmaya karar verdim

at the age of 15.

15 yaşındayken.

And the only problem with that was that I lived

Ve tek sorun:

in a little village in Canada,

Kanada'nı bir köyünde,

600 miles from the nearest ocean.

okyanustan 600 mil uzakta yaşıyordum.

But I didn't let that daunt me.

Ama pes etmedim.

I pestered my father until he finally found

Babamın başını etini yedim ve sonunda

a scuba class in Buffalo, New York,

Buffalo, New York'ta, sınırın hemen karşısında

right across the border from where we live.

bir dalgıçlık okulu buldu.

And I actually got certified

Ve sonuçta lisansımı aldım,

in a pool at a YMCA in the dead of winter

Buffalo, New York'un cansız kışında

in Buffalo, New York.

bir YMCA havuzunda.

And I didn't see the ocean, a real ocean,

Ve gerçek bir okyanusu

for another two years,

2 sene sonra gördüm,

until we moved to California.

California'ya taşındığımızda.

Since then, in the intervening

O zamandan beri, aradan geçen

40 years,

40 sene boyunca,

I've spent about 3,000 hours underwater,

yaklaşık 3.000 saat sualtında kaldım.

and 500 hours of that was in submersibles.

Bunun 500 saati denizaltı araçlarındaydı.

And I've learned that that deep-ocean environment,

Ve öğrendim ki derin sularda,

and even the shallow oceans,

hatta sığ bölgeler bile,

are so rich with amazing life

hayal bile edemeyeceğimiz

that really is beyond our imagination.

çok zengin bir yaşam var.

Nature's imagination is so boundless

Doğanın hayalgücü sınır tanımaz,

compared to our own

hele bizim kupkuru

meager human imagination.

insansı hayalgücümüze kıyasla.

I still, to this day, stand in absolute awe

Ben, bugün bile daldığımda

of what I see when I make these dives.

gördüklerime hayret ediyorum.

And my love affair with the ocean is ongoing,

Okyanusa olan sevgim

and just as strong as it ever was.

her zamankinden daha fazla.

But when I chose a career as an adult,

Ama kariyerimi, bir yetişkin olarak,

it was filmmaking.

sinemada yapmayı tercih ettim.

And that seemed to be the best way to reconcile

Bu, hikâye anlatma dürtümü gidermek,

this urge I had to tell stories

görüntüler ortaya çıkarmak için

with my urges to create images.

en iyi yol gibiydi.

And I was, as a kid, constantly drawing comic books, and so on.

Çocukken sürekli karikatürler falan çiziyordum.

So, filmmaking was the way to put pictures and stories

Filmcilik de hikâyeleri ve görüntüleri

together, and that made sense.

birleştirme işidir. Çok mantıklıydı.

And of course the stories that I chose to tell

Ve anlatmayı tercih ettiğim hikâyeler elbette

were science fiction stories: "Terminator," "Aliens"

bilim-kurgu hikâyeleriydi: Terminator, Aliens ve

and "The Abyss."

The Abyss.

And with "The Abyss," I was putting together my love

Abyss'te, sualtı ve dalma sevdamı,

of underwater and diving with filmmaking.

filmcilikle buluşturmuş oluyordum.

So, you know, merging the two passions.

İki tutkuyu bir araya getiriyordum.

Something interesting came out of "The Abyss,"

Abyss'ten ilginç bir şey çıktı:

which was that to solve a specific narrative

O filmin hikâyesindeki bir sorunu

problem on that film,

gidermemiz gerekiyordu,

which was to create this kind of liquid water creature,

sıvı hâlinde bir yarattık yaratmalıydık,

we actually embraced computer generated animation, CG.

ve bilgisayar destekli animasyona başvurduk.

And this resulted in the first soft-surface

Ve bunun sonucunda, sinemadaki ilk

character, CG animation

yumuşak-yüzeyli, bilgisayar destekli

that was ever in a movie.

karakter ortaya çıktı.

