The reporting system that sexual assault survivors want | Jessica Ladd

Translator: sann tint Reviewer: Myo Aung

Hannah is excited to be going to college.

Hannah ဟာ ကောလိပ်တက်ဖို့ စိတ်လှုပ်ရှားနေတယ်။

She couldn't wait to get out of her parents' house,

မိဘတွေကို သူမဟာ လူကြီး တစ်ယောက်ပါဆိုတာ သက်သေပြဖို့

to prove to them that she's an adult,

သူမရဲ့ သက်ဆိုင်ရာ မိတ်ဆွေသစ်တွေကို

and to prove to her new friends that she belongs.

သက်သေပြဖို့ အိမ်ကထွက်ဖို့ မစောင့်နိုင်ဘူးဖြစ်နေတယ်။

She heads to a campus party

ကျောင်းပါတီကို သူမဦးတည်လိုက်တယ်၊

where she sees a guy that she has a crush on.

အဲဒီမှာ သူမ အရူးအမူးဖြစ်မိတဲ့ ကောင်လေးနဲ့တွေ့တယ်။

Let's call him Mike.

Mike ပဲဆိုပါစို့။

The next day, Hannah wakes up with a pounding headache.

နောက်နေ့မှာ Hannah ဟာ တဒိတ်ဒိတ် ခေါင်းကိုက်တာနဲ့ နိုးလာတယ်။

She can only remember the night in flashes.

ညဆိုတာကို လျှပ်ပြက်သလောက်ပဲ မှတ်မိတော့တယ်။

But what she does remember is

ဒါပေမဲ့ သူမ တကယ်မှတ်မိတာက

throwing up in the hall outside Mike's room

Mike ရဲ့အခန်းအပြင်က ခန်းမထဲမှာ အန်ချနေတာနဲ့

and staring at the wall silently while he was inside her,

သူ သူမရဲ့ကိုယ်တွင်းမှာရှိတုန်း တိတ်ဆိတ်စွာ နံရံကို ငေးကြည့်နေကာ

wanting it to stop,

ဒါကို ရပ်ပစ်စေချင်တာပါ။

then shakily stumbling home.

နောက် ဒယီးဒယိုင်နဲ့ အိမ်ပြန်တာပါ။

She doesn't feel good about what happened,

ဖြစ်ခဲ့တာအတွက် နေထိုင်လို့ မကောင်းပေမဲ့

but she thinks, "Maybe this is just what sex in college is?"

တွေးမိတာက " ကောလိပ်က လိင်ပိင်းဆိုင်ရာ ကိစ္စဟာ ဒါပဲဖြစ်မှာပါလေ" လို့ပါ။

One in five women and one in 13 men will be sexually assaulted

အမေရိကမှာ ကောလိပ်သက်တမ်းအတွင်း တစ်ချိန်မှာတော့ အမျိုးသမီး ငါးဦးမှာ တစ်ဦး၊

at some point during their college career in the United States.

အမျိုးသား ၁၃ ဦးမှာ တစ်ဦးဟာ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ စော်ကားခံရလိမ့်မယ်။

Less than 10 percent will ever report their assault to their school

သူတို့ အစော်ကားခံရမှုရဲ့ ၁၀% ထက်နည်းပြီး ကျောင်း (သို့) ရဲကို

or to the police.

တိုင်ကြားလိမ့်မယ်။

And those who do, on average, wait 11 months to make the report.

တိုင်ကြားသူတွေဟာ ပျမ်းမျှအားဖြင့် တိုင်ကြားဖို့ ၁၁ လစောင့်ကြတယ်။

Hannah initially just feels like dealing with what happened on her own.

အစကတော့ Hannah ဟာ သူမဘာသာ ဖြေရှင်းချင်စိတ်ဖြစ်မိတယ်။

But when she sees Mike taking girls home from parties,

ဒါပေမဲ့ Mike ဟာ မိန်းကလေးတွေကို ပါတီကနေ အိမ်ကိုခေါ်တာ

she's worried about them.

တွေ့တော့ သူမ ပူပန်သွားတယ်။

After graduation, Hannah learns

ဘွဲ့ရပြီးနောက်မှာ Hannah သိလိုက်ရတာက

that she was one of five women who Mike did the exact same thing to.

သူမဟာ Mike ဒါမျိုးလုပ်ခဲ့တဲ့ မိန်ကလေး ငါးဦးထဲက တစ်ဦးဆိုတာပါ။

And this is not an unlikely scenario

ဒါက မဖြစ်နိုင်တဲ့ အခြေအနေတော့ မဟုတ်ဘူး၊

because 90 percent of sexual assaults

အကြောင်းက လိင်စော်ကားမှု ၉၀% ဟာ

are committed by repeat offenders.

