Billy Collins: Two poems about what dogs think (probably)

Tłumaczenie: Mateusz Głuszkowski Korekta: Mateusz Jurczyński

I don't know if you've noticed,

Nie wiem, czy zauważyliście

but there's been a spate of books

ale mamy ostatnio istny zalew książek

that have come out lately

które ostatnio wyszły.

contemplating or speculating

Kontempluje się w nich i spekuluje

on the cognition and emotional life of dogs.

co do zdolności poznawczych i emocji psów.

Do they think, do they feel and, if so, how?

Czy psy myślą? Czy czują? W jaki sposób?

So this afternoon, in my limited time,

Tego popołudnia, w swoim ograniczonym czasie

I wanted to take the guesswork out of a lot of that

chciałem wyłuskać coś z tego wszystkiego

by introducing you to two dogs,

i przybliżyć wam sylwetki dwóch psów

both of whom have taken the command "speak"

które komendę "daj głos" ("mów")

quite literally.

potraktowały dość dosłownie.

The first dog is the first to go,

Pierwszy pies

and he is contemplating an aspect

kontempluje pewien aspekt

of his relationship to his owner,

swej relacji z jego właścicielem.

and the title is "A Dog on His Master."

Tytuł wiersza to "Pies o Jego Panie"

"As young as I look,

"Chociaż wyglądam tak młodo

I am growing older faster than he.

starzeję się szybciej niż on.

Seven to one is the ratio, they tend to say.

Siedem razy szybciej upływa mój czas, tak mówią.

Whatever the number, I will pass him one day

Tak czy owak, kiedyś odejdę

and take the lead,

i będę prowadził

the way I do on our walks in the woods,

tak jak robiłem to na naszych spacerach w lesie

and if this ever manages to cross his mind,

i jeśli ta myśl kiedykolwiek zdoła dotrzeć do niego

it would be the sweetest shadow

to będzie najsłodszym cieniem

I have ever cast on snow or grass."

jaki kiedykolwiek rzucałem na śnieg czy trawę.

(Applause)

(Aplauz)

Thank you.

Dziękuję.

And our next dog

Następny pies

speaks in something called the revenant,

mówi jako duch

which means a spirit that comes back

który powraca

to visit you.

w odwiedziny.

"I am the dog you put to sleep,

"Jestem psem, którego uśpiłeś

as you like to call the needle of oblivion,

jak zwykłeś nazywać zastrzyk zapomnienia

come back to tell you this simple thing:

wróciłem by powiedzieć ci prostą rzecz

I never liked you."

nigdy cię nie lubiłem"

(Laughter)

(Śmiech)

"When I licked your face,

"Kiedy lizałem twoją twarz,

I thought of biting off your nose.

marzyłem by odgryźć ci nos.

When I watched you toweling yourself dry,

Gdy patrzyłem jak wycierasz się w łazience,

I wanted to leap and unman you with a snap.

chciałem jednym kęsem pozbawić cię męskości.

I resented the way you moved,

Gardziłem twoim chodem,

your lack of animal grace,

pozbawionym zwierzęcej gracji,

the way you would sit in a chair to eat,

tym, jak siadywałeś i tym, jak zwykłeś jadać:

a napkin on your lap, a knife in your hand.

serwetka na twoim kolanie, nóż w twojej ręce.

I would have run away

Powinienem był uciec,

but I was too weak,

ale byłem za słaby.

a trick you taught me

Uczyłeś mnie sztuczek,

while I was learning to sit and heel

kiedy uczyłem się siadać i warować,

and, greatest of insults,

i największej doznanej przez ciebie obrazy:

shake hands without a hand.

podać ci dłoń nie mając dłoni.

I admit the sight of the leash would excite me,

Przyznaję, widok smyczy podniecał mnie,

but only because it meant I was about to smell things

ale tylko dla tego, że mogłem wąchać rzeczy,

you had never touched.

których ty nigdy nie dotknąłeś.

You do not want to believe this,

Za nic nie chciałbyś w to uwierzyć,

but I have no reason to lie:

ale nie mam powodów by kłamać.

I hated the car, hated the rubber toys,

Nienawidziłem samochodu i gumowych zabawek,

disliked your friends, and worse, your relatives.

nie lubiłem twoich przyjaciół, jeszcze bardziej krewnych,

The jingling of my tags drove me mad.

plakietka z adresem doprowadzała mnie do wściekłości,

You always scratched me in the wrong place."

zawsze drapałeś mnie w złych miejscach."

(Laughter)

(Śmiech)

"All I ever wanted from you was food and water

"Zawsze chciałem od ciebie tylko jedzenia i wody

in my bowls.

w swoich miskach.

While you slept, I watched you breathe

Kiedy spałeś, patrzyłem jak oddychasz,

as the moon rose in the sky.

kiedy księżyc podróżował po niebie.

It took all of my strength

Wiele kosztowało mnie to,

not to raise my head and howl.

żeby nie podnieść głowy i wyć.

Now, I am free of the collar,

Teraz jestem wolny od obroży,

free of the yellow raincoat,

wolny od płaszczu przeciwdeszczowego,

monogrammed sweater,

swetra z nadrukiem,

the absurdity of your lawn,

absurdalności twojego trawnika.

and that is all you need to know about this place,

Nic więcej nie musisz wiedzieć o tym miejscu,

except what you already supposed

poza tym, co już podejrzewałeś,

and are glad it did not happen sooner,

i jesteś zadowolony iż nie stało się to szybciej:

that everyone here can read and write,

że wszyscy tu potrafią czytać i pisać,

the dogs in poetry,

psy w poezji,

the cats and all the others

koty i wszyscy inni

in prose."

w prozie."

Thank you.

Dziękuję.

(Applause)

(Aplauz)