And even though the film didn't make any money --

Ve film para kazanamasa da,

barely broke even, I should say --

-hatta masrafını bile zor çıkardı-

I witnessed something amazing, which is that the audience,

inanılmaz bir şeye tanıklık ettim:

the global audience, was mesmerized

seyirciler, bu sihir karşısında

by this apparent magic.

büyülenmişlerdi.

You know, it's Arthur Clarke's law

Arthur Clarke'ın yasasını bilirsiniz,

that any sufficiently advanced technology is indistinguishable from magic.

yeterince gelişmiş her teknoloji sihirden farksızdır.

They were seeing something magical.

Sihirli birşeyler görüyorlardı.

And so that got me very excited.

Ve bu beni çok heyecanlandırdı.

And I thought, "Wow, this is something that needs to be embraced

"Vay! İşte bu gerçekten de sinema sanatıyla kucaklanması gereken

into the cinematic art."

bir şey!" diye düşündüm.

So, with "Terminator 2," which was my next film,

Böylece, bir sonraki filmim olan Terminatör 2 ile

we took that much farther.

daha fazla aşama kaydedebildik.

Working with ILM, we created the liquid metal dude

ILM ile çalışarak, filmdeki sıvı metal kankayı yarattık,

in that film. The success hung in the balance

başarımız da efektlerin işe yarayıp yaramayacağına

on whether that effect would work.

bağlı dengelere endeksliydi.

And it did, and we created magic again,

Ve işe yaradı. Yeniden sihir yapmıştık.

and we had the same result with an audience --

Seyircilerden de aynı sonuçları aldık.

although we did make a little more money on that one.

Yine de bu defa biraz daha fazla para kazanmış olduk.

So, drawing a line through those two dots

Yani, bu iki deneyim noktası arasına bir

of experience

çizgi çekmek,

came to, "This is going to be a whole new world,"

film sanatçıları için, bu yaratıcılıkta yeni dünya,

this was a whole new world of creativity

bambaşka ve yepyeni bir dünya olacak

for film artists.

noktasına vardı.

So, I started a company with Stan Winston,

Bende Stan Winston ile bir şirket kurdum,

my good friend Stan Winston,

yakın arkadaşım Stan Winston,

who is the premier make-up and creature designer

o zamanlar baş makyöz ve yaratık tasarımcısıydı,

at that time, and it was called Digital Domain.

şirketin adı Digital Domain'di.

And the concept of the company was

Firmanın konsepti ise geçmişte yapılmış

that we would leapfrog past

olan analog süreçleri zurbağa

the analog processes of optical printers and so on,

zıplayışı ile geçecektik ve dosdoğru dijital

and we would go right to digital production.

prodüksiyonun içine dalacaktık.

And we actually did that and it gave us a competitive advantage for a while.

Aslında bunu yaptık da ve bu bize rekabette bir süre avantaj bile sağladı.

But we found ourselves lagging in the mid '90s

Ama '90 ların ortasında kendimizi karakter ve yaratık

in the creature and character design stuff

tasarımı işiyle yalıtılmış halde buluverdik,

that we had actually founded the company to do.

aslında şirketi kurma amacımızda buydu.

So, I wrote this piece called "Avatar,"

Bende bu AVATAR isimli eseri yazdım,

which was meant to absolutely push the envelope

amacım görsel efekt zarfının daha ötesine geçip,

of visual effects,

zarfı patlatmaktı. zorlanmasıydı.

of CG effects, beyond,

CG ortamında yaratılan

with realistic human emotive characters

gerçekci insan duygulanımlı karakterlerle

generated in CG,

kurgulanmıştı.

and the main characters would all be in CG,

Ana karakterler CG ortamında olacaktı.

and the world would be in CG.

Yaşanan dünya CG ortamında olacaktı.

And the envelope pushed back,

Ama zarf geri tepti.

and I was told by the folks at my company

Şirketti elemanlar bana böyle bir şeyi henüz

that we weren't going to be able to do this for a while.

yapmalarının mümkün olmadığını söylediler.

So, I shelved it, and I made this other movie about a big ship that sinks.