အထပ်ထပ်ကျူးလွန်သူတွေက ကျူးလွန်လို့ပါ။

But with such low reporting rates,

ဒါပေမဲ့ဒီလို တိုင်ကြားတဲ့နှုန်းနဲ့

it's fairly unlikely that even repeat perpetrators will be reported,

တော်တော်လေး မဖြစ်နိုင်တာက အထပ်ထပ် ကျူးလွန်သူတွေကို တိုင်ကြားမယ်

much less anything happen if they are.

ဆိုရင်တောင် ဒါတွေဟာ အတော်လေး ပိုနည်းနိုင်ပါတယ်။

In fact, only six percent of assaults reported to the police

တကယ်က တိုင်ကြားမှုရဲ့ ၆ % လောက်ပဲ ကျူးလွန်သူတွေဟာ ထောင်ထဲမှာ

end with the assailant spending a single day in prison.

တစ်ရက်တည်း နေရတာနဲ့ အပြီးသတ်သွားတယ်။

Meaning, there's a 99 percent chance that they'll get away with it.

ဆိုလိုတာက သူတို့လွတ်မြောက်ဖို့က ၉၉ % အခွင့်အရေးရှိတာပါ။

This means there's practically no deterrent to assault

တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအားဖြင့် အမေရိကမှာ ကိုယ်ထိလက်ရောက် ကျူးလွန်မှုအတွက်

in the United States.

အဟန့်အတားမရှိပါဘူး။

Now, I'm an infectious disease epidemiologist by training.

အခု ကျွန်မ သင်ခဲ့ရတာက ကူးစက်ရောဂါ ကာကွယ်ရေး ပညာရှင်ပါ။

I'm interested in systems and networks

စနစ်တွေနဲ့ ကွန်ယက်တွေကို စိတ်ဝင်စားပြီး

and where we can concentrate our resources to do the most good.

အဲဒီမှာ ကျွန်မတို့ရဲ့ အရင်းအမြစ်တွေကို အကောင်းဆုံးလုပ်ဖို့ အာရုံစိုက်နိုင်ပါတယ်။

So this, to me, is a tragic but a solvable problem.

ကျွန်မအတွက် ဒါက ဝမ်းနည်းစရာဆိုပေမဲ့ ဖြေရှင်းနိုင်တဲ့ ပြဿနာတစ်ရပ်ပါ။

So when the issue of campus assault started hitting the news a few years ago,

ဒါနဲ့ ကျောင်းဝင်းက စော်ကားမှု ကိစ္စ နှစ်အနည်းငယ်က သတင်းတွေစဖြစ်လာတော့

it felt like a unique opportunity to make a change.

ဒါဟာ အပြောင်းအလဲတစ်ခုလုပ်ဖို့ ထူးခြားတဲ့ အခွင့်အလမ်းလို့ ခံစားရတယ်။

And so we did.

ဒါနဲ့ လုပ်ခဲ့ကြတယ်ပေါ့။

We started by talking to college survivors.

ကောလိပ်က လွတ်မြောက်သူတွေကို စကားပြောကြည့်တာနဲ့ စခဲ့တယ်။

And what they wish they'd had in college is pretty simple;

ကောလိပ်မှာ သူတို့ရှိစေချင်တာက တော်တော်ရှင်းပါတယ်။

they wanted a website,

သူတို့အတွက် အလုံခြုံဆုံးလို့

one they could use at the time and place

ခံစားရတဲ့ အချိန်နဲ့ နေရာမှာ သုံးလို့ရတဲ့

that felt safest to them

ဝက်ဆိုဒ်တစ်ခု လိုချင်ခဲ့ကြတယ်၊

with clearly written information about their reporting options,

သူတို့ရဲ့ တိုင်ကြားချက် ရွေးချယ်မှုတွေကို ရှင်းရှင်းလင်းလင်းဖေါ်ပြလျက်၊

with the ability to electronically report their assault,

သူတို့ကို ယုံချင်မှယုံမယ့် သူတစ် ယောက်ကို ပထမခြေလှမ်းအနေနဲ့

rather than having the first step

သွားပြီးပြောတာထက် သူတို့ရဲ့

to go in and talk to someone who may or may not believe them.

