Billy Collins: Two poems about what dogs think (probably)

Translator: sann tint Reviewer: Myo Aung

I don't know if you've noticed,

သတိထားမိလားတော့မသိဘူး။​

but there's been a spate of books

တစ်လောက ခွေးတွေရဲ့သိမှတ်မှုနဲ့

that have come out lately

စိတ်ခံစားမှုအကြောင်း

contemplating or speculating

ဆင်ခြင်၊ မှန်းဆပေးတဲ့

on the cognition and emotional life of dogs.

စာအုပ်တွေ တပြုံကြီးထွက်လာတယ်

Do they think, do they feel and, if so, how?

သူတို့တွေတွေးတတ်လား၊ ခံစားတတ်လား၊ ဒါဆိုရင် ဘယ်လိုလဲပေါ့။

So this afternoon, in my limited time,

ဒီတော့ ဒီနေ့လည် ကန့်သတ်ချိန်အတွင်းမှာ

I wanted to take the guesswork out of a lot of that

ခွေး၂ကောင်ကိုမိတ်ဆက်ရင်းကနေ ဒီအများကြီးထဲက

by introducing you to two dogs,

မှန်းဆချက် ထုတ်ပြချင်ပါတယ်။

both of whom have taken the command "speak"

၂ကောင်လုံးက "ပြော"ဆိုတကို တော်တော်လေး

quite literally.

လုံးချင်အနေနဲ့ သင်ယူထားပါတယ်၊

The first dog is the first to go,

ပထမခွေးက ပထမပေါ့ဗျာ။

and he is contemplating an aspect

သူဟာ သူ့သခင်နဲ့ ဆက်ဆံရေး ရှုထောင့်ကို

of his relationship to his owner,

ဆင်ခြင်နေတယ်ပေါ့။

and the title is "A Dog on His Master."

ခေါင်စဉ်က "သူ့သခင်ပေါ်က ခွေး ၁ ကောင်"

"As young as I look,

ငယ်တုန်းကလောက် ပုံပေါက်သလိုဆို

I am growing older faster than he.

ကျွန်တော်ဟာ ပိုပြီးသူ့ထက်မြန်မြန် အိုလာနေတာပေါ့၊

Seven to one is the ratio, they tend to say.

၇ အချိုး ၁ နဲ့ သူတို့ပြောတတ်တာက

Whatever the number, I will pass him one day

ဘယ်နံပါတ်ပဲဖြစ်ဖြစ်၊ သူ့ကိုတစ်နေ့နေ့မှာကျော်ပြီး

and take the lead,

ဦးဆောင်လိမ့်မယ်ပေါ့။

the way I do on our walks in the woods,

တောအုပ်ထဲမှာ လမ်းတွေလျှောက်တဲ့ဟန်နဲ့၊

and if this ever manages to cross his mind,

ပြီးတော့ သူ့စိတ်ကို ဖြတ်ကျော်ဖို့ လုပ်နိုင်ရင်

it would be the sweetest shadow

နှင်း(သို့)မြက်ခင်းပေါ်မှာ ကျွန်တော်ဖြာကျလိုက်တဲ့

I have ever cast on snow or grass."

အချို​ြ်မဆုံးအရိပ်လေး ဖြစ်တော့မှာပေါ့။

(Applause)

(လက်ခုပ်သံများ)

Thank you.

ကျေးဇူးပါ။

And our next dog

နောက်ခွေးတစ်ကောင်က

speaks in something called the revenant,

ပြန်ဝင်ပူးခြင်းလို့ခေါ်တာမျိုး နဲ့စကားပြောတယ်၊

which means a spirit that comes back

အဓိပ္ပါယ်က ဝိဉာဉ်တစ်ခုက ကိုယ့်ဆီ

to visit you.

အလည်ပြန်လာတာလေ။

"I am the dog you put to sleep,

ကျုပ်ဟာ ခင်ဗျား ချော့သိပ်လိုက်တဲ့ ခွေးပါ၊

as you like to call the needle of oblivion,

မေ့ပျောက်ခြင်းရဲ့အပ်လို့ ခင်ဗျား ခေါ်ချင်သလို

come back to tell you this simple thing:

ပြန်လာပြီးဒီလို ရိုးရိုးလေးပြောတာက

I never liked you."

ခင်ဗျားကို တစ်ခါမှ မကြိုက်ခဲ့ဘူး

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

"When I licked your face,

ခင်ဗျားမျက်နှာကိုလျက်တော့

I thought of biting off your nose.

ခင်ဗျားနှာခေါင်းကို ကိုက်လိုက်ရင် ကောင်းမလားလို့ တွေးမိတယ်

When I watched you toweling yourself dry,

ခင်ဗျား ကိုယ်ကို ရေခြောက်အောင် သုတ်တုန်း

I wanted to leap and unman you with a snap.