Bende rafa koydum ve batan büyük bir gemi hakkındaki diğer filmi yaptım.

(Laughter)

(kahkahalar)

You know, I went and pitched it to the studio as "'Romeo and Juliet' on a ship:

Bilirsiniz, stüdyoya gittim ve "Romeo and Juliet bir gemide" gibi filmi pazarladım.

"It's going to be this epic romance,

Bu epik aşk hikayesi olacaktı.

passionate film."

Tutkulu bir film.

Secretly, what I wanted to do was

Gizliden gizliye istediğim şey ise

I wanted to dive to the real wreck of "Titanic."

Titanik'in gerçek batığına dalış yapma şansıydı.

And that's why I made the movie.

Yani bu filmi aslında bundan yaptım.

(Applause)

(Alkışlar)

And that's the truth. Now, the studio didn't know that.

Bu gerçek! Stüdyo tabi bunu bilmiyordu.

But I convinced them. I said,

Ben onları ikna ettim. Onlara

"We're going to dive to the wreck. We're going to film it for real.

"Batığa dalacağız ve gerçekten de filmini çekeceğiz" dedim.

We'll be using it in the opening of the film.

Ve filmin açılışında da bunu kullanacağız.

It will be really important. It will be a great marketing hook."

Bu gerçekten çok önemli. Muhteşem bir pazarlama oltası olacak"

And I talked them into funding an expedition.

Böylece onları yolculuğu finanse etmeleri için ikna ettim.

(Laughter)

(Kahkahalar)

Sounds crazy. But this goes back to that theme

Çılgınca. Ama bu aslında gerçekliği yaratma hayaliniz

about your imagination creating a reality.

ile ilgili bir şey.

Because we actually created a reality where six months later,

Çünkü, kendimi altı ay sonrasında Kuzey Altantikte 2.5 mil derinlikte

I find myself in a Russian submersible

bir Rus denizaltısının

two and a half miles down in the north Atlantic,

görüş değilinden gerçek Titanik'e

looking at the real Titanic through a view port.

bakarken bulmuştum, yani gerçekliği yaratmıştık,

Not a movie, not HD -- for real.

film değildi, HD değildi, gerçekti.

(Applause)

(alkışlar)

Now, that blew my mind.

İşte bu aklımı yerinden oynattı.

And it took a lot of preparation, we had to build cameras

Bir sürü hazırlık yapmamız gerekti, kameraları kurduk,

and lights and all kinds of things.

ışıkları ve benzer şeyleri hazırladık.

But, it struck me how much

Ama bu dalışların, bu derin

this dive, these deep dives,

dalışların, uzaya göreve

was like a space mission.

gitmeye bu derece benzemesine takıldım.

You know, where it was highly technical,

Bilirsiniz, yüksek teknoloji kullanılıyordu,

and it required enormous planning.

ve inanılmaz planlamalar yapılması gerekliydi.

You get in this capsule, you go down to this dark

Kapsüle biniyorsunuz ve karanlık ve düşmanca

hostile environment

görünen bu ortamda aşağıya iniyorsunuz,

where there is no hope of rescue

kendi başınıza yukarı çıkamazsanız

if you can't get back by yourself.

kurtarılma şansınız bile yok.

And I thought like, "Wow. I'm like,

"Vay be, bilim kurgu bir filmin

living in a science fiction movie.

içinde yaşıyorum sanki" diye düşündüm.

This is really cool."

Bu gerçekten çok havalıydı.

And so, I really got bitten by the bug of deep-ocean exploration.

Derin okyanus keşfi düşüncesi bir böcek gibi beni ısırmıştı.

Of course, the curiosity, the science component of it --

Elbette, merak ve olayın bilimsel yönü de var.

it was everything. It was adventure,

Yani herşey vardı. Maceraydı,

it was curiosity, it was imagination.

Meraktı. Hayal etmekti.

And it was an experience that

Ve Hollywood'un bana sunamayacağı

Hollywood couldn't give me.

bir deneyimdi.