စော်ကားမှုကို လျှပ်စစ်နည်းအရ တိုင်ကြားနိုင်တာပါဖို့ပါ။

With the option to create a secure, timestamped document

သူတို့အဖြစ်အကြောင်း နေ့၊ အချိန် ရိုက်နှိပ်ထားတဲ့ လုံခြုံတဲ့၊ သက်သေ

of what happened to them,

အထောက်အထား ဖန်တီးနိုင်တာပေါ့။

preserving evidence even if they don't want to report yet.

မတိုင်ကြားသေးဘူးဆိုရင်တောင် သက်သေခံ သိမ်းထားတာပေါ့။

And lastly, and perhaps most critically,

နောက်ဆုံးအနေနဲ့ ပိုအရေးပါဆုံး ဖြစ်ချင်ဖြစ်မှာပါ၊

with the ability to report their assault

အခြားတစ်ဦးက ဒီတစ်ဦးတည်းသော စော်ကားသူကိုပဲ

only if someone else reported the same assailant.

တိုင်ကြားခဲ့တာရှိရင် သူတို့စော်ကားမှုကို တိုင်ကြားနိုင်စွမ်းရှိတာနဲ့ပါ။

You see, knowing that you weren't the only one changes everything.

ကိုယ် တစ်ယောက်တည်း မဟုတ်တာ သိချင်းက အရာတိုင်းကို ပြောင်းလဲပစ်တယ်။

It changes the way you frame your own experience,

ကိုယ့်အတွေ့အကြုံ ရှုမြင်မှုကို ပြောင်းလိုက်တယ်။

it changes the way you think about your perpetrator,

ကျူးလွန်သူအကြောင်း စဉ်းစားပုံကို ပြောင်းလဲပါတယ်။

it means that if you do come forward,

ဆိုလိုတာက ကိုယ်က ရှေ့ကိုတက်လိုက်ရင်

you'll have someone else's back and they'll have yours.

အခြားသူက ထောက်ခံမှုရမှာဖြစ်ပြီး ကိုယ့်ဆီကလည်း သူတို့ရပါမယ်။

We created a website that actually does this

တကယ်လုပ်ဆောင်တဲ့ ဝက်ဆိုဒ်တစ်ခု ဖန်တီးခဲ့ပြီး

and we launched it [...] in August,

လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်လက စလွှင့်ခဲ့ပါတယ်။ သြဂုတ်လက

on two college campuses.

ကောလိပ်နှစ်ခုမှာ စလွှင့်ခဲ့တယ်။

And we included a unique matching system

ထူခြားတဲ့ ဆက်သွယ်မှု စနစ် ထည့်သွင်းခဲ့ပြီး

where if Mike's first victim had come forward,

အဲဒီမှာ Mike ရဲ့ ပထမဆုံးသားကောင် ရှေ့ကိုထွက်လာခဲ့တယ်၊

saved her record, entered into the matching system

သူမရဲ့မှတ်တမ်းကို သိမ်းကာ ဆက်သွယ်မှု စနစ်ထဲ ထည့်သွင်းပြီး

and named Mike,

Mike လို့အမည်တပ်လိုက်တယ်။

and Mike's second victim had done the same thing

Mike ရဲ့ ဒုတိယ သားကောင်ကလည်း လအနည်းငယ်အကြာမှာ

a few months later,

အလားတူ လုပ်ထားလိုက်တယ်။

they would have matched

လွတ်မြောက်ကျန်ရစ်သူ

and the verified contact information of both survivors

နှစ်ယောက်စလုံးရဲ့ ဆက်သွယ်မှု အချက်အလက်တွေကို

would have been sent to the authorities at the same time

ယှဉ်တွဲ၊ အတည်ပြုမှာဖြစ်ပြီး တစ်ချိန်တည်းမှာ စုံစမ်းဖို့နဲ့

for investigation and follow up.

ဆက်အရေးယူဖို့ အာဏာပိုင်တွေဆီ ပို့လိမ့်မယ်။

If a system like this had existed for Hannah and her peers,

Hannah နဲ့ သက်တူရွယ်တူတွေအတွက် ဒီလိုစနစ်မျိုးသာ ရှိခဲ့မယ်ဆိုရင်

it's more likely that they would have reported,

ပိုဖြစ်နိုင်ခြေရှိတာက သူတို့ တိုင်ကြားကြမှာဖြစ်ပြီး

that they would have been believed,

သူတို့ကိုလည်း ယုံကြည်ကြကာ

and that Mike would have been kicked off campus,

Mike ဟာလည်း ကျောင်းကနေ မောင်းထုတ်ခံရပါလိမ့်မယ်။

gone to jail, or at least gotten the help that he needed.