ခုန်ပြီး ဆတ်ကနဲကိုက်ပြီး သင်းကွပ်ချင်မိတယ်

I resented the way you moved,

ခင်ဗျားလှုပ်ရှားပုံကို ဘဝင်မကျဘူး၊

your lack of animal grace,

တိရစ္ဆာန်ကျက်သရေ ကင်းမဲ့လို့၊

the way you would sit in a chair to eat,

စားသောက်ဖို့ ခုံမှာ ထိုင်ထိုင်နေပုံများ

a napkin on your lap, a knife in your hand.

ပေါင်ပေါ်မှာက လက်သုတ်ပုဝါ၊ လက်ထဲမှာက ဓားနဲ့

I would have run away

ပြေးထွက်လိုက်ချင်ပေမယ့်

but I was too weak,

ကျုပ်က အားနည်းလွန်းတယ်လေ၊

a trick you taught me

ခင်ဗျား ကျုပ်ကိုသင်ပေးတဲ့နည်းတစ်ခု

while I was learning to sit and heel

ဖနောင့်နဲ့ထိုင်တတ်အောင် သင်ပေးတုန်းကလေ

and, greatest of insults,

အကြီးကျယ်ဆုံးစော်ကားမှုတွေဗျာ၊

shake hands without a hand.

လက်မပါပဲ လက်တွေလှုပ်ရတယ်လို့ဗျာ၊

I admit the sight of the leash would excite me,

ချည်ကြိုးကိုမြင်တော့ စိတ်လှုပ်ရှားမိတာ ဝန်ခံပါတယ်။

but only because it meant I was about to smell things

ဒါကလည်း ခင်ဗျားဘယ်တော့မှ မထိဖူးတာတွေကို

you had never touched.

နမ်းရှုံ့ရတော့မယ်ဆိုလို့ပါ။

You do not want to believe this,

ဒါကို ခင်ဗျားက မယုံချင်ပေမယ့်

but I have no reason to lie:

ကျုပ်မှာ လိမ်စရာအကြောင်းမရှိပါဘူး။

I hated the car, hated the rubber toys,

ကျုပ်ကားတွေကိုမုန်းတယ်၊ ရာဘာရုပ်တွေကိုမုန်းတယ်၊

disliked your friends, and worse, your relatives.

ခင်ဗျားရဲ့မိတ်ဆွေတွေကို မနှစ်မြို့ဘူး၊ ပိုဆိုးတာက ခင်းဗျားရဲ့ အမျိုးတွေလေ။

The jingling of my tags drove me mad.

ကျုပ်ကိုဆွဲထားတာတွေရဲ့ တချွင်ချွင်မြည်သံက ကျုပ်ကို ရူးစေတာပေါ့။

You always scratched me in the wrong place."

ခင်ဗျား ကျုပ်ကို မဟုတ်တဲ့နေရာတွေ အမြဲ ကုတ်ပေးတယ်လေ။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

"All I ever wanted from you was food and water

ခင်ဗျားဆီက ကျုပ်အမြဲလိုချင်တာက

in my bowls.

ကျုပ်ဇလုံတွေထဲက အစာနဲ့ရေပါ၊

While you slept, I watched you breathe

ခင်ဗျားအိပ်တုန်း၊ ကောင်းကင်က လအမြင့်မှာ

as the moon rose in the sky.

ခင်ဗျားအသက်ရှူတာ စောင့်ကြည့်မိတယ်။

It took all of my strength

ကျုပ်ခေါင်းကိုမော့ပြီး မအူမိဖို့

not to raise my head and howl.

အားကုန်ထိန်းထားရတယ်ဗျို့။

Now, I am free of the collar,

အခု ကျုပ်ဟာ လည်ပတ်ကနေလွတ်ပြီ၊

free of the yellow raincoat,

အဝါရောင်မိုးကာကနေလွတ်ပြီ၊

monogrammed sweater,

ပန်းစာလုံးတွေနဲအလှဆင်ထားတဲ့ ဆွယ်တာကနေ၊

the absurdity of your lawn,

ခင်ဗျားမြက်ခင်းရဲ့ အဓိပ္ပါယ်မရှိမှု၊

and that is all you need to know about this place,

ဒါပဲလေ၊ဒီနေရာအကြောင်းပဲ ခင်ဗျားသိဖို့လိုတာ၊

except what you already supposed

ခင်ဗျားသိထားသင့်ပြီးတာကလွဲရင်၊

and are glad it did not happen sooner,

ပြီး ဒါစောစောဖြစ်မလာရင် ခင်ဗျားပျော်မိတယ်ဆိုတာပေါ့၊

that everyone here can read and write,

ဒီကလူတိုင်း ခွေးတွေကို ကဗျာထဲမှာ

the dogs in poetry,

ကြောင်တွေနဲ့ အခြားကောင်တွေကို

the cats and all the others

စကားပြေထဲမှာ ဖတ်နိုင်၊

in prose."

ရေးနိုင်တယ်ဆိုတာလေ။

Thank you.

ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။

(Applause)

(လက်ခုပ်သံများ)