Because, you know, I could imagine a creature and we could

Yani, ben bir yaratık imgelerim ve sonra gidip onun için vir

create a visual effect for it. But I couldn't imagine what I was seeing

görsel efekt yaratırız. Ama burada pencereden gördüğüm şeyleri

out that window.

hayal edemezdim.

As we did some of our subsequent expeditions,

Mütaakip yolculuklarımızı yaptığımız sırada

I was seeing creatures at hydrothermal vents

hidrotermal ağızları olan yaratıklar görüyordum

and sometimes things that I had never seen before,

ve bazen de hayatım boyu görmediğim şeyleri,

sometimes things that no one had seen before,

hatta bazen bizim gördüğümüz zaman kadar

that actually were not described by science

kimsenin görmemiş olduğu ve

at the time that we saw them and imaged them.

bilimsel olarak tanımlanmamış şeyleri görüyordum.

So, I was completely smitten by this,

Yani buna tamamen vurulmuştum,

and had to do more.

ve daha fazlasını yapmalıydım.

And so, I actually made a kind of curious decision.

Ve aslında meraklı bir tercih yaptığımı söyleyebilirim.

After the success of "Titanic,"

Titanik'in başarısı sonrasında,

I said, "OK, I'm going to park my day job

"Tamam, gündüzleri Hollywood sinema

as a Hollywood movie maker,

yapımcılığı olan işimi biraz kenara koyup,

and I'm going to go be a full-time explorer for a while."

bir süre tam zamanlı kaşif olarak çalışacağım".

And so, we started planning these

Sonrasında bu keşif yolculuklarını

expeditions.

planlamaya başladık.

And we wound up going to the Bismark,

Bismark'a gidip robot aletlerle

and exploring it with robotic vehicles.

keşfini yapmak için uçuşa geçtik.

We went back to the Titanic wreck.

Titanik'in enkazına geri döndük.

We took little bots that we had created

Fiber optik kablosunu makaraya saran

that spooled a fiber optic.

küçük robotlar yarattık.

And the idea was to go in and do an interior

Amacımız içine girmek ve geminin içini

survey of that ship, which had never been done.

incelemekti, bu daha önce yapılmamıştı.

Nobody had ever looked inside the wreck. They didn't have the means to do it,

Kimse enkazın içine girmemişti. Çünkü bunu yapabilecek araçları yoktu,

so we created technology to do it.

bizde bu teknolojiyi yaratıp öyle gittik.

So, you know, here I am now, on the deck

Ve, biliyorsunuz, şimdi burada Titanik'in

of Titanic, sitting in a submersible,

güvertesindeyim, bir denizaltı'da oturuyor,

and looking out at planks that look much like this,

ve daha önce orkestranın çalmış olduğu yerdeki

where I knew that the band had played.

tahtalara bakınıyorum.

And I'm flying a little robotic vehicle

Ve küçük bir robot makina ile uçuyorum

through the corridor of the ship.

koridorlarda geziniyorum.

When I say, "I'm operating it,"

Kontrol bende diyorum ama

but my mind is in the vehicle.

aklım zaten o robot makinanın içinde.

I felt like I was physically present

Yani fiziksel olarak da Titanik'in

inside the shipwreck of Titanic.

batık enkazında bulunduğumu hissediyorum.

And it was the most surreal kind

Ve bu şimdiye dek yaşadığım en gerçek dışı

of deja vu experience I've ever had,

deja vu deneyimidir.

because I would know before I turned a corner

çünkü aracın ışıkları henüz şu köşeden dönünce

what was going to be there before the lights

göreceğim şeyi göstermeden önce

of the vehicle actually revealed it,

orada ne olduğunu biliyorum,

because I had walked the set for months

çünkü filmi yaparken bu sette aylar

when we were making the movie.

boyunca gezinmiştim.

And the set was based as an exact replica

Ve set bire bir replika şeklinde

on the blueprints of the ship.

geminin projesine göre hazırlanmıştı.

So, it was this absolutely remarkable experience.

Yani bu kesinlikle olağanüstü bir deneyimdi.