ထောင်ချတာ ဒါမှမဟုတ် အနည်းဆုံး သူလိုတဲ့အကူ တစ်ခုခုရလိမ့်မယ်ပေါ့။

And if we were able to stop repeat offenders like Mike

Mike လို အထပ်ထပ် ကျူးလွန်သူတွေကို တားဆီးနိုင်တယ်ဆိုရင်

after just their second assault following a match,

ဒုတိယ ကျူးလွန်မှုပြီးတဲ့နောက် နောက် အဆက်အသွယ်နဲ့ဆို

survivors like Hannah would never even be assaulted

Hannah လိုလွတ်မြောက်ခဲ့သူတွေဟာ အစကတည်းကကို စော်ကား

in the first place.

ခံရမှာတောင် မဟုတ်ပါဘူး။

We could prevent 59 percent of sexual assaults

အစောပိုင်းက အထပ်ထပ် ကျူးလွန်သူတွေကို

just by stopping repeat perpetrators earlier on.

တားဆီးလိုက်ရုံနဲ့ လိပ်ကျူးလွန်မှု ၅၉ % ကို တားဆီးနိုင်ပါတယ်။

And because we're creating a real deterrent to assault,

အကြောင်းက ပထမဆုံးဖြစ်လောက်တဲ့ စော်ကားတာကို တကယ်

for perhaps the first time,

ဟန့်တားမှုကို ဖန်တီးနေတာကြောင့်ပါ၊

maybe the Mikes of the world would never even try to assault anyone.

ဖြစ်နိုင်တာက Mike လိုကောင်တွေ ဘယ်တော့မှ စော်ကားမှာ မဟုတ်တော့ဘူး။

The type of system I'm describing,

ကျွန်မ သရုပ်ဖော်နေတဲ့ စနစ်မျိုးဟာ

the type of system that survivors want

လွတ်မြောက်နိုင်သူတွေ လိုချင်တဲ့ စနစ်မျိုး၊

is a type of information escrow,

အချက်အလက် ထိန်သိမ်းစောင့်ရှောက်တာမျိုးပါ၊

meaning an entity that holds on to information for you

ဆိုလိုတာက ကိုယ်အတွက် သတင်းကို ထိန်းသိမ်းပေးပြီး

and only releases it to a third party

ကြိုတင် သဘောတူမှု ကိုက်ညီတော့မှ

when certain pre-agreed upon conditions are met,

တတိယအဖွဲ့ကိုပဲ ထုတ်ပြန် ပေးတဲ့အဖွဲ့တစ်ခုပါ။

such as a match.

အဆက်အသွယ် တစ်ခုလိုပေါ့။

The application that we built is for college campuses.

ကျွန်မတို့ ဆောက်လိုက်တဲ့ ပရိုဂရမ်ဟာ ကောလိပ်ကျောင်းတွေ အတွက်ပါ။

But the same type of system could be used in the military

ဒါပေမဲ့ အလားတူစနစ်မျိုးကို စစ်တပ်ထဲမှာ (သို့) အလုပ်ခွင်မှာတောင်

or even the workplace.

သုံးနိုင်ပါတယ်။

We don't have to live in a world

ကျွန်မတို့ဟာ ၉၉ ရာခိုင်နှုန်းသော

where 99 percent of rapists get away with it.

မုဒိမ်းကောင်းတွေ လွတ်မြောက်နေတဲ့ ကမ္ဘာထဲမှာ နေထိုင်ဖို့ မလိုပါဘူး။

We can create one

မကောင်းမှုပြုသူတွေက

where those who do wrong are held accountable,

လုပ်ခဲ့တာအတွက် တာဝန်ယူရမယ့် ကမ္ဘာကို ဖန်တီးနိုင်ပါတယ်။

where survivors get the support and justice they deserve,

လွတ်မြောက်သူတွေ သူတိုထိုက်တန်တဲ့ အထောက်အပံ့နဲ့ တရားမျှတမှုရှိတဲ့၊

where the authorities get the information they need,

အာဏာပိုင်တွေ လိုအပ်တဲ့ အချက်အလက်တွေရရှိတဲ့၊

and where there's a real deterrent

အခြားလူသားတစ်ဦးရဲ့ အခွင့်အရေးတွေ

to violating the rights of another human being.

ချိုးဖောက်ခြင်းကို တကယ့် ဟန့်တားပေးမယ့် ကမ္ဘာပါ။

Thank you.

(Applause)

(လက်ခုပ်သံများ)