And it really made me realize that

Ve bu bana yarattığımız bu robotik

the telepresence experience --

avatarlara sahip olup, bilincinizin

that you actually can have these robotic avatars,

bu araçlara aktarılması sonucunda bu farklı

then your consciousness is injected into the vehicle,

var oluş biçiminin, teleprezasyonun

into this other form of existence.

yaşayabileceğimizi anlamamı sağladı.

It was really, really quite profound.

Bu gerçek anlamda, cidden çok derin bir deneyimdi.

And it may be a little bit of a glimpse as to what might be happening

Bu ayrıca, bir bilim kurgu hayranı olarak bana, onlarca yıl sonrasında,

some decades out

pek çok şeyin araştırılması

as we start to have cyborg bodies

için cyborg vücutlara sahip olmamızla

for exploration or for other means

veya insan ötesi gelecekte ilgili

in many sort of

kurabildiğim

post-human futures

pek çok hayale de

that I can imagine,

küçük bir ışık

as a science fiction fan.

tutmuş oldu.

So, having done these expeditions,

Bu yolculukları yaptıktan sonra orada aşağıda

and really beginning to appreciate what was down there,

olan şeyleri gerçekten kavrayıp anlamaya başladım,

such as at the deep ocean vents

örneğin derin okyanus ağızları gibi,

where we had these amazing, amazing animals --

inanılmaz, hayran bırakan hayvanlar gördüm.

they're basically aliens right here on Earth.

Bunlar basitce Dünyamız'da yaşayan uzaylılardı.

They live in an environment of chemosynthesis.

Kemosentez ortamında yaşıyorlar.

They don't survive on sunlight-based

Bizim gibi güneş ışığına bağlı

system the way we do.

sistemlerde hayatta kalamıyorlar.

And so, you're seeing animals that are living next to

Ve 500 derece santigratlık bir su bacasının

a 500-degree-Centigrade

yanıbaşında yaşayan

water plumes.

hayvanlar görüyorsunuz.

You think they can't possibly exist.

Var olma ihtimallerinin olmadığını düşünüyorsunuz.

At the same time

Aynı dönemde ayrıca

I was getting very interested in space science as well --

uzay bilimi ile de yakınen ilgilenmeye başlamıştım,

again, it's the science fiction influence, as a kid.

elbette yine bilim kurgunun etkisi, çocuğum ya.

And I wound up getting involved with

Ve uzay cemiyetine mensup kişilerle

the space community,

gerçekten NASA'ya mensup olanlarla

really involved with NASA,

bağlantıya geçmek için çırpınıyordum.

sitting on the NASA advisory board,

NASA danışmanlık meclisinde oturup

planning actual space missions,

gerçek uzay görevleri planlamak,

going to Russia, going through the pre-cosmonaut

Rusya'ya gitmek, pre-kozmonot olmak,

biomedical protocols,

biomedikal protokoller belirlemek

and all these sorts of things,

ve tüm benzer şeyleri yapmak,

to actually go and fly to the international space station

daha sonra da gerçekten kendi 3 boyutlu kameralarımızı alıp

with our 3D camera systems.

uluslararası uzay istasyonuna uçmak istiyordum.

And this was fascinating.

Ve bu çok büyüleyiciydi.

But what I wound up doing was bringing space scientists

Ama benim asıl delice istediğim şey, bu uzay bilimcilerini

with us into the deep.

bizimle beraber derinlere indirmekti.

And taking them down so that they had access --

Onları aşağıya indirecektim ki bu ekstrem ortamlarla ilgilenen

astrobiologists, planetary scientists,

astrobiologlar, gezegen bilimciler

people who were interested in these extreme environments --

aşağıdaki ağızları görebilsinler,

taking them down to the vents, and letting them see,

ve bunlardan örnekler alsınlar,

and take samples and test instruments, and so on.

test malzemeleri edinsinler ve benzeri şeyler.

So, here we were making documentary films,

Ve işte dökümantasyon filmler yapmaya başlamıştık,

but actually doing science,

ama aslında bilim yapıyorduk,

and actually doing space science.

ve aslında uzay bilimi yapıyorduk.

I'd completely closed the loop

Yani halkayı tamamen kapatmış oldum

between being the science fiction fan,

bilim kurgu hayranı olmak ile

you know, as a kid,

bilirsiniz, çocukken öyleydim,

and doing this stuff for real.

bu tarz şeyleri gerçekten yapıyor olmak.

And you know, along the way in this journey

Bu keşfetme yolculuğu

of discovery,

esnasında,

I learned a lot.

çok şey öğrendim.

I learned a lot about science. But I also learned a lot

Bilim hakkında çok şey öğrendim. Ama aslında en çok

about leadership.

lider olmayı öğrendim.

Now you think director has got to be a leader,

Direktörün lider olması gerektiğinizi düşünüyorsunuz,

leader of, captain of the ship, and all that sort of thing.

geminin kaptanı gibi, buna benzer şeyler.

I didn't really learn about leadership

Bu yolculuklar öncesinde lider olmayı

until I did these expeditions.

gerçekten öğrenmediğimi anladım.

Because I had to, at a certain point, say,

Bir anlamda mecbur kaldım, yani,

"What am I doing out here?

"Burada benim işim ne yahu?"

Why am I doing this? What do I get out of it?"

Bunu neden yapıyorum? Bundan ne kazanıyorum?

We don't make money at these damn shows.

Bu filmlerden para kazanmıyoruz ki.

We barely break even. There is no fame in it.

Anca kafa kafaya denk geliyoruz. Bir şöhret de yok.

People sort of think I went away

İnsanlar benim Titanik ve Avatar arasındaki süreçte

between "Titanic" and "Avatar" and was buffing my nails

bir yerde deniz kenarında yayılıp oturmuş

someplace, sitting at the beach.

tırnaklarımı törüplediğimi düşündüler.

Made all these films, made all these documentary films

Tüm bu filmleri, tüm bu dökümanter filmleri çok kısıtlı bir

for a very limited audience.

izleyici kapasitesi için yaptım.

No fame, no glory, no money. What are you doing?

Şöhret, zafer, para yok. Ne yapıyorsun?

You're doing it for the task itself,

Bunu projenin kendisi için yapıyorsun,

for the challenge --

meydan okumak için--

and the ocean is the most challenging environment there is --

ve okyanus olabilecek en meydan okuyucu ortam,

for the thrill of discovery,

özellikle keşfin heyecanı ve

and for that strange bond that happens

o küçük insan topluluğu sıkıca örülmüş bir ekip

when a small group of people form a tightly knit team.

haline geldiğinde ortaya çıkan tuhaf bağlantı için.

Because we would do these things with 10, 12 people,

Çünkü bunların hepsini 10-12 kişi yaptık, ve yıllarca

working for years at a time,

birlikte çalıştık.

sometimes at sea for two, three months at a time.

Zaman zaman denizde 2-3 ay geçirdik.

And in that bond, you realize

Bu kurulan bağda, en önemli şeyin

that the most important thing

bu insanlara karşı

is the respect that you have for them

hissettiğim ve onların da bana karşı

and that they have for you, that you've done a task

duymakta olduğu saygı olduğunu farkettim, bir görev

that you can't explain to someone else.

yapıyorsunuz ve bunu kimseye açıklayamıyorsunuz.

When you come back to the shore and you say,

Kıyıya vardığınızda şöyle diyorsunuz,

"We had to do this, and the fiber optic, and the attentuation,

"Bunu yapmak zorundaydık, fiber optik ve atenü etmek,

and the this and the that,

ve buna benzer şeyleri,

all the technology of it, and the difficulty,

tüm bunların teknolojisini ve güçlüğünü,

the human-performance aspects of working at sea,"

denizde çalışmanın insan performansına etkisini,

you can't explain it to people. It's that thing that

bunları insanlara açıklayamazsın. Polislerde olan

maybe cops have, or people in combat that have gone through something together

şey gibi olabilir, veya bir şeye karşı savaşa giren dayanışma içindeki insanlarda

and they know they can never explain it.

olan şey gibi, bunu açıklayamazlar.

Creates a bond, creates a bond of respect.

Bu bir bağ yaratıyor, bir saygı bağı.

So, when I came back to make my next movie,

Yani bir sonraki filmimi yapmak için döndüğümde,

which was "Avatar,"

ki bu film Avatar'dı,

I tried to apply that same principle of leadership,

aynı liderlik prensiplerini uygulamaya çalıştım

which is that you respect your team,

yani takımınıza saygı duyarsanız,

and you earn their respect in return.

böylece onların da saygısını kazanırsınız.

And it really changed the dynamic.

Ve bu dinamiği çok değiştirdi.,

So, here I was again with a small team,

Ve işte yine küçük bir ekiple keşfedilmemiş

in uncharted territory,

bir ülkede, Avatar'ı

doing "Avatar," coming up with new technology

daha önce olmayan, yeni gelişmiş

that didn't exist before.

bir teknolojiyle yapıyordum.

Tremendously exciting.

Muhteşem bir heyecan.

Tremendously challenging.

inanılmaz kamçılayıcı.

And we became a family, over a four-and-half year period.

Ve biz bu dört buçuk yıllık sürede bir aile olduk.

And it completely changed how I do movies.

Ve buda filmleri nasıl yaptığımı tamamen değiştirdi.

So, people have commented on how, "Well, you know,

İnsanlar okyanus organizmalarını alıp

you brought back the ocean organisms

Pandora gezegenine yerleştirmemle ilgili

and put them on the planet of Pandora."

yorumlar yaptılar.

To me, it was more of a fundamental way of doing business,

Bana göre bu iş yapma esasına dayanan bir şey olmaktan fazlasıydı,

the process itself, that changed as a result of that.

yöntemin kendisiydi, sonuç olarak buda değişti.

So, what can we synthesize out of all this?

Peki tüm bunlardan sentezleyeceğimiz nedir?

You know, what are the lessons learned?

Bilirsiniz, alınan dersler nelerdir?

Well, I think number one is

Bana göre bir numarada

curiosity.

merak var.

It's the most powerful thing you own.

Sahip olduğunuz en güçlü şey.

Imagination is a force

Hayal etmek bir güç

that can actually manifest a reality.

ve gerçekliği doğurabiliyor.

And the respect of your team

Ve takımınıza duyduğunuz saygı,

is more important than all the

dünya üstündeki bütün

laurels in the world.

şöhretlerden çok daha önemli.

I have young filmmakers

Genç film yapımcıları

come up to me and say, "Give me some advice for doing this."

bana gelip "Bunu yapmam için bana öğüt verir misin?" diyor.

And I say, "Don't put limitations on yourself.

Ve bende, "Kendinize limit koymayın,

Other people will do that for you -- don't do it to yourself,

başkaları bunu sizin için zaten yapacaktır, bunu kendi kendinize

don't bet against yourself,

yapmayın, kendinize karşı olmayın,

and take risks."

Ve risk almayı bilin" diyorum.

NASA has this phrase that they like:

NASA!da sevdikleri bir deyim var;

"Failure is not an option."

Başarısızlık bir opsiyon değildir"

But failure has to be an option

Ama başarısızlık bir opsiyon olmalı

in art and in exploration, because it's a leap of faith.

sanatta ve araştırmada, çünkü bu bir inanç sıçraması.

And no important endeavor

Ve yenilik gerektiren hiç bir

that required innovation

önemli uğraş da

was done without risk.

risk alınmadan yapılamaz.

You have to be willing to take those risks.

Bu riskleri almaya gönüllü olacaksınız.

So, that's the thought I would leave you with,

İşte sizi başbaşa bırakmak istediğim düşünce bu,

is that in whatever you're doing,

ne yapıyor olursanız olun,

failure is an option,

başarısızlık bir opsiyondur,

but fear is not. Thank you.

ama KORKU opsiyon değildir. Teşekkürler.

(Applause)

(Alkışlar)